Chồn hương có giá trị kinh tế tài chính cao, nếu chăm nom tốt thì một năm hoàn toàn có thể đẻ 2 lứa, mỗi lứa từ 4 – 6 con. Tuy nhiên với quy mô nuôi tập trung chuyên sâu, nếu không nắm được cách nuôi đúng thì tỉ lệ đậu thai thấp, khó đẻ, gây chết cả mẹ cả con. Do đó, trong bài viết này, khomay3a.com sẽ phân phối tới bà con kỹ thuật nuôi chồn hương sinh sản chuẩn nhất. Mời bà con tìm hiểu thêm .
KỸ THUẬT NUÔI CHỒN HƯƠNG SINH SẢN GIẢM HAO HỤT, CHO TỈ LỆ ĐẬU THAI CAO NHẤT
Chồn hương ( cầy hương ) phân bổ rộng khắp ở những vùng đồi núi, trung du và hải đảo của nước ta. Chồn hương có chất lượng thịt thơm ngon, lạ bổ ; phần da ứng dụng trong may mặc ; đặc biệt quan trọng do có tuyến xạ rất thơm nên thường dùng để sản xuất mỹ phẩm, thuốc, cafe chồn .
Thời vụ nuôi cầy hương: cầy hương thường được nuôi thương phẩm từ tháng 2 – 3 và xuất bán vào tháng 6 hoặc 8.
1. Cách làm chuồng nuôi chồn hương
Yêu cầu về chuồng nuôi chồn hương sinh sản:
-
Vị trí nuôi con cầy hương cần cao ráo, thật sạch, yên tĩnh, dễ quản trị, chăm nom, chuồng phải cách xa khu dân cư, không gần đường quốc lộ lớn, hạn chế những động vật hoang dã khác tiếp xúc xung quanh …
-
Hướng chuồng : hướng đông nam để mát về mùa hè, ấm cúng về mùa đông
Cách làm chuồng nuôi cầy hương:
Bà con hoàn toàn có thể tận dụng chuồng nuôi lợn cũ hoặc xây một khi nhà riêng để nuôi chồn con hậu bị sinh sản .
Chuồng nuôi được phong cách thiết kế khá đơn thuần, hoàn toàn có thể sử dụng gạch mộc hoặc gạch phibro xi-măng để xây. Sau khi xây xong không nhất thiết phải trát tường, hoặc hoàn toàn có thể dùng lưới thép B40 để quây xung quanh cho thông thoáng .
Nhưng phần mái phải được phong cách thiết kế chắc như đinh. Nếu lợp bằng tấm lợp thì phải đóng thật chặt, bền vững và kiên cố tránh việc chúng trốn ra ngoài hoặc ảnh hưởng tác động của mưa gió .
Kích thước chuồng : chiều ngang khoảng chừng 3 m, chiều dài khoảng chừng 5 – 10 m, độ cao chỉ cần 2 m. Kích thước cần bảo vệ hoàn toàn có thể nuôi với tỷ lệ 1 con / 1 mét vuông .
Trong chuồng nuôi sắp xếp lối đi ở giữa. Trên tường đóng thêm gác gỗ để chúng leo trèo .
Cầy hương có tập sinh ăn ở thật sạch, đi vệ sinh vào một chỗ nên trong khu nhà nuôi sắp xếp 1 thùng gỗ làm “ Tolet ” cho chồn .
Cũng xây một nhà nuôi rộng, nền bên trong láng xi-măng hoặc nện đất thật chặt .
Mái chuồng lợp bằng ngói hoặc tôn .
Chia chuồng thành từng ô có diện tích quy hoạnh 5 – 10 mét vuông, có lỗ thoát nước. Mỗi ngăn này sẽ nuôi hai con chồn đực và cái. Không nên phong cách thiết kế chuồng quá nhỏ sẽ làm chồn hương gò bó, khó hoạt động giải trí .
Cũi nhốt chuồng làm riêng để nuôi chồn cái trong trong thời kỳ mang thai và đẻ con. Cũi có size tối thiểu : rộng : 1 m, dài 2 m, cao 40 – 50 cm, có 4 – 6 chân, độ cao của chân là 0,2 m được che chắn kín kẽ, bên trong có sắp xếp ổ đẻ .
