MT&XH – Theo thống kê gần đây, thành phố Hà Nội có 1.350 làng nghề và làng có nghề, trong đó có 305 làng nghề được công nhận thuộc 23 quận, huyện, thị xã. Cùng với mặt tích cực góp phần tạo ra công ăn việc làm cho người dân địa phương thì vấn đề ô nhiễm môi trường cũng rất nan giải, đặc biệt là vấn đề ô nhiễm môi trường nước tại các làng nghề này.
Thực trạng ô nhiễm nguồn nước ở các làng nghề đã ở mức báo động
Thành phố Hà Nội có 1.350 làng nghề và làng có nghề, trong đó có 305 làng nghề được công nhận thuộc 23 Q., huyện, thị xã. Các làng nghề đã tạo việc làm cho nhiều lao động, tuy nhiên mặt trái là công tác làm việc bảo vệ môi trường chưa bảo vệ, đặc biệt quan trọng là yếu tố ô nhiễm nước. Vì vậy, cử tri nhiều địa phương rất lo ngại về thực trạng ô nhiễm môi trường lê dài tại những làng nghề …
Qua khảo sát, thành phố có 40 làng nghề ô nhiễm môi trường nước nghiêm trọng, 12 làng nghề ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Vấn đề này đã được UBND thành phố chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn các quận, huyện, thị xã có làng nghề rà soát, có kế hoạch xử lý ô nhiễm phù hợp với từng loại hình sản xuất và điều kiện thực tế của mỗi địa phương.
Riêng yếu tố giải quyết và xử lý nước thải, thành phố đang tiến hành một số ít dự án Bất Động Sản có quy mô lớn. Trong đó, Nhà máy Xử lý nước thải Cầu Ngà, cụm làng nghề tại xã Dương Liễu ( huyện Hoài Đức ), hiệu suất 20.000 m3 / ngày – đêm đã quản lý và vận hành từ tháng 10-2016. Hiện thành phố đang chỉ huy kiến thiết xây dựng xí nghiệp sản xuất giải quyết và xử lý nước thải tại xã Vân Canh, Sơn Đồng ( huyện Hoài Đức ) và mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải làng nghề cơ kim khí Thanh Thùy ( huyện Thanh Oai ) … Đến nay, 21/43 cụm công nghiệp hoạt động giải trí không thay đổi, đã kiến thiết xây dựng trạm giải quyết và xử lý nước thải tập trung chuyên sâu đạt tỷ suất 49 % .Theo hiệu quả nghiên cứu và phân tích nguồn nước tại 292 làng nghề ( trong tổng số 1.350 làng nghề, làng có nghề của thành phố ) tiến trình 2017 – 2020 của Sở NN&PTNT Hà Nội, có tới 139 làng nghề ô nhiễm nghiêm trọng ( chiếm 47,6 % ), 95 làng nghề ô nhiễm ( chiếm 32,5 % ), 58 làng nghề không ô nhiễm ( chiếm 19,9 % ) ; tỷ suất nước thải làng nghề được thu gom giải quyết và xử lý chỉ chiếm khoảng chừng 5,2 % …Trong khi đó, tác dụng nghiên cứu và phân tích mẫu nước, không khí, đất tại 228 làng nghề vừa được Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội công bố cho thấy : Về môi trường nước có 99 làng nghề ô nhiễm nghiêm trọng, 78 làng nghề ô nhiễm ; môi trường không khí có 12 làng nghề ô nhiễm nghiêm trọng, 10 làng nghề ô nhiễm ; môi trường đất có 6 làng nghề ô nhiễm nghiêm trọng …Theo số liệu của Sở Công thương thành phố Hà Nội đưa ra vào năm ngoái, Hà Nội hiện có 1.350 làng có nghề trong đó có 286 làng nghề truyền thống cuội nguồn được công nhận. Số lượng làng nghề tập trung chuyên sâu đông đúc trên địa phận thành phố đang thải ra môi trường ao hồ xung quanh một lượng nước thải lớn .Theo số lượng được công bố trong Báo cáo Hiện trạng Môi trường Quốc gia năm 2008 của Bộ Tài nguyên và Môi trường ( TNMT ), tại những làng nghề chế biến lương thực, thực phẩm trên địa phận, lượng nước thải sản xuất có nơi lên đến 7.000 m3 / ngày ( như những làng Dưỡng Liễu, Cát Quế thuộc huyện Hoài Đức ). Nơi tối thiểu cũng thải ra môi trường 1.000 m3 mỗi ngày .Điều đáng nói là hầu hết nước thải sản xuất tại những làng nghề tại Hà Nội đều được thải thẳng ra môi trường với mức độ ô nhiễm ở mức rất cao mà không qua bất kỳ mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nào. Báo cáo của Bộ TNMT cho thấy, hàm lượng những chất ô nhiễm theo những chỉ số COD, BOD5 hay tổng số vi trùng Coliform trong nước thải làng nghề đều vượt tiêu chuẩn được cho phép hàng chục lần, riêng biệt, có nơi lên tới hàng ngàn lần .Với hàm lượng những chất ô nhiễm rất cao, việc xả thẳng nước thải khối lượng lớn tại những làng nghề ra môi trường đã khiến mạng lưới hệ thống nước mặt cũng như nước ngầm tại những làng nghề Hà Nội rơi vào thực trạng ô nhiễm nghiêm trọng trong nhiều năm qua .
Ô nhiễm nước các làng nghề tại Hà Nội đã ở mức báo động.
