Khảo cổ học mê hoặc, tân tiến và mê hoặc hơn nhiều so với bạn tưởng. Khảo cổ học là ngành học nền tảng và thiết yếu cho bất kỳ ai thao tác trong nghành nghề dịch vụ lịch sử dân tộc và văn hóa truyền thống. Khảo cổ học giúp vén màn huyền bí nhiều nét văn hóa truyền thống độc lạ của dân tộc bản địa … Và đặc biệt quan trọng, do nhu yếu nhân lực của ngành nghề này hiện rất cao nên gần như tổng thể những sinh viên khi ra trường đều có việc làm không thay đổi và đúng nghề. Đó chỉ là một số ít trong rất nhiều thông tin mê hoặc mà PGS.TS Lâm Thị Mỹ Dung – Chủ nhiệm Bộ môn Khảo cổ học, Khoa Lịch sử – san sẻ với chúng tôi khi mùa tuyển sinh ĐH 2013 đang đến gần .
Khoa học hiện đại và liên ngành
So với những ngành KHXH&NV thì Khảo cổ học là một trong những ngành có tuổi đời lâu nhất ở Nước Ta. Trước năm 1954, những hoạt động giải trí khảo cổ ở Nước Ta và Đông Dương do những học giả người Pháp thực thi. Đến những năm 60 của thế kỉ trước, Bộ môn Khảo cổ học được xây dựng tại Khoa Lịch sử Trường Đại học Tổng hợp Thành Phố Hà Nội, và nay là Bộ môn Khảo cổ học thuộc Khoa Lịch sử ( Trường ĐHKHXH&NV – ĐHQGHN ), có trách nhiệm vừa huấn luyện và đào tạo, vừa triển khai những cuộc khai thác khảo cổ Giao hàng huấn luyện và đào tạo. Cho đến nay, Bộ môn Khảo cổ học của Trường gần như là cơ sở huấn luyện và đào tạo lớn nhất cả nước, phân phối đến 90 % nhân lực ngành này cho những viện điều tra và nghiên cứu, kho lưu trữ bảo tàng, ban quản lí di tích lịch sử và nhiều cơ quan văn hóa, du lịch .
“Nhiều người cứ nghĩ Khảo cổ là một ngành có vẻ lạc hậu, hoặc chỉ thuần tuý là ‘đào bới’ thôi, nghĩ vậy thì thật đơn giản và ‘thô’ quá” – PGS.TS Lâm Thị Mỹ Dung nói – “Trên thực tế, đây là một khoa học liên ngành, hiện đại, nhiều tiềm năng và rất dễ hội nhập, giao lưu với thế giới”.
PGS Lâm Thị Mỹ Dung cũng cho biết thêm : Trước đây, quốc tế ý niệm Khảo cổ học là một chuyên ngành của Khoa học Lịch sử – đó là ngành khoa học điều tra và nghiên cứu quá khứ của loài người dựa trên sử liệu là tàn tích vật chất con người để lại trong lòng đất và trên mặt đất. Có nơi lại xếp Khảo cổ học vào những chuyên ngành của Nhân học, tức là không chỉ phục dựng bức tranh quá khứ theo dòng chảy lịch sử dân tộc mà còn gợi mở nhiều yếu tố tương quan đến lối sống, ứng xử của ông cha tất cả chúng ta với thiên nhiên và môi trường tự nhiên, xã hội .Khảo cổ học là ngành học nhiều tiềm năng tăng trưởng, bởi nhu yếu khám phá về đời sống quá khứ nhằm mục đích rút ra những hiểu biết và giá trị văn hóa truyền thống cho đời nay là nhu yếu muôn thủa. Trên thực tiễn, nhiều nước rất thành công xuất sắc trong việc ứng dụng khoa học khảo cổ để phục dựng những giá trị nguồn cội và rực rỡ của văn hóa truyền thống, dân tộc bản địa, từ đó hoàn toàn có thể khai thác những quyền lợi về kinh tế tài chính, du lịch và xã hội. Khảo cổ học là ngành học rất nền tảng, đem lại nhiều kỹ năng và kiến thức, hiểu biết cho nhiều ngành khoa học khác. Với những góp phần quan trọng của nó, Khảo cổ học đã tăng trưởng thành nhiều chuyên ngành hẹp như : Khảo cổ học đô thị, Khảo cổ học nông nghiệp, Khảo cổ học môi trường tự nhiên, Khảo cổ học biển …PGS Lâm Thị Mỹ Dung chứng minh và khẳng định, tu nghiệp ở quốc tế gần như là nhu yếu bắt buộc so với cán bộ nghiên cứu và điều tra và giảng dạy tại Bộ môn, rộng hơn là so với những người làm khảo cổ trong nước. Bởi Khảo cổ học lúc bấy giờ sử dụng rất nhiều văn minh mới nhất của khoa học công nghệ tiên tiến : ứng dụng xử lí, máy đo đạc, công nghệ tiên tiến gen, ADN, kĩ thuật 3D … Người làm khảo cổ cần rất nhiều kĩ năng, từ vẽ, sử dụng map đến chụp ảnh, quay video, xử lí máy tính … Khai quật chỉ là một quy trình, quan trọng hơn là cách xử lí, nhìn nhận thông tin thu nhận để cho ra những Kết luận giá trị. Bởi vậy người làm khảo cổ cần kỹ năng và kiến thức nền rất rộng, cả kỹ năng và kiến thức về khoa học xã hội nhân văn và khoa học tự nhiên. Và càng tốt nếu người ấy có cả thiên hướng am hiểu về công nghệ tiên tiến, kĩ thuật .