Làm ổ đẻ : sử dụng giẻ thật sạch để lót vào trong ổ. Khi đẻ, chồn mẹ sẽ dùng giẻ này ủ ấm cho chồn con .
Cũi nuôi chồn mẹ nên đặt ở vị trí kín đáo, yên tĩnh, kín gió.
2. Chọn giống chồn hương sinh sản
Hiện nay có khoảng chừng hơn 200 chủng loại chồn khác nhau. Trong đó chồn hương là giống đặc biệt quan trọng nhất vì ở dưới bụng của con đực, phần giữa hậu môn và dương vật có một túi xạ, giữa túi có 2 lỗ thông. Trong túi xạ có những tuyến xạ tiết ra chất xạ hương sánh đặc giống như mật ong để dẫn dụ con cháu vào mùa sinh sản .
Các loại chồn hương được nuôi thông dụng ở Nước Ta gồm :
-
Loại thứ nhất: Có màu lông xám tro ngả vàng, trên thân có 4 – 6 dãy sọc màu nhạt hơn. Con trưởng thành có cân nặng từ 5 – 7kg/con, chồn cái nặng từ 3 – 5kg/con. Giống này được nhiều với số lượng lớn nhất, khi nuôi nhanh lớn, đẻ trung bình từ 1 – 5 con/lứa. Thích hợp để nuôi sinh sản.
-
Loại thứ hai: có màu lông xám tro hoặc màu lông mốc ngả đen, trên nền lông có thêm các vết đốm đậm màu hơn. Chồn có thân ngắn, mập nhưng trọng lượng của con trưởng thành nhẹ hơn. Đặc điểm của giống chồn này là thích sống độc lập, ghét bầy đàn, tính hung dữ, hay cắn nhau khi sống cùng nhau, sau khi đẻ con, chúng có thể ăn cả con.
-
Loại thứ ba: Có màu lông vàng hoặc đốm đỏ. con trưởng thành có trọng lượng nhỏ, con đực từ 2,5 – 3kg/con, con cái từ 1,2 – 1,5kg/con. Dây là giống chồn khá hung dữ nhưng lại mắn đẻ, có thể đẻ 2 lứa một năm, đẻ được từ 2 – 6 con. Thích hợp để nuôi sinh sản.
Yêu cầu chọn giống:
-
Ưu tiên chọn những con có lý lịch rõ ràng, mẹ mắn đẻ, nuôi con tốt .
-
Chọn con khỏe mạnh, nhanh gọn, không bị bệnh, không dị tật bẩm sinh .
-
Chọn con giống có bộ lông mượt, mắt mùi tinh nhanh, mắt hơi lồi ra một chút ít .
-
Chọn con có cái có cặp vú tăng trưởng thông thường, không bị khuyết tật .
-
Con đực có tinh hoàn lộ rõ phía sau hông
-
Nên chọn con giống từ 8 tháng tuổi trở lên để nuôi sinh sản .
-
Chọn những con có trong lượng từ 1 – 1,5 kg / con thì năng lực nuôi dưỡng và sinh sản sẽ tốt hơn cả. Nếu con quá nhỏ sẽ khó thích nghi, kém ăn, khó nuôi .
-
Không nên bắt cầy hương từ rừng về nuôi sinh sản vì tốn thời hạn thuần dưỡng
-
Con đực cái với tỉ lệ 1 : 1 vì cây hương khá chung thủy, nếu nhiều cái mà ít đực thì tỉ lệ phối giống và hiệu suất cao sinh sản không cao .
-
Nên luân chuyển giống vào ban ngày vì lúc này cầy đang ngủ, ít phá chuồng .
Cách phân biệt cầy hương đực và cầy hương cái:
-
Con đực :
Khi còn nhỏ mà đặt nằm ngửa lên sẽ thấy gai giao cấu. khi trưởng thành thì thân hình to, nhanh gọn hơn, có tinh hoàn lớn loj rõ ra ở phía sau sống lưng. Đặc biệt, cầy hương đực có tuyến xạ rất thơm .
-
Con cái :
Khi còn nhot đặt ngửa lên sẽ không có gai giao cấu lồ ra. Khi trưởng thành có 6 vú chia đều cho 2 bên .
