Sáng 11/12, phiên phỏng vấn tại kì họp HĐND TP Hà Nội nóng bỏng với yếu tố ô nhiễm môi trường tự nhiên nghiêm trọng. Hầu hết những đại biểu đều chăm sóc đến tình hình ô nhiễm, nguyên do và những giải pháp sắp tới của thành phố về yếu tố này .
Gần đây, dư luận xã hội nói chung rất chăm sóc đến yếu tố ô nhiễm môi trường tự nhiên bởi nó ảnh hưởng tác động trực tiếp đến chất lượng đời sống và sức khỏe thể chất của người dân. Trả lời thắc mắc của những đại biểu về nguyên do gây ô nhiễm môi trường tự nhiên của Hà Nội, ông Vũ Hồng Khanh, Phó quản trị Ủy Ban Nhân Dân thành phố cho biết : Hiện nay Hà Nội có nhiều cụm công nghiệp, làng nghề trên địa phận thành phố ( trong tổng số 9 khu, cụm công nghiệp cũ, 10 khu công nghiệp tập trung chuyên sâu mới, 25 cụm công nghiệp vừa và nhỏ và 1270 làng nghề ) vẫn đang sử dụng công nghệ tiên tiến cũ lỗi thời, không vận dụng vừa đủ những giải pháp giảm thiểu khí thải … Ngoài ra, tại những khu vực nông thôn vẫn đốt rác, đốt rơm rạ sau mùa thu hoạch, sản xuất gạch, ngói, nung vôi theo giải pháp thủ công bằng tay .
Về nguyên do gây ô nhiễm nước hồ, ông Khanh cho rằng lúc bấy giờ lưu lượng nước thải chảy vào hồ đã vượt quá năng lực tự làm sạch dẫn đến sự suy thoái và khủng hoảng chất lượng nước và làm tăng trầm tích trong hồ. Nguồn nước thải từ những khu công nghiệp, làng nghề, khu dân cư đều không được giải quyết và xử lý theo đúng pháp luật, và chưa đạt tiêu chuẩn trước khi xả thải ra những sông, hồ. Chỉ có 1/10 khu công nghiệp tập trung chuyên sâu mới ( khu công nghiệp Thăng Long ), 2/25 cụm công nghiệp ( Ngọc Hồi, Phùng Xá ) có mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải, công nghiệp tập trung chuyên sâu. Tổng lượng nước thải công nghiệp được giải quyết và xử lý mới chỉ đạt 20-30 %. Chỉ có 19/37 bệnh viện được kiểm tra có mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nước thải, trong khi đó Hà Nội có tới 110 bệnh viện .
Việc xử lý nước thải của Hà Nội mới chỉ đạt 480.500m3/ngày đêm trên tổng số 800.000m3 thải ra một ngày đêm. Trong khi đó, nước mặt bị nhiễm bẩn không được xử lý thẩm thấu xuống các tầng chứa nước mặt bị ô nhiễm từ trên có nguy cơ xâm nhập mạnh hơn xuống các tầng chứa nước. Hoạt động sản xuất nông nghiệp (sử dụng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật…) thẩm thấu xuống đất khiến cho nguy cơ rủi ro nước dưới đất bị ô nhiễm cao. Việc khoan quá nhiều các lỗ giếng khoan khai thác nước và thăm dò địa chất và khoan trong hoạt động xây dựng đã chọc thủng tầng chứa nước, khi sử dụng xong không trám lấp lại tạo nguy cơ cho các chất gây ô nhiễm xâm nhập. Hiện tượng đổ đất lấn chiếm và vứt rác xuống sông, hồ vẫn chưa được ngăn chặn và xử lý kiên quyết.
Thêm một nguyên do nữa là năng lượng thu gom, giải quyết và xử lý chất thải rắn trên địa phận thành phố còn chưa phân phối nhu yếu thực tiễn. Công tác giải quyết và xử lý, tiêu hủy, tái chế chất thải rắn hiện tại hầu hết vẫn dựa vào chôn lấp hợp vệ sinh tại bãi rác Nam Sơn ( Sóc Sơn ), Kiêu Kỵ ( Gia Lâm ) …
Ông Khanh cũng không quên nhắc đến một nguyên do không kém phần quan trọng là hoạt động giải trí thanh tra so với những cơ sở gây ô nhiễm chưa được triệt để, chế tài xử phạt chưa đủ mạnh, chưa đủ sức răn đe những trường hợp vi phạm .
Thực trạng ô nhiễm đã rõ, nguyên do cũng đã được chỉ ra, nhưng việc khắc phục nó như thế nào là điều mà những đại biểu rất là chăm sóc. Đại biểu Nguyễn Hoài Nam cho rằng, sự chăm sóc đến yếu tố môi trường tự nhiên của Ủy Ban Nhân Dân TP thời hạn qua là chưa đúng mức và chưa dữ thế chủ động. Ông Nam vướng mắc : Xây dựng những KCN tập trung chuyên sâu, cụm công nghiệp làng nghề, ngoài xử lý việc làm còn có tiềm năng bảo vệ môi trường tự nhiên, Vậy khi phê duyệt những dự án Bất Động Sản này, cơ quan nào chịu nghĩa vụ và trách nhiệm ?
