4 nhân tố “vàng” đối với hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam
Chia sẻ tại lễ công bố dự án Bất Động Sản ” Hỗ trợ doanh nghiệp ( Doanh Nghiệp ) khởi nghiệp có tính thay đổi phát minh sáng tạo ” diễn ra mới gần đây, bà Lê Hoàng Uyên Vy, nhà sáng lập Do Ventures cho biết, 4 tác nhân quan trọng cho sự tăng trưởng của hệ sinh thái startup là nguồn nhân lực ( hay còn gọi là nhân tài ), sự tương hỗ từ nhà nước, hạ tầng và nguồn vốn .Theo bà Vy, nguồn nhân lực là yếu tố cốt yếu, trọng tâm cho bất kể hệ sinh thái khởi nghiệp nào. Ở Nước Ta có rất nhiều nhân tài trong và ngoài nước đang tập trung chuyên sâu kiến thiết xây dựng những công ty khởi nghiệp đứng vị trí số 1 trong khu vực. Nhà sáng lập Do Ventures cho biết từ năm 2000 đến nay Nước Ta đã trải qua 3 thế hệ nhà sáng lập ( founder ) với những nét đặc trưng riêng .
Thế hệ đầu tiên bắt đầu khởi nghiệp từ giai đoạn 2000 – 2006 bao gồm founder của các startup nổi tiếng như VNG, Vatgia, NextTech, VCCorp… Đặc điểm nổi bật của thế hệ này là khi mảng kinh doanh chính đạt được mức phát triển nhất định, các founder thường chọn mở rộng hoạt động sang các lĩnh vực kinh doanh mới. Ví dụ, VNG ban đầu chỉ là công ty hoạt động trong lĩnh vực về game nhưng sau đó nhanh chóng mở rộng sang nhiều lĩnh vực mới như nội dung số, các nền tảng báo điện tử và gần đây nhất là nền tảng Zalo, ZaloPay.
Thế hệ thứ hai mở màn khởi nghiệp từ quá trình 2007 – 20014, gồm có founder của những startup đáng chú ý quan tâm như Batdongsan. com.vn, Tiki, Foody, Topica và Nhaccuatui … Thế hệ founder này thường gặp phải cạnh tranh đối đầu quyết liệt hơn so với thế hệ nhiệm kỳ trước đó và cần nhiều thời hạn hơn để sở hữu thị trường .Tuy nhiên, sau khi có sự thành công xuất sắc nhất định, những founder thế hệ thứ hai thường có xu thế tập trung chuyên sâu củng cố nghành nghề dịch vụ kinh doanh thương mại của chính mình bằng việc góp vốn đầu tư vào những mảng kinh doanh thương mại hỗ trợ, tạo thành hệ sinh thái xoay quanh nghành khởi đầu. Tiki nằm trong list này .Được xây dựng từ năm 2010, Tiki cũng mở màn từ một shop bán sách trực tuyến. Nhà sáng lập Tiki nhận thấy những shop bán sách chỉ cung ứng số lượng sách số lượng giới hạn, không phân phối được nhu yếu phong phú của người đọc. Và đây chính điều kiện kèm theo hoàn hảo nhất để cho sinh ra một nền tảng kinh doanh nhỏ trực tuyến, đến nay Tiki đã lan rộng ra bán nhiều ngành hàng và tăng trưởng những nghành nghề dịch vụ phụ trợ như logistics ( Tiki Now ) và bán hàng xuyên biên giới ( Tiki Global ) .Thế hệ thứ ba mở màn khởi nghiệp từ tiến trình năm ngoái đến nay. Thế hệ founder này được nhìn nhận là có nhiều nét đặc trưng nhất. Với sự thống trị của những công ty trong nước cùng sự cạnh tranh đối đầu ngày một ngày càng tăng từ những đối thủ cạnh tranh trên quốc tế, những founder khởi nghiệp trong quá trình này phải hình thành tư tưởng tăng trưởng công ty ở quy mô toàn thế giới từ rất sớm. Bên cạnh đó, họ cũng phải tập trung chuyên sâu vào việc thiết kế xây dựng nền tảng công nghệ tiên tiến lõi vững chãi để có được lợi thế cạnh tranh đối đầu của công ty mình .Nhân tố thứ hai có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái khởi nghiệp Nước Ta là sự tương hỗ của nhà nước. Nhằm nuôi dưỡng hệ sinh thái khởi nghiệp, cơ quan chính phủ Nước Ta đã đưa ra nhiều chương trình và dự án Bất Động Sản hợp tác cùng những bộ, ngành và cơ quan địa phương, nhằm mục đích tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho những Doanh Nghiệp khởi nghiệp, đặc biệt quan trọng là việc tiếp cận nguồn vốn, sự tương hỗ về yếu tố pháp lý, những thủ tục, …Nhân tố thứ ba là hạ tầng. Việt Nam được nhìn nhận là 1 trong 20 nước có tỷ suất sử dụng Internet nhiều nhất quốc tế, khoảng chừng 70 % dân số sử dụng điện thoại thông minh mưu trí ( theo báo cáo giải trình ” Thị phần ứng dụng di động 2021 ” do Appota công bố ) .Về hạ tầng thanh toán giao dịch, người tiêu dùng Nước Ta ngày càng đảm nhiệm thanh toán số như một hình thức nhanh gọn và thuận tiện hơn để mua hàng trực tiếp. Thị trường thanh toán số Nước Ta hiện có gần 40 công ty thanh toán giao dịch, với số lượng người dùng ví điện tử ngày càng tăng. Có thể thấy hạ tầng cung ứng cho việc thanh toán giao dịch không dùng tiền mặt đang dần triển khai xong để bảo vệ những hoạt động giải trí thanh toán giao dịch bảo đảm an toàn, thông suốt và nhanh gọn .
Về cơ sở hạ tầng logistics, với bất kỳ DN nào tham gia vào nền kinh tế số đều phải tiếp cận đến hạ tầng giao vận. Một điểm đặc biệt là trong 5 năm gần đây trung bình có khoảng 6-8 công ty logistics mới gia nhập thị trường hằng năm, mặc dù mức đầu tư tài chính ban đầu không hề nhỏ. Hiện có hơn 40 startup cung cấp dịch vụ e-logistics tại Việt Nam, trong đó có một số thương hiệu là đối tác giao hàng của các nền tảng thương mại điện tử hàng đầu. Đây là những yếu tố thuận lợi, tạo điều kiện cho các DN khởi nghiệp triển khai các tưởng kinh doanh thuận tiện và dễ dàng.
Nhân tố sau cuối là nguồn vốn. Với những hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại nói chung, hoạt động giải trí khởi nghiệp nói riêng, vốn đóng vai trò quan trọng, thậm chí còn là cốt lõi so với năng lực duy trì và tăng trưởng của DN. Tuy nhiên, khởi nghiệp đồng nghĩa tương quan với lần đầu bước chân vào nghiệp kinh doanh thương mại, đây lại là yếu tố bất lợi để Doanh Nghiệp tiếp cận những nguồn vốn vay. Do đó, tạo nguồn vốn vay tương hỗ những quy mô khởi nghiệp có ý nghĩa lớn đến sự sống còn của những Doanh Nghiệp khởi nghiệp .
Tìm kiếm cơ hội bứt phá, tạo dấn ấn trong khu vực và thế giới
Đại dịch COVID-19 kéo theo suy thoái kinh tế toàn cầu khiến thị trường đầu tư công nghệ tại Việt Nam chững lại trong năm 2020. Theo báo cáo “Đổi mới sáng tạo và đầu tư công nghệ Việt Nam 2020”, tổng số vốn đầu tư vào các startup công nghệ Việt Nam đạt 451 triệu USD, giảm 48% so với năm 2019. Trong đó, thanh toán và bán lẻ tiếp tục là lĩnh vực nhận được nhiều nhất những khoản đầu tư giá trị lớn nhờ vai trò chủ chốt trong sự phát triển của nền kinh tế Internet. Một số ngành như công nghệ nhân sự, công nghệ bất động sản tiếp tục thu hút vốn đầu tư, trong khi các ngành như công nghệ giáo dục, công nghệ y tế, và phần mềm dạng dịch vụ đang tăng dần lên do sự thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng và các DN sau COVID-19.
