Mảnh đất hình chữ S Nước Ta không chỉ xinh xắn ở dáng hình mà còn đẹp tươi qua những nét văn hóa truyền thống nghệ thuật và thẩm mỹ. Để rồi những lời ca tiếng hát đơn giản và giản dị mà thâm thúy ấy trở thành nét ý thức không hề thiếu trong đời sống. Ca trù là một trong những mô hình văn hóa truyền thống thẩm mỹ và nghệ thuật dân gian rực rỡ ấy. Ca trù là gì ? Nguồn gốc, đặc thù của thể loại ca trù chính là câu hỏi lớn của những thế hệ sau này khi tìm hiểu và khám phá về mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ rực rỡ này .
+ Dàn âm thanh hội trường hát ca trù đỉnh cao 2021
+ Dàn karaoke gia đình hát ca trù
Ca trù là gì? Là thể loại nghệ thuật dân gian đặc sắc
Ca trù là gì?
Ca trù là một thể loại văn hóa truyền thống nghệ thuật và thẩm mỹ dân gian. Đây là mô hình âm nhạc truyền thống cuội nguồn với sự phối hợp thuần thục giữa thi ca và âm nhạc. Hát ca trù là một bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ dân gian truyền thống lịch sử ở khu vực miền Bắc Nước Ta. Môn nghệ thuật và thẩm mỹ độc lạ này với sự tích hợp hát cùng 1 số ít nhạc cụ dân tộc bản địa. Đây là lối hát mà trong đó có rất nhiều điệu hát như thét nhạc, non mai, hồng hạnh, hát nói … ” Trù ” ở đây là thẻ. Thẻ làm bằng tre và dùng để thưởng cho ả đào hát thay cho bằng tiền tiền mặt trực tiếp. Ả đào đóng vai trò vừa hất vừa gõ phách khi trình diễn. Ca trù là dạng thẩm mỹ và nghệ thuật dân gian màn biểu diễn với nhiều thể văn chương như thể truyện, thể phú, thể ngâm, nhưng thể văn chương phổ cập nhất là hát nói. Đây chính là những điều cần biết để lý giải ca trù là gì ?
Ca trù còn mang rất nhiều tên gọi khác như : hát ở những ca quán với Ả đào, đào nương ca, cô đầu. Hát ở đình, đền, miếu gọi là nhà trò. Hát ở dinh quan, tư gia những mái ấm gia đình quyền quý và cao sang là nhà tơ, cửa quyền ( trong cung phủ ) … Ca trù khởi nguồn từ dân ca, dân nhạc cộng với một số ít trò diễn và múa dân gian. Ca trù ở đâu chính là câu hỏi được nhiều người chăm sóc. Ca trù thực chất chính là từ lối hát thờ cửa đình, hát khao, hát đám và dần được màn biểu diễn chuyên nghiệp. Sự độc lạ của ca trù chính vì nó là sự phối hợp phong phú, phức tạp, thuần thục giữa thi ca, âm nhạc và nhiều lúc có cả múa và trò diễn .
Ca trù tiếng Anh là gì?
Ca trù dịch sang tiếng anh là ceremonial / festival tuy nhiên tức là bài hát được sử dụng trong liên hoan. Ý nói đến khoảng trống trình diễn của ca trù .
Ca trù trong tiếng Nhật là gì?
Đào hát ca trù đã có người nhìn nhận gần giống như Gheisha của Nhật. Đòi hỏi phải hiểu biết và cảm thụ thâm thúy văn thơ âm nhạc. Mang sự lịch sự tinh xảo để chiêm ngưỡng và thưởng thức .
Ca trù ở đâu? Ca trù có nguồn gốc lâu đời, gắn với từng giai đoạn lịch sử
Ca trù có nguồn gốc truyền kiếp. Ca trù sinh ra và tăng trưởng cùng với đời sống nhân dân. Như một sợi chỉ đỏ xuyên suốt giữa những tiến trình. Tùy vào từng quy trình tiến độ lịch sử dân tộc mà sự tăng trưởng của ca trù có lúc thăng, lúc trầm, lúc tích cực và cả lúc xấu đi. Cụ thể như sau :
- Ở thời Tiền Lê và thời Lý nghệ thuật quản – đào ngày càng phát triển và hoàn thiện do nghề ca xướng được nhà nước coi trọng và lập ra tổ chức để họ hành nghề.
- Thời Trần các Ả đào ngày càng thịnh hành. Ngày càng xuất hiện trong đời sống xã hội.
- Sau khi cây đàn đáy do Đinh Lễ (hay Đinh Dự theo một số Giáo phường) sáng chế ra Ca trù bắt đầu ra đời.
- Thời Pháp thuộc, nhận thức của mọi người về ca trù lệch lạc mãi đến tận sau này. Đây là thời kì đen tối trong lịch sử phát triển ca trù.Do có những người lợi dụng ca trù để làm nghề “bán phấn buôn hương”.
Ca trù mang nhiều đặc điểm của nghệ thuật văn hóa truyền thống
Trả lời cho câu hỏi ca trù là gì ở phần trên để thấy ca trù mang những đặc thù của một mô hình văn hóa truyền thống nghệ thống truyền thống lịch sử .
