Trước đây người dân chăn nuôi bò tự nhiên không quan tâm đến các vấn đề như giống và độ tuổi của bò, chất lượng thịt vì chủ yếu chăn nuôi nhỏ lể để phục vụ kéo cày. Ngày nay khi cơ giới hóa đã được phổ biến rộng rãi trong sản xuất nông nghiệp thì người chăn nuôi đã nhắm tới mục đích lớn hơn là nuôi để bán sinh lợi, phát triển kinh tế. Vì vậy bà con đang có xu hướng mạnh dạn đầu tư chăn nuôi với quy mô lớn từ vài ba con đến hàng chục con một hộ. Bên cạnh đó nhiều doanh nghiệp cũng đang tích cực mở rộng các mô hình nuôi trâu bò dạng trang trại với quy mô nuôi bình quân từ 50- 100 con 1 trang trại.
Tuy nhiên khi diện tích quy hoạnh đồng cỏ tự nhiên đang ngày càng bị thu hẹp thì với người dân đã quyen với phương pháp chăn thả bò tự do lại gặp rất nhiều khó khăn vất vả cùng với sự phát sinh của nhiều loại dịch bệnh rất dễ sảy ra và khó trấn áp khi có mầm bệnh phát sinh. Trước quyết định hành động trên ngành nông nghiệp đã có nhiều văn bản hướng dẫn và khuyến nghị bà con nên biến hóa tập quán chăn nuôi thả rông sang với nuôi nhốt chung với quy mô truồng trại hài hòa và hợp lý bảo vệ vệ sinh thiên nhiên và môi trường thật sạch, đồng thời triển khai trồng cỏ để làm nguồn thức ăn nòng cốt. Đây cũng chính là hình thức chăn nuôi đã được nhiều địa phương trong cả nước vận dụng rất hiệu suất cao, vừa thuận tiện chăm nom đàn vật nuôi lại trấn áp đc dịch bệnh hạn chế lây lan ra diện rộng .
Kỹ Thuật nuôi bò nhốt chuồng
Video hướng dẫn kỹ thuật nuôi bò nhốt chuồng
Việc nuôi bò nhốt chuồng không chỉ giúp người dân giảm bớt công lao động mà còn đảm bảo vệ sinh môi trường và hạn chế sự lây lan dịch bệnh. Nuôi nhốt cũng giúp cho việc tập trung thu gom phân dễ dàng hơn vừa đảm bảo vệ sinh vừa cung cấp được nguồn phân bón cho cây trồng. Ngoài ra bà con cũng tiện việc quản lý theo dõi đàn bò có thể chủ động phối giống hay phòng dịch cho đàn bò.
Chăn nuôi bò theo hình thức nuôi nhốt lúc bấy giờ không còn lạ lẫm so với nhiều hộ nông dân nhưng để quy mô này thật sự có hiệu suất cao thì cần vận dụng quy mô kỹ thuật trong khâu chăm nom nuôi dưỡng, cũng như công tác làm việc thú y để phòng những thiệt hại không đáng có cho bà con. Sau đây chúng tôi hướng dẫn bà con 1 số ít kỹ thuật chăn nuôi bò theo hình thức nuôi nhốt .
Chuẩn bị chuồng nuôi
Để thuận tiện cho công tác làm việc nuôi dưỡng quản trị đàn bò thì việc sử dụng chuồng nuôi bò là khâu tiên phong bà con cần sẵn sàng chuẩn bị. Chuồng nuôi được thiết kế xây dựng dựa trên số lượng đàn bò và quy mô chăn nuôi hộ mái ấm gia đình hay trang trại. Chăn nuôi bò theo hình thưc nhốt chuồng là bò sẽ được chăm nom nuôi dưỡng tại chuồng nên nhu yếu chuồng trại phải bảo vệ được không thiếu những bộ phận như nền, mái, rào chắn xung quanh, máng ăn, máng uống, hố chứa phân .Để bảo vệ bò luôn khỏe mạnh thì chuồng trại hải đạt những nhu yếu sau :
- Diện tích chuồng trung bình từ 2-4 mét vuông .
- Xây dựng ở nơi cao ráo, thật sạch thoáng mát về mùa hè, ấm cúng về mùa đông .
- Chuồng làm cách nhà ở tối thiểu là 4 mét, quay về hướng nam hoặc đông nam .
- Nền chuồng phải làm chắc như đinh lát gạch hay bê tông để dễ dọn vệ sinh. Có độ dốc 2-3 % về phía rãnh thoát .
- Bố trí máng ăn, máng uống dọc theo hiên chạy .
