Cách khắc phục những khó khăn trong việc thực hiện Luật bảo vệ môi trường

• Facebook

trangtinphapluat.com tổng hợp, giới thiệu tới bạn đọc những hạn chế, bất cập của Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 theo dự thảo tờ trình của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ môi trường.

1. Môi trường nước ta đang diễn biến ngày càng phức tạp

Trong những năm qua, vận tốc tăng trưởng kinh tế tài chính cao, công nghiệp, giao thông vận tải, kiến thiết xây dựng, có những lúc tăng trưởng nóng. Lượng chất thải được thải ra môi trường ngày càng ngày càng tăng : lượng chất thải rắn thường thì đã tăng từ 28 triệu tấn / năm vào năm 2009 lên 35,7 triệu tấn / năm vào năm năm ngoái. Tốc độ ngày càng tăng chất thải rắn khoảng chừng 10 % mỗi năm và còn liên tục ngày càng tăng mạnh trong thời hạn tới cả về lượng và mức độ ô nhiễm. Riêng so với chất thải rắn hoạt động và sinh hoạt đô thị, ước tính phát sinh trên toàn nước tăng trung bình từ 10-16 % mỗi năm. Theo hiệu quả khảo sát mới nhất của Bộ TN&MT, chỉ riêng chất thải rắn hoạt động và sinh hoạt, mỗi ngàycó 70 nghìn tấn phát sinh. Trong khi đó, công tác làm việc quản trị rác thải hoạt động và sinh hoạt còn nhiều yếu kém, phần đông được giải quyết và xử lý theo hình thức chôn lấp, tỷ suất chất thải rắn hoạt động và sinh hoạt được giảm thiểu hoặc tái chế tại những cơ sở giải quyết và xử lý đạt khoảng chừng 42 %. Rác thải chưa được coi là tài nguyên để có phương pháp quản trị và sử dụng một cách tương thích. Rác thải nhựa và túi nilon khó phân hủy được sử dụng nhiều và thải bỏ ra môi trường, trôi nổi trong những nguồn nước mặt, vùng biển gây ô nhiễm môi trường ở nhiều nơi đã trở thành yếu tố bức xúc .Nước thải đô thị phát sinh ngày càng lớn hầu hết chưa qua giải quyết và xử lý, xả ra môi trường gây ô nhiễm nguồn nước mặt trong những đô thị, khu dân cư ; hạ tầng thu gom, giải quyết và xử lý chưa phân phối nhu yếu. Vẫn còn xảy ra nhiều sự cố nước thải công nghiệp gây ô nhiễm môi trường. Vì vậy, thực trạng ô nhiễm nguồn nước mặt liên tục diễn biến phức tạp, nhất là nguồn nước mặt trong những đô thị, khu dân cư, những lưu vực sông Nhuệ Đáy, sông Cầu, sông Vu Gia Thu Bồn, sông TP HCM Đồng Nai, những sông đi qua những khu kinh tế tài chính, khu công nghệ cao, khu công nghiệp ( KCN ), cụm công nghiệp ( CCN ), làng nghề, khu đô thị .Ô nhiễm, suy thoái và khủng hoảng đất liên tục diễn ra ở nhiều nơi, nhất là ô nhiễm đất do dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật ; việc giải quyết và xử lý những điểm ô nhiễm tồn lưu còn chậm, chưa phân phối đúng kế hoạch đề ra, còn nhiều điểm ô nhiễm tồn lưu ảnh hưởng tác động xấu đến môi trường, tác động ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất người dân .Ô nhiễm môi trường không khí đang ngày càng trở nên nghiêm trọng, đặc biệt quan trọng tại những thành phố lớn như Thành Phố Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh. Ô nhiễm có khuynh hướng ngày càng tăng tại 1 số ít thời gian trong ngày và một số ít ngày trong năm, nhất là khi có sự phối hợp giữa những yếu tố khí tượng, khí hậu, hiện tượng kỳ lạ thời tiết sương mù với sự ngày càng tăng những nguồn phát thải ô nhiễm không khí. Chỉ số chất lượng không khí ( AQI ) có thời gian vượt ngưỡng bảo đảm an toàn, nguy cơ tiềm ẩn tới sức khỏe thể chất người dân ( như bụi mịn PM2. 5, SO2, CO, ). Nếu không xử lý kịp thời, ô nhiễm không khí sẽ gây tổn hại cho nền kinh tế tài chính cũng như với toàn xã hội .( Tải slide bài giảng tuyên truyền pháp lý về bảo vệ môi trường )Vẫn còn nhiều cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng chưa được giải quyết và xử lý triệt để, nhiều cơ sở công nghiệp nằm xen lẫn trong khu dân cư chậm được di tán. Nhiều dự án Bất Động Sản, cơ sở sản xuất có rủi ro tiềm ẩn gây ô nhiễm môi trường chưa được giải quyết và xử lý ngặt nghèo ; vẫn còn một sốKCN chưa có hạ tầng thu gom, giải quyết và xử lý nước thải ; hầu hết những CCN chưa có hạ tầng BVMT ; phần đông những làng nghề còn gây ô nhiễm môi trường chưa được xử lý nên thực trạng ô nhiễm môi trường ở 1 số ít làng nghề còn khá nghiêm trọng .Chất lượng và tính đa dạng sinh học của hệ sinh thái rừng liên tục suy giảm ; việc xây dựng mới và lan rộng ra diện tích quy hoạnh những khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên còn chậm ; những loài động thực vật hoang dã liên tục suy giảm ; vẫn còn những rủi ro tiềm ẩn từ sinh vật ngoại lai xâm hại và rủi ro đáng tiếc từ sinh vật biến đổi gen .

