Bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau khi sử dụng được xếp vào loại chất thải nguy hại dễ gây ảnh hưởng đến môi trường và hệ sinh thái nếu không được thu gom, xử lý theo đúng quy trình. Tuy nhiên, hiện nay khâu thu gom, xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng tại các địa phương trong tỉnh đang gặp nhiều khó khăn và chưa được xử lý triệt để.
Hội viên phụ nữ xã Liên Sơn ( Gia Viễn ) thu gom vỏ bao thuốc
bảo vệ thực vật vào bể chứa. Ảnh: Anh Tuấn
40 % số bể chứa đã lắp ráp chưa cung ứng nhu yếu kỹ thuật
Theo nhìn nhận của Sở Tài nguyên và Môi trường, khối lượng bao gói thuốc bảo vệ thực vật trên địa phận tỉnh phát sinh khoảng chừng 10 tấn / năm. Thực tế khi người nông dân phun thuốc có khoảng chừng 98 % lượng thuốc phun xuống đồng ruộng tiếp xúc trực tiếp với sâu bệnh, hơn 2 % còn lại vẫn còn tồn dư trong vỏ hộp sau sử dụng. Việc vứt bao gói thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi trên đồng ruộng đã gây tác động ảnh hưởng lớn đến môi trường tự nhiên, phần tồn dư thuốc bảo vệ thực vật trong vỏ hộp bay vào không khí hoặc thẩm thấu gây ô nhiễm đất, nước, nguy hại đến môi trường tự nhiên, sức khỏe thể chất con người. Để hạn chế thực trạng vứt bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng ra ngoài thiên nhiên và môi trường, trong những năm gần đây, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy Ban Nhân Dân những huyện, thành phố đã tổ chức triển khai lắp ráp 4.316 bể chứa ngoài đồng ruộng. Tuy nhiên, có đến 40 % số bể đã lắp ráp chưa phân phối nhu yếu kỹ thuật theo lao lý, không bảo vệ cho việc thu gom như : để nước mưa chảy vào, rò rỉ nước lẫn thuốc ra môi trường tự nhiên … Số lượng bể được góp vốn đầu tư chỉ phân phối 20 % nhu yếu thu gom lưu chứa bao vỏ thuốc bảo vệ thực vật phát sinh trên địa phận tỉnh lúc bấy giờ .
Mặt khác, theo pháp luật tại Thông tư liên tịch số 05/2016 / TTLT-BNNPTNT-BTNMT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường về hướng dẫn việc thu gom, luân chuyển và giải quyết và xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng, cứ 3 ha đất canh tác cây xanh hàng năm hoặc 10 ha đất canh tác cây xanh lâu năm có sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phải có 1 bể chứa bao vỏ thuốc bảo vệ thực vật. Chưa kể diện tích quy hoạnh trồng cây nhiều năm, với diện tích quy hoạnh đất canh tác trên 40 nghìn ha lúa, toàn tỉnh hiện cần hơn 13.300 bể chứa để thu gom vỏ vỏ hộp thuốc bảo vệ thực vật. Như vậy những địa phương vẫn còn thiếu rất nhiều bể chứa bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng ngoài đồng ruộng phân phối khá đầy đủ tiêu chuẩn theo lao lý
Một khó khăn vất vả nữa trong thu gom, giải quyết và xử lý là nhận thức của đại đa số người dân còn hạn chế, nhiều bà con nông dân vẫn còn xem bao, vỏ chai đựng thuốc bảo vệ thực vật là một loại rác thải thường thì nên vẫn còn thực trạng vứt bỏ bừa bãi xuống kênh mương, bờ ruộng …
Vấn đề tiêu hủy rác theo quy định gặp khó
Vấn đề thu gom, giải quyết và xử lý vỏ vỏ hộp thuốc bảo vệ thực vật của hầu hết những địa phương trên địa phận tỉnh đang gặp khó khăn vất vả. Không chỉ ở số lượng vỏ vỏ hộp thải thẳng ra ngoài thiên nhiên và môi trường do không có mạng lưới hệ thống bể thu gom mà ngay tại những khu đồng đã xây được bể thu gom, việc tiêu hủy cũng còn những hạn chế nhất định. Theo thông tư liên tịch số 36/2015 / TT-BTNMT ngày 30/6/2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về quản trị chất thải nguy hại và Thông tư liên tịch số 05/2016 / TTLT-BNNPTNT-BTNMT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Tài nguyên, Môi trường, vỏ vỏ hộp thuốc bảo vệ thực vật sau khi được thu gom tại những bể chứa được những đơn vị chức năng tính năng luân chuyển đi giải quyết và xử lý theo đúng tiến trình. Trên địa phận tỉnh hiện chỉ có huyện Yên Khánh đã ký hợp đồng với đơn vị chức năng có công dụng để luân chuyển và giải quyết và xử lý theo pháp luật, tuy nhiên đơn vị chức năng này cũng đang gặp nhiều khó khăn vất vả khi nhân rộng quy mô. Ông Tô Văn Lưu, Phó trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Yên Khánh cho biết : Hiện nay có xã Khánh Thành và xã Khánh Thiện đã ký hợp đồng giải quyết và xử lý chất thải nguy hại trong sản xuất nông nghiệp với Công ty CP Đầu tư và kỹ thuật Tài nguyên môi trường tự nhiên ETC đóng chân trên địa phận thành phố Tỉnh Nam Định. Một năm những xã sẽ thu gom và tập trung bao vỏ thuốc bảo vệ thực vật tại 1 điểm và Công ty cho xe chuyên được dùng về chở đi giải quyết và xử lý. Qua một thời hạn triển khai cho thấy, rác thải nguy hại trong sản xuất nông nghiệp của 2 đơn vị chức năng trên đã được giải quyết và xử lý triệt để, góp thêm phần tích cực bảo vệ môi trường tự nhiên khu vực nông thôn. Không thể phủ nhận công dụng tích cực của việc ký hợp đồng với đơn vị chức năng tính năng giải quyết và xử lý rác thải nguy hại nhưng lúc bấy giờ những địa phương còn lại của huyện đang gặp khó khăn vất vả do thiếu kinh phí đầu tư dành cho hoạt động giải trí môi trường tự nhiên .