- Kích thước máng ăn : 60 cm x 120 cm. Cao phía sao 80 cm, cao phía trước 50 cm, trong lòng máng hình lòng mo .
- Kích thước máng uống dài 60 cm x rộng 60 cm x sâu 40 cm .
- Rãnh thoát nước thải : rộng 30 cm, sâu 30 cm, độ dốc 5 – 8 % .
- Cần sắp xếp thêm hố ủ phân hoặc hầm biogas, mạng lưới hệ thống rèm che cách tầm bò với 1 – 1,5 mét. Chồng cây xanh chống nóng cho bò giữa mùa hè .
- Có thể ngăn thành những ô rộng để nuôi nhốt 5 – 7 con cùng một chuồng hoặc dùng ống kẽm hàng cũi để nuôi nhốt riêng thành từng con .
Khâu chọn giống
Một trong những yếu tố quyết định hành động đến thành công xuất sắc của nghề chăn nuôi bò thịt lúc bấy giờ là lựa chọn giống bò. Vì giống bò quyết định hành động tới năng xuất chất lượng thịt và giá tiền sau này. Để nuôi bò thịt đạt hiệu suất cao bà con không nên chọn giống bò nội còn gọi là bò địa phương nên chọn giống bò lai sind hoặc bò italia màu trắng, chọn bò có bộ xương to, lông nhuyễn, bụng thon, dài đòn vai đôi hai đùi sau to, cạnh đôi to, dịch hoàn to không lộ rõ, đầu to, răng nhỏ mà thấp, không kén ăn. Giống khác nhau thì vận tốc sinh trưởng tăng trưởng tích góp thịt mỡ cũng khác nhau. Hiện trên quốc tế có rất nhiều giống bò siêu thịt cho năng xuất rất cao cho tỷ suất thịt sẻ tới 70 %. Tỷ lệ thịt tinh trên 50 %, giá trị dinh dưỡng thịt rất cao, rất thơm ngon. Tuy nhiên hướng lựa chọn để nuôi tương thích là những giống vùng nhiệt đới gió mùa hoàn toàn có thể thích nghi khí hậu nóng ẩm.
Khi chọn mua giống bò để nuôi vỗ béo so với bê tơ thì không nên chọn giống bò nội, bò ta màu vàng. Nếu là bò trưởng thành nên chọn những con có bộ khung to khỏe mạnh. Loại bò này sẽ đạt được vận tốc tăng trọng khá nhanh, thời hạn thiết yếu để vỗ béo bò chỉ cần khoảng chừng 2 tháng không nên chọn những con đã quá già. Để chăn nuôi bò thịt có hiệu suất cao cao bà con nên chọn giống bò lai nhóm zêbu gồm : Red Sindhi, Brahman, Sahiwal. Đặc biệt giống bò Brahman có nguồn gốc từ Ấn Độ và Brazin đang được nhiều bà con lựa chọn để nuôi vì bò Brahman có thể lực tốt thích nghi cao với điều kiện kèm theo nhiệt đới gió mùa khô hạn. Khả năng sinh sản và sản xuất vẫn duy trì ở nhiệt độ cao, thời tiết khắc nghiệt cũng như vùng đồng cỏ khô hạn, việc góp vốn đầu tư và chăm nom cũng tiết kiệm chi phí hơn. Ngoài ra khi chọn giống bò bà con nên chú ý quan tâm một vài điểm sau :
- Chọn những con có thể chất khỏe mạnh .
- Ngoại hình cân đối, lông óng mượt da mềm .
- Đầu cổ linh hoạt, mặt ngắn chán rộng mắt sáng, mõm bẹ bộ răng còn tốt .
- Lưng dài, thẳng, ngực sâu, rộng bụng tròn gọn .
- Mông nở, đuôi dài, gốc đuôi to .
- Chân thẳng, bước đi vững trãi, chắc như đinh, móng khít .
- Yếm rộng, bao da rốn tăng trưởng .
Khâu chăm nom
Khác với chăn nuôi bò theo hình thức chăn thả truyền thống lịch sử trước đây, chăn nuôi bò thịt khá đơn thuần mà vẫn mang lại hiệu suất cao cao bởi người nuôi không tốn nhiều công chăm nom chỉ cần vận dụng đúng quy trình tiến độ kỹ thuật trong khâu nuỗi dưỡng thì bò sẽ tăng trưởng và tăng trưởng nhanh .Nguồn thức ăn đa phần của bò thịt vẫn là những loại cỏ tươi rơm rạ, cỏ khô, thức ăn xanh thô, củ quả, ngoài những còn có những loại thức ăn ủ chua, rơm đã được kiểm hóa những loại thức ăn tinh chế. Chăn nuôi bò thịt bằng những thức ăn vỗ béo khác với chăn nuôi bò truyền thống lịch sử là có bổ trợ thêm thức ăn tinh và những phụ phẩm như bống rượu, cám .