Có nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, nhưng quan trọng và chủ yếu là một số công cụ quản lý môi trường chưa phát huy được hiệu lực, hiệu quả; các cách tiếp cận và công cụ quản lý mới chưa được thể chế hóa kịp thời trong công tác BVMT, phù hợp với xu thế chung của thế giới.

2. Luật Bảo vệ môi trường qua gần 05 năm triển khai thực hiện đã bộc lộ những vướng mắc, bất cập, chồng chéo với một số hệ thống pháp luật khác; một số điều, khoản của Luật thiếu tính khả thi

Tổng kết gần 5 năm tiến hành thực hiện Luật BVMT 2014 cho thấy, bên cạnh tác dụng tích cực, Luật đã thể hiện những sống sót, hạn chế, thiết yếu phải được sửa đổi, bổ trợ để bảo vệ tương thích với thực tiễn, tháo gỡ khó khăn cho bộ, ngành, địa phương, hội đồng doanh nghiệp và những đối tượng người dùng tương quan, đơn cử :Cơ chế, chủ trương BVMT chưa tương thích và đồng điệu với thể chế kinh tế thị trường. Các loại thuế, phí về môi trường theo nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả tiền để giải quyết và xử lý, khắc phục, tái tạo và phục sinh môi trường, người hưởng lợi từ giá trị môi trường phải trả tiền chưa phát huy được vai trò là công cụ kinh tế tài chính điều tiết vĩ mô, hạn chế những hoạt động giải trí gây ô nhiễm, suy thoái và khủng hoảng môi trường, thôi thúc tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội theo hướng tăng trưởng xanh. Các lao lý của Luật chưa tạo ra hành lang pháp lý và môi trường thuận tiện để khuyến khích sản xuất, tiêu thụ bền vững và kiên cố, tăng trưởng dịch vụ môi trường, loại sản phẩm, hàng hoá thân thiện với môi trường, khuyến khích xã hội hóa trong một số ít hoạt động giải trí BVMT .Các thủ tục hành chính về môi trường còn có sự phân tán, thiếu liên thông, tích hợp dẫn đến việc cùng một dự án Bất Động Sản, chủ góp vốn đầu tư phải thực hiện cácthủ tục hành chính mang tính được cho phép về môi trường của nhiều bên, nhiều cơ quan nhà nước ( Giấy xác nhận hoàn thành xong khu công trình BVMT, Giấy phép xả thải vào nguồn nước, khu công trình thủy lợi, Giấy phép xả khí thải, Giấy ghi nhận đủ điều kiện kèm theo nhập khẩu phế liệu, Giấy phép hành nghề quản trị chất thải nguy cơ tiềm ẩn, ĐK chủ nguồn thải, ). Do vậy, thiết yếu phải có sự tăng cường cải cách hành chính và hợp nhất, liên thông những thủ tục hành chính về môi trường trong Luật BVMT nhằm mục đích thực hiện chủ trươngcải cách hành chính của nhà nước, đặc biệt quan trọng là Chỉ thị số 30 / CT-TTg ngày 30 tháng 10 năm 2018 của Thủ tướng nhà nước về nâng cao chất lượng xử lý thủ tục hành chính tại những Bộ, ngành, địa phương .Một số yếu tố mới phát sinh về