TS. NGUYỄN THỊ THU TRANG
(Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch)
Quản lý nhà nước về di sản văn hóa hoàn toàn có thể hiểu là quản lý hoạt động giải trí bảo tồn di sản văn hóa, trước hết, để giữ gìn vĩnh viễn những giá trị văn hóa tiêu biểu vượt trội của quốc gia hiện đang tích hợp / vật chất hóa trong những di sản văn hóa với tư cách là nguồn thông tin khoa học chân thực, có năng lực cung ứng tri thức, hiểu biết, kinh nghiệm tay nghề sống, bài học kinh nghiệm lịch sử dân tộc có ích cho xã hội. Bên cạnh đó, quản lý hoạt động giải trí bảo tồn di sản văn hóa còn Giao hàng tiềm năng giáo dục, hình thành những nhân cách văn hóa và thiết kế xây dựng môi trường tự nhiên xã hội lành mạnh, là những tác nhân quan trọng cho sự tăng trưởng bền vững và kiên cố. Tuy nhiên, quản lý nhà nước về văn hóa phải cơ bản dựa trên tiềm năng phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội – một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về xã hội hóa những hoạt động giải trí văn hóa nói chung và hoạt động giải trí bảo tồn di sản văn hóa nói riêng .
1. Thiết lập cơ sở pháp lý và khoa học – công cụ quản lý để tác động đến đối tượng bị quản lý nhằm đạt được những mục tiêu cơ bản đặt ra
Quản lý di sản văn hóa là quản lý những hoạt động giải trí của con người / hội đồng xã hội ( nghiên cứu và điều tra, kiểm kê, xếp hạng, trùng tu, tôn tạo, phát huy giá trị, … ) hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động ở cả hai chiều thuận và nghịch tới di sản văn hóa. Có thể hiểu, quản lý di sản văn hóa là thiết lập mối quan hệ gắn bó giữa cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa và hội đồng dân cư địa phương nơi có di sản cần được bảo vệ, phát huy. Quản lý nhà nước về di sản văn hóa được bộc lộ ở những dạng hoạt động giải trí hầu hết sau :
– Bảo vệ di sản về mặt pháp lý và khoa học (nghiên cứu, xây dựng hồ sơ khoa học trình cơ quan có thẩm quyền ra quyết định xếp hạng di tích hoặc đưa vào các danh mục di sản quốc gia và quốc tế).
– Bảo vệ di sản về mặt khoa học – kỹ thuật ( dữ gìn và bảo vệ, trùng tu, gia cường – so với di tích lịch sử và kiểm kê, tư liệu hóa, phục dựng – so với di sản phi vật thể, lê dài tuổi thọ và củng cố sức sống của di sản ) .
– Phát huy giá trị di sản gắn với tăng trưởng vững chắc về kinh tế tài chính, xã hội ( trao truyền, trình diễn, ra mắt, tiếp thị, … ) .
Về mặt kế hoạch, quản lý nhà nước về di sản văn hóa đặt ra những trách nhiệm chính phải thực thi như sau :
– Nhận dạng những mặt giá trị tiêu biểu vượt trội của di sản, thực trạng kỹ thuật, thực trạng thiên nhiên và môi trường vạn vật thiên nhiên và xã hội xung quanh di sản .
– Làm rõ những yếu tố ảnh hưởng tác động tới di sản để có xu thế trấn áp những tác động ảnh hưởng xấu đi, ảnh hưởng tác động tới sự toàn vẹn và làm suy giảm giá trị của di sản .
– Nghiên cứu đề xuất kiến nghị những giải pháp giảm thiểu những xung đột hoàn toàn có thể xảy ra trong quy trình bảo tồn và tăng trưởng trong khu di sản, cũng tức là tạo lập sự cân đối động giữa bảo tồn di sản văn hóa và tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội .
– Phát huy giá trị, tiếp thị quảng cáo giáo dục, hình thành thái độ ứng xử văn hóa cho những hội đồng có hoạt động giải trí tương quan tới di sản .