Việc chăm sóc nuôi dưỡng là yếu tố rất quan trọng giúp đàn bò phát triển nhanh. Thời gian vỗ béo thường kéo dài từ 2- 2,5 tháng nhưng ảnh hưởng rất lớn đến kết quả vỗ béo của bò. Chăm sóc nuôi dưỡng bò vỗ béo chủ yếu là cách chọn lựa thức ăn và cách cho bò ăn. Thức ăn của bò vỗ béo chủ yếu là thức ăn thô xanh đây là nguồn thức ăn rât quan trọng đối với bò vỗ béo. Mặc dù việc cung cấp dinh dưỡng của thức ăn thô xanh không cao nhưng thức ăn thô xanh lại đóng vai trò rất quan trọng giúp cho bò không bị chướng hơi, dạ cỏ do sử dụng qúa nhiều thức ăn tinh trong suốt quá trình vỗ béo. Cần cung cấp đầy đủ lượng thức ăn thô xanh có chất lượng tốt đã băm nhỏ và cho bò ăn tự do cả ngày. Đối với thức ăn thô xanh là cỏ tươi khi cắt về nên rửa và phơi tái sau đó cho bò ăn, đảm bảo sạch mầm bệnh giảm chướng hơi, dạ cỏ và ngộ độc. Đối với phụ phẩm như thân lá cây ngô, bẹ ngô có thể cho ăn thẳng sau khi băm nhỏ. Không nên cho bò ăn quá nhiều cây họ đậu như dây lạc, đỗ trong một bữa tối đa chỉ được cho ăn 1/3 khẩu phần dưới 10 kg một bữa để đảm bảo nguồn cỏ cho bò luôn dồi dào quanh năm và phù hợp với hình thức nuôi nhốt. Bà con nên có diện tích đất để trồng cỏ, việc chọn cỏ dễ trồng sinh trưởng và phát triển nhanh cũng rất quan trọng trong chăn nuôi bò thịt. Hiện có nhiều loại cỏ như Va06, Ruzi, cỏ sữa cho năng suất dinh dưỡng cao rất thích hợp để trồng làm thức ăn cho bò.
Bên cạnh việc cung ứng vừa đủ lượng thức ăn thô xanh cho bò thịt, bà con cần bổ trợ thêm những loại thức ăn tinh như bột bắp cám gạo, bột mì, thức ăn giàu protein, giàu đạm để nâng cao hiệu suất cao vỗ béo bò. Ngoài ra bà con nông dân hoàn toàn có thể dùng những phụ phẩm nông nghiệp như rơm, thân cây bắp, cây mía, để chế biến thành thức ăn, ủ chua để dành cho bò ăn dần vào mùa khô thiếu cỏ .Trước khi bán thịt nếu bò gầy cần vỗ béo khoảng chừng 2 tháng sẽ cho doanh thu cao. Trong thời hạn vỗ béo bò cần nuôi nhốt trọn vẹn cung ứng thức ăn, nước uống tại truồng. Vỗ béo bò quan trọng nhất là sử dụng lượng thức ăn tinh hài hòa và hợp lý, phối hợp hòa giải với thức ăn thô xanh và những phụ phẩm khác. Đồng thời phải bảo vệ phân phối không thiếu nhu yếu dinh dưỡng của bò để bò tích góp tạo thịt trong khung hình càng nhiều càng tốt .Để bò nhanh béo bà con cần vận dụng những pháp luật sau :
- Tẩy giun sán trước lúc vỗ béo .
- Nuôi nhốt tại chuồng suốt thời hạn vỗ béo .
- Mỗi ngày cho ăn từ 8 – 10 kg thức ăn thô xanh, 3,5 kg thức ăn tinh chia làm 4 – 5 bữa trong ngày .
- Thức ăn tinh được trộn theo công thức 44 kg bột sắn + 50 % bột ngô + 3 % Ure + 1 % muối + 2 % bột xương hoặc 70 % bột sắn + 22 % cám gạo + 3 % ure + 1 % muối + 2 % bột xương .
Lưu ý : Luôn luôn có nước sạch trong máng uống trong thời gian vỗ béo. Nên bổ sung từ 20- 30 g muối ăn vào nước uống cho bò mỗi ngày. Ngoài chế độ ăn hợp lý thì bà con cần thường xuyên theo dõi quản lý chăm sóc bò trong quá trình nuôi vỗ béo bò. Hàng ngày cân lượng thức ăn trước khi cho bò ăn vào buổi sáng ngày hôm trước và thức ăn thừa buổi sáng ngày hôm sau. Cần có sổ ghi chép về tình trạng sức khỏe tăng khối lượng và tiêu tốn thức ăn của bò để kịp thời điều chỉnh cho phù hợp.