Ngoài hai xã của huyện Yên Khánh đã thu gom, giải quyết và xử lý vỏ bao thuốc bảo vệ triển khai theo đúng lao lý, lúc bấy giờ hầu hết những địa phương trên địa phận tỉnh đều tự giải quyết và xử lý bằng cách thu gom và luân chuyển chung vào xe chở rác hoạt động và sinh hoạt hoặc đốt chung với rác thải hoạt động và sinh hoạt. Cách làm này chưa xử lý triệt để và gây tác động ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên vì vỏ hộp thuốc bảo vệ thực vật được liệt vào nhóm những chất thải nguy hại, nếu đốt chung hoặc giải quyết và xử lý chung với rác thải thường thì sẽ gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng, tác động ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái .
Tích cực triển khai nhiều giải pháp
Theo đánh giá của Sở Tài nguyên và Môi trường, việc thu gom và xử lý rác thải nông thôn nói chung và bao vỏ thuốc bảo vệ thực vật nói riêng còn nhiều khó khăn do các cấp, các ngành chưa quan tâm, đầu tư đúng mức, việc bố trí nguồn lực, kinh phí đáp ứng yêu cầu cho công tác thu gom, vận chuyển, xử lý còn hạn chế. Cơ chế khuyến khích, thu hút xã hội hóa chưa tạo động lực để các doanh nghiệp đầu tư vào xử lý rác thải. Công tác tuyên truyền chưa thực sự phát huy hiệu quả, chưa gắn trách nhiệm của cộng đồng và người dân về bảo vệ môi trường.
Theo Đề án thu gom, luân chuyển, giải quyết và xử lý rác thải nông thôn tỉnh Tỉnh Ninh Bình quá trình 2020 – 2025, tiềm năng đặt ra đến năm 2025 tỉnh đã phê duyệt, toàn tỉnh phấn đấu lắp ráp những bể thu gom bao gói thuốc bảo vệ thực vật bảo vệ kỹ thuật, cung ứng nhu yếu thu gom, tỷ suất thu gom và giải quyết và xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật đạt trên 70 %. Để đạt tiềm năng đó, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh đã chỉ huy những cấp, những ngành, nhất là những địa phương tập trung chuyên sâu tiến hành đồng nhất nhiều giải pháp nhằm mục đích thu gom, giải quyết và xử lý hiệu suất cao rác thải nông thôn nói chung, rác thải nguy hại nói riêng. Trong đó chú trọng tăng nhanh tuyên truyền, nâng cao nghĩa vụ và trách nhiệm của cấp ủy đảng, chính quyền sở tại, những tổ chức triển khai chính trị, xã hội những cấp theo thẩm quyền, tổ chức triển khai, chỉ huy thực thi và giải quyết và xử lý những sống sót, vi phạm trong hoạt động giải trí thu gom, luân chuyển, giải quyết và xử lý rác thải trong sản xuất nông nghiệp. Các địa phương chăm sóc hơn nữa và dành thêm kinh phí đầu tư cho sự nghiệp thiên nhiên và môi trường. Đồng thời, tăng nhanh công tác làm việc tuyên truyền, phổ cập, hướng dẫn người dân về công tác làm việc thu gom, phân loại và giải quyết và xử lý rác thải nguy hại theo đúng pháp luật. Huy động mọi nguồn lực thực thi tái tạo những bể chứa bao gói thuốc bảo vệ thực vật không đúng kỹ thuật và góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng mới những bể chứa phân phối theo pháp luật với tỷ lệ khoảng chừng 2,5 – 3 ha đồng ruộng / 1 bể. Kết thúc mỗi mùa vụ ( 2 vụ / năm ), nhu yếu Ủy Ban Nhân Dân cấp xã hợp đồng với đơn vị chức năng có tính năng để luân chuyển và giải quyết và xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng theo đúng hướng dẫn của Thông tư liên tịch số 05/2016 giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Tài nguyên và Môi trường .
Hồng Giang