– Huy động những nguồn lực xã hội, đồng thời góp vốn đầu tư thỏa đáng cho hoạt động giải trí trùng tu, tôn tạo và phát huy giá trị di sản .
Quản lý nhà nước về di sản văn hóa là sử dụng chính sách, chủ trương trải qua cỗ máy quản lý ảnh hưởng tác động có đặc thù xu thế tới hội đồng xã hội nhằm mục đích đạt được tiềm năng đề ra mà không làm thay và đặc biệt quan trọng là không “ khoán trắng ” cho dân. Kinh nghiệm trong nước và quốc tế đều chỉ rõ, muốn nâng cao hiệu suất cao công tác làm việc quản lý nhà nước về di sản văn hóa, cần thiết lập được những điều kiện kèm theo cần và đủ cho tổng thể những mặt hoạt động giải trí .
– Ban hành một chính sách, chủ trương tương thích cùng một mạng lưới hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hoàn hảo có tác động ảnh hưởng nâng cao hiệu suất cao công tác làm việc quản lý di sản văn hóa, tạo động lực cho những hoạt động giải trí bảo tồn di sản văn hóa .
– Xây dựng và củng cố mạng lưới hệ thống quản lý và khoa học đủ mạnh, có năng lực tiến hành trong đời sống xã hội những chủ trương, chủ trương của Đảng và Nhà nước về nghành bảo tồn di sản văn hóa .
– Đào tạo nguồn nhân lực ( nhân lực quản lý, cán bộ khoa học – kỹ thuật ) có chất lượng, hoạt động giải trí chuyên nghiệp trong nghành nghề dịch vụ bảo tồn di sản văn hóa .
– Truyền thông giáo dục di sản văn hóa nhằm mục đích từng bước đổi khác và nâng cao nhận thức của hội đồng về vai trò của di sản văn hóa trong đời sống xã hội, xác lập rõ nghĩa vụ và trách nhiệm xã hội của những cá thể, tổ chức triển khai trong việc tham gia những hoạt động giải trí bảo tồn di sản văn hóa .
– Tăng cường góp vốn đầu tư ngân sách nhà nước cho hoạt động giải trí bảo tồn di sản văn hóa, nhất là tập trung chuyên sâu góp vốn đầu tư cho việc bảo vệ và phát huy những di sản đã được ghi danh ở tầm quốc tế và vương quốc cũng như những di sản có rủi ro tiềm ẩn xuống cấp trầm trọng và mai một .
2. Nhận diện giá trị di sản văn hóa phi vật thể – tiền đề khoa học cho hoạt động quản lý nhà nước về di sản văn hóa
Di sản văn hóa vật thể và di sản văn hóa phi vật thể được coi là hai bộ phận hữu cơ cấu thành kho tàng di sản văn hóa dân tộc bản địa, luôn gắn bó mật thiết, có ảnh hưởng tác động tương hỗ lẫn nhau, nhưng có tính độc lập tương đối. Di sản văn hóa vật thể sống sót dưới dạng khu công trình, khu vực, di vật, cổ vật là kết tinh của trí tuệ, kĩ năng của những người thợ thủ công qua nhiều thời đại, còn di sản văn hóa phi vật thể lại là cái vô hình dung, tiềm ẩn trong trí nhớ và được bộc lộ trải qua hành vi và những kỹ năng và kiến thức, tuyệt kỹ do nghệ nhân nắm giữ – chủ thể phát minh sáng tạo di sản, di sản đó được lưu truyền lại bằng hình thức truyền miệng, truyền nghề trải qua thực hành thực tế, trình diễn .