3. Thức ăn nuôi chồn hương sinh sản cho năng suất cao
Thức ăn của cầy hương
Chồn hương ăn gì ? Chồn hương là động vật hoang dã hoang dã có tập tính ngày, ngủ, đêm đi kiếm ăn. Thức ăn của chúng phong phú :
-
Các loại động vật hoang dã nhỏ như : thằn lằn, cóc, ếch nhái, chuột, sâu bọ, kiến, mối, sâu bọ côn trùng nhỏ, trứng, chim nhỏ, cá giun đất, giun quế … thức ăn động vật hoang dã ít mỡ nhiều nạc
-
Các loại quả ngọt như : chuối, mít, dứa, mãng cầu, hạt cafe, xoài, quả vả …
-
Các loại hạt ngũ cốc : gạo, ngô, đậu tương …
-
Cách loại rau xanh, cỏ xanh, rơm khô
Chất lượng dinh dưỡng trong thức ăn sẽ quyết định hành động rất lớn đến năng lực tăng trưởng và sinh sản của chồn. Nguồn thức ăn luôn phải giàu dinh dưỡng, thật sạch, bảo đảm an toàn .
Nếu mua thức ăn về dự trữ, bà con nên có kế hoạch dữ gìn và bảo vệ, tránh ẩm mốc, tốt nhất nên kê cao trên 10 – 20 cm so với mặt đất, để ở kho khô ráo, thoáng mát, định kỳ quét dọn, phun thuốc sát trùng .
Một số máy móc tương hỗ chăn nuôi cầy hương sinh sản như : máy băm nghiền đa năng ( hoàn toàn có thể băm nhỏ rau củ, nghiền cua ốc, nghiền gạo, ngô, đậu tương … ), máy băm rau cỏ, củ quả ( vừa sử dụng để băm nhỏ rau xanh, vừa băm nhỏ những loại củ quả để phân phối thức ăn đa dạng chủng loại cho vật nuôi … )
Bà con hoàn toàn có thể vận dụng một số ít cách chế biến thức ăn cho chồn khi không hề phân phối đủ nguồn thức ăn từ động vật hoang dã nhỏ, như sau :
-
Bà con cho chồn nhịn đói 1 – 2 bữa, sau đó cho chúng ăn chuối chín bóc vỏ 1 – 2 quả / bữa. Hai bữa tiếp theo thì nấu cháo đường trộn lẫn với chuối chín cho chúng ăn. Ngày sau đó nghiền nhuyễn chuối trộn với cháo đường. Cứ như vậy chúng sẽ làm quen với món cháo đường .
-
Ngoài ra, bà con hoàn toàn có thể cắt nhỏ thịt động vật hoang dã, tôm cua … rồi đem nấu cháo cho chồn ăn .
-
Nấu cháo hoặc cơm với cá biển cắt nhỏ cho chúng ăn để bổ trợ đạm
-
Ban ngày cho ăn thêm mít, chuối, đu đủ chín
-
Các loại hạt ngũ cốc nghiền nhỏ rồi nấu cùng với đường thành cháo đặc để chồn ăn. Bình quân 1 con ăn khoảng chừng 2 lạng / ngày .
Nước uống cho cầy hương sinh sản
Nước uống phải thật sạch, với nước sông, suối, giếng khoan thì phải giải quyết và xử lý .
Yêu cầu với nước uống của cầy hương :
-
Nhiệt độ : 20 – 25 độ C
-
Độ pH < 7
4. Kỹ thuật chăm sóc chồn hương sinh sản
Con chồn hương nuôi ngoài tự nhiên hoàn toàn có thể đẻ 1 năm / lứa, đẻ được từ 1 – 6 con .
Chồn hương nuôi theo hình thức trang trại tập trung thì đến khoảng 8 tháng tuổi đã bắt đầu có dấu hiệu động dục, có thể đẻ 2 lứa/năm, số con trung bình từ 4 – 6 con/lứa. Tuy nhiên nên để đến 10 tháng tuổi mới phối giống. Nếu lần phối đầu tiên không có chửa thì phải để cách từ 28 – 30 ngày nữa mới phối giống.
Biểu hiện động dục:
-
Cầy hương có thân hình khá nhỏ, khối lượng chỉ khoảng chừng từ 2 – 6 kg / con. Mùa sinh sản tập trung chuyên sâu từ tháng 4 – 6, tuổi độc dục và chu kỳ luân hồi động dục không rõ ràng .
