Trong hệ sinh thái, các sinh vật trong quần xã luôn luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các thành phần vô sinh của sinh cảnh. Nhờ các tác động qua lại đó mà hệ sinh thái là một hệ thống sinh học hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
1. Khái niệm hệ sinh thái
Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và sinh cảnh của quần xã (môi trường vô sinh của quần xã).Bạn đang xem : Cấu trúc và công dụng của hệ sinh thái Trong hệ sinh thái, các sinh vật trong quần xã luôn luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các thành phần vô sinh của sinh cảnh. Nhờ các tác động qua lại đó mà hệ sinh thái là một hệ thống sinh học hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
2. Hệ sinh thái biểu hiện chức năng của một tổ chức sống
Hệ sinh thái bộc lộ tính năng của một tổ chức triển khai sống, qua sự trao đổi vật chất và nguồn năng lượng giữa những sinh vật trong nội bộ quần xã và giữa quần xã với sinh cảnh của chúng. Trong đó, quy trình ” đồng điệu ” – tổng hợp những chất hữu cơ, sử dụng nguồn năng lượng mặt trời do những sinh vật tự dưỡng trong hệ sinh thái thực thi và quy trình ” dị hóa ” do những sinh vật phân giải chất hữu cơ triển khai .
3. Các thành phần cấu trúc hệ sinh thái
Một hệ sinh thái gồm có 2 thành phần cấu trúc : thành phần vô sinh là thiên nhiên và môi trường vật lí ( sinh cảnh ) và thành phần hữu sinh là quần xã sinh vật .
Hình 1 : Cấu trúc của hệ sinh thái
– Thành phần vô sinh :
1. Các chất vô cơ : nước, điôxit cacbon, ôxi, nitơ, phốtpho …
2. Các chất hữu cơ: prôtêin, gluxit, vitamin, hoocmôn…
3. Các yếu tố khí hậu : ánh sáng, nhiệt độ, nhiệt độ, khí áp …
– Thành phần hữu sinh :
1. Sinh vật sản xuất : đó là những loài sinh vật có năng lực quang hợp và hóa tổng hợp, tạo nên nguồn thức ăn cho mình và để nuôi những loài sinh vật dị dưỡng .2. Sinh vật tiêu thụ : gồm những loài động vật hoang dã ăn thực vật, sau là những loài động vật hoang dã ăn thịt .Xem thêm : Cát Bà Trở Thành Khu Dự Trữ Sinh Quyển Cát Bà Theo Hướng Bền Vững3. Sinh vật phân hủy : nhóm này gồm những vi sinh vật sống dựa vào sự phân hủy những chất hữu cơ có sẵn. Chúng tham gia vào việc phân giải vật chất để trả lại cho môi trường tự nhiên những chất bắt đầu.
4.Các kiểu hệ sinh thái
4.1- Các hệ sinh thái tự nhiên
a. Các hệ sinh thái trên cạn:
Các hệ sinh thái trên cạn chủ yếu gồm hệ sinh thái rừng nhiệt đới, sa mạc và hoang mạc, sa van đồng cỏ, thảo nguyên, rừng lá rộng ôn đới, rừng thông phương Bắc, đồng rêu hàn đới.
Hình 2 : Hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới gió mùa
b. Các hệ sinh thái dưới nước:
– Các hệ sinh thái nước mặn ( gồm có cả vùng nước lợ ), nổi bật ở vùng ven biển là những vùng ngập mặn, cỏ biển, rạn sinh vật biển và hệ sinh thái vùng biển khơi .- Các hệ sinh thái nước ngọt được chia ra thành những hệ sinh thái nước đứng ( ao, hồ … ) và hệ sinh thái nước chảy ( sông, suối ) .
Hình 3 : Hệ sinh thái rạn sinh vật biển
4.2- Các hệ sinh thái nhân tạo
Các hệ sinh thái tự tạo như đồng ruộng, hồ nước, rừng trồng, thành phố … đóng vai trò rất là quan trọng trong cuốc sống của con người .Trong nhiều hệ sinh thái tự tạo, ngoài nguồn nguồn năng lượng sử dụng giống như những hệ sinh thái tự nhiên, để có hiệu suất cao sử dụng cao, người ta bổ trợ thêm cho hệ sinh thái một nguồn vật chất và nguồn năng lượng khác, đồng thời triển khai những giải pháp tái tạo hệ sinh thái.
Hệ sinh thái nông nghiệp cần bón thêm phân, tưới nước và diệt cỏ dại. Hệ sinh thái rừng cần những giải pháp tỉa thưa. Hệ sinh thái ao hồ nuôi tôm cá cần loại cỏ những loài tảo độc và những dữ …
Hình 4 : Hệ sinh thái cánh đồng lúa
4.3 Những điểm giống nhau và khác nhau giữa hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo
– Giống :
Đều có những đặc thù chung về thành phần cấu trúc, gồm có thành phần vật chất vô sinh và thành phần hữu sinh. Thành phần vật chất vô sinh là thiên nhiên và môi trường vật lí ( sinh cảnh ) và thành phần hứu sinh là quần xã sinh vật. Các sinh vật trong quần xã luôn luôn tác động ảnh hưởng lẫn nhau và tác động ảnh hưởng qua lại với những thành phần vô sinh của sinh cảnh .
– Khác :
Hệ sinh thái tự tạo có thành phần loài ít, do đó tính không thay đổi của hệ sinh thái thấp, dễ bị dịch bệnh. Hệ sinh tháo tự tạo nhờ được vận dụng những giải pháp canh tác và kĩ thuật văn minh nên sinh trưởng của những thành viên nhanh, hiệu suất sinh học cao, …
Tải về
Luyện Bài tập trắc nghiệm môn Sinh lớp 12 – Xem ngay