Gần 100% sinh viên tốt nghiệp làm việc đúng nghề
Khi chúng tôi nhắc tới do dự về thời cơ nghề nghiệp cho sinh viên chuyên ngành Khảo cổ học ở Nước Ta lúc bấy giờ, Chủ nhiệm Bộ môn chứng minh và khẳng định “ cứng ngắc ” : “ Gần như 100 % sinh viên tốt nghiệp đều có việc làm đúng trình độ, thậm chí còn khi những em chưa tốt nghiệp, nhiều cơ quan, tổ chức triển khai đã đến đặt yếu tố tuyển dụng. Đó là vì nhu yếu nhân lực ngành này ở nước ra hiện rất lớn, trong khi số lượng đào tạo và giảng dạy hàng năm rất hạn chế ” .
Những cơ quan, đơn vị có nhu cầu tuyển dụng sinh viên chuyên ngành này là Viện Khảo cổ học (thuộc Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam), Bảo tàng Quốc gia (trước đây là Bảo tàng Lịch sử Việt Nam), các cơ quan quản lí khảo cổ khác là các bảo tàng và ban quản lí di tích địa phương. Ngoài ra, nhiều cơ quan, công ty làm về du lịch cũng rất cần tuyển sinh viên ngành Khảo cổ học. Đặc biệt, từ năm 2001, Nhà nước ban hành Luật Di sản văn hoá với những quy định rõ ràng về tiêu chuẩn của nhân lực làm trong ngành Khảo cổ học. Điều này càng mở ra cơ hội việc làm rất lớn cho sinh viên chuyên ngành này.
PGS.TS Lâm Thị Mỹ Dung cũng nhìn nhận rất cao những sinh viên lựa chọn ngành Khảo cổ, bởi : “ Trong toàn cảnh nhiều sinh viên còn khá thụ động và lúng túng trong lựa chọn ngành học thì những sinh viên ngành Khảo cổ học thường có ý thức rất rõ về nghề nghiệp mình muốn theo đuổi. Ngay từ năm thứ nhất khi mới bước vào Khoa, những em đã được đi thực địa, kiến tập khảo cổ, hiểu rõ những khó khăn vất vả, khó khăn vất vả của nghề và quyết tâm theo nghề này. Đó thực sự là những bạn trẻ có niềm mê hồn lớn so với văn hóa truyền thống dân tộc bản địa và ham thích việc tò mò những huyền bí của lịch sử vẻ vang, của quá khứ ” .
Sinh viên Khoa Lịch sử từ năm thứ 3 được đăng kí lựa chọn theo học chuyên ngành này nếu đạt những nhu yếu về năng lượng học tập. Ba năm đầu, sinh viên học những kỹ năng và kiến thức chung về lịch sử dân tộc. Năm thứ 4, những em được học những kỹ năng và kiến thức trình độ như những đặc trưng cơ bản của khảo cổ học Nước Ta và quốc tế, những thành tựu khảo cổ học mới nhất … ; được giảng viên giúp tiếp cận với những yếu tố trong thực tiễn của ngành. Bên cạnh đó, Bộ môn chú trọng huấn luyện và đào tạo kĩ năng khai thác, ra hiện trường, tổ chức triển khai việc làm, và rèn luyện cho những em năng lực thao tác độc lập .Sinh viên Khảo cổ cũng rất năng động tìm kiếm cho mình những thưởng thức nghề nghiệp ngay từ năm thứ 2, thứ 3. Nhiều em đã được đi theo những đoàn chuyên viên trong và ngoài nước khai thác khảo cổ ở nhiều dự án Bất Động Sản lớn. Tất cả những thuận tiện này giúp sinh viên phân phối tốt với việc làm sau này .