-
Chồn hương cái :
Bỏ ăn từ 2 – 3 ngày, đi lại trong chuồng, có hiện tượng kỳ lạ phá chuồng, phát ra tiếng kêu “ khìn khịt ” giống như tín hiệu để gọi bạn tình .
-
Chồn hương đực :
Lúc này chồn hương đực sẻ tiết xạ hương thơm lừng để điệu đàng con cháu .
Phối giống cho cây hương đực – cái:
Nếu chồn có những bộc lộ trên thì thả con cháu ra. Chồn hương khác ở chỗ khi đến tuổi “ yêu đương ”, chúng sẽ tự tìm và chọn bạn tình, người nuôi không hề ép được chúng .
Quan sát tiếp tục trong vài ngày, nếu thấy hai con có bộc lộ cắn nhau thì chồn hương cái đã thụ thai. Lúc này bắt con cháu ra, nuôi nhốt riêng để thuận tiện cho việc chăm nom .
Công thức phối trộn thức ăn tinh trong thời kỳ phát dục, phối giống như sau :
| Nguyên liệu |
Tỉ lệ |
| Bột ngô |
30 % |
| Bột cám |
35 % |
| Bột cá ( bột thịt ) |
22 % |
| Đậu |
10 % |
|
Bột xương
|
2 % |
| Muối ăn |
0,6 % |
| Rau, thành phần vitamin bổ trợ |
4 % |
Chăm sóc chồn hương cái thời kỳ mang thai:
Thời gian mang thai của chồn hương lê dài từ 85 – 90 ngày. Thời gian này cần bổ trợ không thiếu thức ăn .
Cho chồn ăn 2 bữa, bữa sáng là bữa phụ, tối sẽ là bữa chính để tương thích với tập tính của chúng. Tuy nhiên không nên cho chúng ăn quá nhiều, đặc biệt quan trọng là lứa đầu, nếu ăn nhiều quá, thai lớn sẽ khó đẻ, hoàn toàn có thể làm chết cả mẹ cả con .
Thức ăn phải nấu chín kỹ để tàn phá trọn vẹn mầm bệnh gây hại .
Trước khi chồn đẻ khoảng chừng 30 ngày cần bổ trợ thêm vitamin B complex, vitamin tổng hợp để tăng sức khỏe thể chất và năng lực đề kháng, chống lại bệnh tật cho chồn mẹ .
Chăm sóc cầy hương khi đẻ:
Khi sẵn sàng chuẩn bị đẻ, từ 1 – 4 ngày con cầy hương sẽ có biểu lộ như sau : cắn phá chuồng lưới, nằm nghiêng, liên tục thở dốc, vú căng đỏ, bụng phình to. Lúc này lấy giẻ vào lót ổ cho chồn .
Con chồn hương thường có tập tính đẻ vào đêm hôm, bà con nên theo dõi nhưng này để phân phối đủ nước, tương hỗ chúng đẻ trong trường hợp khó đẻ. Bởi vì nếu lúc đẻ hoặc khi đẻ xong chồn mẹ kiệt sức, thiếu nước chúng hoàn toàn có thể cắn cả con .
Một số trường hợp khó đẻ :
Lúc này có thể tiêm thuốc giảm đau AnagilC liều lượng 0,2 – 1ml/con/ngày tiêm vào bắp, kết hợp sử dụng thuốc an thần. Khi tiêm phải tách cầy mẹ ra chuồng riêng. Nếu không có hiệu quả thì phải tách đàn con ra khỏi mẹ.
Chăm sóc cầy hương mẹ và con
Chồn mẹ có 6 vú chia làm 2 hàng hai bên nên nếu đẻ 6 con / lứa thì cần can thiệp tương hỗ đàn con bú luân phiên mới bảo vệ sữa cho đàn con lớn đồng đều. Tiến hành cho chúng bú sữa luôn phiên trong khoảng chừng 10 ngày .
Ngoài ra, chồn hương con sau khi đẻ từ 7 – 10 ngày mới mở mắt nên sau thời gian này, mẹ chúng mới hoàn toàn có thể ủ và chăm nom chúng liên tục .
