Sử dụng bếp đun cải tiến giúp tiết kiệm ngân sách và chi phí củi, hạn chế tác hại đến sức khỏe thể chất khi đun nấu .Hai huyện miền núi Hướng Hóa và Đăkrông của tỉnh Quảng Trị là nơi sinh sống của gần 15 nghìn hộ đồng bào DTTS, đa phần là người Pa Kô, Tà Ôi. Cuộc sống còn nhiều khó khăn vất vả, bà con ở đây vẫn dùng củi và kiềng ba chân để nấu ăn hằng ngày .
Theo nhiều chị em, việc đun nấu bằng kiềng ba chân rất tốn củi, lại khói bụi nhiều nên hay bị đau mắt, sổ mũi, ho. Trời nắng thì còn đỡ, còn trời mưa, ẩm ướt thì để nấu được bữa cơm cho gia đình mất rất nhiều thời gian.
Chị Hồ Thị Ly, ở xã Thanh, huyện Hướng Hóa cho biết : Hằng ngày, người phụ nữ phải lo cơm nước cho cả nhà. Trước đây kiếm củi còn dễ, nay rừng ngày càng hết sạch, có khi phải đi xa nửa ngày đường mới kiếm được một gánh củi để đun nấu cho mái ấm gia đình từ 2-3 ngày. Ngày nào đi nương rẫy về, trèo đèo, lội suối rất mệt nhưng cũng phải lo thồ một chút ít củi về để đun nấu .
Theo ông Nguyễn Đán, Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Quảng Trị, việc sử dụng kiềng ba chân để nấu nướng khiến hiệu suất sử dụng nhiệt chỉ đạt 8-15%, thải ra nhiều khí CO2 và khói bụi, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người phụ nữ khi đun nấu. Đặc biệt, do hiệu suất sử dụng nhiệt thấp nên phải dùng nhiều củi để đốt; do đó bà con phải kiếm nhiều củi, dẫn đến tình trạng chặt phá rừng.
Trước thực trạng đó, từ nguồn vốn hỗ trợ của Chương trình phát triển Liên Hợp quốc, Quỹ môi trường toàn cầu, Hội Nông dân tỉnh Quảng Trị đã triển khai dự án: Xây dựng và chuyển giao mô hình bếp đun cải tiến cho đồng bào DTTS với kinh phí gần 1,2 tỷ đồng. Dự án được khởi động từ tháng giêng năm 2016 và kết thúc cuối năm 2017. Tính đến tháng 7/2017, dự án đã cấp bếp đun cải tiến cho 900 hộ gia đình ở 20 xã thuộc 2 huyện Hướng Hóa và Đăkrông. Từ thành công bước đầu, các bên liên quan đang xây dựng kế hoạch để mở rộng dự án.
Theo Phó quản trị Hội Nông dân tỉnh Quảng Trị, bếp đun cải tiến có cấu trúc khá đơn thuần, được đúc bằng gang nên rất bền, một lần đun hoàn toàn có thể nấu cùng lúc 2 nồi. Ngoài ra, bếp được đúc kín nên hiệu suất nhiệt cao, nhiệt lượng thu được tập trung chuyên sâu nên giảm được 30-50 % lượng củi so với dùng bếp kiềng ba chân, giảm khí CO2 từ 3-6 lần và giảm 70-90 % khói bụi tại nơi người sử dụng .Theo giám sát, mỗi hộ mái ấm gia đình có 5, 6 người phối hợp chăn nuôi liên tục, nếu sử dụng bếp đun cải tiến thì 1 năm hoàn toàn có thể tiết kiệm chi phí được 1 tấn củi, như vậy tối thiểu cũng giảm được 1/2 lượng khí thải vào không khí, vừa hạn chế được nạn phá rừng, vừa góp thêm phần cải tổ môi trường sinh thái. Bên cạnh đó, sử dụng bếp cải tiến còn giảm được nhiều khói bụi trong phòng bếp, hạn chế những bệnh về mắt, đường hô hấp và bảo vệ bảo đảm an toàn, không lo hỏa hoạn .
Sử dụng bếp đun cải tiến giúp tiết kiệm ngân sách và chi phí củi, hạn chế tác hại đến sức khỏe thể chất khi đun nấu .Hai huyện miền núi Hướng Hóa và Đăkrông của tỉnh Quảng Trị là nơi sinh sống của gần 15 nghìn hộ đồng bào DTTS, đa phần là người Pa Kô, Tà Ôi. Cuộc sống còn nhiều khó khăn vất vả, bà con ở đây vẫn dùng củi và kiềng ba chân để nấu ăn hằng ngày .
