Ngay sau khi sinh ra, Đảng đã chỉ huy các những tầng lớp nhân dân đứng lên đấu tranh tạo nên những cao trào cách mạng to lớn trong những năm 1930 – 1931. Quần chúng công nông và các những tầng lớp xã hội khác đã tập hợp dưới ngọn cờ chỉ huy của Đảng. Đỉnh cao của phong trào 1930 – 1931 là Xô-viết – Nghệ-Tĩnh. Quần chúng cách mạng đã vùng dậy, dưới sự chỉ huy của Đảng, trừng trị bọn cường hào, phản động, tay sai thực dân Pháp, xây dựng chính quyền sở tại cách mạng ở 1 số ít nơi theo hình thức Xô-viết triển khai các chủ trương tân tiến về chính trị, kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, xã hội. Xô-viết – Nghệ-Tĩnh là cuộc tổng diễn tập cách mạng tiên phong. Cao trào cách mạng 1930 – 1931 tuy bị thực dân Pháp đàn áp quyết liệt nhưng nó đã khẳng định chắc chắn trên trong thực tiễn đường lối cách mạng Nước Ta do Đảng đề ra là đúng đắn và để lại những bài học kinh nghiệm quý báu về thiết kế xây dựng liên minh công-nông, về thiết kế xây dựng mặt trận dân tộc bản địa thống nhất, về phát động phong trào quần chúng đấu tranh giành và bảo vệ chính quyền sở tại. Trong lúc cao trào cách mạng diễn ra sôi sục ở trong nước thì Hội nghị lần thứ nhất BCH T.Ư Đảng được triệu tập tại Hương Cảng ( Trung Quốc ) từ ngày 14 đến 31-10-1930 do chiến sỹ Trần Phú chủ trì. Hội nghị đã trải qua Nghị quyết về tình hình và trách nhiệm cần kíp của Đảng, Luận cương chính trị của Đảng do chiến sỹ Trần Phú khởi thảo, trải qua Điều lệ Đảng và Điều lệ các tổ chức triển khai quần chúng. Theo thông tư của Quốc tế Cộng sản, Hội nghị quyết định hành động đổi tên Đảng Cộng sản Việt Nam thành Đảng Cộng sản Đông Dương ; bầu BCH Trung ương chính thức của Đảng. Đồng chí Trần Phú được bầu làm Tổng Bí thư. Luận cương chính trị được Hội nghị BCH T.Ư Đảng trải qua đã nghiên cứu và phân tích thâm thúy tình hình quốc tế, trong nước và đánh giá và nhận định chủ nghĩa tư bản đã chấm hết thời kỳ tạm không thay đổi và chuyển sang thời kỳ tổng khủng hoảng. Cách mạng vô sản và cách mạng thuộc địa đã tăng trưởng tới trình độ cao. Phong trào cách mạng quốc tế ảnh hưởng tác động rất mạnh đến phong trào Đông Dương. Vì vậy, giai cấp công nhân và nhân dân lao động Đông Dương phải liên hệ ngặt nghèo với cách mạng quốc tế.
Luận cương chính trị của Ðảng khẳng định: “Ðiều cốt yếu cho sự thắng lợi của cách mạng ở Ðông Dương là cần phải có một Ðảng Cộng sản có một đường lối chánh trị đúng, có kỷ luật, tập trung, mật thiết liên lạc với quần chúng, và từng trải đấu tranh mà trưởng thành. Ðảng là đội tiền phong của giai cấp vô sản lấy chủ nghĩa Các Mác và Lê-nin làm gốc” (*)
Với việc trải qua Luận cương chính trị, Hội nghị T.Ư Đảng lần thứ nhất đã chứng minh và khẳng định những yếu tố cơ bản về kế hoạch cách mạng Nước Ta. ———–
( * ) Văn kiện Đảng toàn tập, t. 2, Nxb CTQG, TP.HN, năm 2000 trang 102.