Giai đoạn này cần cung ứng khá đầy đủ thức ăn có nhiều dinh dưỡng để bảo vệ lượng sữa cho con. Cho chồn mẹ ăn 2 bữa / ngày vào buổi sáng và buổi tối .
Có thể phối trộn thức ăn cho cầy hương mẹ theo công thức sau :
|
Nguyên liệu
|
Tỉ lệ
|
|
Gạo
|
28 %
|
|
Bột ngô
|
25 %
|
|
Bánh đậu
|
5 %
|
|
Bột khoai lang
|
10 %
|
|
Bột mạch
|
5 %
|
|
Bột cá ( bột thịt )
|
24 %
|
|
Bột vỏ hến
|
1 %
|
|
Bột xương
|
1 %
|
|
Các nguyên vật liệu khác
|
1 %
|
|
Rau xanh
|
200 gr
|
Sau 28 – 30 ngày, chồn con mới mắt đi tự đi lò dò để kiếm thêm thức ăn. Giai đoạn này, bà con cho vào chuồng một vài quả chuối chín bóc vỏ để chồn con tập ăn. Tuy nhiên không để thừa thức ăn trong chuồng tránh sinh mầm bệnh .
Chồn cái sẽ cho con bú sữa từ lúc mới đẻ đến 30 – 40 ngày tuổi .
Từ 1 – 1,5 tháng tuổi, chồn con trưởng thành thì nên tách khỏi mẹ. Sau khi tách mẹ, chồn con rất thích được vuốt ve, lại hiếu động, người nuôi nên tăng cường tiếp cận, làm quen và chăm nom chúng. Thậm chí hoàn toàn có thể bồng bế như chó, mèo, tạo không khí yên bình, ấm cúng đầy yêu thương. Tuy nhiên không nên gây tiếng động mạnh .
Sau khi tách chồn còn ra khỏi mẹ, ta cũng cần quan tâm bổ trợ thức ăn cho chồn mẹ để Phục hồi sức khỏe thể chất, chuẩn bị sẵn sàng cho lứa sinh con tiếp theo. Có thể vận dụng công thức sau :
|
Nguyên liệu
|
Tỉ lệ
|
|
Bột ngô
|
30 %
|
|
Gạo
|
25 %
|
|
Cám
|
15 %
|
|
Bột cá ( bột thịt )
|
16 %
|
|
Bánh đậu
|
10 %
|
|
Bột xương
|
2 %
|
|
Muối ăn
|
1 %
|
|
Vỏ hến
|
1 %
|
5. Vệ sinh, phòng bệnh thường gặp ở chồn hương
Định kỳ vệ sinh máng ăn máng uống. Sát trùng bằng cách ngâm, cọ rửa với nước nóng hoặc thuốc sát trùng formol 1 % trong 10 – 15 phút, đem rửa sạch phơi nắng khô .
Khu vực xung quanh chuồng phải liên tục phát quan bụi rậm, cây cối, phun thuốc sát trùng, rắc vôi .
Thường xuyên quét dọn cũi nuôi, sát trùng bằng formol 2 % hoặc crezin 3 % .
Luôn giữ chuồng trại thật sạch, định kỳ sát trùng 2 lần / tháng, hoàn toàn có thể sử dụng một trong những dung dịch sát trùng : RTD-Iodine, Benkocid ( Navetco ), Hankon WS ( Hanvet )
Khi trong chuồng nuôi có con bị bệnh cần nhốt riêng và chăm nom đặc biệt quan trọng, hạn chế mầm bệnh lây lan .
TỔNG KẾT
Cây hương là con dễ nuôi, năng lực chăm con giỏi, ít bệnh, mắn đẻ. Nuôi cầy hương sinh sản là hướng đi mới nhằm mục đích Giao hàng nhu yếu nuôi thương phẩm hương thịt hoặc phân phối giống cho những hộ nuôi khác. Mô hình nuôi cầy hương đang tăng trưởng ở nhiều địa phương trên cả nước, đem lại nguồn thu lớn cho người dân. Bà con cũng hoàn toàn có thể vận dụng những kỹ thuật nuôi chồn hương sinh sản trên đây để làm nền tảng kỹ năng và kiến thức cho quy mô của mình .
Chúc bà con thành công xuất sắc !
