Mô hình tổ chức triển khai doanh nghiệp lúc bấy giờ đang biến hóa can đảm và mạnh mẽ. Mô hình truyền thống cuội nguồn hoạt động giải trí với chuỗi đáp ứng phân cấp đang dần được sửa chữa thay thế bởi hệ sinh thái doanh nghiệp, gồm có những doanh nghiệp, tổ chức triển khai độc lập nhưng hợp tác ngặt nghèo với nhau nhằm mục đích tạo ra những giải pháp đồng điệu từ những loại sản phẩm hoặc dịch vụ của riêng từng đơn vị chức năng .Ngày nay, khi nghĩ tới hệ sinh thái, nhiều người nghĩ ngay đến những hệ sinh thái số như Apple, Android, Google nhưng cũng sống sót rất nhiều hệ sinh thái trong những nghành khác như sản xuất xe hơi, chế biến thủy hải sản, v.v. Tuy nhiên, không hề phủ nhận công nghệ tiên tiến số đã giúp tăng cường, tăng nhanh thời cơ tạo dựng những hệ sinh thái cho doanh nghiệp. Ranh giới giữa những ngành đang dần mờ đi khi hệ sinh thái trải dài những nghành và những công ty lớn trong ngành bị tiến công bởi những công ty công nghệ tiên tiến và nền tảng mà trước đây chưa từng được coi là đối thủ cạnh tranh cạnh tranh đối đầu .
2 loại hình hệ sinh thái phổ biến hiện nay
Hệ sinh thái doanh nghiệp đang thử thách những cách nghĩ truyền thống lịch sử về kế hoạch. Ranh giới giữa những công ty cũng đang tan biến bởi giá trị mà hệ sinh thái tạo ra được san sẻ cho nhiều doanh nghiệp trong hệ sinh thái. Năm 2019, ba trong số những doanh nghiệp lớn nhất Nước Ta : Masan Group, Techcombank, và VinGroup đã xây dựng One Mount Group với tham vọng kiến thiết hệ sinh thái công nghệ tiên tiến lớn nhất Nước Ta, phân phối những giải pháp và dịch vụ xuyên suốt chuỗi giá trị, từ nghành nghề dịch vụ dịch vụ kinh tế tài chính, phân phối, bất động sản và kinh doanh bán lẻ .
Có thể thấy, hệ sinh thái doanh nghiệp mang lại ba lợi ích quan trọng cho các thành viên: vận dụng với các năng lực mà bản thân chưa có, mở rộng quy mô nhanh chóng, linh hoạt và phục hồi trong thời kỳ biến động. Trong bài này, chúng ta sẽ đề cập đến hai loại hình hệ sinh thái doanh nghiệp phổ biến hiện hành: hệ sinh thái giải pháp và hệ sinh thái nền tảng.
Hệ sinh thái giải pháp nhằm tạo ra và/hoặc cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ bằng cách phối hợp với nhiều doanh nghiệp khác nhau trên chuỗi giá trị. Mọi phần của quá trình sản xuất đều có thể được lập kế hoạch và tính toán, và tại mọi thời điểm dọc theo chuỗi giá trị, người mua, người sản xuất hoặc người bán đều được xác định rõ ràng. Thông thường, một hệ sinh thái giải pháp có một công ty cốt lõi điều phối việc hoạt động giữa các doanh nghiệp với nhau, đồng thời, cũng là một mắt xích trong chuỗi giá trị đó. Và đối với các thành viên phát triển mạnh trong hệ sinh thái này, có một mục tiêu chung: lợi nhuận. Đây là mô hình hệ sinh thái đã phát triển từ lâu đời, rất lâu trước khi có sự xuất hiện của Internet và sự xuất hiện của khái niệm “hệ sinh thái doanh nghiệp”. Đơn cử một ví dụ điển hình của hệ sinh thái giải pháp là các doanh nghiệp trong ngành hàng không chịu trách nhiệm từng lĩnh vực riêng trong chuỗi giá trị như Vietnam Airlines phụ trách chở hàng hóa và hành khách, Skypec phụ trách tra nạp nhiên liệu cho máy bay, VAECO phụ trách kỹ thuật sửa chữa máy bay,…
Bên cạnh đó, hệ sinh thái nền tảng lại xuất hiện mạnh mẽ trong thời kỳ kinh tế số. Hệ sinh thái này thường liên kết những người tham gia trong thị trường cả bên bán và bên mua thông qua nền tảng số. Có rất nhiều doanh nghiệp đang xây dựng các hệ sinh thái nền tảng như eBay, Airbnb, YouTube hoặc Uber nhằm mua, bán, giao tiếp hoặc đơn giản chỉ là xem video và tất cả đều diễn ra cùng một lúc trên một nền tảng. Rất nhiều doanh nghiệp lớn ngày nay đều xây dựng riêng cho mình một hệ sinh thái nền tảng. Trong số 7 công ty lớn nhất theo mức vốn hóa thị trường, 5 trong số đó có hệ sinh thái nền tảng (Apple, Microsoft, Google, Amazon, Facebook).
