Trao đổi vật chất và chuyển hóa năng lượng trong hệ sinh thái. – https://vvc.vn

Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong hệ sinh thái được thể hiện thông qua các nội dung chủ
yếu:

– Trao đổi vật chất và chuyển hóa năng lượng trải qua chuỗi và lưới thức ăn .
– Dạng năng lượng trong hệ sinh thái và hiệu suất chuyển hóa năng lượng qua các bậc dinh dưỡng ( hiệu suất sinh thái )
– Năng lượng sản sinh và tích góp chất sống của hệ sinh thái ( hiệu suất sinh học ) .

1. Chuỗi thức ăn

Chuỗi thức ăn bộc lộ mối quan hệ dinh dưỡng của các loài trong quần xã .
Một chuỗi thức ăn gồm nhiều loài có quan hệ dinh dưỡng và mỗi loài là một mắt xích của chuỗi thức ăn. Trong một chuỗi, một mắt xích vừa có nguồn thức ăn của mắt xích phía trước, vừa là nguồn thức ăn của mắt xích phía sau .
Trong hệ sinh thái có 2 loại chuỗi thức ăn :
+ Chuỗi thức ăn được mở màn bằng sinh vật tự dưỡng, sau đến động vật hoang dã ăn sinh vật tự dưỡng và các loài động vật hoang dã ăn động vật hoang dã, ở đầu cuối là vi sinh vật .

Ví dụ:

Cỏ → thỏ → cáo → hổ → vi sinh vật .
Tảo lam → trùng cỏ → cá diếc → chim bói cá → vi sinh vật .
+ Chuỗi thức ăn mở màn bằng sinh vật phân giải chất hữu cơ, sau đến các loài động vật hoang dã ăn động vật hoang dã ở đầu cuối là vi sinh vật

Ví dụ:

Lá khô → giun đất → ếch đồng → rắn hổ mang → vi sinh vật Mùn → vi trùng → trùng cỏ → cá rô → cá lăng
( lá khô, chất mùn … tham gia vào chuỗi thức ăn ở quá trình mở màn, tuy nhiên nhiên theo định nghĩa của chuỗi thức ăn thì chúng không phải là loài, nên không là một mắt xích của chuỗi ) .

2. Lưới thức ăn

Lưới thức ăn là tập hợp của các chuỗi thức ăn, trong đó một loài tham gia đồng thời vào nhiều chuỗi thức ăn khác nhau .
Một chuỗi thức ăn càng có nhiều loài tham gia, nhất là các loài rộng thực thực càng phức tạp. trong trong thực tiễn, một lưới thức ăn hoàn toàn có thể từ 2 đến 138 loài kết nối với nhau, trung bình khoảng chừng 20 đến 30 loài .

Cấu trúc của chuỗi thức ăn càng phức tạp khi chuyển từ hệ sinh thái vùng vĩ độ cao xuống hệ sinh thái
vùng vĩ độ thấp, từ vùng biển đến vùng ngoài khơi.

3. Bậc dinh dưỡng

Trong một lưới thức ăn, tất cả các loài có cùng mức dinh dưỡng hợp thành một bậc dinh dưỡng .
Gồm các bậc dinh dưỡng cấp 1 ( sinh vật sản xuất ), bậc dinh dưỡng cấp 2, 3, 4 và ở đầu cuối là bậc dinh dưỡng cấp cao nhất .

Khoá học LTĐH KIT-1: Môn Sinh học (Thầy Nguyễn Quang Anh) Hệ sinh thái (Phần 1)

Hocmai.vn– Ngôi trường chung của học trò Việt Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12 – Trang | 3 –

Sinh vật tự dưỡng có năng lực tự tổng hợp và tích góp các chất hữu cơ như protit, lipit, gluxit … ở môi trường tự nhiên nước sinh khối ở sinh vật sản xuất là khá lớn, có nơi tới 600 g / m3. trong đó tảo silic và tảo giáp thường chiếm lợi thế, sau đó đến vi trùng lam. Sinh vật sản xuất có size lớn thuộc tảo đỏ, nhiều loài sinh vật nổi trên mặt nước và ven bờ có nhiều thực vật hạt kín. Trên cạn sinh vật sản xuất hầu hết là cây xanh .

b. Sinh vật tiêu thụ

– Sinh vật tiêu thụ cấp 1 ( bậc dinh dưỡng cấp 2 ) gồm các động vật hoang dã ăn thực vật, ngoài những còn các loài kí sinh trên thực vật .