Khâu phòng bệnh
Bò là gia súc có sức đề kháng tốt nên ít bị dịch bệnh hơn những loại gia súc khác. Tuy nhiên trong một vài năm trở lại đây, tình hình dịch bệnh liên tục diễn biến phức tạp gây thiệt hại không nhỏ cho người chăn nuôi trên địa phận tỉnh daklak. Ngoài những chủ trương tương hỗ của trạm thú y thì người chăn nuôi cũng đóng vai trò rất quan trọng trong công tác làm việc phòng chống dịch bệnh tránh lây lan trên diện rộng. Theo ông Trần Huy Bân thành viên hiệp hội nuôi bò tại huyện Eakar để hạn chế rủi ro đáng tiếc trong chăn nuôi bò, cần phải nhận thức được ý nghĩ của việc phòng chống trị bệnh bằng cách tiêm phòng cho đàn bò và tích cực vệ sinh chuồng trại. Để phòng bệnh cho đàn bò ngoài việc tiêm phòng bà con cần quyét dọn hàng ngày để nền chuồng luôn khô ráo, thật sạch .
- Sát khuẩn chuồng trại định kỳ bằng Bencozid, Cloramin 3 – 5 % .
- Sau mỗi đợt nuôi dùng nước vôi 20 % quyét hàng loạt khu vực chuồng nuôi
- Cung cấp khá đầy đủ thức ăn theo tiêu chuẩn cho từng tiến trình sinh trưởng .
- Nước uống đủ và sạch .
Cần phòng bệnh theo định kỳ cho bò :
- Tiêm phòng vác xin bắt buộc định kỳ 2 lần / năm. Đối với bệnh lở mồm long móng tụ huyết trùng : lần 1 vào tháng 2-3 hàng năm sau 6 tháng tiêm nhắc lại lần 2 .
- Phòng bệnh sán lá gan : dùng Dertyl B Fascioranida hoặc Nitrolin tẩy giun sán hoặc tiêm dưới da 1 ml / 25 kg thể trọng .
- Bệnh ghẻ rận, dùng thuốc BKA để điều trị .
Bà con cần tiếp tục theo dõi bò, chăm nom bò để kịp thời phát hiện những tín hiệu bò bị bệnh tiên phong để có những giải pháp trị bệnh kịp thời. Khi nhìn hình thức bề ngoài bò phải bảo vệ mũi ướt, tai, mắt phải linh động và da phải bóng và bò ăn nhiều. Đặc biệt khi thấy bò giảm ăn hoặc giảm nhai lại có nghĩa bò đang bệnh. Hoặc là thời tiết đổi khác bò thường mắc một số ít bệnh :
- Khi nhà hàng không đúng vệ sinh thì bò hay bị bệnh chướng hơi dạ cỏ thì tất cả chúng ta hoàn toàn có thể trị bệnh tại nhà bằng quả bồ kết xông hơi đưa vào mũi bò để bò hắt xì, hay tất cả chúng ta hoàn toàn có thể dùng những loại thảo dược như gừng tỏi xoa vào vùng hõm hông vào bên trái của bò. Trong trường hợp bò không hề hắt hơi và thoát hơi được tất cả chúng ta kéo lưỡi và cho uống một chút ít rượu trong đó có pha tỏi và gừng tăng kích thích nhu động dạ cỏ và bò ợ hơi đc ra và thoát ra mau .
- Ngoài ra bò còn mắc những bênh về ký sinh trùng như sán lá gan tín hiệu phân biệt là bò bị tiêu chảy và lông xù vầng mắt có dử .
Hiện nay nuôi bò theo hình thức nuôi nhốt đã phát triển ở nhiều nơi, tuy nhiên nhiều bà con vẫn còn nuôi bò đến hết giai đoạn sinh trưởng và phát triển chứ chưa biết đến kỹ thuật vỗ béo bò. Ưu điểm của kỹ thuật vỗ béo bò là thời gian ngắn nguồn thức ăn dễ kiếm ở hầu hết các địa phương chi phí đầu tư vừa phải nuôi đơn giản nhưng lợi nhuận kinh tế khá cao. Chính vì vậy mô hình này cần được các nhà khoa học và các địa phương phổ biến nâng rộng nhằm nâng cao hiệu quả chăn nuôi cho bà con nông dân.
Kỹ thuật nuôi bò nhốt chuồng
5
(7) votes) votes