Một phần của tài liệu QUẢN LÝ TRANG THIẾT BỊ PHỤC VỤ HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘIKhái niệm thiết bị dạy học và 1 số ít khái niệm tương quan
Trong công tác dạy học, thày và trò ngoài ch-ơng trình sách giáo khoa,
trường lớp … thường phải sử dụng đến phương tiện đi lại được gọi là học cụ, vật dụng dạy học, thiết bị giáo dục, thiết bị dạy học .
Thiết bị dạy học hoàn toàn có thể đ-ợc coi thuật ngữ biểu lộ cho những cách gọi trên. Nó là bộ phận cơ sở vật chất tr-ờng học trực tiếp xuất hiện trong những giờ học đ-ợc thày và trò cùng sử dụng [ 24, tr. 285 ] .
Thiết bị dạy học là một bộ phận của cơ sở vật chất tr-ờng học. Khi xã
hội còn ở trình độ phát triển thấp thì nhà tr-ờng ở trạng thái giản đơn, cơ sở vật
chất tr-ờng học có nội hàm khá đơn giản. Xã hội phát triển càng cao thì các
vấn đề về kỹ thuật sản xuất, công cụ sản xuát càng phức tạp, càng tinh vi. Các
yếu tố này có vai trò quyết định đến năng xuất lao động. Tình hình này cũng
tác động vào nhà tr-ờng, vào quá trình đào tạo. Một nhà tr-ờng hiện đại chính
là một nhà tr-ờng vừa có nội dung ph-ơng pháp hiện đại và cơ sở vật chất s-
phạm hiện đại, nó phải đạt đến trình độ hiện đại của công cụ sản xuất chung
cho quá trình sản xuất.
Cơ sở vật chất tr-ờng học là toàn bộ những ph-ơng tiện vật chất đ-ợc giáo viên và học viên sử dụng nhằm mục đích thực thi có hiệu suất cao những ch-ơng trình giáo dục giảng dạy .
Cái lõi của cơ sở vật chất tr-ờng học chính là những thiết bị dạy học .
Thiết bị giáo dục gồm có những thiết bị dùng chung, những thiết bị trực quan, thực nghiệm và những thiết bị kỹ thuật ( những ph-ơng tiện nghe – nhìn ). Thiết bị dạy học những bộ môn đ-ợc sử dụng th-ờng xuyên nhất, chúng trực tiếp tham gia vào quy trình giảng dạy và học tập, gắn liền với nội dung và ph-ơng pháp
27
trong từng tiết học nên đ-ợc xem là bộ phận quan trọng góp thêm phần thay đổi về nội dung và ph-ơng pháp dạy học .
Ph-ơng tiên kỹ thuật dạy học ( còn gọi là ph-ơng tiện nghe – nhìn ) là bô phận thiết bị giấo dục có tính văn minh và năng lực s – phạm to lớn và th-ờng đ-ợc sử dụng chung trên lớp. Các ph-ơng tiện nghe nhìn nh – : Máy chiếu bản trong, máy chiếu d-ơng bản, máy chiếu trực tiếp, máy chiếu vật thể ( camera ), máy chiếu phim, video, máy tính nối mạng internet ,. v.v … đã thông dụng trên thị tr-ờng và đã xuất hiện ở nhiều tr-ờng học, cơ quan .
1.2.2. Vai trò của thiết bị dạy học trong sự phát triển hệ thống giáo dục quốc
dân, các nhà tr-ờng của hệ thống giáo dục quốc dân
Hệ thống giáo dục quốc dân đ-ợc đặc tr-ng bằng thiết chế giáo dục, đồng thời đ-ợc đặc tr-ng bằng mạng l-ới những nhà tr-ờng, những ngành học, bậc học, những cơ quan giáo dục. Nó là một bộ phận của mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính xã hội .