BVMT chưa có hành lang pháp lý để kiểm soát và điều chỉnh : Thực tế trong thời hạn qua cho thấy phát sinh nhiều sự cố ô nhiễm, suy thoái và khủng hoảng môi trường lớn, diễn ra trên diện rộng, bùng phát những điểm trung tâm về môi trường do xả thải. Tuy vậy, lúc bấy giờ chưa có cơ sở pháp lý về chính sách, những tiêu chuẩn sàng lọc, phân loại, phân luồng những dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư theo mức độ rủi ro đáng tiếc về môi trường ; chính sách trấn áp đặc trưng so với những đối tượng người tiêu dùng có rủi ro tiềm ẩn cao gây ô nhiễm, sự cố môi trường. Do đó, cần bổ trợ những lao lý về sàng lọc, phân loại, phân luồng dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư, chính sách đặc trưng tăng cường trấn áp so với những đối tượng người dùng này để xử lý thực tiễn quản trị môi trường đang đặt ra bức thiết lúc bấy giờ . Nội dung, nghĩa vụ và trách nhiệm, phân công, phân cấp quản trị nhà nước về BVMT chưa hài hòa và hợp lý, vẫn còn thiếu thống nhất, chồng chéo, xích míc, chưa song song với tăng cường năng lượng, phân định rõ nghĩa vụ và trách nhiệm ( một việc vẫn giao cho nhiều cơ quan chủ trì ) nhất là so với việc quản trị rác thải đô thị, nông thôn, ứng phó, khắc phục hậu quả sự cố môi trường. Các pháp luật của pháp lý mới chỉ chú trọng trách nhiệm từ phía Nhà nước, thiếu chính sách tương thích để phát huy hiệu quả sự tham gia của toàn xã hội, từng doanh nghiệp và người dân trong công tác làm việc BVMT .

Các nội dung BVMT được quy định trong nhiều luật khác nhau (như Luật đầu tư, Luật đầu tư công, Luật xây dựng, Luật tài nguyên nước, Luật khoáng sản, Luật quy hoạch, Luật thủy lợi,). Tuy nhiên, giữa các luật này nhiều điểm còn có sự giao thoa, chưa thống nhất, còn một số khoảng trống chưa được quy định đã ảnh hưởng tới hiệu quả quản lý nhà nước về BVMT. Kết quả rà soát, đối chiếu quy định của các luật, nhóm luật liên quan đến BVMT cũng cho thấy nhiều điều khoản, quy định trong Luật BVMT 2014 cần được xem xét sửa đổi, bổ sung để: (i) giải quyết xung đột giữa các luật trong quy định về BVMT;(ii) cập nhật để phù hợp, thống nhất với quy định của các luật khác ban hành sau năm 2014; (iii) cập nhật để phù hợp, thống nhất với dự thảo Luật đầu tư, Luật xây dựng (sửa đổi) đang được hoàn thiện, trình Quốc hội thông qua cùng với dự thảo Luật này.

Một số điều, khoản của Luật chỉ lao lý về nguyên tắc nhưng không giao cơ quan nào pháp luật chi tiết cụ thể thi hành dẫn đến thiếu tính khả thi, không được tiến hành trên thực tiễn ; công tác làm việc tổ chức triển khai tiến hành thực hiện vẫn chưa hiệu suất cao ,Rubi

Video liên quan