Theo số liệu nhìn nhận của Viện Dinh dưỡng – Bộ Y tế, dự trù nhu yếu sử dụng những loại thực phẩm của Hà Nội năm 2013 : thịt gia súc, gia cầm là 584.700 tấn ( 1.600 tấn / ngày ), trứng gia cầm những loại 1,24 tỷ quả và sữa 98.550 tấn, trong đó năng lực sản xuất thịt những loại đạt 389 ngàn tấn ( cung ứng 66,5 % ), trứng gia cầm 1,0 tỷ quả ( cung ứng 80,5 % ), và sữa bò 22.810 tấn ( cung ứng 23,1 % ) .Với đặc thù địa hình có nhiều vùng sinh thái xanh ( vùng núi, vùng đồi gò, đồng bằng thấp, bãi ven sông ) rất thuận tiện cho tăng trưởng nền nông nghiệp nói chung và chăn nuôi nói riêng theo hướng sản phẩm & hàng hóa tập trung chuyên sâu. Những năm qua, ngành chăn nuôi của Hà Nội tăng trưởng cả về tổng đàn và loại sản phẩm. Toàn Thành phố đến nay có khoảng chừng 154,90 nghìn con trâu bò, 1,38 triệu con lợn và 24,54 triệu con gia cầm những loại. Như vậy, mẫu sản phẩm chăn nuôi sản xuất cung ứng phần đông cho tiêu dùng của Hà Nội. Tuy nhiên việc kiến thiết xây dựng cơ sở giết mổ bảo vệ nhu yếu về vệ sinh thú y, vệ sinh bảo đảm an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường tự nhiên còn có những hạn chế .
Theo điều tra hiện tại, trên địa bàn Thành phố đang có nhiều loại hình giết mổ gia súc, gia cầm trong đó:
Giết mổ công nghiệp: 3 cơ sở giết mổ lợn: Vinh Anh – Thường Tín, Minh Hiền – Thanh Oai, Foodex – Đan Phượng, công suất thiết kế 1.800 con/ngày, hiện tại chỉ có cơ sở Vinh Anh hoạt động giết mổ với công suất khoảng 100 con/ngày (đạt 5,5% công suất thiết kế), cơ sở Minh Hiền và Foodex đang tạm ngừng hoạt động. 4 cơ sở giết mổ gia cầm là công ty Cổ phần CP – Chương Mỹ, Minh Khai – Từ Liêm, Thụy Phương – Từ Liêm, Phúc Thịnh – Đông Anh, công suất thiết kế 84.000 con, hiện tại chỉ có cơ sở của Công ty CP hoạt động với công suất 16.000 con/ngày (đạt 19 %/ công suất thiết kế).
Giết mổ bán công nghiệp: 3 cơ sở giết mổ lợn Thịnh An – Thanh Trì, Vinh Anh – Từ Liêm, Thái Dương – Từ Liêm, công suất 1.700- 2.000 con/ngày. 4 cơ sở giết mổ gia cầm của Công ty Lan Vinh, Thành Lợi, Hà Luyện – Gia Lâm, và hộ ông Nguyễn Văn Sợi – Sóc Sơn, công suất 4.500- 5.000 con/ngày.
Giết mổ thủ công tập trung: 3 khu GM lợn: Tân Hội – Đan Phượng, Minh Hiền – Thanh Oai, Phùng Khoang – Từ Liêm, công suất giết mổ 650- 700 con/ngày.1 khu giết mổ gia cầm: Bắc Thăng Long – Đông Anh, công suất 2.500 – 3.000 con/ngày.2 cơ sở GM bò: Kim Sơn – Gia Lâm, công suất 70-90 con/ngày.
Điểm giết mổ nhỏ, hộ gia đình có khoảng hơn 2.500 điểm, hộ giết mổ nhỏ lẻ.