Xây dựng hệ sinh thái doanh nghiệp tại Việt Nam
Điểm mạnh và điểm yếu của mỗi mô hình hệ sinh thái
Mô hình hệ sinh thái doanh nghiệp trong cùng khu vực đã sống sót từ lâu, hầu hết theo hướng hệ sinh thái giải pháp nhằm mục đích giúp người mua thực thi thanh toán giao dịch thuận tiện và nhanh gọn. Các điều tra và nghiên cứu đã chỉ ra rằng những doanh nghiệp trong những hệ sinh thái này thường liên kết thâm thúy và ngặt nghèo hơn bởi có chung mong ước cho sự tăng trưởng của khu vực cũng như có chung nhiều thưởng thức tương quan đến môi trường tự nhiên kinh doanh thương mại và phong thái thao tác. Tại Nước Ta, những doanh nghiệp thường link qua quy mô hệ sinh thái thường có trong nghành nghề dịch vụ nuôi trồng, sản xuất. Đơn cử như Tập đoàn thủy hải sản Minh Phú đã thiết kế xây dựng được cho mình một hệ sinh thái giải pháp trong khu vực Nam bộ Nước Ta với việc kiến thiết xây dựng những doanh nghiệp trong chuỗi sản xuất và thương mại những loại sản phẩm từ tôm, đồng thời cũng hợp tác với những doanh nghiệp, người sản xuất khác trong chuỗi đáp ứng .
Bên cạnh đó, đại dịch Covid-19 đã làm tác động ảnh hưởng thâm thúy lên hoạt động giải trí quản lý và vận hành và lệch giá của những doanh nghiệp bởi sự đứt gãy chuỗi ung ứng và hạn chế đầu ra. Trong toàn cảnh ấy, nhiều doanh nghiệp cũng đã tăng cường tăng trưởng những nguồn nguyên vật liệu và tiêu thụ sản phẩm & hàng hóa trong nước, lan rộng ra hệ sinh thái trong nước và link ngặt nghèo với những đối tác chiến lược hiện tại cũng như những đối tác chiến lược mới trong nước nhằm mục đích nâng cao hiệu suất cao quản lý và vận hành, tránh đứt gãy chuỗi đáp ứng .
Tuy nhiên, để tạo dựng những hệ sinh thái tại Nước Ta hoạt động giải trí hiệu suất cao không hề đơn thuần, đặc biệt quan trọng rủi ro tiềm ẩn thất bại tương đối cao khi hệ sinh thái trong nước trở thành một xu thế khiến nhiều doanh nghiệp làm theo một cách mù quáng. Phần lớn những hệ sinh thái thất bại tại những quá trình tiên phong do những sai lầm đáng tiếc kế hoạch trong phong cách thiết kế khởi đầu của hệ sinh thái kinh doanh thương mại hoặc do phong cách thiết kế hệ sinh thái không thích ứng kịp thời khi những điều kiện kèm theo công nghệ tiên tiến hoặc thị trường đổi khác. Một trong những ví dụ nổi bật là những nền tảng B2B mua và bán vật tư thiết kế xây dựng, nông sản, … do doanh nghiệp truyền thống cuội nguồn lập ra theo quy mô nền tảng B2C của Amazon, eBay hay Taobao. Nguyên nhân thất bại ở đây là hầu hết những người mua đã quen mua và bán với riêng mỗi những nhà sản xuất trong hệ này. Các nền tảng B2B mới không mang lại nhiều giá trị cho thanh toán giao dịch, mà chỉ chuyển giá trị từ nhà phân phối sang người mua do tính minh bạch và cạnh tranh đối đầu tăng lên, làm giảm động lực của những nhà sản xuất tham gia vào nền tảng và dẫn đến sự sụp đổ .