Phó chủ tịch UBND TP Vũ Hồng Khanh khẳng định, từ khi có luật bảo vệ môi trường, quá trình lập dự án KCN, làng nghề đều có đánh giá tác động môi trường. Tuy nhiên, do các dự án thực hiện cam kết chưa nghiêm túc, cơ quan có trách nhiệm xử lý có kiểm tra và xử lý nhưng nhiều nơi làm chưa tốt. Theo ông Khanh, trách nhiệm này thuộc về BQL dự án vì thành phố đã giao trách nhiệm cho các BQL.
Về ô nhiễm tại những làng nghề, ông Khanh cho biết một số ít cơ sở đã bị phạt tiền, có những cơ sở đang cho lập hồ sơ và có những cơ sở không loại trừ năng lực tước ghi nhận về môi trường tự nhiên và hoàn toàn có thể giải quyết và xử lý nặng hơn .
Cùng chung ý kiến với đại biểu Nam, đại biểu Nguyễn Văn Bảo cho rằng tới đây khi tiếp tục phát triển các khu công nghiêp, các dự án thì khi phê duyệt, UBND TP cần quan tâm thẩm định môi trường.
Trả lời chất vấn của đại biểu Phạm Thị Loan về chủ trương và kế hoạch của thành phố trong vấn đề xử lý nước thải đô thị và ô nhiễm không khí, ông Khanh cho biết UBND TP đang “làm hết sức mình” và “chỉ đạo quyết liệt” về quy hoạch làng nghề. Đồng thời với xử lý là xây dựng và tổ chức lại. Thành phố sẽ cố gắng quy hoạch những nơi quá ô nhiễm và nghĩ tới cả việc chuyển nghề cho người dân.
ĐB Nguyễn Văn Trịnh nêu lên tình hình bãi rác Minh Khai, thị xã Như Quỳnh gây ô nhiễm nặng cho dân. Ô nhiễm ở sông Cầu Bây do KCN Sài Đồng B, cách đây mấy năm Sở TNMT thông tin đã kiểm tra và bảo vệ vệ sinh nhưng gần đây sông Cầu Bây lại liên tục ô nhiễm, trong khi nước của sông này dùng tưới cho 5 xã với diện tích quy hoạnh gần 2000 ha .
Trước những bức xúc của đại biểu về vấn đề ô nhiễm môi trường và công tác xử lý, phó chủ tịch UBND thành phố Vũ Hồng Khanh cho biết, thành phố đã xây dựng kế hoạch tổng thể để quản lý chất lượng không khí, quy hoạch và đầu tư mạng lưới quan trắc chất lượng không khí và sẽ hoàn thành trong năm 2009. Đối với vấn đề nước thải, thành phố sẽ thử nghiệm một số phương án xử lý giảm thiểu ô nhiễm một số hồ trên địa bàn và sẽ xong trước tháng 6/2009.
Việc huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị từ thành phố đến các cơ sở được đặc biệt quan tâm. Thành phố sẽ tổ chức tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tạo dư luận lên án mạnh mẽ đối với những hoạt động, hành vi gây ô nhiễm môi trường. Thành phố cũng cam kết sẽ có biện pháp xử lý mạnh đối với các trường hợp gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, kéo dài.
Thực trạng ô nhiễm thiên nhiên và môi trường
Văn bản vấn đáp thắc mắc của nhiều đại biểu về tình hình thiên nhiên và môi trường cho thấy, tình hình ô nhiễm thiên nhiên và môi trường trên địa phận, nhất là do những bệnh viện ( rác thải y tế ), khu công nghiệp và làng nghề truyền thống cuội nguồn là rất nghiêm trọng .
Hiện nay chất lượng môi trường tự nhiên khí, nước và đất đều bị ô nhiễm nghiêm trọng. Chất lượng không khí trên địa phận thành phố đã có bộc lộ suy thoái và khủng hoảng, đặc biệt quan trọng là những khu vực nội thành của thành phố. Nồng độ những chất khí gây ô nhiễm tăng dần, đặc biệt quan trọng là ô nhiễm khí thải giao thông vận tải. Tại nhiều khu vực, khí thải đã vượt tiêu chuẩn được cho phép. Về thiên nhiên và môi trường nước, ông Khanh cho biết bốn sông thoát nước chính ( sông Lừ, Sét, Kim Ngưu và Tô Lịch ) nhận phần đông những loại nước thải của nội thành của thành phố, đều bị ô nhiễm nặng. Các sông Nhuệ, Đáy, Bùi và sông Tích cũng bị ô nhiễm, nhất là tại nhiều điểm hợp lưu của sông Nhuệ vào mùa khô. Các hồ của Hà Nội đa phần chưa tách nước thải nên đêu bị ô nhiễm nghiêm trọng. Chất lượng nước dưới đất cũng có bộc lộ suy thoái và khủng hoảng, 1 số ít vùng có tín hiệu ô nhiễm asen với những mức độ khác nhau .
