 |
|
| Nghề chăn nuôi đang tăng trưởng mạnh ở những hộ nông dân. |
Làm hầm biogas có lợi về kinh tế tài chính
và giảm ô nhiễm môi trường.
|
Theo UBND thành phố Kon Tum, trên địa bàn thành phố hiện có hơn 40% số hộ làm nghề chăn nuôi, nhưng chủ yếu là chăn nuôi tự phát, phân tán, nhỏ lẻ. Trong đó, có trên 85% số hộ chăn nuôi xây dựng chuồng trại ngay trong khu dân cư, gây ô nhiễm môi trường, tăng nguy cơ dịch bệnh cho đàn gia súc, gia cầm và con người. Tuy nhiên, hiện nay việc đáng lo ngại nhất là dù chăn nuôi ở quy mô nhỏ hay lớn, các loại chất thải trong chăn nuôi đa phần vẫn chưa được xử lý. Chất thải trong chăn nuôi được phân ra làm 3 loại: chất thải rắn, chất thải lỏng, chất thải khí (bao gồm CO2, NH3…) đều là những loại khí chính gây hiệu ứng nhà kính. Chỉ một phần nhỏ của chất thải rắn được ủ để làm phân bón, một phần được dùng trực tiếp tưới cho hoa màu và nuôi cá. Chất thải lỏng bao gồm nước tiểu, nước tắm cho vật nuôi, nước rửa chuồng… đa phần đều chảy trực tiếp ra hệ thống cống thoát nước chung trong khu dân cư.
Ông Nguyễn Ngọc Thuấn – Trưởng phòng Kinh tế TP. Kon Tum cho biết: Nghề chăn nuôi phát triển mạnh ở các xã, phường vùng ven thành phố như Vinh Quang, Hòa Bình, Đăk Blà, Ngọc Bay, Ia Chim, Kroong, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi… Tuy nhiên, hiện tượng chuồng gia súc, gia cầm nằm ngay cạnh khuôn viên nhà ở, chen chúc trong khu dân cư không phải là điều hiếm gặp ở đây vì chăn nuôi hộ gia đình là cách người dân tận dụng các sản phẩm dư thừa hằng ngày. Tuy nhiên, chỉ cần một gia đình nuôi 5-10 con heo không vệ sinh chuồng trại, xử lý phân không hợp lý thì tất cả các hộ xung quanh phải cùng chịu hậu quả: nguồn nước, không khí bị ô nhiễm và nguy hiểm hơn là việc lây lan dịch bệnh rất nhanh. Không chỉ có chăn nuôi nhỏ lẻ mà chăn nuôi quy mô lớn cũng không được cải thiện nhiều, tuy các trang trại này đã nằm tách biệt với khu dân cư nhưng công nghệ xử lý chất thải phần lớn vẫn là chôn lấp do thiếu kinh phí và công nghệ. Bên cạnh đó, nhận thức của người dân về các quy định pháp luật bảo vệ môi trường trong chăn nuôi còn rất hạn chế. Họ chỉ biết nuôi, còn ảnh hưởng đến môi trường như thế nào họ cũng chưa định hình được, nếu có biết, nhưng vì cuộc sống họ cũng không thể chuyển sang nghề khác.
Hiện nay, để xử lý ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi, có nhiều công nghệ tiên tiến tân tiến. Tùy theo đặc thù của từng vùng, từng quy mô mà người chăn nuôi sử dụng những giải pháp khác nhau. Trong đó, hai giải pháp được nhìn nhận có nhiều ưu điểm là sử dụng công nghệ tiên tiến khí sinh học, kiến thiết xây dựng hầm biogas và chế phẩm sinh học EM. Việc thiết kế xây dựng hầm biogas để xử lý chất thải từ chăn nuôi là giải pháp mang lại hiệu suất cao lớn. Việc xử lý bằng những chế phẩm sinh học EM đã và đang được thực thi tốt trong chăn nuôi trang trại vừa và nhỏ. Tuy nhiên, số lượng những hộ chăn nuôi vận dụng những công nghệ tiên tiến này còn rất nhã nhặn. Bên cạnh đó, lúc bấy giờ kỹ thuật xây hầm biogas của nhiều mái ấm gia đình hạn chế nên không ít trường hợp thiết kế xây dựng hầm quá nhỏ so với quy mô chăn nuôi. Việc lựa chọn vật tư chưa bảo vệ nên hầm nhanh gọn bị ngấm, bị thấm làm cho mùi hôi thoát ra ngoài không những không cải tổ được môi trường sống mà còn làm cho bầu không khí trở nên không dễ chịu hơn. Nhiều hộ có thói quen xả cả nước có hóa chất khử trùng, vắcxin phòng chống bệnh cho gia súc, gia cầm xuống bể chứa làm cho những vi sinh vật hiếm khí bị tàn phá nên hầm biogas không được phát huy tính năng … Do đó, để vận dụng giải pháp này thoáng đãng đến hàng loạt những hộ chăn nuôi trên địa phận thành phố, rất cần sự tương hỗ của Nhà nước về kinh phí đầu tư, tập huấn chuyển giao về khoa học kỹ thuật. Qua đó, để họ có những kỹ năng và kiến thức cơ bản về kỹ thuật để kiến thiết xây dựng hầm biogas như thế nào là hài hòa và hợp lý với trang trại của mình, để tránh thực trạng quy mô trang trại quá lớn mà hầm thì quá nhỏ dẫn đến không có hiệu suất cao, gây tiêu tốn lãng phí tiền của. Ông Nguyễn Trung Hải – Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết, ngoài việc kiến thiết xây dựng hầm biogas và chế phẩm sinh học EM trong chăn nuôi, lúc bấy giờ giải pháp hữu hiệu và vững chắc để xử lý chất thải chăn nuôi tiến tới nền nông nghiệp sạch là tăng trưởng quy mô kinh tế tài chính VAC. Gắn kết ngặt nghèo giữa trồng trọt với chăn nuôi, vừa hạn chế ô nhiễm môi trường, vừa sử dụng ít phân bón hóa học. Đồng thời, đây cũng là một trong những quy mô dễ làm, ở đâu cũng hoàn toàn có thể kiến thiết xây dựng được, ít tốn kém nhưng hiệu suất cao kinh tế tài chính lại cao.
Bài và ảnh: Thảo Nguyên