Trước thực trạng về công tác giết mổ, chế biến gia súc, gia cầm trên địa bàn thành phố, Sở Nông nghiệp & PTNT đã tham mưu UBND Thành phố ban hành các văn bản về việc thực hiện Quy hoạch hệ thống giết mổ, chế biến gia súc, gia cầm trên địa bàn Thành phố đến năm 2020; điều chỉnh Quy hoạch hệ thống cơ sở GM và chế biến GSGC trên địa bàn thành phố Hà Nội đến năm 2020; Quyết định số 6655/QĐ-UBND ngày 04/11/2013 của UBND Thành phố về việc Phê duyệt danh sách các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm được hưởng chính sách khuyến khích hỗ trợ giết mổ quy định tại Quyết định 16/2012/QĐ-UBND ngày 06/7/2012 của UBND Thành phố. Sở Nông nghiệp & PTNT đã giao Chi cục Thú y xây dựng Đề án Quản lý giết mổ GSGC trên địa bàn TP Hà Nội giai đoạn 2014 – 2020; Trung tâm phát triển chăn nuôi, hợp đồng với đơn vị tư vấn xây dựng định mức chi phí giết mổ gia súc, gia cầm để triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ theo Quyết định 16/2012/QĐ-UBND của UBND Thành phố; Thành lập đoàn kiểm tra số 502/QĐ-SNN ngày 25/3/2013 về việc khảo sát xếp loại cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm trên địa bàn thành phố năm 2013, kết quả đoàn đã kiểm tra, khảo sát và đề nghị UBND Thành phố xem xét quyết định cho 5 cơ sở giết mổ được hưởng chính sách hỗ trợ theo Quyết định 16/2012/QĐ-UBND ngày 06/7/2013 của UBND Thành phố; Phối hợp với UBND huyện Đan Phượng tiến hành triển khai xây dựng mô hình thí điểm giết mổ gia súc, gia cầm tập trung tại Công ty cổ phần xuất khẩu thực phẩm Foodex…
Về công tác triển khai quy hoạch tại một số huyện cụ thể:
Huyện Đan Phượng: Thông qua phương án quản lý giết mổ trên địa bàn huyện Đan Phượng; Công ty cổ phần xuất khẩu thực phẩm Foodex đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án đầu tư hạng mục xử lý chất thải, xây dựng mới khu giết mổ trâu bò và khu giết mổ tập trung bán công nghiệp trên diện tích còn lại (DT 4.000 m2, dự kiến công suất giết mổ 500-600 con/ngày). UBND huyện Đan phượng dự kiến hỗ trợ 100% đơn giá giết mổ cho hộ vào giết mổ tập trung để khuyến khích hộ tham gia (Thành phố hỗ trợ 50, 40, 30%, huyện Đan Phương hỗ trợ phần còn lại 50, 60, 70%) và hỗ trợ vận chuyển gia súc đến cơ sở giết mổ của công ty cổ phần xuất khẩu thực phẩm Foodex. Sau khi cơ sở giết mổ tại công ty cổ phần xuất khẩu Foodex đi vào hoạt động huyện Đan Phượng sẽ cấm giết mổ tại hộ chăn nuôi, cơ sở giết mổ không đảm bảo vệ sinh TY, môi trường và ATTP.
Huyện Chương Mỹ: Tại KCN Phú Nghĩa, Sở nông nghiệp & PTNT đã chủ trì phối hợp với các Sở, ngành liên quan kiểm tra cơ sở giết mổ của công ty CP-Việt Nam (công suất 64.000 con gia cầm/ngày), đề nghị UBND Thành phố công nhận và đưa vào danh mục hệ thống giết mổ gia súc, gia cầm của Thành phố và UBND Thành phố đã ban hành Quyết định số 5146/QĐ-UBND ngày 26/8/2013 về việc phê duyệt điều chỉnh bổ sung Quy hoạch hệ thống cơ sở giết mổ và chế biến gia súc, gia cầm trên địa bàn Thành phố Hà Nội đến năm 2020. Công ty TNHH Bosa tiến hành chuẩn bị đầu tư cơ sở giết mổ bò (hiện đang xin chuyển đổi công năng khu đất thực hiện dự án).Tại xã Hữu Văn: Cơ sở giết mổ lợn của ông Nguyễn Văn Hải (dự kiến quy mô 900- 1.000 con/ngày) hiện đang lập dự án trình UBND huyện phê duyệt, vị trí đât mới bố trí tại xã Hữu Văn. Tuy nhiên do chủ cơ sở đề nghị hiện tại số lượng gia súc trên địa bàn xã tương đối lớn (khoảng 600 lợn/ngày), cơ sở đề nghị được chọn địa điểm khác xa khu dân cư, UBND xã đã bố trí đất song chủ cơ sở chưa thực hiện tiếp các nội dung Dự án với lý do khó khăn trong tài chính.
Huyện Ứng Hòa: Ngày 30/7/2013, UBND Thành phố đã chấp thuận chỉ định nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư xây dựng cơ sở giết mổ gia cầm sạch tiêu dùng trong nước tại xã Phương Tú, huyện Ứng Hòa, trong đó đã giao cho Công ty tư nhân Nguyễn Hữu Tùy làm chủ đầu tư xây dựng cơ sở giết mổ gia cầm tại cánh đồng Chôn Nổ, HTXNN thôn Động Phí, xã Phương Tú, huyện Ứng Hòa với quy mô khoảng 3.089 m2, công suất1.500 – 2.000 con/ngày. Hiện tại cơ sở đang làm thủ tục để được bàn giao đất, cam kết bảo vệ môi trường, phòng chống cháy nổ… và tiến hành đầu tư xây dựng dự kiến vào đầu năm 2014.
