>> Phân tích nước
>> Quan trắc môi trường
Môi trường sinh thái là gì?
Môi trường sinh thái là tập hợp các sinh vật, cùng với các mối quan hệ khác nhau giữa các sinh vật đó và các mối tác động tương hỗ giữa chúng với môi trường, với các yếu tố vô sinh, tạo thành một hệ thống sinh thái-ecosystem. Hệ sinh thái là hệ chức năng gồm có quần xã, các cơ thể sống và môi trường của nó dưới tác động của năng lượng mặt trời.
Môi trường sinh thái là một mạng lưới hệ thống ảnh hưởng tác động qua lại giữa thực vật, động vật hoang dã và con người với thiên nhiên và môi trường vật lý bao chung quanh chúng bộc lộ qua dòng nguồn năng lượng từ đó tạo nên quy trình vật chất .
Năm 1935, nhà sinh thái học người Anh, A. Tansley yêu cầu khái niệm hệ sinh thái ( ecosystem ) : “ Sinh vật và quốc tế vô sinh ( không sống ) ở xung quanh có quan hệ khăng khít với nhau và liên tục có tác động ảnh hưởng qua lại ” .
Thuật ngữ hệ sinh thái hoàn toàn có thể vận dụng cho những quy mô khác nhau như hệ sinh thái nhỏ ( gốc một cây gỗ ), hệ sinh thái tương đối nhỏ ( một cái ao ), hệ sinh thái vừa ( một khu rừng ), hệ sinh thái lớn ( đại dương ), hệ sinh thái khổng lồ ( toàn cầu ). Hệ sinh thái không nhất thiết phải là một khu vực to lớn, nhưng phải có quần xã sinh sống .
Quần thể là một nhóm thành viên của một loài, sống trong một khoảng chừng khoảng trống xác lập, có nhiều đặc thù đặc trưng cho cả nhóm, chứ không phải cho từng thành viên của nhóm ( E.P. Odium, 1971 ). Hoặc quần thể là một nhóm thành viên của cùng một loài sống trong cùng một khu vực ( Alexi Sharov, 1996 ) .
Quần xã gồm có cả quần xã của nhiều loài khác nhau, loài có vai trò quyết định hành động sự tiến hóa của quần xã là loài lợi thế sinh thái. Quần xã sinh vật là tập hợp những sinh vật thuộc những loài khác nhau cùng sinh sống trên một khu vực nhất định. Khu vực sinh sống của quần xã được gọi là sinh cảnh. Như vậy, sinh cảnh là môi trường tự nhiên vô sinh .
Trên thực tế để dễ nhận biết và phân biệt, người ta dùng vật chỉ thị là thảm thực vật, vì yếu tố thực vật thường chiếm ưu thế trong một sinh cảnh và có ảnh hưởng rõ rệt lên sinh cảnh.
Để khảo sát một hệ sinh thái cần xem hai mặt : Cấu trúc của hệ sinh thái ( những yếu tố về số loài, số lượng những nhóm sinh vật và những đặc tính của thiên nhiên và môi trường ) ; Chức năng của hệ sinh thái ( những yếu tố tương quan đến vận tốc của quy trình chuyển hóa nguồn năng lượng và trao đổi chất ) .
Thành phần của môi trường sinh thái tự nhiên
Hệ sinh thái hoàn hảo gồm có những thành phần hầu hết sau :
Các yếu tố vật lý ( để tạo nguồn nguồn năng lượng ) : ánh sáng, nhiệt độ, nhiệt độ, áp suất, dòng chảy …
Các yếu tố vô cơ: gồm những nguyên tố và hợp chất hóa học cần thiết cho tổng hợp chất sống. Các chất vô cơ có thể ở dạng khí (O2, CO2, N2), thể lỏng (nước), dạng chất khoáng (Ca, PO43-, Fe …) tham gia vào chu trình tuần hoàn vật chất.
Các chất hữu cơ ( những chất mùn, acid amin, protein, lipid, glucid ) : đây là những chất có đóng vai trò làm cầu nối giữa thành phần vô sinh và hữu sinh, chúng là mẫu sản phẩm của quy trình trao đổi vật chất giữa 2 thành phần vô sinh và hữu sinh của thiên nhiên và môi trường .
Vai trò con người đối với môi trường
Nhiều hoạt động giải trí của con người tác động ảnh hưởng tới thiên nhiên và môi trường tự nhiên, gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường và làm suy thoái và khủng hoảng thiên nhiên và môi trường. Tuy nhiên, với sự hiểu biết ngày càng tăng, con người đã và đang nỗ lực khắc phục thực trạng đó, đồng thời bảo vệ và tái tạo thiên nhiên và môi trường tự nhiên trải qua những hoạt động giải trí sau :
- Hạn chế phát triển dân số quá nhanh
- Sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên
- Bảo vệ các loài sinh vật
- Phục hồi và trồng rừng mới
- Kiểm soát và giảm thiểu các nguồn chất thải gây ô nhiễm
- Hoạt động khoa học của con người góp phần cải tạo nhiều giống cây trồng, vật nuôi có năng suất cao
