Sau cuộc hội đàm ngày 30/11/2021 tại Matxcơva giữa quản trị Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và tổng thống Nga Vladimir Putin, hai bên đã ra “ Tuyên bố chung về Tầm nhìn quan hệ đối tác chiến lược tổng lực ” giữa Việt Nam và Nga. Trong công bố này, Thành Phố Hà Nội và Matxcơva cho biết sẽ tăng cường hợp tác sử dụng nguồn năng lượng hạt nhân “ vào mục tiêu độc lập ”, trước hết trong khuôn khổ dự án Bất Động Sản thiết kế xây dựng Trung tâm Nghiên cứu khoa học và Công nghệ hạt nhân tại Việt Nam, với sự trợ giúp của Nga .
Theo lời Viện trưởng Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam Trần Chí Thành tại hội nghị Khoa học và Công nghệ hạt nhân toàn nước lần thứ 14 khai mạc ngày 9/12 tại Đà Lạt, Trung tâm Nghiên cứu khoa học và Công nghệ hạt nhân này sẽ có một lò phản ứng mới với hiệu suất 10MW t, thay thế sửa chữa lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt, vừa quá cũ vừa có hiệu suất quá thấp .Dự án được triển khai trên cơ sở hiệp định giữa hai cơ quan chính phủ Việt Nam và Nga về kiến thiết xây dựng Trung tâm Khoa học và Công nghệ hạt nhân trên chủ quyền lãnh thổ Việt Nam, ký ngày 21/11/2011. Tờ Vietnam Investment Review vào tháng 10 cho biết dự án Bất Động Sản này sẽ tiêu tốn 350 triệu đôla. Ngoài những lò phản ứng do Nga phong cách thiết kế, TT còn có một cyclotron và những phòng thí nghiệm. Công ty Nhà nước của Nga Rosatom sẽ tham gia vào dự án Bất Động Sản, với tiềm năng hoàn tất việc kiến thiết xây dựng TT vào cuối năm 2024 .Ông Trần Chí Thành cho biết, kể từ sau hội nghị lần thứ 13 tổ chức triển khai năm 2019, Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam đã thực thi những bước để tiến hành Dự án Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ tiên tiến hạt nhân này. Hiện chưa biết là TT sẽ được đặt ở đâu .Lò phản ứng hạt nhân mới này trước hết là nhằm mục đích phân phối nhu yếu ngày càng tăng về chất phóng xạ ở Việt Nam, nhất là trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh, theo lời giáo sư Phạm Duy Hiển, nguyên Viện trưởng Viện Nguyên tử Đà Lạt, vấn đáp RFI Việt ngữ ngày 28/12/2021 :” Việt Nam lâu nay vẫn có lò phản ứng hạt nhân ở Đà Lạt, cũng là lò nghiên cứu và điều tra, nhưng lò này tuổi thọ cũng đã trên 60 năm kể từ ngày được Mỹ thiết kế xây dựng. Công suất của nó thì rất thấp, thuộc loại lò phản ứng nhỏ trên quốc tế, chỉ có 500 Kw, tức là 0,5 Mw. Nhu cầu về chất phóng xạ của Việt Nam thì ngày càng cao. Từ ngày có lò Đà Lạt, chỉ có hai nơi sử dụng chất phóng xạ trong bệnh viện để chẩn đoán và điều trị, đó là bệnh viện Chợ Rẫy ở Thành phố Hồ Chí Minh và bệnh viện Bạch Mai ở TP. Hà Nội. Cả hai bệnh viện này chỉ sử dụng lượng phóng xạ là 2 Curie .Nhưng cho đến gần đây, cả nước có đến 39 TT y học hạt nhân ở hầu hết những tỉnh thành sử dụng chất phóng xạ để chẩn đoán và điều trị bệnh. Lượng chất phóng xạ được sử dụng lúc bấy giờ lên đến gần 1.500 Curie. Nhu cầu sử dụng chất phóng xạ rất là cao và lượng chất phóng xạ sử dụng sẽ tăng hàng năm mười mấy Xác Suất, trong khi đó mức tăng GDP của Việt Nam là trung bình là khoảng chừng 5 hay 6 % .Do đó, lúc bấy giờ lò cũ ở Đà Lạt trước hết là không còn cung ứng được nhu yếu về chất phóng xạ cho những bệnh viện. Đó là chưa kể còn nhiều ứng dụng khác của lò điều tra và nghiên cứu mà lò ở Đà Lạt không làm được, vì vậy cần phải có một lò có hiệu suất mạnh hơn gấp 20 lần thì mới hoàn toàn có thể bảo vệ được hoạt động giải trí của những TT y học hạt nhân trên cả nước .Lý do thứ hai là tất cả chúng ta cũng cần rất nhiều nguồn phóng xạ dùng cho nhiều mục tiêu khác nhau. Việc chữa bệnh, hoạt động giải trí công nghiệp, những khu công trình công cộng đều cần những nguồn phóng xạ có hoạt độ cao mà lò phản ứng Đà Lạt không làm được. Lâu nay, tất cả chúng ta phải nhập những nguồn đó từ quốc tế. Do những nhu yếu đó mà từ gần 10 năm nay, Việt Nam vẫn muốn có một lò phản ứng có hiệu suất cao hơn .