Những tin vui…
Hiện nay, Bộ môn Khảo cổ học ( Khoa Lịch sử – Trường ĐHKHXH&NV ) là cơ sở đào tạo và giảng dạy duy nhất kiến thiết xây dựng hoàn hảo mạng lưới hệ thống giảng dạy từ bậc ĐH cho đến cao học, tiến sỹ chuyên ngành Khảo cổ học. Chương trình đào tạo và giảng dạy của Bộ môn được kiến thiết xây dựng update, trên cơ sở học hỏi kinh nghiệm tay nghề từ nhiều nước như Pháp, Nga, Mĩ. Bộ môn cũng lan rộng ra quan hệ hợp tác với nhiều ĐH lớn trên quốc tế có ngành khoa học khảo cổ rất tăng trưởng như Đại học Quốc gia Seoul ( Nước Hàn ), Đại học Kanazawa ( Nhật Bản ), Đại học Tôn Trung Sơn ( Trung Quốc ), Viện Khảo cổ học Cộng hòa Liên bang Đức … Nhiều dự án Bất Động Sản hợp tác lớn được tiến hành như Dự án nghiên cứu và điều tra niên đại AMS văn hóa truyền thống Hòa Bình với Đại học Quốc gia Seoul, Dự án điều tra và nghiên cứu văn hóa truyền thống Sa Huỳnh với Viện KCH Đức, Dự án Đào tạo và Nghiên cứu Di sản văn hóa truyền thống với Đại học Kanazawa … Trong nước, đội ngũ chuyên viên, nhà khoa học của Bộ môn đã góp phần công sức của con người và để lại dấu ấn với việc phát hiện và khai thác nhiều nền văn hóa truyền thống khảo cổ của quốc gia. Việc công nhận Hội An, Mĩ Sơn, Kinh thành Huế là di sản quốc tế cũng có công rất lớn của những thầy cô giáo của Bộ môn .
Gần đây nhất, PGS.TS Lâm Thị Mỹ Dung được Đại học Kanazawa (Nhật Bản) mời giảng dạy và mời tham gia vào chương trình Graduate Program in Cultural Resource Management của ĐH Kanazawa. Dự án có sự tham gia của các đại học Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam, Indonesa. Đại học Kanazawa cũng đề nghị cấp 1 đến 2 suất học bổng của Chính phủ Nhật Bản cho học viên cao học, nghiên cứu sinh của Nhà trường tham gia dự án này. Giá trị học bổng là 160.000 yên/tháng, thời gian học từ 2 năm đến 4,5 năm. Ứng viên phải đáp ứng các điều kiện về văn bằng tốt nghiệp ĐH chuyên ngành về Khảo cổ học hoặc các chuyên ngành văn hoá có liên quan, có trình độ tiếng Anh tốt, qua được vòng phỏng vấn về chuyên môn của đối tác. Năm 2012, đã có một cán bộ của Bộ môn được nhận vào chương trình này.
“ Đây là thời cơ tuyệt với cho sinh viên, học viên chuyên ngành Khảo cổ học của Nhà trường được học tập tại những thiên nhiên và môi trường tiên tiến và phát triển nhất, được tham gia những hoạt động giải trí khai thác thực tiễn và học hỏi kinh nghiệm tay nghề từ những chuyên viên quốc tế ” – PGS.TS Lâm Thị Mỹ Dung nói – “ Bên cạnh đó, Bộ môn cũng có thời cơ mới để nâng tầm vị thế và hội nhập với Khảo cổ học quốc tế ” .
Thông tin tuyển sinh
- Ngành tuyển sinh: Lịch sử
- Khối thi: C, D
Sinh viên Khoa Lịch sử từ năm thứ 3 được đăng kí lựa chọn theo học chuyên ngành Khảo cổ học nếu đạt những nhu yếu về năng lượng học tập .
