là gì ?
Hình 1 : Công tắc tơ là gì
Công tắc tơ (Contactor) hay còn gọi là Khởi động từ là khi điện hạ áp thực hiện việc đóng cắt thường xuyên các mạch điện động lực. Công tắc tơ là thiết bị điện đặc biệt quan trọng trong hệ thống điện. Nhờ có công tắc tơ ta có thể điều khiển các thiết bị như động cơ, tụ bù, hệ thống chiếu sáng,… thông qua nút nhấn, chế độ tự động hoặc điều khiển từ xa.
2. Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động giải trí công tắc tơ
2.1 Cấu tạo công tắc tơ gồm có 3 bộ phận chính
Hình 2 : Cấu tạo công tắc tơ
1. Nam châm điện : gồm có những chi tiết cụ thể : Cuộn dây dùng tạo ra lực hút nam châm từ ; Lõi sắt ; Lò xo tính năng đẩy phần nắp quay trở lại vị trí khởi đầu .
2. Hệ thống dập hồ quang : Khi chuyển mạch, hồ quang điện sẽ Open làm những tiếp điểm bị cháy và mòn dần, vì thế cần mạng lưới hệ thống dập hồ quang .
3. Hệ thống tiếp điểm công tắc tơ: gồm có tiếp điểm chính và tiếp điểm phụ
– Tiếp điểm chính: Có khả năng cho dòng điện lớn đi qua. Tiếp điểm chính là tiếp điểm thường hở đóng lại khi cấp nguồn vào mạch từ của công tắc tơ trong tủ điện làm mạch từ hút lại.
– Tiếp điểm phụ : Có năng lực cho dòng điện đi qua những tiếp điểm nhỏ hơn 5A. Tiếp điểm phụ có hai trạng thái : Thường đóng và thường mở .
– Tiếp điểm thường đóng là loại tiếp điểm ở trạng thái đóng ( có liên lạc với nhau giữa hai tiếp điểm ) khi cuộn dây nam châm từ trong công tắc tơ ở trạng thái nghỉ ( không được phân phối điện ). Tiếp điểm này mở ra khi công tắc tơ ở trạng thái hoạt động giải trí. Ngược lại là tiếp điểm thường mở .
Như vậy, mạng lưới hệ thống tiếp điểm chính thường được lắp trong mạch điện động lực, còn những tiếp điểm phụ sẽ lắp trong mạng lưới hệ thống mạch tinh chỉnh và điều khiển của công tắc tơ
2.2 Nguyên lý hoạt động giải trí công tắc tơ
Hình 3 : Nguyên lý hoạt động giải trí của công tắc tơ
– Khi cấp nguồn trong mạch điện điều khiển bằng với giá trị điện áp định mức của công tắc tơ vào hai đầu cuộn dây quấn trên phần lõi từ đã được cố định trước đó thì lực từ sinh ra sẽ hút phần lõi từ di động và hình thành mạch từ kín (lúc này lực từ sẽ lớn hơn phản lực của lò xo). công tắc tơ bắt đầu trạng thái hoạt động.
– Nhờ bộ phận liên động về cơ giữa lõi từ di động và mạng lưới hệ thống tiếp điểm sẽ làm cho tiếp điểm chính đóng lại và tiếp điểm phụ quy đổi trạng thái ( khi thường đóng sẽ mở ra và khi thường hở sẽ đóng lại ), trạng thái này sẽ được duy trì. Khi nguồn điện ngưng cấp cho cuộn dây thì công tắc tơ ở trạng thái nghỉ và những tiếp điểm lại trở lại trạng thái khởi đầu .
3 .Thông số cơ bản công tắc tơ
– Dòng điện định mức: Là dòng điện chảy qua hệ thống tiếp điểm chính của công tắc tơ khi đóng mạch điện phụ tải. Với giá trị này của dòng điện, mạch dẫn điện chính của công tắc tơ không bị phát nóng quá giới hạn cho phép.
– Điện áp định mức : Là điện áp đặt trên hai cực của mạch dẫn điện chính của công tắc tơ
– Khả năng đóng của công tắc tơ: Được đánh giá bằng giá trị dòng điện mà công tắc tơ có thể đóng thành công. Thường thì giá trị này bằng từ 1 đến 7 lần giá trị dòng điện định mức.
– Khả năng ngắt của công tắc tơ : Được nhìn nhận bằng giá trị dòng điện ngắt, mà ở giá trị đó, công tắc tơ hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng ngắt thành công xuất sắc khỏi mạch điện. Thường giá trị này bằng từ 1 đến 10 lần dòng điện định mức .