Huyện Gia Lâm: 3 cơ sở giết mổ gia cầm tập trung tại xã Yên Thường hiện đang hoạt động có hiệu quả. Sở Nông nghiệp & PTNT kiểm tra dự án đầu tư cơ sở giết mổ của Xí nghiệp chế biến thực phẩm thuộc Tổng Công ty Thương mại Hà Nội Hapro (Lệ Chi – Gia Lâm): công suất thiết kế 400 con/ngày, dự kiến vận hành thử nghiệm và hoạt động chính thức vào năm 2014…
Huyện Đông Anh: Ngày 05/9/2013, làm việc với UBND huyện Đông Anh về công tác quản lý giết mổ gia súc, gia cầm trên địa bàn huyện và trong đó đề nghị UBND huyện đẩy nhanh tiến độ xây dựng khu giết mổ GSGC tập trung tại xã Hải Bối (diện tích khoảng 4 ha), có kế hoạch nâng cấp cơ sở giết mổ gia cầm tại chợ đầu mối Bắc Thăng Long đảm bảo các điều kiện về VSTY, ATTP và VSMT. UBND huyện Đông Anh có văn bản số 766/UBND-KT về việc điều chỉnh quy hoạch khu giết mổ tập trung tại xã Hải Bối – Đông Anh; Cơ sở chế biến – giết mổ thuộc Công ty TNHH Thành Đồng III – Đại Mạch (Đông Anh) chủ cơ sở là ông nguyễn Đắc Sinh. Địa điểm đầu tư trên khu đất bãi sông, DT trên 2 ha, quy mô giết mổ 200 – 300 lợn, 10.000 gia cầm và 30-50 trâu bò/ngày và sơ chế trứng gia cầm 30- 50.000 quả/ngày. Hiện đang lập dự án và đề nghị UBND huyện Đông Anh báo cáo để bổ sung vào quy hoạch hệ thống cơ sở giết mổ, chế biến gia súc, gia cầm của Thành phố….
Huyện Sóc Sơn: Đoàn kiểm tra liên ngành Thành phố đã tiến hành kiểm tra đánh giá tiêu chí cơ sở giết mổ đề xuất UBND Thành phố được hưởng chính sách khuyến khích hỗ trợ giết mổ theo quy định tại Quyết định số 16/2012/QĐ-UBND ngày 06/7/2012 của UBND Thành phố và đã được phê duyệt tại Quyết định số 6655/QĐ-UBND ngày 04/11/2013 của UBND Thành phố…
Sở Nông nghiệp & PTNT đã kiểm tra, phân loại các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm. Đánh giá 20 cơ sở, trong đó có 03 cơ sở giết mổ công nghiệp, 11 cơ sở giết mổ bán công nghiệp, 6 cơ sở giết mổ thủ công và đề nghị Sở Nông nghiệp & PTNT báo cáo và đề nghị UBND Thành phố phê duyệt cho 05 cơ sở giết mổ bán công nghiệp đảm bảo theo các tiêu chí được hưởng chính sách hỗ trợ. Hỗ trợ nâng cấp, xây mới các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm như hỗ trợ xây dựng 01 mô hình an toàn thực phẩm trong giết mổ gia súc tập trung tại Vạn Phúc – Thanh Trì bao gồm sàn giết mổ và thiết bị làm sạch nội tạng gia súc đảm bảo an toàn thực phẩm. Dự án Lifsap Hà Nội đã hỗ trợ đầu tư nâng cấp, xây mới 02 cơ sở giết mổ…Rà soát, điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch giết mổ như Chủ trì phối hợp với các Sở, ngành liên quan tiến hành kiểm tra và đề xuất UBND Thành phố điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch giết mổ cho cơ sở giết mổ của công ty CP-Việt Nam (công suất 64.000 con gia cầm/ngày) và UBND Thành phố đã ban hành Quyết định số 5146/QĐ-UBND ngày 26/8/2013 về việc phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch hệ thống cơ sở giết mổ và chế biến gia súc, gia cầm trên địa bàn Thành phố Hà Nội đến năm 2020… Điều tra, khảo sát các cơ sở giết mổ, chợ kinh doanh động vật và sản phẩm động vật, kho bảo quản sản phẩm động vật. Chi cục Thú y đã tổ chức thực hiện điều tra thống kê các cơ sở liên quan đến sản xuất, bảo quản, kinh doanh động vật, sản phẩm động vật, kết quả trên địa bàn Thành phố có:969 chợ, 52 siêu thị, 45 kho bảo quản kinh doanh động vật, sản phẩm động vật; 2.188 khách sạn, 1.026 bếp ăn tập thể có sử dụng sản phẩm động vật; 2571 cơ sở, điểm, hộ giết mổ gia súc, gia cầm (Trong đó giết mổ trâu bò: 120, lợn: 1480, gia cầm: 971).
