Bộ Hòa thảo hay bộ Cỏ hoặc bộ Lúa (danh pháp khoa học: Poales) là một bộ thực vật một lá mầm trong số các thực vật có hoa phổ biến trên toàn thế giới. Bộ này bao gồm nhiều họ cỏ rất lớn (họ Poaceae) và các họ liên quan khác, và nó bao gồm phần lớn các loài thực vật thân thảo (thân cỏ), hiếm khi thấy ở dạng cây bụi, cây thân gỗ hay dây leo. Hoa của chúng thông thường nhỏ, kèm theo lá bắc, và sắp xếp thành cụm hoa (ngoại trừ chi Mayaca với các hoa đơn độc ở phần trên cùng của thân cây). Hoa của nhiều loài được thụ phấn nhờ gió; hạt thông thường chứa tinh bột.
Với khoảng chừng 20.000 loài, bộ Hòa thảo được coi là một trong những bộ phong phú và phổ cập nhất trên Trái Đất. Tầm quan trọng sinh thái xanh và kinh tế tài chính của nhiều loài vượt qua phần đông những loài thực vật khác. Người ta cho rằng nguồn gốc của bộ Hòa thảo là ở Nam Mỹ cách đây khoảng chừng 115 triệu năm trước ( Bremer, 2000 ). Các hóa thạch đã biết sớm nhất, gồm có cả phấn hoa và quả có niên đại vào cuối kỷ Phấn Trắng, khoảng chừng 65-146 triệu năm trước ( theo Bremer, 2000 ) .
Theo định nghĩa của Angiosperm Phylogeny Group ( APG hay nhóm nghiên cứu và điều tra phát sinh loài thực vật hạt kín ), bộ Hòa thảo chứa 17-18 họ với khoảng chừng 997 chi và khoảng chừng 18.325 loài. Các họ lớn nhất trong bộ này là họ Hòa thảo ( Poaceae hay họ Lúa, họ Cỏ với khoảng chừng 10.035 loài ), Họ Cói ( Cyperaceae với 4.350 loài ), họ Dứa ( Bromeliaceae với 1.400 loài ) và họ Cỏ dùi trống ( hay Cốc tinh thảo, Eriocaulaceae với 1.160 loài ). Quan trọng nhất về mặt kinh tế tài chính là họ Hòa thảo, nó gồm có những loại cây lương thực như lúa mạch, ngô, kê, lúa và lúa mì .
Hệ thống APG II năm 2003 chấp nhận bộ này và đặt nó trong nhánh Thài lài (commelinids) của nhóm thực vật một lá mầm.
Đồng cỏ nở hoa
Các họ dưới đây liệt kê theo mạng lưới hệ thống APG II năm 2003 .
- Anarthriaceae
- Bromeliaceae – Họ Dứa
- Centrolepidaceae
- Cyperaceae – Họ Cói, lác
- Ecdeiocoleaceae
- Eriocaulaceae
- Flagellariaceae
- Hydatellaceae[1]
- Joinvilleaceae
- Juncaceae – Họ Bấc
- Mayacaceae
- Poaceae – Họ Cỏ, lúa
- Rapateaceae
- Restionaceae
- Sparganiaceae[2]
- Thurniaceae
- Typhaceae – Họ Hương bồ
- Xyridaceae
Hệ thống APG năm 1998 cũng đồng ý kiểu sắp xếp tựa như, mặc dầu sử dụng thuật ngữ ” commelinoids ” và sử dụng định nghĩa gần như tựa như, ngoại trừ không có những họ Bromeliaceae, Mayacaceae và Rapateaceae, đồng thời thêm vào họ Prioniaceae ( lúc bấy giờ là một phần của họ Thurniaceae ) và tách phân họ Abolbodoideae ra khỏi họ Xyridaceae để lập thành họ Abolbodaceae không thuộc bộ nào, nhưng cùng nhánh Thài lài .Trong mạng lưới hệ thống Cronquist người ta không công nhận bộ có tên gọi Poales ; hai họ là Poaceae ( lúa ) và Cyperaceae ( cói ) được đưa vào trong bộ Cói ( Cyperales ). Hệ thống phân loại APG đưa một số ít họ vào trong bộ Poales mà trong những mạng lưới hệ thống phân loại cũ đã được đưa vào trong những bộ riêng rẽ ( ví dụ điển hình Bromeliales, Cyperales, Hydatellales, Juncales, Restionales và Typhales ) .
Phát sinh chủng loài[sửa|sửa mã nguồn]
Cây phát sinh chủng loài của bộ Hòa thảo so với những bộ thực vật một lá mầm khác trong nhánh Thài lài lấy theo APG III .
Cây phát sinh chủng loài trong nội bộ bộ Hòa thảo lấy theo APG III .
| Poales
|
|
|
|
|
| Typhaceae s. l.
|
|
|
Typhaceae s. s .
|
|
|
|
|
Sparganiaceae (Sparganium)
|
|
|
|
|
|
|
|
Bromeliaceae
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Rapateaceae
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Anarthriaceae
|
|
|
|
|
|
|
Centrolepidaceae
|
|
|
|
|
Restionaceae
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Flagellariaceae
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Joinvilleaceae
|
|
|
|
|
Ecdeiocoleaceae
|
|
|
|
|
|
|
|
Poaceae
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
Bản mẫu:Bộ Hòa thảo