Trong khu vực châu Á, Nhật và Hàn Quốc đã có những lò phản ứng 10 Mw như thế, thậm chí cao hơn. Trung Quốc thì khỏi nói. Đó là những nước có thể tự làm ra các lò phản ứng. Ấn Độ từ lâu cũng đã có những lò phản ứng hàng chục Mw. Gần đây, khoảng mười năm, Úc có mua một lò mới 20Mw. Indonesia từ lâu cũng đã có lò 30 Mw.
Với vị trí của Việt Nam và với dân số như vậy, với nhu yếu tăng về chất phóng xạ, đương nhiên Việt Nam cần phải có một lò phản ứng mới “Cũng theo lời giáo sư Phạm Duy Hiển, ngoài y học hạt nhân, lò phản ứng nguyên tử mới còn hoàn toàn có thể phục cho ngành sản xuất chất bán dẫn :” Lò mới còn làm nhiều việc khác nữa mà lò cũ không làm được, ví dụ lúc bấy giờ có nhu yếu rất lớn về chất bán dẫn hiệu suất lớn để sử dụng trong xe điện, trong những nguồn nguồn năng lượng tái tạo và nhiều thứ khác. Cái đó cần phải có chất silicon hiệu suất lớn, mà silicon hiệu suất lớn đó phải pha tạp với chất phosphore. Người ta đưa những gương tinh thể silicon vào lò phản ứng. Neutron sẽ chiếu vào những tinh thể silicon, biến silic thành phosphore, gọi là quy trình pha tạp bằng neutron trên lò phản ứng. Chỉ có những lò phản ứng từ 10 Mw trở lên mới hoàn toàn có thể làm được việc này .Nếu có lò này, Việt Nam sẽ hoàn toàn có thể tham gia vào thị trường quốc tế về việc tạo ra những chất silicon bán dẫn pha tạp trên lò phản ứng. Chúng ta không sản xuất những thỏi silicon đó. Có những nước trình độ sản xuất những linh phụ kiện bán dẫn hiệu suất lớn, như Nhật hay Nước Hàn, nhưng ta hoàn toàn có thể tham gia thị trường chiếu xạ cho họ. “Mặc dù TT điều tra và nghiên cứu hạt nhân mới đa phần là nhằm mục đích để tăng trưởng những chiêu thức điều trị bằng phóng xạ, những chuyên viên cho rằng việc thiết kế xây dựng một lò phản ứng như vậy hoàn toàn có thể là một bước quan trọng tiến đến việc khởi động lại những dự án Bất Động Sản điện hạt nhân mà Việt Nam đã từ bỏ cách đây hơn 10 năm. Theo khunh hướng đó, TT nghiên cứu và điều tra hạt nhân mới sẽ là nơi lý tưởng giảng dạy đội ngũ hạt nhân tương lai, như ghi nhận của giáo sư Phạm Duy Hiển :” Chúng tôi tính một trong những hướng sử dụng hoàn toàn có thể mang lại hiệu suất cao kinh tế tài chính khá lớn cho Việt Nam và cũng phân phối những nhu yếu của quốc tế. Nhưng điều quan trọng hơn hết là một nước như Việt Nam phải có một lò với hiệu suất như vậy để huấn luyện và đào tạo một đội ngũ, nhằm mục đích bảo vệ vĩnh viễn kế hoạch sử dụng nguồn năng lượng hạt nhân, nếu không thì Việt Nam sẽ cực kỳ lỗi thời, sau này nếu như có những biến chuyển nào đó trên quốc tế, mình sẽ không có những lực lượng để thích ứng những biến chuyển đó. “Nhưng mặc dầu có huấn luyện và đào tạo được một đội ngũ hạt nhân thì Việt Nam sẽ không hề tự mình thiết kế xây dựng những nhà máy sản xuất điện nguyên tử, mà phải cần đến sự trợ giúp của quốc tế, mà nước đó phần nhiều chắc chắc sẽ là Nga, chính do “ Tuyên bố chung về Tầm nhìn quan hệ đối tác chiến lược tổng lực ” giữa Việt Nam và Nga, được công bố sau chuyến thăm Matxcơva của ông Nguyên Xuân Phúc có ghi rõ : ” Trong trường hợp Việt Nam Phục hồi kế hoạch tăng trưởng nguồn năng lượng điện hạt nhân, Liên bang Nga sẽ được xem là đối tác chiến lược ưu tiên trong nghành này. ”
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký
