Webbaohiem: Ngày 20/08/2013, Bộ Tài chính đã có Thông tư số115/2013/TT-BTC hướng dẫn bảo hiểm hưu trí và quỹ hưu trí tự nguyện. Sự ra đời của bảo hiểm hưu trí tự nguyện(BHHTTN) đánh dấu sự hoàn thiện và phát triển của hệ thống bảo hiểm hưu trí/bảo hiểm xã hội(BHXH) nói riêng và hệ thống an sinh xã hội nói chungcủa Việt Nam.
Để tìm hiểu và khám phá rõ hơn về yếu tố này, Webbaohiem xin trân trọng ra mắt tới fan hâm mộ bài viết của tác giả Lương Xuân Trường nhằm mục đích nghiên cứu và phân tích và trao đổi những quy định về sản phẩm BHHTTNtheo Thông tư 115 xét từ phương diện củabên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm. Đặc biệt, những so sánh giữa BHHTTN với BHXH cũng được tác giả đề cập đơn cử .
1. Bảo hiểm hưu trí tự nguyện là gì?
BHHTTN được xác lập là “ sản phẩm bảo hiểm nhân thọ do doanh nghiệp bảo hiểm thực thi nhằm mục đích cung ứng thu nhập bổ trợ cho người được bảo hiểm khi hết tuổi lao động ” ( theoKhoản 1 Điều 2 ) .
Về hình thức, BHHTTN hoàn toàn có thể được tiến hành cho từng cá thể và cho nhóm người lao động ( được gọi là bảo hiểm hưu trí nhóm ). Trường hợp bảo hiểm hưu trí cho nhóm người lao động thì bên mua bảo hiểm là chủ sử dụng lao động, người lao động sẽ được nhận hàng loạt quyền lợi và nghĩa vụ của hợp đồng bảo hiểm sau một thời hạn nhất định theo thỏa thuận hợp tác giữa những bên và được ghi nhận tại hợp đồng bảo hiểm ( theo Khoản 2, Điều 2 ). Như vậy, hoàn toàn có thể thấy theo quy định, BHHTTN được phong cách thiết kế như một công cụ để người sử dụng lao động ngày càng tăng quyền hạn cho người lao động. Pháp luật cũng bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ cho người lao động trải qua việc quy định “ người lao động sẽ được nhận hàng loạt quyền hạn của hợp đồng bảo hiểm sau một thời hạn nhất định theo thỏa thuận hợp tác giữa những bên và được ghi nhận tại hợp đồng bảo hiểm ”. Tuy vậy, hoàn toàn có thể thấy, pháp luật cũng ghi nhận quyền, quyền lợinhấtđịnhcủa người sử dụnglao động trong việcmua BHHTTN cho người lao động qua chính sách thoả thuận giữa những bên trong hợp đồng bảo hiểm. Đồng thời, BHHTTN cũng có thểđược sử dụng như thể công cụ tự hoạchđịnh kế hoạch kinh tế tài chính hưu trí cho những người chưa cóBHXH và cả những ngườiđã cóBHXH nhưng muốn cóthêm nguồnthu nhậpđảm bảo cho thời hạn hưu trí .