Luật Di sản văn hóa năm 2001 được sửa đổi, bổ trợ năm 2009 định nghĩa : “ Di sản văn hóa phi vật thể là loại sản phẩm niềm tin gắn với hội đồng hoặc cá thể, vật thể và khoảng trống văn hóa tương quan, có giá trị lịch sử dân tộc, văn hóa, khoa học, biểu lộ truyền thống của hội đồng, không ngừng được tái tạo và được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác bằng truyền miệng, truyền nghề, trình diễn và những hình thức khác ” [ Luật Di sản văn hóa 2009 ] và chia thành những mô hình :
– Tiếng nói, chữ viết của những dân tộc bản địa Nước Ta ;
– Ngữ văn dân gian ;
– Nghệ thuật trình diễn dân gian ;
– Tập quán xã hội và tín ngưỡng ;
– Lễ hội truyền thống cuội nguồn ;
– Nghề thủ công truyền thống ;
– Tri thức dân gian [ 1 ] .
Di sản văn hóa phi vật thể gắn chặt với phát minh sáng tạo của mỗi cá thể hoặc nhóm người chiếm hữu tuyệt kỹ nghề nghiệp, phương pháp truyền nghề. Di sản văn hóa phi vật thể dễ bị mai một, thất truyền bởi những đặc trưng :
– Là di sản “ sống ”, sống sót trong / cùng những con người đơn cử và chỉ được bộc lộ bằng hành vi, cử chỉ, ngôn từ của họ với sự phụ trợ của những công cụ khác nhau như nhạc cụ, trạng phục, vật tư sản xuất, … trong môi trường tự nhiên thực hành thực tế, diễn xướng đơn cử ;
– Là mẫu sản phẩm ý thức của hội đồng được tích góp qua nhiều thế hệ nhưng lại biểu lộ qua sự tiếp đón và hành vi của từng con người đơn cử nên mang dấu ấn cá thể và vai trò phát minh sáng tạo của cá thể ;
– Được duy trì trải qua phương pháp truyền miệng, truyền nghề, phụ thuộc vào vào trí nhớ và ý thức chủ quan của cá thể nắm giữ, thực hành thực tế, tái tạo và chuyển giao nên di sản văn hóa phi vật thể rất “ mong manh ” và hàm chứa đặc tính đổi khác qua thời hạn. Nói một cách dễ hiểu, khi nghệ nhân qua đời thì kỹ năng và kiến thức, tuyệt kỹ do nghệ nhân đó nắm giữ hoàn toàn có thể mất đi vĩnh viễn ;
– Được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác và hoàn toàn có thể được bồi đắp, đổi khác theo thời hạn nên rất khó xác lập tính nguyên bản, tính chân xác lịch sử dân tộc .
Trước đây, do nhận thức chưa khá đầy đủ về di sản văn hóa phi vật thể, coi nó chỉ là một bộ phận phụ thuộc vào của di sản văn hóa vật thể ( thực tiễn có cả nhờ vào và không nhờ vào ) mà không phải là một di sản có tính độc lập tương đối. Vì thế, việc bảo vệ và phát huy giá trị đã chưa được chăm sóc thỏa đáng, dẫn đến thực trạng nhiều giá trị văn hóa phi vật thể bị biến dạng và thậm chí còn mai một, thất truyền. Trong xã hội lúc bấy giờ, tầm quan trọng của di sản văn hóa phi vật thể ngày càng được nhận thức khá đầy đủ hơn. Di sản văn hóa phi vật thể tiềm ẩn những mặt giá trị tiêu biểu vượt trội sau đây :
– Giá trị lịch sử vẻ vang, gắn với những sự kiện hay ký ức lịch sử vẻ vang quan trọng, những nhân vật lịch sử vẻ vang và lịch sử một thời, những anh hùng văn hóa có tầm tác động ảnh hưởng lớn, có công lao với hội đồng, quốc gia ;
– Giá trị văn hóa, biểu lộ tư tưởng, tình cảm, nghệ thuật và thẩm mỹ tạo nên truyền thống văn hóa của hội đồng, qua đó bộc lộ nét độc lạ về văn hóa của mỗi vương quốc, dân tộc bản địa ; nơi gìn giữ những giá trị đạo đức, thuần phong mỹ tục tốt đẹp của dân tộc bản địa ;
– Giá trị khoa học, gắn với những tri thức về tự nhiên và vũ trụ, những kiến thức, hiểu biết và kinh nghiệm sống được tích luỹ trong quá trình hoạt động của con người;
– Giá trị kinh tế tài chính, là phương tiện đi lại giao lưu văn hóa đồng thời là một mẫu sản phẩm văn hóa, mẫu sản phẩm thủ công truyền thống mê hoặc ship hàng du lịch, góp thêm phần thôi thúc tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội .
Di sản văn hóa phi vật thể do đó, được hiểu là tập hợp những hình thức miêu tả mang tính văn hóa và xã hội đặc trưng cho tri thức hội đồng trải qua những cá thể và bắt rễ trong truyền thống lịch sử, là “ một bộ phận cơ bản và có tầm quan trọng không kém những mô hình di sản khác trong kho tàng di sản của quả đât ” [ Koiichiro Matsuura, Amarreswar Galla 2004 : 18 ] .
3. Quản lý nhà nước về di sản văn hóa phi vật thể- thiết lập và triển khai hệ thống pháp luật để bảo vệ và phát huy
Năm 2001, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trải qua Luật Di sản văn hóa, lưu lại một mốc quan trọng trong quy trình kiến thiết xây dựng và hoàn thành xong pháp lý về di sản văn hóa, hai mô hình di sản văn hóa vật thể và di sản văn hóa phi vật thể đều trở thành đối tượng người tiêu dùng kiểm soát và điều chỉnh của pháp luật. Đây là một bước chuyển biến lớn lao trong nhận thức của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội về di sản văn hóa. Năm 2009, Luật Sửa đổi, bổ trợ 1 số ít điều của Luật di sản văn hóa được trải qua. Các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Sửa đổi, bổ trợ một số ít điều của Luật Di sản văn hóa cũng kịp thời được điều tra và nghiên cứu, thiết kế xây dựng, nhằm mục đích đưa ra những pháp luật chi tiết cụ thể, đơn cử việc thi hành Luật trong thực tiễn, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho việc tổ chức triển khai những hoạt động giải trí bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa trong quy trình hội nhập, như :
– Nghị định số 98/2010/NĐ-CP ngày 21/9/2010 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Di sản văn hóa và Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa. Chương II của Nghị định đã xác định rõ những nội dung cụ thể liên quan tới việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể: Lựa chọn di sản văn hóa phi vật thể để đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và đệ trình UNESCO ghi danh tại các Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp; Phong tặng Danh hiệu và chính sách đãi ngộ đối với Nghệ nhân nhân dân, Nghệ nhân ưu tú.
– Nghị định số 62/2014/NĐ-CP ngày 25/6/2014 của Chính phủ quy định về xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể. Nghị định quy định cụ thể các tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu cũng như quy trình, thủ tục đề nghị xét tặng hai danh hiệu cao quý này. Những quy định đó đã thực sự tạo điều kiện thuận lợi cho việc động viên, khen thưởng kịp thời đối với các cá nhân có đóng góp đặc biệt trong lĩnh vực bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể.
– Nghị định số 109/2015/NĐ-CP ngày 28/10/2015 của Chính phủ về việc hỗ trợ đối với nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú có thu nhập thấp, hoàn cảnh khó khăn đã quy định cụ thể chính sách đãi ngộ đối với người có công gìn giữ, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể.
– Thông tư số 04/2010/TT-BVHTTDL ngày 30/6/2010 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quy định việc kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể và lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể để đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Có thể nói, những văn bản quy phạm pháp luật về di sản văn hóa phi vật thể là hành lang pháp lý quan trọng để tiến hành những trách nhiệm cơ bản tương quan tới hoạt động giải trí bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể của hội đồng những dân tộc bản địa Nước Ta trong thời kỳ hội nhập và tăng trưởng kinh tế tài chính, văn hóa, xã hội .
