Dự án khai thác quặng bauxit ở Tây Nguyên là một việc không chăm sóc đến những yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân hòa .
Thiên thời ở đây là điều kiện kèm theo khách quan không thuận tiện. Trong quá trình nước sôi lửa bỏng của cơn khủng hoảng cục bộ kinh tế tài chính quốc tế, và Nước Ta cũng không ngoại lệ khi đang phải hứng chịu lạm phát kinh tế phi mã, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn vất vả. Việc tiến hành dự án Bất Động Sản này không phải là giải pháp quyền lợi kinh tế tài chính hiệu suất cao bởi : bauxit không phải là quý và hiếm do vậy nếu tất cả chúng ta khai thác sẽ rất khó bán. Hiện nay chỉ có Trung Quốc, vương quốc đứng thứ hai quốc tế trong khai thác và chế biến bauxit, mới hoàn toàn có thể đứng ra “ bao tiêu ” được với giá rất rẻ. Trong quá khứ, tất cả chúng ta đã đặt yếu tố với khối SEV, trong đó có cả Liên Xô, trong việc hợp tác khai thác bauxit ở Tây Nguyên nhưng chính những chuyên viên SEV đã cảnh báo nhắc nhở về những bất lợi sẽ xảy ra tiến thành khai thác sẽ không có lợi, đồng thời họ cũng khuyến nghị tất cả chúng ta nên trồng những cây công nghiệp dài ngày như cafe, chè, cao su đặc … với hiệu suất cao kinh tế tài chính cao hơn .
Còn về địa lợi, Tây Nguyên là nóc nhà của Đông Dương. Việc khai thác bauxit ở Tây Nguyên về mọi mặt không chỉ ảnh hưởng tác động đến Nước Ta mà còn cả với những nước láng giềng như Lào, Campuchia. Quá trình khai thác sẽ có một ảnh hưởng tác động rất lớn so với thiên nhiên và môi trường bởi lẽ, để khai thác quặng bauxit, cần phải bóc một lớp đất dày 10 mét chứa bao nhiêu cây rừng và những thảm thực vật kèm theo đó là hệ sinh thái nhiệt đới gió mùa đa dạng chủng loại, đồng thời trong quy trình khai thác sẽ tạo ra một lượng bùn khổng lồ gây ô nhiễm. Theo nguyên tắc, khai thác xong phải hoàn thổ, nhưng quy trình này đã rất là khó khăn vất vả tốn kém. Thực tế việc khai thác than tại những mỏ lộ thiên ở Quảng Ninh đã cho tất cả chúng ta thấy, vì ham lợi mà vô trách nhiệm không hoàn thổ đã để lại một “ quang cảnh hãi hùng ” ở nơi này .
Bên cạnh hiện tượng ô nhiễm ngay tại địa bàn thì việc khai thác bauxit sẽ cần phải sử dụng một lượng lớn nước mặt. Trong khi Tây Nguyên, trong một năm, chỉ có 6 tháng mùa khô và 6 tháng mùa mưa, mà mùa khô ở đây thiếu nước trầm trọng. Ngoài ra, hệ thống các sông Tây Nguyên cung cấp nước mặt cho sông Bé, sông Bé chảy vào sông Đồng Nai tại thị trấn Gia Nghĩa, rồi cung cấp nước ngọt cho TP.HCM. Khi khai thác bauxit sẽ tác động trực tiếp, gây ô nhiễm nguồn nước này, do đó cả TP.HCM sẽ rơi vào cảnh…thiếu nước ngọt.
Việc khai thác bauxit sẽ tiêu thụ một lượng điện rất lớn, trong bối cảnh đất nước đang thiếu điện, có thể xảy ra tình trạng không đủ điện để điện phân quặng đến giai đoạn cuối cùng cho ra nhôm. Do vậy sẽ lãng phí rất lớn vì phải bán quặng thô cho nước ngoài (nếu chế biến được thành alumina giá trị sẽ tăng lên gấp 8 lần, còn nếu chế biến thành nhôm giá trị sẽ tăng lên 100 lần).
Nhưng trên hết, sự tổn thương đến con người, đến văn hóa truyền thống Tây Nguyên mới là việc hệ trọng cần phải bàn đến, bởi đó là là thứ gia tài vương quốc vô giá hơn cả .
Tây Nguyên là địa phận sinh sống truyền kiếp của những dân tộc thiểu số. Họ là gia chủ truyền kiếp của mảnh đất này. Đối với người dân Tây Nguyên, cafe, cao su đặc và những cây lương thực khác đã trở thành “ nguồn sống ”. Đối với người dân đồng bằng, do công nghiệp hóa, lan rộng ra những khu công nghiệp, nông dân mất đất, mất ruộng. Một số ít người trẻ tuổi như mong muốn được vào những nhà máy sản xuất thao tác còn lại phần lớn nông đân đều không có nghề. Nhưng những người nông dân này đủ năng động để lên thành phố kiếm việc. Nhưng còn những người dân ở Tây Nguyên thì khác, họ không đủ tháo vát như người dân đồng bằng để tìm kế sinh nhai. Mất đất với họ đồng nghĩa tương quan với việc bị tước đoạt hàng loạt phương tiện đi lại để sinh sống. Như vậy là chưa nhân hòa .
Trong 5 năm làm tìm hiểu chủ quyền lãnh thổ Tây Nguyên ( 1977 – 1981 ), chúng tôi đã đề xuất kiến nghị Nhà nước phải coi trọng đời sống dân cư địa phương Tây Nguyên. Dự án khai thác bauxit ở Tây Nguyên là một ví dụ nổi bật về việc 30 năm qua, chẳng mấy ai chăm sóc đến yêu cầu đó của những nhà khoa học .
-
Quản trị