Mạng l-ới những nhà tr-ờng của mạng lưới hệ thống giáo dục quốc dân có vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống kinh tế tài chính xã hội của một đất n-ớc. Mạng l-ới những nhà tr-ờng của mạng lưới hệ thống giáo dục quốc dân tạo ra kiến trúc của đời sống xã hội. Kết cấu này, một mặt là bộ phân hầu hết trong đời sống ý thức của đất n-ớc, mặt khác trong điều kiện kèm theo khi nền giáo dục đạt đ-ợc trình độ phổ cập nào đó thì cấu trúc này là bộ phận quan trọng của đời sống vật chất. Nó cùng với những mạng lưới hệ thống khác nh – : b-u điện, đ-ờng xá giao thông vận tải, kho tàng bến bãi rộng lớn, mạng lưới hệ thống năng l-ợng tạo ra mạch máu của một vương quốc. Sự hoạt động giải trí suôn sẻ hay chuệch choạc của nó có ảnh h-ởng đến sự tồn vong của vương quốc. Giá trị vật chất của những nhà tr-ờng trong mạng lưới hệ thống giáo dục quốc dân cũng chiếm một trọng số không nhỏ trong nguồn vốn cố định và thắt chặt – gia tài của vương quốc .
Trong nguồn vốn cố định và thắt chặt mà ngành Giáo dục đào tạo quản trị hoặc những bộ ngành tương quan đến công tác làm việc giáo dục quản trị, nguồn vốn cho tác nhân thiết bị dạy học có ý nghĩa kinh tế tài chính quan trọng. Xét về mặt kinh tế tài chính s – phạm trong công tác làm việc quản trị giáo dục so với thiết bị dạy học, việc sử dụng nó có một số ít đặc tr-ng sau :
28
– Nó có hành động của một quy trình : cung ứng, dữ gìn và bảo vệ, sử dụng tuân thủ theo những nguyên tắc s – phạm và nguyên tắc kinh tế tài chính .
Điều đó mang ý nghĩa là nó đ-ợc hình thành từ những nhu yếu s – phạm ( dạy học ), tuy nhiên nó đ-ợc tăng trưởng vừa tuân theo nguyên tắc s – phạm vừa tuân theo nguyên tắc kinh tế tài chính .
Mỗi nhà tr-ờng địa thế căn cứ vào kế hoạch dạy học phải có ph-ơng án về thiết bị dạy học, ph-ơng án này phải tính đến năng lượng kinh tế tài chính kinh tế tài chính mà nhà tr-ờng đ-ợc đáp ứng theo định mức đề ra .
– Phải đ-ợc xem xét về giá tiền sản xuất chất l-ợng và hiệu suất cao sử dụng. Một nhà tr-ờng không hề mua về những thiết bị dạy học rẻ mà không có hiệu suất cao s – phạm hoặc có hiệu suất cao s – phạm mà không t-ơng ứng với dự trù tiêu tốn của tr-ờng ( tức là giá quá đắt, không tương thích với sự đáp ứng kinh tế tài chính của tr-ờng ) .
– Phải có sự phù hợp với cái vỏ chứa nó là tr-ờng sở, kho chứa dụng cụ … Điều này có nghĩa là nó phải được tăng trưởng đồng nhất với trường sở, với kho dữ gìn và bảo vệ. Một ngôi tr-ờng đẹp mà không có thiết bị dạy học t-ơng ứng thì chỉ là ngôi tr-ờng hình thức ; tuy nhiên một ngôi tr-ờng còn tuềnh toàng dột nát mà lại nhạp thiết bị dạy học văn minh thì ảnh h-ởng đến tính vững chắc của thiết bị dạy học .
– Trình độ của giáo viên ( ng-ời trực tiếp sử dụng thiết bị dạy học ) và của nhân viên cấp dưới dữ gìn và bảo vệ, phụ tá là phải có đủ kỹ năng và kiến thức và kỹ năng và kiến thức thiết yếu về những dụng cụ thiết bị dạy học. Nếu không có sự công h-ởng này thì hiệu suất cao sử dụng thiết bị dạy học sẽ bị hạn chế .
– Thiết bị dạy học còn phải xem xét theo nhu yếu của tính kỹ thuật, tính mỹ thuật đặt ra cho quy trình sử dụng nó .
Các nhà tr-ờng trong mạng lưới hệ thống giáo dục quốc dân tùy theo tính năng, thiên chức của mình mà tăng trưởng nguồn vốn thiết bị dạy học bằng những con đ-ờng :
– Dùng vốn cấp phép từ ngân sách nhà n-ớc để sắm trang bị thiết bị dạy học .
29
– Dùng vốn theo ph-ơng thức xã hội hóa sự nghiệp giáo dục để sắm trang bị thiết bị dạy học
– Dùng vốn tự có của mình do thành quả lao động sản xuất, điều tra và nghiên cứu khoa học để tái trang bị thiết bị giáo dục .