Một chầu hát ca trù bao gồm ba thành phần chính:
- Ả đào hay còn gọi là Đào nương hay ca nương. Đây là nhân vật gần như quan trọng nhất của tiệc ca trù. Ả đào vừa hát vừa gõ phách như linh hồn của một bài ca trù. Với giọng hát của ả đào những giá trị thẩm mỹ của những áng thơ ca trù mới được cất lên và truyền tải đến các tao nhân, mặc khách thưởng hát.
- Kép cũng là thành viên quan trọng của tổ chức hát ca trù. Là người gảy đàn cho ả đào hát và cũng có tham gia hát. Kép hát hát “hà nam”, ả đào hát gọi là “hát hát” – hát gái hay nữ xướng. “Hà Liễu” là đào hát lại đúng bài kép hát trước.
- Tác giả bài hát là quan viên. Làm nhiệm đánh trống chầu chấm câu và biểu lộ chỗ đắc ý bằng tiếng trống.
Ca trù mang nội dung kết hợp nhuần nhuyễn giữa thi ca và âm nhạc
Những ca từ được sử dụng trong ca trù là những vần thơ giàu nhạc điệu. Đặc biệt ngôn từ phải chan chứa tình cảm của tình nhân đời sống được viết nên bởi sự tài hoa. Soạn giả ca trù thời xưa thường là văn nhân, những thi sĩ hoặc quan viên tính tình phóng khoáng và từng nổi danh với nhiều giai thoại, như : Tản Đà, Chu Mạnh Trinh, Nguyễn Công Trứ, Cao Bá Quát, Nguyễn Hàm Ninh … .

Ca trù được biểu diễn ở đâu?
Không gian trình diễn của ca trù ngay trên tấm chiếu. Đào hát ngồi ở vị trí trên chiếu ở giữa. Kép và quan viên ngồi ở vị trí chếch sang hai bên. Đôi khi bài hát được sáng tác và biểu lộ ngay trên tấm chiếu .
Hát Ca trù có 5 không gian trình diễn chính: hát cửa đình, hát cửa quyền, hất tại gia, hát thi và hát ca quán. Mỗi không gian có một lối hát vá cách thức trình diễn riêng. Ca trù xưa được tổ chức rất chặt chẽ thành phường, giáo phường. Trong đó ca trù hoạt động do trùm phường và quản giáp cai quản. Sự truyền nghề, cách học đàn, học hát, việc cho phép đào nương vào nghề (lễ mở xiêm áo), việc chọn đào nương đi hát thi…trong ca trù được quy định rõ ràng.
Hát ca trù không phải trình diễn, mà là một thú giao đãi thơ ca và âm nhạc .
Ca trù gắn liền với đời sống sinh hoạt người dân Việt Nam
Cũng giống như những mô hình văn hóa truyền thống thẩm mỹ và nghệ thuật dân gian khác. Ca trù gắn liền với đời sống hoạt động và sinh hoạt của dân cư Nước Ta. Ca trù được màn biểu diễn trong khoảng trống văn hóa truyền thống phong phú, tăng trưởng tối thiểu từ thế kỷ 15 đến nay. Loại hình này Open ở nhiều quy trình tiến độ lịch sử dân tộc khác nhau và được chuyển giao từ thế hệ này sang thế hệ khác. Chính vì thế ca trù đã là nét ý thức trong tiềm thức mỗi người dân Nước Ta .Ca trù từng rất thịnh hành tại Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Ca trù ở đâu đi nữa cũng là một bộ môn nghệ thuât truyền kiếp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong kho tàng ca nhạc của người Nước Ta .
Ca trù mang đậm giá trị nghệ thuật và văn hóa
Ca trù mang giá trị nghệ thuật
Ca trù mang những giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật đặc biệt quan trọng : mô hình nghẹ thuật này có rất nhiều thể thức và giai điệu khác nhau .Về âm nhạc, những nhạc khí đặc trưng của ca trù ba loại nhạc cụ là đàn đáy, phách và trống. Trải qua quy trình sử dụng lâu bền hơn góp thêm phần đưa ca trù trở thành một thể loại thanh nhạc tầm cỡ của Nước Ta .
Ca trù mang giá trị văn hóa
Ca trù mang giá trị nhận thức thâm thúy. Là kho tàng tri thức phong phú và đa dạng của dân tộc bản địa. Quan điểm, tư tưởng qua từng kì tăng trưởng của quốc gia được bộc lộ qua ca trù. Bên cạnh đó ca trù mang giá trị thâm thúy về đạo lí làm người, tôn vinh những tình cảm tốt đẹp của con người .Ngoài ra, ca trù còn có giá trị văn hóa truyền thống, giáo dục, tín ngưỡng thâm thúy trong những tiến trình lịch sử vẻ vang. Mỗi quy trình tiến độ lịch sử vẻ vang lại có những đặc trưng riêng, vì thế ca trù mang sự phong phú, đa dạng và phong phú trong nội dung biểu lộ .
Ca trù là di sản văn hóa gì của Việt Nam?
Ca trù của Nước Ta được UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa truyền thống phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp của quả đât ngày 1/10/2009
Một số giải pháp cho ca trù hiện nay:
Bài viết trên đây với những chia sẻ về ca trù hi vọng đã giải thích cho câu hỏi ca trù là gì? và những đặc điểm cũng như giá trị của ca trù. Việt Mới Audio hi vọng rằng trong thời gian tới đây loại hình ca trù sẽ được phổ biến hơn với mỗi người. Để những giá trị văn hóa, nghệ thuật mà ca trù mang lại được góp mình vào quá trình phát triển của mỗi người rong thời đại 4.0 này.