vùng đất hay vùng biển đặc biệt quan trọng được dành để bảo vệ và duy trì tính đa dạng sinh học, những nguồn tài nguyên thiên nhiên, phối hợp với việc bảo vệ những tài nguyên văn hoá và được quản lí bằng pháp lý hoặc những phương pháp hữu hiệu khác ( IUCN, 1994 ). Mục đích chính của KBTTN : 1 ) Nghiên cứu khoa học ; 2 ) Bảo vệ những vùng hoang dã ; 3 ) Bảo vệ sự phong phú loài và gen ; 4 ) Duy trì những quyền lợi về môi trường tự nhiên từ thiên nhiên ; 5 ) Bảo vệ những cảnh sắc đặc biệt quan trọng về thiên nhiên và văn hoá ; 6 ) Sử dụng cho du lịch và vui chơi ; 7 ) Giáo dục đào tạo ; 8 ) Sử dụng hợp lý những tài nguyên từ những hệ sinh thái tự nhiên ; 9 ) Duy trì những biểu trưng văn hoá và truyền thống cuội nguồn. Để triển khai những tiềm năng trên và thuận tiện quản lí những KBTTN, năm 1994, tổ chức triển khai IUCN đã phân thành sáu loại KBTTN : I. Khu dự trữ thiên nhiên tuyệt đối hoặc khu bảo vệ vùng hoang dã : dành để nghiên cứu và điều tra khoa học hay bảo vệ vùng hoang dã, chia làm hai loại phụ : Ia ) khu dự trữ thiên nhiên tuyệt đối : đa phần cho nghiên cứu và điều tra khoa học ; Ib ) vùng hoang dã : đa phần để bảo vệ sự nguyên vẹn của vùng chưa có sự ảnh hưởng tác động của con người.
II. Vườn quốc gia: chủ yếu bảo tồn hệ sinh thái và giải trí, du lịch.
III. Công trình thiên nhiên: chủ yếu bảo tồn các cảnh quan độc đáo, có giá trị.
IV. Khu quản lí sinh cảnh hoặc các loài: chủ yếu bảo tồn các hệ sinh thái hoặc các loài bằng cách quản lí có sự can thiệp tích cực.
V. Khu bảo vệ cảnh sắc đất liền hoặc biển : bảo tồn cảnh sắc thiên nhiên đẹp hầu hết cho vui chơi, du lịch. VI. Khu bảo vệ tài nguyên : khu bảo tồn được quản lí để sử dụng hợp lý những hệ sinh thái tự nhiên. Hiện nay, trên toàn quốc tế có khoảng chừng 30000 KBTTN, chiếm hơn 132 triệu ha, 8,84 % diện tích quy hoạnh đất liền ( Green và Paine, 1997 ), khoảng chừng hai phần ba số KBTTN mới được xây dựng trong 30 năm trở lại đây. Ở Nước Ta, vườn vương quốc Cúc Phương là KBTTN tiên phong được xây dựng năm 1962 ; đến 1998, đã có hạng mục 105 KBTTN, chiếm diện tích quy hoạnh 2092466 ha, trong đó có 10 vườn vương quốc, 61 khu dự trữ thiên nhiên, bảo vệ những hệ sinh thái và những loài và 34 khu di tích lịch sử văn hoá và lịch sử dân tộc.