Nhiệm vụ năm 2014: Chỉ đạo, giao nhiệm vụ cho các đơn vị, phòng ban phụ trách công tác giết mổ tiếp tục triển khai thực hiện công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực giết mổ trên địa bàn quản lý.
Tiếp tục triển khai thực hiện theo Quyết định số 5791/QĐ-UBND ngày 12/12/2012 của UBND Thành phố, phối hợp với các Sở, ngành, UBND các huyện, thị xã kiểm tra, đôn đốc việc triển khai quy hoạch giết mổ gia súc, gia cầm tại các huyện, thị xã; đồng thời phối hợp trong công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm trong lĩnh vực giết mổ gia súc, gia cầm trên địa bàn quản lý.
Chủ trì phối hợp với các Sở ngành liên quan, thành lập đoàn kiểm tra liên ngành thẩm định đánh giá, phân loại các cơ sở giết mổ theo tiêu chí được quy định trình UBND Thành phố ban hành danh mục cơ sở giết mổ đủ điều kiện về sinh thú y, môi trường và an toàn thực phẩm được hưởng hỗ trợ theo các quy định hiện hành.
Đề xuất hỗ trợ xây dựng, nâng cấp, cải tạo một số khu giết mổ gia súc, gia cầm tập trung, các chợ đầu mối kinh doanh sản phẩm động vật theo Quy hoạch của Thành phố. Xây dựng cơ sở giết mổ gia cầm sạch theo dự án Lifsap ở Hoàng Văn Thụ và xã Hồng Phong –huyện Chương Mỹ.
Giao Trung tâm Phát triển chăn nuôi phối hợp với Trung tâm Khuyến nông kiểm soát các cơ sở giết mổ tập trung đủ điều kiện vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm đề xuất hỗ trợ vốn vay từ Quỹ Khuyến nông.
Tập trung kinh phí chương trình mục tiêu An toàn thực phẩm, nguồn thu phí, lệ phí thuộc Chi cục Thú y và dự án Lifsap hỗ trợ cải tạo, nâng cấp một số cơ sở giết mổ tập trung có kiểm soát an toàn thực phẩm, đủ điều kiện vệ sinh thú y.
Để thực hiện thành công kế hoạch và nhiệm vụ năm 2014 về công tác giết mổ gia súc, gia cầm trên địa bàn thành phố đề nghị UBND Thành phố:
Ban hành đề án quản lý giết mổ gia súc, gia cầm trên địa bàn Thành phố và chỉ đạo triển khai công tác quản lý giết mổ đạt mục tiêu đề ra. Tiếp tục chỉ đạo các huyện, thị xã thực hiện Quy hoạch giết mổ, tập trung xây dựng khu giết mổ tập trung theo quy hoạch, từng bước đình chỉ hoạt động của các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm không đảm bảo các yêu cầu vệ sinh theo quy định. Chỉ đạo các ngành liên quanhướng dẫn các huyện, thị xã xây dựng khu giết mổ tập trung theo quy hoạch. Chỉ đạo các cơ quan truyền thông Thành phố phối hợp Sở Nông nghiệp & PTNT và các đoàn kiểm tra liên ngành phổ biến thông tin về các cơ chế, chính sách và các quy định của Trung ương và Thành phố về quản lý giết mổ, Luật An toàn thực phẩm. Đối với các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm do Dự án LIFSAP đầu tư, đề nghị UBND các huyện, thị xã báo cáo các Sở ngành, UBND Thành phố cho phép bổ sung vào quy hoạch hệ thống giết mổ gia súc, gia cầm của Thành phố…
Đề nghị UBND các huyện, thị xã tiến hành rà soát, điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch giết mổ trên địa bàn quản lý cho phù hợp với điều kiện địa bàn gửi Sở Nông nghiệp & PTNT tổng hợp báo cáo và trình UBND Thành phố phê duyệt điều chỉnh. UBND huyện Đan Phượng báo cáo và xin ý kiến chỉ đạo của UBND Thành phố về khó khăn vướng mắc trong việc triển khai xây dựng mô hình thí điểm.
Tăng cường quản lý chặt chẽ hoạt động buôn bán giết mổ tại các cơ sở giết mổ tạm thời, các chợ kinh doanh sản phẩm gia súc, gia cầm. Tăng cường kiểm tra và xử lý những trường hợp giết mổ nhỏ lẻ không đảm bảo vệ sịnh thú y, an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường trên địa bàn quản lý. Phối hợp với Chi cục thú y, kiểm soát nguồn gốc gia súc, gia cầm đưa vào khu giết mổ./.
Nguyễn Huy Đăng