Năm 2005, nhận thức rõ tầm quan trọng và ý nghĩa của Công ước về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể năm 2003 của UNESCO, Nước Ta đã trở thành một trong 30 nước tiên phong gia nhập Công ước quốc tế quan trọng này. Từ 2006, Công ước 2003 đã trở thành công cụ giúp cho việc thực thi hoạt động giải trí bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể ở Nước Ta có những bước tiến mới. Cho đến nay, Nước Ta có 11 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh. Việc những di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào Danh mục vương quốc và những Danh sách của UNESCO đã khơi dậy niềm tự hào và khuyến khích can đảm và mạnh mẽ những hội đồng có di sản, những cấp chính quyền sở tại địa phương, toàn xã hội chăm sóc, tự nguyện và dữ thế chủ động tham gia bảo vệ di sản văn hóa của dân tộc bản địa, tăng nhanh ra mắt di sản văn hóa phi vật thể của địa phương mình, tạo thêm động lực trong quy trình xã hội hóa những hoạt động giải trí bảo tồn di sản văn hóa .
4. Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể trong thời kỳ hội nhập
Văn hóa ngày càng được nhìn nhận như thể một lực lượng dẫn đường và tạo động lực của tăng trưởng kinh tế tài chính và hội nhập quốc tế. Di sản văn hóa nói chung và di sản văn hóa phi vật thể nói riêng, cùng với những ngành công nghiệp phát minh sáng tạo, ngành du lịch văn hóa trở thành một “ ngành sản xuất ”, tạo ra của cải xã hội và ngày càng chiếm một tỉ trọng lớn trong ngân sách mỗi vương quốc. Vấn đề đặt ra so với những vương quốc thành viên tham gia Công ước Bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO năm 2003 là làm thế nào để di sản văn hóa phi vật thể góp phần nhiều hơn vào quy trình hội nhập. Do đó, UNESCO đã rất nỗ lực để đưa di sản văn hóa vào trong chương trình nghị sự tăng trưởng bền vững và kiên cố quốc tế và cho sinh ra một chương mới trong Hướng dẫn Công ước 2003, khẳng định chắc chắn tầm quan trọng của di sản “ sống ” so với hội nhập và tăng trưởng vững chắc : “ Các hoạt động giải trí thương mại hoàn toàn có thể xuất phát từ một vài mô hình di sản văn hóa phi vật thể và việc trao đổi những mẫu sản phẩm và dịch vụ văn hóa có tương quan đến di sản văn hóa phi vật thể hoàn toàn có thể giúp nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của di sản đó và tạo thu nhập cho người thực hành thực tế. Chúng hoàn toàn có thể góp thêm phần cải tổ mức hoạt động và sinh hoạt của những hội đồng nắm giữ và thực hành thực tế di sản, nâng cao kinh tế tài chính địa phương, và góp thêm phần tăng cường liên kết xã hội ” 4. Hướng dẫn cũng đề cập đơn cử quyền thụ hưởng giá trị kinh tế tài chính do di sản mang lại của hội đồng : “ Các hoạt động giải trí không được rình rập đe dọa sức sống của di sản văn hóa phi vật thể, và mọi giải pháp tương thích phải được thực thi nhằm mục đích bảo vệ rằng những hội đồng có tương quan là những người hưởng lợi chính ” 5. Nội dung chương này cũng chứng tỏ rằng, bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể sẽ có lợi so với việc cải tổ phúc lợi xã hội và văn hóa của những hội đồng, cũng như động viên sự phát minh sáng tạo văn hóa tương thích với những điều kiện kèm theo tăng trưởng khác nhau .
Ở Nước Ta, trong toàn cảnh hội nhập kinh tế tài chính và văn hóa, bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể hoàn toàn có thể góp phần cho độc lập và bảo mật an ninh – điều kiện kèm theo tiên quyết cơ bản cho sự tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội, cho phép hội đồng những dân tộc bản địa hướng tới sự tham gia tổng lực vào việc ngăn ngừa tranh chấp, thiết kế xây dựng tự do và thịnh vượng. Quán triệt nội dung Nghị quyết số 33 / NQ-TW ngày 09/6/2014, Hội nghị lần thứ 9, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI “ Về kiến thiết xây dựng và tăng trưởng văn hóa, con người Nước Ta cung ứng nhu yếu tăng trưởng bền vững và kiên cố quốc gia ”, để văn hóa thực sự trở thành “ nền tảng niềm tin ” của xã hội ; là động lực tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội bền vững6, là cơ sở rất là quan trọng để liên tục thiết kế xây dựng và tiến hành những chính sách, chủ trương tương thích với những hoạt động giải trí bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể ở nước ta lúc bấy giờ [ Nguyễn Ngọc Thiện 2017 : 41 ] .
Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về di sản văn hóa hiện hành về cơ bản đã tạo ra chính sách thôi thúc công tác làm việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể trong thời kỳ hội nhập. Để di sản văn hóa phi vật thể phát huy được giá trị lịch sử dân tộc, văn hóa và khoa học cũng như khẳng định chắc chắn vai trò “ biểu lộ truyền thống của hội đồng ” những dân tộc bản địa Nước Ta trong thời kỳ hội nhập, cần có sự chung tay của Chính quyền và ngành văn hóa những cấp cũng sự tự nguyện, đồng thuận của hội đồng chủ thể di sản văn hóa phi vật thể trong những hoạt động giải trí :
– Kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể : Để bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa trong thời kỳ hội nhập, trước hết cần nhận diện không thiếu được những mặt giá trị và sức sống của di sản văn hóa phi vật thể. Đến nay, cả 63 tỉnh, thành phố đã thực thi trách nhiệm này và đã kiểm kê được gần 60.000 di sản văn hóa phi vật thể, tuy nhiên, những địa phương cần góp vốn đầu tư hơn nữa cho nội dung này .
– Lựa chọn di sản tiêu biểu vượt trội, kiến thiết xây dựng hồ sơ đề xuất Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa di sản vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể vương quốc : Đến nay, đã có 221 di sản thuộc cả 7 mô hình di sản văn hóa phi vật thể của những dân tộc bản địa sinh sống trên mọi miền quốc gia được đưa vào Danh mục, biểu lộ sự tôn trọng sự phong phú văn hóa và sự độc lạ văn hóa giữa những hội đồng vương quốc, dân tộc bản địa của Đảng và Nhà nước ta ;
– Truyền dạy di sản văn hóa phi vật thể : Di sản văn hóa phi vật thể hiện hữu trong từng con người, cho nên vì thế, bảo vệ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể chính là bảo vệ chủ thể nắm giữ di sản văn hóa. Triển khai Nghị định số 62/2014 / NĐ-CP và Nghị định số 109 / năm ngoái / NĐ-CP, tại đợt xét Tặng Ngay lần thứ nhất năm năm ngoái, đã có 617 cá thể được quản trị nước phong tặng thương hiệu Nghệ nhân xuất sắc ưu tú và có 07 Nghệ nhân xuất sắc ưu tú thuộc đối tượng người tiêu dùng có thu nhập thấp, thực trạng khó khăn vất vả được tương hỗ theo lao lý .