Bài đọc nhiều nhất
Phản ứng với Covid-19 trong ngành nông nghiệp
Digital Strategy 26/07/2022
Một số đề xuất dành cho doanh nghiệp
Trong thiên nhiên và môi trường kinh doanh thương mại nhiều biến số như lúc bấy giờ, FPT Digital yêu cầu những doanh nghiệp Nước Ta không chỉ nghĩ đến hệ sinh thái như một giải pháp trong thời điểm tạm thời nhằm mục đích đoàn kết cùng vượt qua thời kỳ Covid-19, mà còn như một cách để tổ chức triển khai nhằm mục đích nâng cao giá trị đem lại cho Nước Ta .
Nhằm đạt được điều này, doanh nghiệp cần tự hỏi mình 3 câu hỏi:
- Doanh nghiệp có cần xây dựng hay tham gia vào một hệ sinh thái không?
- Thiết kế hệ sinh thái như thế nào?
- Vận hành hệ sinh thái ra sao cho hiệu quả?
Có cần hệ sinh thái doanh nghiệp không?
Câu vấn đáp nằm ở môi trường tự nhiên kinh doanh thương mại và ở loại sản phẩm, dịch vụ mà doanh nghiệp phân phối. Hệ sinh thái là quy mô đặc biệt quan trọng tương thích trong môi trường tự nhiên kinh doanh thương mại nhiều biến số, dễ biến hóa với mẫu sản phẩm có tính mô đun cao mà muốn phân phối được cần phải nhiều doanh nghiệp trong ngành hợp tác với nhau. Một loại sản phẩm hoặc dịch vụ bộc lộ tính mô đun cao nếu những thành phần của nó hoàn toàn có thể được tích hợp thuận tiện, linh động và được tích hợp với nhau với ngân sách thấp. Ví dụ sản xuất những thành phần của điện thoại cảm ứng như màn hình hiển thị, chip, pin, … có tính mô đun thấp do cần chuyên môn hóa cao nhưng việc sản xuất điện thoại thông minh lại thuận tiện phối hợp giữa những thành phần được sản xuất bởi những nhà sản xuất khác nhau nên có tính mô-đun cao, tương thích để hoạt động giải trí theo quy mô hệ sinh thái .
Tương tự, so với thị trường Nước Ta, những doanh nghiệp cần xem xét về loại sản phẩm mẫu sản phẩm của mình cũng như thiên nhiên và môi trường kinh doanh thương mại. Nếu mẫu sản phẩm của doanh nghiệp thuộc nhóm có tính mô đun thấp, doanh nghiệp hoàn toàn có thể tham gia vào những hệ sinh thái lớn hơn mà mẫu sản phẩm của mình là một phần trong hệ sinh thái .
Thiết kế hệ sinh thái
Thiết kế hệ sinh thái tương thích với mẫu sản phẩm, dịch vụ của những doanh nghiệp tham gia cũng như linh động với sự đổi khác của thị trường không hề đơn thuần. Đây là nguyên do mà 85 % hệ sinh thái thất bại. Doanh nghiệp nên lựa chọn hệ sinh thái giải pháp, hệ sinh thái nền tảng hay một sự phối hợp của cả hai ? Những công ty nào nên tham gia vào hệ sinh thái ? Nguồn thu chính của hệ sinh thái từ đâu ? Đây là những câu hỏi mà những doanh nghiệp trong hệ sinh thái cần vấn đáp trong quy trình phong cách thiết kế .
Phần lớn những công ty đều muốn chiếm vai trò điều phối trong hệ sinh thái bởi nỗi lo bị sửa chữa thay thế, bị mất năng lực tiếp cận trực tiếp với người mua hoặc nhờ vào bởi doanh nghiệp điều phối khác. Để đứng vai trò điều phối trong một hệ sinh thái, doanh nghiệp cần được coi là một doanh nghiệp mạnh, có nổi tiếng, có năng lượng cũng như có vị trí TT trong hệ sinh thái. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp với vai trò người tham gia trong những hệ sinh thái lại hưởng lợi lớn bởi nhu yếu góp vốn đầu tư thấp, hoàn toàn có thể tham gia vào nhiều hệ sinh thái khác nhau, giúp doanh thu tăng tiêu biểu vượt trội .