– Độ bền cơ : Là số lần đóng ngắt khi không có dòng điện chảy qua mạng lưới hệ thống tiếp điểm của công tắc tơ. Vượt quá số lần đóng ngắt đó, những tiếp điểm xem như bị hư hỏng, không còn sử dụng được nữa. Các loại công tắc tơ thường có độ bền cơ từ 5 triệu đến 10 triệu lần đóng ngắt .
– Độ bền điện : Là số lần đóng ngắt dòng điện định mức. Công tắc tơ loại thường có độ bền điện vào khoảng chừng 200.000 đến 1 triệu lần đóng ngắt .
4 .Phân loại công tắc tơ
Có nhiều cách phân loại công tắc tơ :
– Theo nguyên tắc truyền động : Ta có công tắc tơ kiểu điện từ, kiểu hơi ép, kiểu thủy lực, … Thường thì ta gặp contactor kiểu điện từ .
– Theo dạng dòng điện: Công tắc tơ điện một chiều và công tắc tơ điện xoay chiều.
– Theo kết cấu: Người ta phân công tắc tơ dùng ở nơi hạn chế chiều cao (như bảng điện ở gầm xe) và ở nơi hạn chế chiều rộng (ví dụ buồng tàu điện).
– Theo dòng điện định mức : Công tắc tơ 9A, 12A, 18A, …. 800A hoặc lớn hơn .
– Theo số cực: Công tắc tơ 1 pha, công tắc tơ 2 pha, công tắc tơ 3 pha, công tắc tơ 4 pha.
– Theo cấp điện áp : Công tắc tơ trung thế, công tắc tơ hạ thế .
– Theo điện áp cuộn hút : Cuộn hút xoay chiều 220VAC, 380VAC, … cuộn hút 1 chiều 24VDC, 48VDC, …
– Theo tính năng chuyên được dùng : Một số hãng sản xuất công tắc tơ chuyên được dùng cho một ứng dụng đặc trưng ví dụ công tắc tơ chuyên dùng cho tụ bù của hãng Schneider, …
5. Ứng dụng công tắc tơ
Hình 4 : Ứng dụng công tắc tơ trong tự động hóa
– Công tắc tơ là thiết bị điều khiển để đóng ngắt nguồn cấp cho thiết bị do đó được sử dụng rất phổ biến trong hệ thống điện.
– Trong công nghiệp công tắc tơ được sử dụng để tinh chỉnh và điều khiển quản lý và vận hành những động cơ hay thiết bị điện để bảo đảm an toàn khi quản lý và vận hành. Đây là một giải pháp tự động hóa bằng giải pháp cơ điện. Phương pháp này không giải quyết và xử lý những quy trình phức tạp nhưng nó đơn thuần và có độ không thay đổi cao, dễ thay thế sửa chữa .
– Trong ngành tự động hóa thời nay yên cầu giải quyết và xử lý những việc làm có đặc thù phức tạp và khó khăn vất vả cần phải có sự can thiệp của bộ giải quyết và xử lý nên giải pháp cơ điện tử sinh ra để cung ứng được những quy trình tiến độ sản xuất tiên tiến và phát triển. Công tắc tơ vẫn là thiết bị được sử dụng nhiều trong công nghiệp và cả gia dụng :
– Công tắc tơ tinh chỉnh và điều khiển động cơ : cấp nguồn cho động cơ khởi động trực tiếp. Công tắc tơ được dùng tích hợp với Rơ le nhiệt để bảo vệ quá tải cho động cơ .
– Công tắc tơ khởi động sao – tam giác : đổi khác chính sách hoạt động giải trí của động cơ từ sơ đồ hình sao khi khởi động sang sơ đồ tam giác khi động cơ đã quản lý và vận hành không thay đổi, mục tiêu để giảm dòng khởi động .
– Công tắc tơ điều khiển và tinh chỉnh tụ bù : đóng ngắt những tụ bù vào lưới điện để bù hiệu suất phản kháng. Công tắc tơ được dùng trong mạng lưới hệ thống bù tự động hóa được tinh chỉnh và điều khiển bằng bộ tinh chỉnh và điều khiển tụ bù bảo vệ đóng cắt những cấp tụ tương thích với tải .
– Công tắc tơ tinh chỉnh và điều khiển đèn chiếu sáng : hoàn toàn có thể tinh chỉnh và điều khiển công tắc tơ bằng rơ le thời hạn hoặc PLC để đóng cắt điện cấp cho đèn chiếu sáng để bật / tắt đèn theo giờ lao lý .
6. Hãng sản xuất công tắc tơ
– Schneider – Pháp
– LS – Hàn
– Mitsubishi – Nhật
– Fuji – Nhật
– Siemens – Đức
Nếu bạn muốn tìm hiểu và khám phá về Tự động hóa trong xí nghiệp sản xuất nói chung và Công tắc tơ nói riêng, hãy liên hệ với chúng tôi qua