Các lớp truyền dạy di sản văn hóa phi vật thể cũng được tổ chức triển khai tại nhiều địa phương, lôi cuốn những nghệ nhân xuất sắc đến truyền dạy và những học viên thuộc nhiều thành phần xã hội, nhiều lứa tuổi theo học : tiến hành Dự án đào tạo và giảng dạy về Nhã nhạc tại Trường Đại học Nghệ thuật Huế, lớp Truyền dạy Nghệ thuật Bài Chòi tại Thành Phố Đà Nẵng, lớp truyền dạy Ca Trù tại nhiều câu lạc bộ ở TP. Hà Nội, Thành Phố Hải Dương, truyền dạy Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh tại những câu lạc bộ và Trung tâm văn hóa của hai tỉnh Nghệ An, thành phố Hà Tĩnh, lớp truyền dạy Hát Xoan trong những phường Xoan ở Phú Thọ, lớp học Nghệ thuật Trống đôi, Cồng ba, Chiêng năm ở Phú Yên, truyền dạy Nghệ thuật Xòe Thái trong những đội Xòe của những tỉnh Lai Châu, Yên Bái, giảng dạy Ca Huế tại trường Trung học Văn hóa Nghệ thuật tỉnh, Học viện Âm nhạc Huế và những lớp truyền dạy Ca Huế không tính tiền tại những TT văn hóa, câu lạc bộ Ca Huế và tại nhà những nghệ nhân …
Di sản văn hóa phi vật thể là một bộ phận cấu thành của gia tài văn hóa quan trọng của vùng, địa phương, chủ quyền lãnh thổ nên nếu được khai thác và phát huy đúng cách thì hoàn toàn có thể tạo thêm việc làm, giảm nghèo và bất bình đẳng, tăng cường tăng trưởng kinh tế tài chính địa phương, mang lại nguồn lợi sống bền vững và kiên cố cho chính hội đồng chiếm hữu di sản. Do đó, song song với việc nhận diện để giữ gìn, bảo vệ di sản, thì khai thác di sản văn hóa phi vật thể trong thời kỳ hội nhập phải được chú trọng tiến hành đồng điệu với những nội dung nêu trên. Cụ thể là :
– Tuyên truyền và nâng cao nhận thức về di sản văn hóa phi vật thể, trải qua những cuộc tập huấn hàng năm của Ngành Di sản văn hóa và những đợt tập huấn thông dụng văn bản quy phạm pháp luật về di sản văn hóa tại những địa phương trong cả nước ;
– Đào tạo, kiến thiết xây dựng đạo đức, lối sống, hình thành phẩm chất tốt đẹp và nhân cách cho thế hệ trẻ, từ trong những trường học tới những thiết chế văn hóa như kho lưu trữ bảo tàng, TT văn hóa, thư viện, … đã được triển khai ở 1 số ít nơi như : 80/90 trường học ở Việt Trì, Phú Thọ đã được kết nối Hát Xoan với chương trình của nhà trường để giáo dục học viên về giá trị, ý nghĩa, đặc thù của Hát Xoan gắn với Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ; Triển khai dự án Bất Động Sản “ Xây dựng chiêu thức kết nối việc dạy về di sản văn hóa phi vật thể với những môn học trong nhà trường ở TP. Hà Nội ”, “ Liên kết với nhà trường tăng trưởng giáo dục di sản ở kho lưu trữ bảo tàng, di tích lịch sử và những điểm văn hóa – lịch sử vẻ vang ở Thành Phố Hà Nội ”, trào lưu kiến thiết xây dựng “ Trường học thân thiện, học viên tích cực ” với mục tiêu nâng cao nhận thức và năng lượng bảo vệ di sản văn hóa cho học viên ; Chương trình “ Sân khấu học đường ” đưa nhiều mô hình thẩm mỹ và nghệ thuật truyền thống lịch sử vào dạy trong hàng nghìn trường tiểu học và đại trà phổ thông trung học ở 40 tỉnh, thành phố trên cả nước …
