Ăn, ngủ và làm bất kỳ hoạt động giải trí gì cũng ngửi thấy mùi khói, bụi sau khi những lò than lần lượt mọc lên trong khu dân cư – đó là những gì bà Vũ Thị Nga ở tổ 4, ấp Thanh Thịnh, xã Thanh Lương cho biết. Căn nhà bà Nga ở cách lò than khoảng chừng 300 m và tiếp tục bị tác động ảnh hưởng bởi mùi khói, bụi than. Từ sáng sớm đến đêm, khói và bụi than theo chiều gió lan tỏa, làm ô nhiễm bầu không khí khu dân cư. Cứ mỗi lần hít vào, bà Nga cảm thấy tức ngực, khó thở. Nhiều người dân ở đây chọn cách đóng kín cửa để ngăn mùi khói bay vào nhà. Bà Nga nói : “ Khi lò than hoạt động giải trí gây mùi hôi không chịu nổi. Gió chiều nào thì khói, bụi bay theo chiều đó. Vợ chồng tôi khi nào cũng đeo khẩu trang, trừ lúc ngủ ” .
Hộ ông Đinh Hoàng Chiến ở ấp Thanh Thịnh, xã Thanh Lương, TX. Bình Long đang sở hữu 10 lò đốt than củi. Mỗi lò luôn có khoảng 3 lao động làm việc, bốc vác, sắp xếp than vừa ra lò vào bãi tập kết, chờ vận chuyển đi các nơi tiêu thụ
Khu vực ấp Thanh Thịnh có khoảng chừng 20 lò than của 3 hộ : Đinh Hoàng Chiến, Nguyễn Đình Liêm và Phạm Văn Trăng. Người dân ở đây cho biết, những lò than này hoạt động giải trí gần 10 năm nay. Theo đó, thực trạng ô nhiễm không khí trong khu dân cư tổ 4, 6, 7 ngày càng nghiêm trọng. Xung quanh khu vực lò than, trong nửa đường kính khoảng chừng hơn 300 m có 30 hộ dân sinh sống. Hằng ngày, những hộ này phải sống trong cảnh khói, bụi nồng nặc .Nhà bà Nguyễn Thị Thơm cách lò than khoảng chừng 50 m nên tiếp tục hít mùi khói than. Căn bệnh viêm xoang của bà do đó ngày càng nặng hơn. Vì không chịu nổi ô nhiễm không khí, đã có 3 hộ bán nhà đi nơi khác sinh sống. Gia đình bà Thơm không có điều kiện kèm theo nên đành bám trụ trong cảnh ô nhiễm. Bà Thơm nói : “ Trước đây có đoàn đến kiểm tra, xử phạt và nhu yếu những lò than chuyển đi nơi khác. Nhưng 3 năm trôi qua, những lò vẫn không có gì đổi khác ” .
Không thể “bó tay”
Lò than của hộ ông Đinh Hoàng Chiến ở ấp Thanh Thịnh trên diện tích quy hoạnh rộng khoảng chừng 3.000 mét vuông, khi nào cũng có nhiều đống củi lớn. Cứ đốt xong lò này thì củi lại được xếp vào lò mới. Mỗi lò luôn có khoảng chừng 3 lao động thao tác, bốc vác, sắp xếp than vừa ra lò vào bãi tập trung, chờ luân chuyển đi tiêu thụ. Ông Chiến cho biết, mái ấm gia đình đang chiếm hữu 10 lò đốt than củi. Mỗi lò thiết kế xây dựng khoảng chừng 100 triệu đồng. Nếu dẹp bỏ thì không hề lấy lại vốn góp vốn đầu tư. Mặt khác, cả mái ấm gia đình chỉ biết sống bằng nghề đốt than củi, chưa có nghề khác sửa chữa thay thế .
Lò than của gia đình ông Đinh Hoàng Chiến bị xử phạt 140 triệu đồng vì xả khí thải vượt quy chuẩn kỹ thuật gấp 3 lần
Trước phản ánh của dân cư, ngày 10-6-2019, Ủy Ban Nhân Dân thị xã Bình Long đã xử phạt vi phạm hành chính 3 chủ cơ sở đốt than củi ở ấp Thanh Thịnh. Riêng cơ sở của ông Chiến bị xử phạt 140 triệu đồng về hành vi xả khí thải vượt quy chuẩn kỹ thuật từ 3 lần trở lên. Bà Nguyễn Thị Lượt ( vợ ông Đinh Hoàng Chiến ) nói : “ Cứ 3 tháng, tôi mới đốt xong 1 mẻ than. Vì người dân phản ánh nhiều nên lò đã ngưng hoạt động giải trí hơn 6 tháng rồi. Cơ sở đã bị tịch thu giấy phép hoạt động giải trí 3-4 năm nay ” .Tuy nhiên, ông Lê Ngọc Huân, Trưởng ấp Thanh Thịnh cho biết : “ Nhà tôi ở cách lò than khoảng chừng 200 m. Hằng ngày qua đây, lò nào đốt hay không tôi đều biết. Lò nhà bà Lượt mới đốt xong lò than, dẫn chứng là công nhân đang bốc vác than ra lò và đang ém củi mới vào lò ” .
Một lò than đang đỏ lửa ở ấp Thanh Thịnh, xã Thanh Lương
Mặc dù những cơ sở đã bị xử phạt nhiều lần trong một thời hạn dài nhưng vẫn liên tục đỏ lửa. Khi cơ quan chức năng đến kiểm tra, những chủ cơ sở đều hứa đốt hết số củi còn lại sẽ giải thể hoặc sơ tán đi nơi khác nhưng sau đó, “ đâu vẫn hoàn đấy ”. Thậm chí, khi bị giải quyết và xử lý vi phạm, cả 3 cơ sở đều làm đơn xin miễn giảm tiền nộp phạt. Ông Trần Phương Nam, Phó trưởng Ban Dân vận Thị ủy Bình Long, nguyên Phó quản trị Ủy Ban Nhân Dân thị xã cho biết : Ủy Ban Nhân Dân thị xã đã tịch thu giấy phép hoạt động giải trí của những cơ sở. Còn việc chưa cưỡng chế nộp phạt là do những hộ đang gặp khó khăn vất vả .Thực tế, việc đốt củi lấy than ngay trong khu dân cư không chỉ làm ô nhiễm thiên nhiên và môi trường không khí, tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất người dân mà còn ảnh hưởng tác động đến sự sinh trưởng cũng như hiệu suất của cây xanh trong khu vực. Kế đến là thực trạng chặt phá cây cối, hủy hoại môi trường tự nhiên xanh, tác động ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của dân cư .
Trước tình hình nêu trên, để gỡ khó trước mắt, bên cạnh tuyên truyền, hoạt động những hộ đốt than nâng cao ý thức, nghĩa vụ và trách nhiệm bảo vệ thiên nhiên và môi trường sống, chính quyền sở tại địa phương cần có giải pháp tương hỗ, tạo điều kiện kèm theo cho số hộ này sớm quy đổi ngành nghề theo hướng thân thiện môi trường tự nhiên. Về lâu dài hơn, rất mong những cấp và ngành tính năng của thị xã vào cuộc kinh khủng, giải quyết và xử lý “ mạnh tay ” nhằm mục đích bảo vệ sự nghiêm minh của pháp lý và trả lại thiên nhiên và môi trường sống trong lành cho người dân .
