Neuron[1] là tế bào thần kinh có khả năng cảm ứng, phát sinh xung thần kinh và dẫn truyền xung điện này.[2][3][4] Neuron là đơn vị cơ bản cấu tạo hệ thần kinh của hầu hết các loài động vật và là thành phần quan trọng bậc nhất của não. Thân và sợi nhánh của các neuron tạo thành chất xám. Sợi trục (nếu đi chung với nhau thành bó gọi là dây thần kinh) cấu tạo chất trắng trong não.[5] Ước tính có khoảng 100 tỷ (1011) neuron và 100 nghìn tỷ (1014) synapse trong não người.[6] Các tế bào thần kinh được hỗ trợ bởi microglia và tế bào hình sao (các tế bào thần kinh đệm). Neuron là những tế bào dài nhất trong cơ thể, biệt hóa cao độ nên mất trung thể và khả năng phân chia, nhưng có khả năng tái sinh phần cuối sợi trục nếu bị tổn thương.[5][7]
Mỗi neuron gồm một thân chứa nhân, hình sao nhiều cạnh hoặc bầu dục và những sợi. Từ thân phát đi nhiều tua ( sợi ) ngắn phân nhánh như cành cây gọi là sợi nhánh và một tua dài, mảnh gọi là sợi trục. [ 5 ] Dọc sợi trục hoàn toàn có thể có những tế bào Schwann bảo phủ tạo nên bao myelin. Sợi trục nối giữa TW thần kinh với những cơ quan, chúng đi chung với nhau thành từng bó gọi là dây thần kinh. Khoảng cách giữa những bao này có những đoạn ngắn gọi là eo Ranvier, còn diện tích quy hoạnh tiếp xúc giữa những nhánh nhỏ phân từ tận cùng sợi trục của neuron này với sợi nhánh của neuron khác hoặc cơ quan thụ cảm gọi là synapse. Neuron có nhiều hình dạng : neuron đa cực có thân nhiều sợi nhánh, neuron lưỡng cực với một sợi nhánh và một sợi trục đối lập nhau ; và neu ron đơn cực chỉ có một tua do sợi nhánh và sợi trục hợp lại mà thành. [ 7 ]
Cấu tạo neuron : Dendrite : sợi nhánh / Nucleus : Nhân / Cell body toàn thân : Thanh neuron / Axon : sợi trục / Myelin Sheath : Bao Miêlin / Nodes of Ranvier : eo Răngviê / Axon Terminal, đầu cuối sợi trục
Chức năng cơ bản của neuron là cảm ứng và dẫn truyền xung thần kinh dưới dạng các tín hiệu hóa học trong các hoạt động điều khiển, điều hoà và phối hợp mọi hoạt động của các cơ quan và hệ cơ quan trong cơ thể nhằm tạo sự thích nghi với các thay đổi từ môi trường bên trong và bên ngoài.[5]
Theo hướng dẫn truyền xung thần kinh[sửa|sửa mã nguồn]
Có ba loại neuron là [ 5 ]
Theo tính năng[sửa|sửa mã nguồn]
Các neuron cảm giác mang tín hiệu từ các giác quan đến tủy sống và não.
Neuron chuyển tiếp mang thông điệp từ một phần của hệ thần kinh trung ương.
Neuron hoạt động được liên kết với những neuron chuyển tiếp. Các neuron hoạt động nhận và mang tín hiệu từ hệ thần kinh TW đến những cơ bắp. Tín hiệu đi giữa những tế bào thần kinh trải qua những cúc synapse và khe synapse nằm ở tận cùng của tế bào thần kinh. Khe synapse là khoảng chừng trống rất nhỏ giữa những tế bào mà hóa chất được phát tán từ những thiết bị đầu cuối sợi trục ( như những túi chứa chất trung gian hóa học trong thùy synapse so với synapse hóa học hay những kênh hút nước trong synapse điện ) của một tế bào neuron nhằm mục đích kích thích những thụ thể hóa học chuyên biệt có công dụng đảm nhiệm chất trung gian hóa học ở những sợi nhánh của những tế bào đảm nhiệm. [ 5 ]
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