Đối với những doanh nghiệp truyền thống lịch sử tại Nước Ta, hoàn toàn có thể lựa chọn việc tham gia vào một hệ sinh thái đã có sẵn, đặc biệt quan trọng những hệ sinh thái được quản lý và vận hành bởi những doanh nghiệp công nghệ tiên tiến, nhờ đó những doanh nghiệp truyền thống lịch sử hoàn toàn có thể vận dụng được lợi thế về nền tảng công nghệ tiên tiến, liên kết với lượng người mua lớn mà không cần mức độ góp vốn đầu tư lớn ngay từ khởi đầu .
Lựa chọn tham gia hay thiết kế xây dựng hệ sinh thái, lựa chọn hệ sinh thái giải pháp hay hệ sinh thái nền tảng là lựa chọn của mỗi doanh nghiệp, tùy thuộc vào quy mô kinh doanh thương mại và mẫu sản phẩm kinh doanh thương mại, tuy nhiên, những doanh nghiệp cần lựa chọn / thiết kế xây dựng những hệ sinh thái số / ứng dụng công nghệ tiên tiến số bởi đây không chỉ được coi là lợi thế trong thời kỳ dịch bệnh mà theo dự trù, thị trường này sẽ đạt lệch giá lên tới 23 tỷ đô la vào năm 2025 ( 1 ) .
Vận hành hệ sinh thái
Khác với quy mô hợp tác đơn thuần, đặc thù của hệ sinh thái là tương thích với những nghành cần sự hợp tác cao, ngặt nghèo giữa những doanh nghiệp. Do đó, mặc dầu khâu phong cách thiết kế hệ sinh thái được thực thi chuẩn, chuyên nghiệp, nhiều hệ sinh thái vẫn thất bại khi quản lý và vận hành trong trong thực tiễn .
Một trong những rủi ro tiềm ẩn tiên phong là những doanh nghiệp tham gia nhiều hệ sinh thái cạnh tranh đối đầu nhau cùng một lúc bởi rào cản tham gia thấp, ví dụ như một nhà hàng quán ăn tham gia cả hệ sinh thái của Shopeefood và Grabfood. Điều này khiến việc duy trì và quản lý và vận hành hệ sinh thái gặp nhiều khó khăn vất vả và tốn kém .
Nguy cơ tiếp theo so với việc quản lý và vận hành của hệ sinh thái, đặc biệt quan trọng so với hệ sinh thái nền tảng, là việc người mua / bán trong hệ sinh thái sau khi được liên kết với nhau thì thao tác trực tiếp, không qua nền tảng nữa .
Rào cản sau cuối của một hệ sinh thái can đảm và mạnh mẽ là sự tự mãn. Đây là ví dụ của Internet Explorer của Microsoft, được coi là đã thắng lợi trong đại chiến trình duyệt sau khi chiếm gần 95 % thị trường vào năm 2004 ( 2 ). Không còn đối thủ cạnh tranh nặng ký nào, Microsoft không góp vốn đầu tư vào việc tăng trưởng thêm trình duyệt và hệ sinh thái, tạo thời cơ cho Firefox và Chrome xâm nhập và ở đầu cuối sở hữu thị trường. Bên cạnh nắm vững những rủi ro đáng tiếc hoàn toàn có thể xảy ra trong quy trình quản lý và vận hành, doanh nghiệp cần bảo vệ việc thiết lập những chính sách hoạt động giải trí, cam kết so với người tham gia cũng như cần liên tục tăng trưởng, chuyển mình nhằm mục đích thích ứng với sự biến hóa của điều kiện kèm theo môi trường tự nhiên .
Hệ sinh thái doanh nghiệp có thể được coi là vô cùng cần thiết đối với sự phát triển trong thời gian tới của nền kinh tế. Tuy nhiên, để hệ sinh thái thành công, doanh nghiệp cần hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu của mô hình này, cũng như cần đầu tư công sức, thời gian trong công tác thiết kế và vận hành hệ sinh thái. Như một hệ sinh thái ngoài tự nhiên, hệ sinh thái doanh nghiệp cần phát triển, thay đổi, thích ứng với môi trường kinh doanh bên ngoài. Trên thực tế, khả năng linh động của hệ sinh thái chính là sự khác biệt giữa hệ sinh thái thất bại và thành công, dù doanh nghiệp lựa chọn mô hình hệ sinh thái giải pháp hay hệ sinh thái nền tảng.
Nguồn tham khảo
(1) Vir. 2022 Digital ecosystems the new game-changer in Southeast Asia
(2) Visualcapitalist. 2020 Internet Browser Market Share (1996–2019)