Kết quả khảo sát 43 làng nghề trên địa bàn thành phố Hà Nội được công bố mới đây của Trung tâm Quan trắc và phân tích tài nguyên môi trường Hà Nội cho thấy môi trường nước tại các làng nghề trên địa bàn Hà Nội đều bị ô nhiễm, có nơi đã đến mức báo động.
Bên cạnh đó, tác dụng tìm hiểu nhìn nhận thực trạng sản xuất và môi trường của Chi cục Bảo vệ môi trường Hà Nội được thực thi năm 2013 tại 7 làng nghề trên địa phận Hà Nội cho thấy, cả nguồn nước ngầm và ao hồ, kênh mương thủy lợi ở những nơi này bị ô nhiễm bởi những chất hóa học ô nhiễm .GS. Đặng Kim Chi, nguyên Chủ nhiệm đề tài khoa học công nghệ tiên tiến cấp nhà nước điều tra và nghiên cứu về môi trường những làng nghề Nước Ta ( KC 08-09 ) và cũng là người tham gia kiến thiết xây dựng Báo cáo thực trạng Môi trường Quốc gia năm 2008 về môi trường làng nghề thừa nhận : Mặc dù những cơ quan quản trị nhà nước đã rất tích cực trong việc thực thi những giải pháp quản trị, tuy nhiên nói chung, tình hình ô nhiễm nước thải làng nghề trong những năm gần đây chưa được cải tổ đáng kể so với trước và người dân vẫn đang hàng ngày phải gánh chịu những hậu quả do ô nhiễm làng nghề mang lại .
Một số biện pháp xử lý vấn đề ô nhiễm nguồn nước làng nghề tại Hà Nội
Song hành cùng công tác làm việc giải quyết và xử lý nước thải hoạt động và sinh hoạt, Hà Nội ngày càng tiến hành hoàn thành xong mạng lưới hệ thống nhà máy sản xuất giải quyết và xử lý nước thải với 1 số ít dự án Bất Động Sản giải quyết và xử lý nước thải làng nghề với quy mô lớn có hiệu suất 20.000 m3 / ngày đêm đã triển khai xong và đi vào quản trị quản lý và vận hành chính thức .Ủy Ban Nhân Dân thành phố Hà Nội triển khai nhìn nhận và phân loại làng nghề để thiết kế xây dựng và triển khai kế hoạch bảo vệ môi trường nhằm mục đích nâng cao nhận thức hội đồng tại những làng nghề. Điều này chứng tỏ công tác làm việc quản trị Nhà nước về BVMT làng nghề, nâng cao hiệu lực hiện hành cũng như tăng cường năng lượng quản trị của cán bộ môi trường .Quan trọng nhất là nâng cao nhận thức của nhóm hội đồng dân cư so với công tác làm việc bảo vệ môi trường làng nghề. Cần khuyến khích những hoạt động giải trí sản xuất nhằm mục đích hướng đến kiến thiết xây dựng môi trường làng nghề sinh thái xanh thân thiện với môi trường tự nhiên .Trên trong thực tiễn, mỗi làng nghề đều có cách “ giải bài toán ” ô nhiễm môi trường riêng, tương thích với đặc thù kinh tế tài chính – xã hội địa phương. Phó Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Phúc Thọ Lê Anh Chiến thông tin, huyện đã “ khâu nối ” những doanh nghiệp và hộ sản xuất tại những làng nghề để thu gom rác thải theo hướng “ hai bên cùng có lợi ”. Cụ thể, doanh nghiệp đã thu mua mùn cưa tại xã có nghề mộc như : Hát Môn, Long Xuyên ; thu mua vải vụn tại làng nghề may xã Tam Hiệp … nên hạn chế được thực trạng người dân đốt, đổ trộm phế thải nơi công cộng … Với làng nghề thu mua đồng nát xã Võng Xuyên, chính quyền sở tại địa phương đã tuyên truyền hoạt động dân cư không mua, bán, vứt phế liệu ra môi trường .Ngoài những hoạt động giải trí thiết thực, Hà Nội còn tiến hành và quản lý và vận hành nhiều quy mô thử nghiệm giải quyết và xử lý chất thải ô nhiễm bằng công nghệ tiên tiến tiên tiến và phát triển vừa tương thích với đặc trưng và điều kiện kèm theo sản xuất cho từng làng nghề vừa bảo vệ hạn chế và ngăn ngừa thực trạng ô nhiễm môi trường .
Qua đó, thành phố Hà Nội kêu gọi thành công các gói đầu tư với 8 dự án xử lý nước thải, xử lý khí thải, rác thải sinh hoạt tại các làng nghề trên địa bàn các huyện Quốc Oai, Mê Linh, Hoài Đức, Thường Tính với tổng vốn đầu tư là 569 tỷ đồng.
Với quyết tâm cao của thành phố cùng những giải pháp căn nguyên, đặc biệt quan trọng là xu thế cải tổ ô nhiễm môi trường gắn với thiết kế xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu trong tiến trình 2021 – 2025, cũng như sự vào cuộc kinh khủng của những sở, ngành, địa phương ; sự chung sức của dân cư, những doanh nghiệp, tin chắc rằng, Hà Nội sẽ tạo được bước chuyển mới trong việc ngăn ngừa, đẩy lùi thực trạng ô nhiễm làng nghề .Sở Công thương Hà Nội cũng cho biết đến hết năm 2020, có khoảng chừng 750 tỷ đồng được góp vốn đầu tư để kiến thiết xây dựng mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý môi trường cho hơn 50 làng nghề trọng điểm. Cũng trong tiến trình 2020 – 2030, dự kiến có đến 600 tỷ đồng kiến thiết xây dựng mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý môi trường tại 30 làng nghề khác .
Phương Thảo(T/h)