Khảo cổ học là gì? Vén màn bí mật ngành khai sinh ra giá trị văn hóa

1. Bạn định nghĩa khảo cổ học là gì ?

Khảo cổ học là gì

Có vẻ như niềm yêu thích ngành lịch sử dân tộc có thể vùi đầu hàng giờ vào những trang sách lịch sử, mô phỏng sự ra đời của loài người từ loài vượn cổ, xem tranh khủng long hóa thạch đến những mẩu đồ đá, đồ đồng thời nguyên thủy mà không biết chán đã dẫn lối tôi đến với khái niệm khảo cổ học là gì sớm hơn những ai đang đọc bài viết này. Là ngành học có mối hệ sâu sắc với các giá trị văn hóa, lịch sử của nhân loại và đi kiến giải về cội nguồn của con người, chính mong muốn muôn thuở này đã đưa khảo cổ học thành thuật ngữ quen thuộc với đời sống và thành ngành mơ ước theo đuổi của không ít người trót nặng lặng lòng với lịch sử, văn hóa dân tộc, nhân loại. Nhưng bạn đã đã hiểu khảo cổ học là gì chưa?

Thực ra, khảo cổ học là ngành khoa học nghiên cứu về những nền văn hóa của loài người qua quá trình phục chế, tìm hiểu tài liệu, phân tích các mẫu vật, khảo sát thực tế, tìm hiểu các tài liệu liên quan trực tiếp đến ngành văn hóa học có thể kể đến như kiến trúc tự nhiên, hài cốt, phong cảnh di chỉ được cho là có dấu hiệu của con người trong lịch sử. Mục đích lớn nhất của khảo cổ học chính là đưa ra những thắc mắc muôn đời của chúng ta về nguồn gốc, tiến trình phát triển của con người, sự ra đời của các nền văn minh, bề dày lịch sử của những nền văn minh ấy, đồng thời cho thế hệ sau những nền tảng quan trọng thúc đẩy quá trình phát triển của kinh tế, xã hội đặc biệt là du lịch văn hóa. Những khái niệm đầu tiên khảo cổ học được ra đời dựa trên cách hiểu của những tín đồ của những học giả Hi Lạp say sưa nghiên cứu về những vấn đề xảy ra trong quá khứ.

Bạn hiểu khảo cổ học là gì

Họ cũng chính là những người đầu tiên đặt nền móng cho nền khảo cổ học hiện đại với hàng loạt những công trình nghiên cứu và phát minh quan trọng cũng như lý giải cho căn nguyên ra đời của nền văn minh Hy Lạp – La Mã, nền văn minh lúa nước bên lưu vực sông Nin, những di chỉ có người vượn cổ…ở khu vực Đông Phi và Đảo Java Indonesia cách đây hàng triệu năm, những thành phố cấm bị dung nham núi lửa chôn vùi vào những năm 79…Tất cả những thành tựu thú vị tưởng chừng bị phủ mở bởi lớp bụi thời gian…đã được phục dựng lại và mở mang trí tuệ nhân loại bởi thủy tổ của ngành khảo cổ học, nhà văn học người Ý – Flavio Biondo, những người công sự và hậu thế của ông. Trở thành ngành học chuyên nghiệp từ thế kỷ XX, cho đến nay, ngành khảo cổ học đã được đào tạo nhiều tại tại các trường Đại học, thậm chí ở những cấp thấp hơn.

Hiện này, hầu hết những ai yêu thích và quyết tâm theo đuổi khảo cổ học đều được đào tạo văn bằng chứng chỉ hành nghề và làm việc chuyên nghiệp với tư cách là một nhà khảo cổ học hay chuyên gia khảo cổ tại các viện nghiên cứu về lịch sử văn hóa. Là ngành học đi “truy tìm nguồn gốc” phục chế các giá trị văn hóa và liên quan đến nhiều mảng lĩnh vực trong đời sống, khảo cổ học hiện đại đang được đào tạo tại Việt Nam chia làm 4 phân ngành chính bao gồm: khảo cổ học hiện khoa học, khảo cổ học lịch sử, khảo cổ thí nghiệm và khảo cổ học văn hóa. Vậy quy trình khảo cổ diễn ra những bước nào, cơ hội nghề nghiệp của ngành khảo cổ học ra sao? Theo đuổi khảo cổ học sẽ làm việc ở đâu sau khi ra trường, chúng ta hãy cùng khám phá ngay trong nội dung sau đây.