Tuy nhiên, theo bà Lê Hoàng Uyên Vy, một tín hiệu đáng khuyến khích là thống kê cho thấy trong 9 tháng đầu năm 2021, số lượng thương vụ làm ăn góp vốn đầu tư đã quay về mức bằng cả năm 2020. Với 1 số ít thương vụ làm ăn lớn được kỳ vọng vào quý 4 năm 2021, bà Vy nhận định và đánh giá số tiền góp vốn đầu tư vào khởi nghiệp tại Nước Ta năm 2020 sẽ vượt mức 1 tỷ USD. Đây là năm lưu lại sự phục sinh lớn của nền kinh tế tài chính số Nước Ta và năm kỷ lục về góp vốn đầu tư tại Nước Ta .Nhà sáng lập Do Ventures nhìn nhận Nước Ta vẫn là thị trường mê hoặc để nhà đầu tư quốc tế, bởi 3 nguyên do gồm có giá trị trung bình của những khoản góp vốn đầu tư quy trình tiến độ sau liên tục tăng, giá trị thoái vốn giảm trong năm 2020 và định giá thoái vốn tăng đáng kể .Khảo sát của Do Ventures với 50 quỹ đang hoạt động giải trí tại 6 thị trường lớn ở Khu vực Đông Nam Á gồm Nước Ta, Indonesia, Nước Singapore, Malaysia, Philippines, Xứ sở nụ cười Thái Lan cho thấy, Nước Ta liên tục là thị trường trọng tâm số 1 trong thời hạn tới, theo sau là Indonesia. Các nghành mới nổi mà nhà đầu tư có khuynh hướng tập trung chuyên sâu vào tại Nước Ta gồm có giáo dục, y tế, và dịch vụ kinh tế tài chính .Theo bà Lê Hoàng Uyên Vy, startup là những Doanh Nghiệp non trẻ, thế cho nên, sẽ gặp rất nhiều khó khăn vất vả khi phải đối lập với đại dịch COVID-19 do hầu hết chưa tự cân đối kinh tế tài chính mà phải dựa vào nguồn góp vốn đầu tư để tăng trưởng DN. Vì vậy, khi dịch bệnh đến rất nhanh và bất ngờ đột ngột như năm 2020, nhiều Doanh Nghiệp chưa thể tìm ra giải pháp thích nghi với đại dịch .
Chia sẻ một số kinh nghiệm để các DN đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sẵn sàng bứt phá sau khủng hoảng, bà Lê Hoàng Uyên Vy cho rằng, các DN cần tái cấu trúc để tồn tại. “Trước khi gọi thêm vốn, hãy cắt giảm tối đa chi tiêu và tìm cách tạo ra các nguồn doanh thu mới”, bà Vy nhấn mạnh.
Tuy nhiên, nếu quyết định hành động gọi vốn, những Doanh Nghiệp cũng cần phải xem xét và nhìn nhận toàn bộ những hình thức hoàn toàn có thể để gọi vốn gồm có quỹ góp vốn đầu tư mạo hiểm, quỹ góp vốn đầu tư thiên thần, crowd-funding, vốn vay ngân hàng nhà nước, vốn viện trợ …Ba Lê Hoàng Uyên Vy nhấn mạnh vấn đề : ” Cần chớp lấy thời cơ trong thử thách “. Trong ” nguy ” luôn có ” cơ “, đại dịch COVID là thời gian khó khăn vất vả, nhưng dẫn chứng trên quốc tế cho thấy sau những đợt khủng hoảng cục bộ đều Open những quy mô kinh tế tài chính mới nâng tầm. Do đó, những Doanh Nghiệp khởi nghiệp Nước Ta cần tận dụng được thời gian, sự di dời hành vi tiêu dùng trực tuyến để tăng cường và cải tiến vượt bậc .” Khủng hoảng luôn là chất xúc tác cho những cải tiến vượt bậc mới. Đây chính là thời gian quan trọng để những startup Nước Ta chớp lấy thời cơ, tạo dấn ấn trong khu vực và quốc tế “, nhà sáng lập của Do Ventures kỳ vọng. / .