2. Quyền lợi bảo hiểm theobảo hiểm hưu trí tự nguyện
Theo quy định, sản phẩm BHHTTN phải phân phối quyền lợi và nghĩa vụ cơ bản, đó là quyền hạn hưu trí định kỳ và quyền hạn bảo hiểm rủi ro đáng tiếc. Ngoài ra, sản phẩm BHHTTN hoàn toàn có thể cung ứng quyền hạn bảo hiểm hỗ trợ. Cụ thể :
a ) Quyền lợi bảo hiểm cơ bản
Theo quy định tạiĐiều 5, doanh nghiệp bảo hiểm được dữ thế chủ động trong phong cách thiết kế sản phẩm BHHTTN nhưng phải gồm có quyền hạn hưu trí định kỳ và quyền lợi và nghĩa vụ bảo hiểm rủi ro đáng tiếc. Trong đó :
– Với quyền hạn hưu trí định kỳ, phải bảo vệ :
+ Quyền lợi hưu trí được chi trả định kỳ đến khi người được bảo hiểm tử trận hoặc tối thiểu 15 năm, tùy theo thỏa thuận hợp tác tại hợp đồng bảo hiểm ;
+ Doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm thỏa thuận hợp tác về mức hưởng quyền lợi và nghĩa vụ hưu trí mỗi kỳ, số kỳ nhận quyền lợi và nghĩa vụ hưu trí ;
+ Tính lãi tích góp từ phần quyền hạn hưu trí chưa chi trả cho bên mua bảo hiểm, nhưng không thấp hơn lãi suất vay góp vốn đầu tư cam kết tối thiểu thỏa thuận hợp tác tại hợp đồng bảo hiểm .
– Đối với quyền lợi và nghĩa vụ bảo hiểm rủi ro đáng tiếc, doanh nghiệp bảo hiểm phải phân phối trong thời hạn đóng phí bảo hiểm và hoàn toàn có thể liên tục phân phối quyền hạn này trong thời hạn nhận quyền hạn hưu trí, tùy theo thỏa thuận hợp tác tại hợp đồng bảo hiểm. Quyền lợi bảo hiểm rủi ro đáng tiếc gồm có tối thiểu những quyền hạn sau :
+ Quyền lợi trợ cấp mai táng :
Khi nhận được nhu yếu thanh toán giao dịch quyền hạn bảo hiểm tử trận, bất kể thuộc khoanh vùng phạm vi bảo hiểm hay không, doanh nghiệp bảo hiểm phải chi trả ngay khoản trợ cấp mai táng cho người thụ hưởng số tiền theo thỏa thuận hợp tác tại hợp đồng bảo hiểm .
+ Quyền lợi bảo hiểm tử trận hoặc thương tật hàng loạt vĩnh viễn :
* Khi người được bảo hiểm tử trận hoặc thương tật hàng loạt vĩnh viễn thuộc khoanh vùng phạm vi bảo hiểm và trong thời hạn quy định, doanh nghiệp bảo hiểm chi trả cho người thụ hưởng số tiền bảo hiểm theo thỏa thuận hợp tác tại hợp đồng bảo hiểm ;
* Bên mua bảo hiểm được lựa chọn số tiền bảo hiểm khi giao kết hợp đồng bảo hiểm và được kiểm soát và điều chỉnh số tiền bảo hiểm trong thời hạn hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực hiện hành theo thỏa thuận hợp tác tại hợp đồng bảo hiểm .
Bình luận :
– Thông tư 115 quy định rõ và khá chi tiết cụ thể về quyền hạn bảo hiểm cơ bản của sản phẩm BHHTTN, qua đó bảo vệ rằng người mua tham gia BHHTTN sẽ được hưởng những quyền hạn thiết yếu, tương thích với tiềm năng của bảo hiểm hưu trí là bảo vệ kinh tế tài chính cho người được bảo hiểm khi nghỉ hưu và khi gặp những rủi ro đáng tiếc lớn trong đời sống, qua đó cũng giúp giảm gánh nặng so với xã hội, ngân sách Nhà nước và mái ấm gia đình. Đặc biệt, với những người chưa được hưởng BHXH ( hiện chiếm gần 80 % dân số nước ta, theo số liệu của Bộ LĐTBXH ) thì BHHTTN hoàn toàn có thể được sử dụng nhưgiải pháp sửa chữa thay thế trọn vẹn cho BHXH. Tuy vậy, việc quy định những quyền lợicơ bảncó thể hạn chếphần nàosự phong phú vàkhác biệt về sản phẩm giữa những doanh nghiệp bảo hiểm .