– Gắn kết giữa bảo tồn văn hóa và tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội : Khuyến khích duy trì tri thức truyền thống lịch sử, được tích góp qua nhiều thế hệ đã giúp cho những hội đồng tương tác với thiên nhiên và môi trường tự nhiên xung quanh họ, góp thêm phần bảo tồn đa dạng sinh học, sử dụng và quản lý tài nguyên vạn vật thiên nhiên bền vững và kiên cố và ứng phó với thiên tai cũng như những thử thách của biến hóa khí hậu, tạo thêm sức mạnh ý thức trong đời sống mưu sinh cho hội đồng ( phát huy giá trị tốt đẹp của những di sản : Tri thức trồng cây trên hốc đá ở Cao nguyên đá Hà Giang, Lễ Cúng rừng, Lễ Cầu mưa, Lễ hội Cầu ngư, Lễ xuống đồng, … ). Trong những nghành nghề dịch vụ y học truyền thống, nhà hàng siêu thị, phục trang và nghề thủ công truyền thống, di sản văn hóa phi vật thể cũng góp thêm phần chăm nom sức khỏe thể chất hội đồng, tạo thêm thu nhập trải qua trao đổi sản phẩm & hàng hóa và bổ trợ cho khoa học văn minh những tinh hoa của tri thức truyền thống cuội nguồn ;
– Ứng dụng một cách tương thích công nghệ thông tin và truyền thông online để tiếp thị ý nghĩa và giá trị của di sản văn hóa phi vật thể trong nước và quốc tế ;
– Gắn kết văn hóa với du lịch và thể thao trong những sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch vương quốc và quốc tế, bộc lộ truyền thống hội đồng và sự liên kết, tương hỗ giữa những nghành. Các văn bản pháp lý đã cho tất cả chúng ta điều kiện kèm theo tạo sự kết nối này, tất cả chúng ta cần có nhận thức khá đầy đủ để tổ chức triển khai được những chương trình có sự kết nối, để những nghành văn hóa, thể thao và du lịch bổ trợ và tiếp thị cho nhau. Tổ chức việc trình diễn ra mắt di sản văn hóa phi vật thể như những di sản sống trong sự tăng trưởng không ngừng và sự hội nhập một cách phong phú : Ngày văn hóa Nước Ta ở quốc tế, trong đó, chú ý quan tâm tích hợp giữa truyền thống lịch sử và văn minh, chuyên nghiệp ( nghệ sĩ ) và nghiệp dư ( nghệ nhân ) ;
Di sản văn hóa phi vật thể cần được nhìn nhận như loại gia tài đặc biệt quan trọng vì đây là loại tài nguyên văn hóa – kinh tế tài chính có năng lực ngày càng tăng giá trị theo thời hạn. Trong quy trình hội nhập, những giá trị di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ và phát huy để thực sự góp thêm phần vào việc : Trở thành tiềm năng, động lực tăng trưởng bền vững và kiên cố quốc gia, kiến thiết xây dựng thiên nhiên và môi trường xã hội lành mạnh, giáo dục đào tạo và giảng dạy nguồn nhân lực có chất lượng ship hàng cho tăng trưởng và nhịp cầu giao lưu văn hóa và hội nhập quốc tế .
[ 1 ] Điều 2, Nghị định số 98/2010 / NĐ-CP ngày 21/9/2010 của nhà nước pháp luật chi tiết cụ thể thi hành 1 số ít điều của Luật Di sản văn hóa và Luật Sửa đổi, bổ trợ một số ít điều của Luật Di sản văn hóa .
4, 5 Chương IV, Hướng dẫn thực thi Công ước về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể phiên họp thứ 5 ( tại Paris, Pháp từ ngày 2 – 4 tháng 6 năm năm trước )
6 Nghị quyết số 33 / NQ-TW ngày 09/6/2014, Hội nghị lần thứ 9, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về thiết kế xây dựng và tăng trưởng văn hóa, con người Nước Ta phân phối nhu yếu tăng trưởng bền vững và kiên cố quốc gia .
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Koiichiro Matsuura (Nguyên Tổng giám đốc UNESCO), Amarreswar Galla, 2004, Museum and Intangble Heritage. – ICOM New, tr. 18.
2. Luật Di sản văn hóa (sửa đổi, bổ sung) 2009: Điều 4, H., NXB Chính trị Quốc gia.
3. Nguyễn Ngọc Thiện, 2017, “Gắn kết hoạt động bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể với phát triển kinh tế – xã hội ở Việt Nam hiện nay”, Tạp chí Cộng sản, số 8(92) (2-2017).
Nguồn: Sách “Quản lý và khai thác di sản văn hóa trong thời kỳ hội nhập”
Trích dẫn: Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng
Nguồn ảnh: Sách “Quản lý và khai thác di sản văn hóa trong thời kỳ hội nhập”.
Ảnh: Ban Tu Thư vietnamhoc.net thiết lập tone màu ảnh Nocturnal
Việt Nam Học
(https://vvc.vn)