>> Xem thêm: Khoa học môi trường là gì

2. Khám phá tiến trình khảo cổ học văn minh

Khám phá quy trình khảo cổ học hiện đại

Khảo cổ học vén bức màn bí mật về các giá trị văn hóa của dân tộc, nhân loại, nền văn minh của những vùng đất… sự tò mò mong muốn, được khai mở từ muôn đời của con người. Cho nên đi tìm lời giải cho thuật ngữ khảo cổ học là gì, không ít tín đồ của ngành này bị thu hút bởi quy trình lật mở những bí mật. Quá trình bắt đầu tiến hành khảo cổ được thực hiện từ xa đến gần và sử dụng tổng hợp các phương thức, công cụ từ thô sơ đến hiện đại. Thông thường một quá trình khảo cổ được các nhà khoa học, tiến sĩ khoa học tiến hành qua 5 bước chính: Quan sát từ xa, thăm dò thực địa, khai quật, sau khai quật. 

2.1. Quan sát từ xa

Phần lớn những di chỉ khảo cổ, những dấu tích của nền văn hóa truyền thống từ thời nguyên thủy đều bị vùi lấp dưới những lớp trầm tích. Quan sát từ xa là quy trình quan sát những cổ vật từ phía xa bằng ảnh chụp vệ tinh. Sau khi xác nhận có tín hiệu của di chỉ, khảo cổ, những nhà khoa học khảo cổ sẽ đến khảo sát một lần nữa, ước đạt khoảng trống di tích lịch sử và khoanh vùng di tích lịch sử đó.

2.2. Thăm dò thực địa

Thăm dò thực địa Bước tiếp theo trong tiến trình khảo sát cổ vật đó là thăm dò thực thực địa. Quá trình được cho phép xác lập những di vật trên những di chi. Phương pháp này hoàn toàn có thể triển khai bằng bước đơn đơn thuần là thăm dò mặt phẳng – nhà khảo cổ sẽ nỗ lực dùng mặt nhìn để quan sát những mảnh ghép, thành tố tương quan đến di vật có trên mặt phẳng trước khi khoanh vùng và xác lập loại di vật như thể nhà ở hay những nấm mồ. Ngoài giải pháp cơ học này, hai giải pháp thông dụng còn lại trong khảo cổ học gồm có : Thăm dò vật lý – sử dụng sóng radar, điện, từ trường để xác lập được sử khác nhau giữa hai nền đất chứa di vật và không chứa di vật. Trong khi đó, so với những vùng khó khảo sát như mặt nước hay đầm lầy. Phương tiện hay dùng để xét những tín hiệu của di vật hay không gồm từ kế hải dương kế, Sonar quyết đáy.

>> Xem thêm: Scaffolding là gì

2.3. Khai quật

Những vùng đất trải qua hai quy trình quan sát và thăm dò thực địa không có tín hiệu khả quan gọi là những di chỉ rỗng. Còn so với những di chỉ đã xác lập được điểm chốt, nhà khảo cổ học sẽ triển khai khai thác. Khai quật di tích lịch sử là phần thực thi tốn kém nhất và can thiệp thâm thúy bởi nhiều những loại máy cơ như máy xúc, để san bằng lan rộng ra diện tích quy hoạnh bên trên. Tuy rằng, quy trình vẫn đặt ra nhiều rủi ro tiềm ẩn bị tàn phá cho di tích lịch sử nhưng đây là quy trình bắt buộc và phải được triển khai một cách cẩn trọng. Sau khi đào xới và nhận một phần tín hiệu của di vật. Công đoạn dùng máy xúc đã xong. Các nhà khoa học sẽ triển khai khai thác bằng những công cụ thô sơ để bảo toán tính toàn vẹn nhất hoàn toàn có thể cho di vật. Những vùng đất đã được khai thác cùng với di vật sẽ được chụp ảnh, đo đạc, ghi chép và thường được giữ lại để làm tài liệu để vĩnh viễn để ship hàng nghiên cứu và điều tra lâu bền hơn.

>> Xem thêm: Phương pháp nghiên cứu khoa học là gì

2.4. Sau khai thác

Sau khai quật – mô phỏng phục dựng các di tích

Quá trình này khá tốn thời gian bởi không dừng lại ở việc làm sạch các vật mẫu mà còn truy nguồn gốc các di tích gắn liền với di vật và phục dựng lịch sử, tìm tài liệu nghiên cứu để giải thích cho sự ra đời của tích nó.  Khi phát hiện ra những bức tượng bằng đất nung trong khu lăng mộ Tần Thủy Hoàng, việc nghiên cứu về tích lịch sử xoay quanh vị vua này cũng được “đào xới” để làm căn cứ đi giải thích cho sự ra đời của một số câu chuyện có thật hay biên soạn sách lịch sử.