– Khác với BHXH, BHHTTN được cho phép người mua có nhiều lựa chọn về quyền hạn hưu trí ( ví dụ điển hình, nhận trong vòng 15 năm, 20 năm, … hoặc trọn đời ) theo thỏa thuận hợp tác tại hợp đồng bảo hiểm, qua đó giúp hoạch định kế hoạch kinh tế tài chính hưu trí tương thích với điều kiện kèm theo, thực trạng của mình. Thêm vào đó, khi được phong cách thiết kế dưới dạng dòng sản phẩm link chung và thỏa thuận hợp tác tại hợp đồng bảo hiểm, nếu chẳng may tử trận sớm ( mái ấm gia đình ) người được bảo hiểm hoàn toàn có thể được nhận về số tiền tương tự với hầu hết hoặc hàng loạt giá trị phần quyền lợi và nghĩa vụ hưu trí chưa được nhận, qua đó người mua cảm thấy hợp đồng đem lại giá trị tương ứng so với phí bảo hiểm đã đóng. Đây là điểm độc lạ đáng kể so với BHXH. Tuy vậy, việc đưa ra nhiều lựa chọn về nhận quyền lợi và nghĩa vụ hưu trí thay vì mặc định trả đến khi chết lại hoàn toàn có thể dẫn đến thực trạng người được bảo hiểm không đủ nguồn kinh tế tài chính khi họ sống vượt qua thời hạn nhận quyền hạn hưu trí đã lựa chọn. Còn so với doanh nghiệp bảo hiểm, việc phong cách thiết kế sản phẩm với quyền lợi và nghĩa vụ hưu trí định kỳ trả trong một thời hạn xác lập hoàn toàn có thể giúp giảm thiểu hoặc loại trừ trọn vẹn rủi ro đáng tiếc sống thọ ( longevity risk ) – một rủi ro đáng tiếc cơ bản trong những sản phẩm niên kim nhân thọ, bảo hiểm hưu trí .
– Với BHHTTN, người mua cũng có nhiều lựa chọn về cách nhận quyền lợi và nghĩa vụ hưu trí ( ví dụ điển hình, trong lần nhận quyền lợi và nghĩa vụ hưu trí tiên phong hoàn toàn có thể nhận nhiều tiền hơn so với những lần sau để có thểđi du lịch ), tùy theo thỏa thuận hợp tác giữa doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm. Thêm vào đó, người mua hoàn toàn có thể lựa chọn định kỳ nhận quyền lợi và nghĩa vụ hưu trí ( ví dụ điển hình, nhận hàng năm ), thay vì nhận theo định kỳ mặc định hàng tháng như trong BHXH.Đây là điểm độc lạ đáng kể so với BHXH. Ưu điểm và điểm yếu kém của quy định này với người mua tựa như như với lựa chọn thời hạn nhận quyền lợi và nghĩa vụ hưu trí định kỳ. Với doanh nghiệp bảo hiểm, quy định này cũng giúp đưa ra cách trả và định kỳ quyền hạn hưu trí tương thích với nhu yếu của người mua đồng thời bảo vệ hiệu suất cao hoạt động giải trí ( ví dụ điển hình, trải qua việc quy định mức quyền lợi và nghĩa vụ hưu trí định kỳ tối thiểu cho mỗi lần nhận ) .
– Tài khoản bảo hiểm hưu trí của mỗi người được bảo hiểmđược tích luỹ giá trịtrên nguyên tắc công minh và minh bạch .
– BHHTTN kết hợp giữa quyền lợi bảo vệ (rủi ro tử vong hoặc thương tật toàn bộ vĩnh viễn) và quyền lợi hưu trí. Với cách kết hợp này cùng với cơ chế cho phépbên mua bảo hiểm được lựa chọn số tiền bảo hiểm khi giao kết hợp đồng và điều chỉnh số tiền bảo hiểm trong thời gian hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực theo thỏa thuận tại hợp đồng bảo hiểm,sản phẩm hưu trí tự nguyện có thể trở thành công cụ bảo vệ và hoạch định kế hoạch tài chínhhưu trí tiện lợi và thiết thực. Vai trò bảo vệ tài chính của BHHTTN đặc biệt cóý nghĩa trong giai đoạn trước khi nghỉ hưu. Chẳng hạn, trong giai đoạn có nhiều người phụ thuộc, nhiều khoản nợ, khách hàng có thể lựa chọn quyền lợi bảo vệ cao, và ngược lại.
