Khảo cổ học có lẽ là một thuật ngữ khá quen thuộc đối với mọi người. Thế nhưng để hiểu được chính xác nghĩa của nó thì không phải ai cũng biết. Bài viết sau đây Thongtinkythuat.com sẽ chia sẻ đến bạn khảo cổ học là gì? Sự khác biệt giữa nhà khảo cổ học và nhà cổ sinh vật học.
Khảo cổ học là gì ?
Khảo cổ học là một ngành khoa học điều tra và nghiên cứu về nền văn hóa truyền thống cổ xưa của con người trải qua việc phục chế, tìm kiếm và nghiên cứu và phân tích những vật mẫu. Bằng cách khảo sát thực tiễn và tìm hiểu và khám phá những tài liệu có tương quan đến ngành văn hóa truyền thống học như : kiến trúc tự nhiên, cảnh sắc di chỉ, tro cốt được cho là tín hiệu của con người ở trong quá khứ .Khảo cổ học có mục tiêu chính đó là giải đáp những vướng mắc của tất cả chúng ta về nguồn gốc và lịch sử dân tộc, sự hình thành và tăng trưởng của con người, nền văn minh được sinh ra như thế nào, có bề dày ra lịch sử vẻ vang ra làm sao ? Đây chính là những nền tảng vô cùng quan trọng để cho thế hệ sau thôi thúc được quy trình tăng trưởng văn hóa truyền thống xã hội và kinh tế tài chính .
Những khái niệm đầu tiên về khảo cổ học được ra đời dựa trên cách hiểu của những tín đồ của học giả Hy Lạp khi nghiên cứu về các vấn đề đã xảy ra ở trong quá khứ. Họ cũng là những người đặt ra nền móng cho nền khảo cổ học hiện đại với nhiều công trình nghiên cứu và phát minh quan trọng. Ví dụ như: lý giải được sự ra đời của nền văn minh Hy Lạp – La Mã, di chỉ có người vượn cổ, nền văn minh lúa nước khu vực sông Nin…. Tất cả đã được phục dựng lại bởi Flavio Biondo – nhà văn học người Ý cùng cộng sự và hậu thế của ông.
Xem thêm:
Quy trình khảo cố học diễn ra như thế nào ?
Sau khi khám phá khảo cổ học là gì chắc rằng nhiều người sẽ vướng mắc không biết tiến trình này sẽ diễn ra như thế nào. Quy trình khảo cổ được triển khai từ xa đến gần và tổng hợp của nhiều phương pháp khác nhau, sử dụng công cụ từ thô sơ đến văn minh. Thông thường tiến trình khảo cổ này sẽ diễn ra qua 5 bước sau đây :
Bước 1: Quan sát từ xa
Đa phần những dấu tích của thời nguyên thủy, những di chỉ khảo cổ đều bị vùi lấp ở dưới lớp trầm tích. Do đó tiên phong những nhà nghiên cứu sẽ thực thi quan sát từ xa những di tích lịch sử này bằng cách chụp ảnh vệ tinh. Sau khi nhận thấy có tín hiệu của di chỉ thì những nhà khảo cổ học sẽ đến khảo sát thêm một lần nữa và ước đạt khoảng trống, khoanh vùng di tích lịch sử .
Bước 2: Thăm dò thực địa
Thăm dò thực địa là quy trình xác lập những di vật ở trên những di chỉ. Ở bước này những nhà khảo cổ sẽ thực thi thăm dò bề mặt bằng cách cố gắng nỗ lực dùng mắt thường để quan sát những mảnh ghép và những thành tố có tương quan đến di vật trước khi thực thi khoanh vùng và xác lập được loại di vật là những nấm mồ hay nhà ở .Ngoài chiêu thức này thì những nhà khảo cổ còn sử dụng giải pháp thăm dò vật lý : đó là việc sử dụng sóng radar, điện, từ trường để xác lập được sự khác nhau giữa 2 nền đất không có di vật và có di vật. Đối với những vùng khảo sát khó như đầm lầy hay mặt nước thì người ta thường sử dụng hải dương kế và Sonar quyết đáy để khảo sát .
Bước 3: Khai quật
Những vùng đất sau khi trải qua 2 bước trên mà không có dấu hiệu của di chỉ thì gọi là di chỉ rỗng. Những vùng đất được xác định là có di chỉ thì sau đó các nhà khảo cổ sẽ tiến hành khai quật. Đây là bước tốn kém nhất vì phải sử dụng nhiều loại máy móc để có thể san bằng và mở rộng được diện tích bề mặt.
