Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện thay mặt của trái đất
Bài cụ thể : Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện thay mặt của quả đâtDanh sách này bộc lộ sự phong phú của những di sản văn hóa phi vật thể và giúp nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của những di sản đó. UNESCO đã công bố 90 di sản trong năm 2008 ( trước kia đã được công bố là siêu phẩm ), 76 di sản trong năm 2009 và 47 di sản trong năm 2010 [ 2 ] .
Tính đến cuối năm 2010, có 213 di sản được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại[2]. Thống kê cụ thể như sau:
| Vùng |
Số lượng di sản phi vật thể đại diện của nhân loại |
Số nước/vùng lãnh thổ có di sản |
Số lượng di sản đa quốc gia |
Ghi chú |
| Châu Phi |
17 |
15 |
3 |
|
| Các nước Arập |
11 |
12 |
2 |
Trong đó có 1 di sản chung với khu vực châu Âu và Bắc Mỹ, 1 di sản với khu vực châu Âu và Bắc Mỹ và khu vực châu Á-Thái Bình Dương. |
| Châu Á–Thái Bình Dương |
102 |
20 |
4 |
Trong đó có 1 di sản chung với khu vực châu Âu và Bắc Mỹ, 1 di sản chung với các nước Arập và khu vực châu Âu và Bắc Mỹ. |
| Châu Âu và Bắc Mỹ |
57 |
21 |
5 |
Trong đó có 1 di sản chung với các nước Arập, 1 di sản với các nước Arập và châu Á-Thái Bình Dương, 1 di sản với khu vực châu Á-Thái Bình Dương. |
| châu Mỹ Latinh và Caribbe |
30 |
16 |
3 |
|
| Tổng số |
213 |
84 |
13 |
|
Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp
Di sản phi vật thể tại Nước Ta
Nhầm lẫn là di sản quốc tế
Có một số cách hiểu sai và quan niệm sai lầm về di sản văn hóa phi vật thể ở Việt Nam và các nước khác khi thường xếp chung vào danh mục các di sản thế giới. TS Frank Proschan trình bày tại hội thảo “Huy động truyền thông trong bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể” ở Hà Nội. Tại buổi thuyết trình này, TS Frank Proschan một lần nữa mong muốn tất cả hãy cùng xem xét kỹ định nghĩa về di sản văn hóa phi vật thể trong Công ước 2003 và một số hệ quả quan trọng rút ra từ định nghĩa đó. Ông cũng bàn về vấn đề sở hữu và tại sao Công ước 2003 lại bác bỏ quan điểm di sản văn hóa phi vật thể là di sản chung của nhân loại. Theo Công ước 2003, “chính các cộng đồng, nhóm người và trong một số trường hợp là các cá nhân, những người thực hành một biểu đạt văn hóa nào đó, và chỉ họ mà thôi, mới có thể là những người công nhận nó là một bộ phận cấu thành di sản văn hóa phi vật thể của họ, và chỉ họ mới có thể xác định được giá trị của nó”. TS Frank Proschan chỉ ra 3 cụm từ có thể gây hiểu nhầm thường gặp ở Việt Nam là: Di sản văn hóa phi vật thể thế giới; Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; UNESCO công nhận.[10]
UNESCO có list Di sản văn hóa phi vật thể đại diện thay mặt của trái đất nhưng quan điểm của UNESCO cho rằng, di sản là của hội đồng, không có di sản nào của chung quả đât cả. Việc ghi danh là ghi danh trong một list của UNESCO được những vương quốc đệ trình lên, còn gia chủ của di sản không ai khác chính là hội đồng. Theo cách cắt nghĩa này hoàn toàn có thể hiểu : Quan họ là di sản của hội đồng người dân ở TP Bắc Ninh, Bắc Giang. Không gian Văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên thuộc về đồng bào ở Tây Nguyên, hay di sản Thực hành Then của hội đồng Tày, Nùng, Thái chứ không phải của cả quả đâtDi sản văn hóa phi vật thể thuộc về hội đồng, và chỉ duy nhất thuộc về hội đồng. Di sản văn hóa phi vật thể không thuộc về vương quốc, nhà nước, dân tộc bản địa hay quả đât cũng như toàn quốc tế. Điều này vẫn đúng mặc dầu di sản đó được kiểm kê, tư liệu hóa, ĐK, đề cử, ghi danh … Trạng thái của một di sản văn hóa phi vật thể không đổi khác được khi UNESCO ghi vào list di sản văn hóa phi vật thể đại diện thay mặt của quả đât hay list di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp, nghĩa là di sản vẫn thuộc về hội đồng của nó và không trở thành “ di sản quốc tế ”, hay gia tài của quả đât nói chung. [ 11 ]
Xem thêm
Chú thích
Liên kết ngoài
- UNESCO – Trang web chính thức của UNESCO