– Quyền lợi trợ cấp mai táng được quy định trả ngay trong mọi trường hợp ( bất kể thuộc khoanh vùng phạm vi bảo hiểm hay không ) biểu lộ tính xã hội và tính nhân văn của BHHTTN. Do quyền hạn trợ cấp mai táng thường được phong cách thiết kế là số tiền không lớn so với hàng loạt giá trị của hợp đồng nên rủi ro đáng tiếc với doanh nghiệp bảo hiểm là không lớn .
– Thông tư quy định không quy địnhcứng về quyền lợi và nghĩa vụ bảo hiểm rủi ro đáng tiếc, mức hưởng quyền hạn hưu trí mỗi kỳ, số kỳ nhận quyền hạn hưu trí và thời hạn trả quyền hạn hưu trí nên những doanh nghiệp bảo hiểm vẫn có nhiều “ đất ” để tạo sự độc lạ và tính cạnh tranh đối đầu cho sản phẩm của mình .
b ) Quyền lợi bảo hiểm hỗ trợ
Ngoài quyền hạn bảo hiểm cơ bản, tùy theo thỏa thuận hợp tác tại hợp đồng bảo hiểm, sản phẩm BHHTTN hoàn toàn có thể cung ứng thêm những quyền lợi và nghĩa vụ bảo hiểm hỗ trợ sau :
– Quyền lợi kiểm soát và điều chỉnh mức hưởng quyền lợi và nghĩa vụ hưu trí định kỳ ;
– Quyền lợi bảo hiểm thất nghiệp ;
– Quyền lợi chăm nom y tế ;
– Quyền lợi tương hỗ nằm viện ;
– Quyền lợi bảo hiểm cho người nhờ vào ;
– Quyền lợi bảo hiểm bệnh hiểm nghèo ;
– Quyền lợi hỗ trợ khác theo thỏa thuận hợp tác tại hợp đồng bảo hiểm. ( theoĐiều 6 )
Bình luận :
Việc được cho phép phân phối cácquyền lợibảo hiểm hỗ trợ làm cho sản phẩm BHHTTN ngày càng tăng tính linh động và mê hoặc, đặc biệt quan trọng làm cho sản phẩm BHHTTN có tính bảo vệ toàn diệngầnbằng, tương tự hoặc thậm chícóđiểmcao hơn so vớiBHXH, qua đó giúp cho BHHTTN hoàn toàn có thể hỗ trợ hoặc thay thế sửa chữa cho BHXH ( với những người chưa được hưởngBHXH ). Đáng chúý, khi những quyền lợi và nghĩa vụ bảo hiểm bổ trợđược thiết kếdưới dạng quyền lợiđược lựa chọn sẽ được cho phép khách hànglựa chọn giải pháp bảo hiểm tương thích với nhu yếu và năng lực kinh tế tài chính của mình. Quy định này cũng sẽ giúp tạo sự độc lạ về sản phẩm giữa những doanh nghiệp bảo hiểm .