– Khuyến khích giáo viên, học viên tự tạo thiết bị giáo dục để bổ trợ thêm kho dụng cụ .
Công việc trên đi theo một quy trình : Kế hoạch hóa những nguồn vốn .
Tổ chức sử dụng các nguồn vốn.
Điều chỉnh nguồn vốn.
Kiểm tra hiệu suất cao sử dụng nguồn vốn .
Cấp quản trị những nhà tr-ờng nhu yếu giáo viên triển khai kế hoạch dạy học nhất thiết phải sử dụng thiết bị đang có tại tr-ờng. Khuyến khích giúp sức họ tự học hay qua tập huấn để họ tự giác thực thi trách nhiệm đặt ra .
Cấp quản lý nhà tr-ờng cũng phải luôn luôn trang bị và tái trang bị các
thiết bị dạy học phù hợp với sự phát triển nhà tr-ờng, không bớt xén phần ngân
sách dành cho thiết bị dạy học.
Một nhà tr-ờng có hành động tăng trưởng vững chắc là nhà tr-ờng mà hai nguồn vốn : nhân lực ( giáo viên ) và thiết bị dạy học tăng trưởng đồng điệu, hoàn toàn có thể tương hỗ, thôi thúc lẫn nhau .
Vốn kinh tế tài chính của nhà tr-ờng ( phần nguồn vốn l-u động ) là công cụ điều tiết để cho vốn nhân lực, vốn thiết bị dạy học tăng trưởng t-ơng xứng với nhau .
Sơ đồ 1.2 Mối quan hệ giữa vốn tài chính, vốn nhân lực và vốn TBDH
30
Vốn kinh tế tài chính
Sự tăng trưởng mạng lưới hệ thống giáo dục quốc dân và những nhà tr-ờng trong mạng lưới hệ thống giáo dục quốc dân hiện đang có những bộc lộ không cân đối trên tổng hệ và từng phân hệ, một phần do không chú ý quan tâm đến khâu tr-ờng sở chung và thiết bị dạy học Giao hàng cho quy trình giảng dạy .
Tình trạng ‘ ’ dạy chay, học chay ’ ’ tức là thực trạng dạy học không có vật dụng dạy học, học viên chỉ đ-ợc học kim chỉ nan không đ-ợc thí nghiệm, thực hành thực tế còn diễn ra trong nhiều mô hình nhà tr-ờng .
Do ở một số ít tr-ờng có sự lỗi thời về thiết bị dạy học hoặc có thiết bị dạy học mà không sử dụng hiệu suất cao khiến cho nội dung ph-ơng pháp dạy học gặp rất nhiều khó khăn vất vả trong việc nâng cấp cải tiến, thay đổi, trình độ kỹ năng và kiến thức s – phạm của giáo viên cũng không tăng tiến lên đ-ợc .
Đối với thực trạng này có nghĩa vụ và trách nhiệm của những cơ quan quản trị ngành ( cấp vĩ mô ) và quản trị so với từng nhà tr-ờng ( cấp vi mô ) .
Nhân tố thiết bị dạy học đang ở thực trạng có ít lại không đ-ợc dữ gìn và bảo vệ, sử dụng có hiệu suất cao làm ảnh h-ởng đáng kể đến chất l-ợng, hiệu suất cao huấn luyện và đào tạo .
Để khắc phục sự chưa ổn này, Hội nghị BCH TW Đảng Công sản Nước Ta lần thứ hai khóa VIII đã nhu yếu ‚ Tiếp tục thay đổi ph-ơng pháp giáo dục đào tạo và giảng dạy và tăng c-ờng cơ sở vật chất trường học … ’ ’. ‚ Sử dụng một phần vốn vay và viện trợ của n-ớc ngoài để thiết kế xây dựng cơ sở vật chất giáo dục – giảng dạy ’ ’ .
31
1.2.3. Vai trò của thiết bị dạy học trong quá trình đào tạo
Quá trình đào tạo và giảng dạy là tính đặc tr-ng điển hình nổi bật nhất của hoạt động giải trí đào tạo và giảng dạy. Bất cứ hoạt động giải trí nào có mục tiêu, có tổ chức triển khai đều diễn ra theo quy trình đào tạo và giảng dạy. Quá trình đào tạo và giảng dạy, quy trình dạy học, giáo dục gồm có một số ít thành tố sau : Mục tiêu đào tạo và giảng dạy – Nội dung đào tạo và giảng dạy – Ph-ơng pháp huấn luyện và đào tạo – Lực l-ợng đào tạo và giảng dạy ( Thầy-Ng-ời dạy ) – Đối t-ợng giảng dạy ( Trò-Ng-ời học ) – Tổ chức giảng dạy – Điều kiện huấn luyện và đào tạo – Môi tr-ờng giảng dạy – Quy chế giảng dạy – Bộ máy đào tạo và giảng dạy .