Quá trình sau khảo cổ còn một khâu rất quan trọng nữa đó là mô phỏng, phục dựng di tích lịch sử, di chỉ dưới dạng đồ họa 3D sôi động … có ứng dụng kỹ thuật cao.

Tuyển dụng

>> Xem thêm: Teaching assistant là gì

3. Cơ hội nghề nghiệp của khảo cổ học ?

Sự bùng nổ của Internet và những cơ hội mới đến từ dạng ngành kinh tế, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, kỹ thuật…có thể mặc định trong đầu bạn về những lựa chọn nghề nghiệp tương lai mà đó không thuộc về những giá trị văn hóa, lịch sử và khảo cổ học. Bởi có lẽ đơn giản các bạn nghĩ rằng, cánh cửa của ngành này rất hẹp. Thật ra sự lo lắng này có nguyên nhân, nhưng điều đó không phải tất cả. Tính đến thời điểm hiện tại, khảo cổ học là ngành học vẫn được xếp vào ngành học tiềm năng không chỉ tại Việt Nam mà nhiều nước trên thế giới. Giới chuyên gia của ngành này đang khát nhân lực một cách trầm trọng. Là ngành khoa học thiên về xã hội, nhưng khảo cổ học bắt buộc những chuyên gia trong ngành phải trang bị thật tốt không chỉ niềm đam mê với các lĩnh vực về khoa học xã hội và nhân văn mà còn tổng hợp những kiến thức vật lý, hóa học và khả năng ứng dụng công nghệ cao để tiến hành những cuộc khảo cổ dài hơi, phức tạp trong tiến trình khai phá, lật màn bí mật xoay quanh những di tích văn hóa. Không những được mở rộng tri thức tổng hợp về xã hội trau dồi những khám phá thú vị về nguồn gốc con người phục vụ sự phát triển của nền dịch vụ – du lịch, Khảo cổ học là lựa chọn ngành hứa hẹn đầy hấp dẫn cho những người đam mê nó. 

Cơ hội nghề nghiệp của khảo cổ học? Các chuyên viên khảo cổ học – archeology tại Mỹ đang được được tuyển dụng với mức lương giao động từ 38.000 – 62.000 USD theo thống kê của Glassdoor. Đây là mức lương tốt của một ngành thiên về khoa học xã hội như khảo cổ. Thêm vào đó, mức lương và chính sách đãi ngộ của ngành này tại Nước Ta đã được đơn cử trong luật di sản. Đây chính là những thời cơ mới mà những tin đồ của ngành khảo cổ học phải bắt lấy để nắng bắt lấy thời cơ nghề nghiệp cho chính mình. Thế nhưng theo đuổi ngành khảo cổ học, sau khi ra trường thì thao tác ở đâu ? Đây tưởng chừng như câu hỏi dễ nhưng không phải ai cũng vấn đáp được, vì trên thực tiễn, khảo cổ học chưa được giảng dạy giàn trải, thông dụng.

4. Khảo cổ học thao tác ở đâu ?

Nỗi lo ngại sau khi học xong không biết thao tác ở đâu là do dự không phải chỉ riêng ngành khảo cổ học. Là ngành học cực kỳ mê hoặc, những chính sự bão hòa của nền kinh tế thị trường đã ảnh hưởng tác động can đảm và mạnh mẽ vào xu thế chọn ngành cũng như chọn nghề của những môn thuộc khoa học xã hội và nhân văn như khảo cổ học. Họ hoàn toàn có thể chuyển ngành, làm trái ngành … Với những ai có đam mê đủ lớn với ngành này … sau khi tốt nghiệp khảo cổ học tại 1 số ít cơ sở giảng dạy điển hình nổi bật như : Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn … bạn hoàn toàn có thể đầu quân cho những viện nghiên cứu và điều tra như Viện Hàn lâm khoa học Nước Ta, những công ty du lịch – phòng du lịch văn hóa truyền thống, Viện bảo tàng lịch sử vẻ vang vương quốc hay Ban quản trị những di tích lịch sử nhé. Khảo cổ học làm việc ở đâu?

Hi vọng rằng những thông tin trên đây xoanh quanh khảo cổ học là gì cũng như những vấn đề liên quan đến khảo cổ sẽ thật sự hữu ích với tất cả các bạn – những ai đang có ý định theo đuổi ngành trở thành chuyên gia ngành khảo cổ học chân chính. Chúc bạn thành công nhé!

Chia sẻ :

Source: https://vvc.vn
Category : Bảo Tồn