3. Thời điểm nhận quyền lợi hưu trí định kỳ
Về thời gian nhận quyền hạn hưu trí, xét trên một phương diện nào đó BHHTTN đưa ra quy định linh động hơn về thời gian mở màn hưởng quyền lợi và nghĩa vụ bảo hiểm hưu trí so với BHXH. Cụ thể, người được bảo hiểm của BHHTTN khởi đầu nhận quyền lợi và nghĩa vụ bảo hiểm hưu trí khi đạt đến tuổi theo thỏa thuận hợp tác tại hợp đồng bảo hiểm, nhưng không dưới 55 tuổi so với nữ và 60 tuổi so với nam ( theo Khoản 3, Điều 2 ). Tuy vậy, so với BHXH thì người được bảo hiểm của BHHTTN không hề “ nghỉ hưu sớm ”. Xét ở góc nhìn nào đó, quy định này hoàn toàn có thể hài hòa và hợp lý vì BHHTTN được xác lập là nhằm mục đích “ phân phối thu nhập bổ trợ cho người được bảo hiểm khi hết tuổi lao động ” bên cạnh BHXH và những khoản tiền, gia tài mà người lao động tích góp được dành cho tuổi nghỉ hưu. Đồng thời quy định này cũng tương thích với khuynh hướng ngày càng tăng độ tuổi nghỉ hưu trên phạmvi toàn thế giới .
4. Phí bảo hiểm
Phí bảo hiểm BHHTTN đóng vào quỹ hưu trí tự nguyện hoàn toàn có thể thực hiệnđịnh kỳ hoặc một lần theo thỏa thuận hợp tác tại hợp đồng bảo hiểm hưu trí. Thêm vàođó, giống như hợp đồng liên kếtchung, hợp đồng BHHTTN có thểđóng phí bảo hiểm đóng thêm ( phần góp phần ngoài phần phí bảo hiểm định kỳ hoặc một lần đã thỏa thuận hợp tác trong hợp đồng bảo hiểm ) để góp vốn đầu tư vào quỹ hưu trí tự nguyện ( theo Điều 7 ) .
Với trường hợp tham gia thêm những quyền lợi và nghĩa vụ bảo hiểm hỗ trợ, phương pháp đóng phí bảo hiểm của quyền lợi và nghĩa vụ bảo hiểm hỗ trợ sẽ do những bên thỏa thuận hợp tác khi giao kết hợp đồng bảo hiểm. Doanh nghiệp bảo hiểm không được phép khấu trừ phí bảo hiểm của quyền hạn bảo hiểm hỗ trợ từ giá trị thông tin tài khoản bảo hiểm hưu trí ( theoĐiều 6 ). Quy định này nhằm mục đích bảo vệ rằng tiềm năng thiết lập nguồn kinh tế tài chính hưu trí sẽ thực thi được vừa đủ như đã định .
Xuất phát từ đặc thù tự nguyện của BHHTTN, bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm hoàn toàn có thể thỏa thuận hợp tác về việc trong thời điểm tạm thời đóng thông tin tài khoản bảo hiểm hưu trí trong trường hợp không có năng lực đóng phí bảo hiểm. Trong thời hạn trong thời điểm tạm thời đóng thông tin tài khoản bảo hiểm hưu trí, doanh nghiệp bảo hiểm không được phép tính bất kể khoản phí nào cho bên mua bảo hiểm. Giá trị thông tin tài khoản bảo hiểm hưu trí được tích góp theo tỷ suất góp vốn đầu tư do doanh nghiệp bảo hiểm công bố hàng năm theo thỏa thuận hợp tác tại hợp đồng bảo hiểm. Doanh nghiệp bảo hiểm không có nghĩa vụ và trách nhiệm chi trả quyền hạn bảo hiểm trong thời hạn này, trừ trường hợp chi trả quyền hạn hưu trí định kỳ khi người được bảo hiểm đạt đến độ tuổi nhất định hoặc chi trả hàng loạt giá trị thông tin tài khoản bảo hiểm hưu trí tích góp đến thời gian người được bảo hiểm tử trận hoặc thương tật hàng loạt vĩnh viễn. trái lại khi cóđiều kiện kinh tế tài chính, bên mua bảo hiểm hoàn toàn có thể nhu yếu doanh nghiệp bảo hiểm Phục hồi lại thông tin tài khoản bảo hiểm hưu trí và liên tục đóng phí bảo hiểm. ( theoĐiều 16 )
Hết Phần 1
Mời các bạn đón đọc tiếp Phần 2.
Ths. Lương Xuân Trường.
{fcomment}