Các tác nhân này hoạt động giải trí trong mối t-ơng tác với nhau, bảo vệ cho quy trình giảng dạy diễn ra hòa giải, cân đối và toàn vẹn .
Từ m-ời tác nhân kể trên, ng-ời ta rút ra sáu tác nhân cốt lõi sau đây : Mục tiêu đào tạo và giảng dạy MT
Nội dung đào tạo và giảng dạy ND Ph-ơng pháp huấn luyện và đào tạo PP
Lực l-ợng đào tạo và giảng dạy GV ( Giáo viên ) Đối t-ợng huấn luyện và đào tạo HS ( Học sinh ) Thiết bị dạy học TBDH
Ba tác nhân : Mục tiêu đào tạo và giảng dạy, nội dung giảng dạy, ph-ơng pháp giảng dạy link ngặt nghèo với nhau, lao lý nhau và tương hỗ nhau. Chúng có mối quan hệ với tiềm năng tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội, trạng thái văn minh về văn hóa truyền thống, khoa học của đất n-ớc, trình độ công nghệ tiên tiến sản xuất. Chúng tạo ra cái lõi của quy trình đào tạo và giảng dạy .
Ba tác nhân : Lực l-ợng giảng dạy ( GV ), đối t-ợng giảng dạy ( HS ), thiết bị dạy học ( TBDH ) là những lực l-ợng vật chất, để hiện thực hóa đ-ợc tiềm năng giảng dạy, tái tạo, phát minh sáng tạo nội dung đào tạo và giảng dạy và ph-ơng pháp giảng dạy .
Thiết bị dạy học là cầu nối để giáo viên, học viên cùng hành vi t-ơng hợp với nhau sở hữu đ-ợc nội dung giảng dạy, triển khai tiềm năng đào tạo và giảng dạy, sử dụng ph-ơng pháp đào tạo và giảng dạy .
32
Sơ đồ sau đây miêu tả những thành tố cấu thành quy trình dạy học và mối quan hệ giữa chúng :
Sơ đồ 1.3 Mối quan hệ giữa các thành tố của quá trình dạy học
MTGD GV HS NDĐT PPĐT TBGD
Từ sơ đồ hoàn toàn có thể nêu ra 1 số ít vai trò nh – sau của TBDH trong quy trình đào tạo và giảng dạy :
– Thiết bị dạy học là công cụ của ng-ời giáo viên.
– Thiết bị dạy học là công cụ nhận thức của học sinh.
– Thiết bị dạy học là ph-ơng tiện chuyển tải nội dung dạy học. Trong tr-ờng hợp này nó trở thành nguồn tri thức quan trọng cho ng-ời học. Nó có vai trò là đối t-ợng của nhận thức .
– Thiết bị dạy học vật chất hóa ph-ơng pháp giảng dạy .
Thiết bị dạy học tham gia vào thôi thúc sự hiện thực hóa tiềm năng huấn luyện và đào tạo, góp thêm phần làm cho quy trình đào tạo và giảng dạy có chất l-ợng hiệu suất cao .
Nh- vậy thiết bị giáo dục là một bộ phận cấu thành không thể thiếu của
quá trình giáo dục, dạy học.
Có TBGD tốt thì ta mới hoàn toàn có thể tổ chức triển khai đ-ợc quy trình dạy học khoa học, đ-a ng-ời học tham gia thực sự vào quy trình này, tự khai thác và đảm nhiệm tri thức d-ới sự h-ớng dẫn của ng-ời dạy. TBGD phải đủ và tương thích m-ói tiến hành đ-ợc những ph-ơng pháp dayh học một cách có hiệu suất cao .
Đứng d-ới một góc nhìn khác thì TBDH còn là một bộ phân không hề thiếu đ-ợc của nội dung và ph-ơng pháp dạy học, chúng hoàn toàn có thể vừa là ph-ơng tiện để nhận thức, vừa là đối t-ợng chứa nội cần nhận thức .