Quá trình này phải được triển khai rất là cẩn trọng vì nó hoàn toàn có thể là rủi ro tiềm ẩn gây tàn phá di tích lịch sử. Sau khi sử dụng máy móc đào xới và tìm thấy có tín hiệu của di tích lịch sử thì những nhà khảo cổ sẽ sử dụng những công cụ thô sơ để khai thác, bảo vệ di vật được toàn vẹn. Những vùng đất và di vật sau khi được khai thác sẽ được chụp ảnh, đo đạc và ghi chép để làm tài liệu Giao hàng cho quy trình nghiên cứu và điều tra vĩnh viễn .
Bước 4: Sau khai quật
Đây là quy trình tốn khá nhiều thời hạn, bởi sau khai thác không chỉ đơn thuần là việc làm sạch những di vật mà những nhà khảo cổ còn phải truy lùng và nghiên cứu và điều tra nguồn gốc của di vật, lý giải được sự sinh ra của nó .Ví dụ : Sau khi tìm thấy những bức tượng bằng đất sét ở khu lăng mộ Tần Thủy Hoàng thì những câu truyện lịch sử dân tộc về vị vua này cũng được tìm hiểu và khám phá lại để làm địa thế căn cứ lý giải cho sự sinh ra của 1 số ít câu truyện có thật hay biên soạn lại .
Bước 5: Mô phỏng di tích
Cuối cùng còn một khâu rất quan trọng đó là việc sử dụng công nghệ tiên tiến kỹ thuật cao để mô phỏng và phục dựng lại di tích lịch sử dưới dạng đồ họa 3D sôi động .
Sự độc lạ giữa nhà khảo cổ học và nhà cổ sinh vật học
Khảo cổ học và cổ sinh vật học đều là những ngành khoa học lịch sử vẻ vang nghiên cứu và điều tra về quá khứ. Bởi vậy mà nhiều người thường nhầm lẫn giữa 2 cụm từ này. Thực chất 2 cụm từ này là khác nhau, sau đây là một vài điểm khác nhau cơ bản giữa hà khảo cổ học và Nhà cổ sinh vật học .
Nhà cổ sinh vật học chủ yếu nghiên cứu bối cảnh địa chất ở trong quá khứ, nó đặc biệt chú ý đến hóa thạch của thực vật và động vật đã từng phát triển ở trên hành tinh. Nếu như bạn học cổ sinh vật học thì bạn sẽ được nghiên cứu về trầm tích, hóa học, địa chất, sinh học và hóa thạch.
Nhà khảo cổ học thì tập trung chuyên sâu hơn vào việc điều tra và nghiên cứu về những nền văn hóa truyền thống và tro cốt của con người ở trong quá khứ, về lối sống tiền sử. Các nhà khảo cổ học sẽ không nghiên cứu và điều tra những gì có tương quan đến hóa thạch. Tuy nhiên, nhiều lúc những nhà khảo cổ học hoàn toàn có thể vẫn nghiên cứu và điều tra những hóa thạch động vật đã bị tận dụng bởi xã hội loài người thời tiền sử .
Tóm lại Nhà khảo cổ học và Nhà cổ sinh vật học đều mang đến những góp phần lớn trong việc lan rộng ra những cơ sở tài liệu lịch sử dân tộc và chúng có những điểm khác nhau như sau :
- Nhà cổ sinh vật học tham gia vào quá trình nghiên cứu hóa thạch thực vật và động vật nhiều hơn.
- Những nhà cổ sinh vật học giống như nhà sinh vật học nghiên cứu về các loài thực vật và động vật khác nhau ở trong quá khứ.
- Các nhà khảo cổ học liên kết với nhân học, còn các nhà cổ sinh vật học thì liên kết với địa chất.
- Nhà khảo cổ học nghiên cứu về lối sống và văn hóa của con người ở trong quá khứ.
- Nhà khảo cổ học nghiên cứu để mang lại nhiều kết quả hơn về sự tiến hóa của con người.
- Các nhà khảo cổ học đôi khi cũng nghiên cứu về cấu trúc hoặc các tòa nhà ở trong quá khứ, các nhà cổ sinh vật học thì không nghiên cứu lĩnh vực này.
Như vậy trên đây tin tức kỹ thuật đã san sẻ đến bạn những thông tin về khảo cổ học là gì. Hy vọng bài viết đã mang lại nhiều kiến thức và kỹ năng có ích đến bạn đọc và giúp bạn phân biệt được nhà khảo cổ học và nhà cổ sinh vật học .