Ở môi trường trên cạn động vật ăn thực vật phổ biến là loài côn trùng (sâu non, ve sầu, sâu đục thân, xén
tóc…) các loài chim ăn hạt (chim thuộc họ sẻ, bộ gà…), một số chim ăn quả mềm… (chim cu rừng, chim
cu xanh…), vẹt ăn quả, chim hút mật hoa… Các loài thú ăn thực vật như thỏ, sóc, trâu, bò, dê, cừu…
Môi trường nước, sinh vật tiêu thụ cấp 1 gồm nhiều loài động vật nguyên sinh, các loài cá ăn thực vật (cá
diếc, cá trắm cỏ…)

– Sinh vật tiêu thụ cấp ( bậc dinh dưỡng cấp 3 ) gồm các loài động vật hoang dã ăn thịt sử dụng sinh vật tiêu thụ cấp 1 làm thức ăn .
Ở môi trường tự nhiên trên cạn, những loài côn trùng nhỏ ăn thịt ( bộ rùa, bọ ngựa, chuồn chuồn ), nhiều loài bò sát ( thằn lằn, trăn, rắn … ) nhiều loài chim ( chim cắt, diều hâu, cú … ) nhiều loài thú ăn thịt nổi bật ( mèo rừng, hổ, báo … )
Ở thiên nhiên và môi trường nước, trùng cỏ, các loài giáp xác nhỏ và cá nhỏ ăn vi trùng và động vật hoang dã đơn bào. Giáp xác lớn, sứa và nhiều loài cá lớn ăn các loài giáp xác nhỏ và cá nhỏ … Nhiều loài cá lớn ăn các loài giáp xác nhỏ và cá nhỏ … Nhiều loài cá lớn ăn động vật hoang dã đáy như trai, ốc, tôm, cua …
– Sinh vật tiêu thụ cấp 3 ( hoặc cấp 4 … ) gồm các loài động vật hoang dã ăn thịt động vật hoang dã, chúng ăn sinh vật tiêu thụ cấp 2 ( hoặc cấp 3 ) bậc dinh dưỡng ở đầu cuối gọi là bậc dinh dưỡng cao nhất .
Tùy thuộc vào nguồn thức ăn mà một số ít loài động vật hoang dã hoàn toàn có thể sử dụng một hoặc một vài mắt xích thức ăn khác nhau .
Ví dụ : chim sẻ ăn hạt vừa ăn hạt vừa ăn côn trùng nhỏ nên vừa là sinh vật tiêu thụ cấp 1 vừa là sinh vật tiêu thụ cấp 2 .

c. Sinh vật phân giải

Sinh vật phân giải gồm hầu hết là vi trùng, nấm và các động vật hoang dã ăn xác chết ( giun đất, nhiều loài côn trùng nhỏ ). Vi khuẩn và nấm sống trên xác sinh vật chúng phân giải xác chết nhờ enzyme phân giải tạo thành các muối vô cơ hòa tan trong nước và hấp thụ chúng bằng cách thẩm thấu. Trong đó nấm đa phần tham gia vào quy trình phân giải xenlulozơ của thực vật, còn vi trùng phân giải xác động vật hoang dã và thực vật .

Sinh vật phân giải có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, cung cấp muối khoáng và khí CO2 cho cây
xanh tổng hợp chất hữu cơ.

Các sinh vật ăn thực vật và ăn động vật hoang dã cũng tham gia vào quy trình phân giải chất hữu cơ nhưng chúng ăn sinh vật sống, khác với vi trùng và nấm phân giải xác chết .

Giáo viên : Nguyễn Quang Anh
Nguồn : Hocmai.vn

Hocmai.vn– Ngôi trường chung của học trò Việt Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12 – Trang | 1 –

Source: https://vvc.vn
Category : Bảo Tồn