Từ lâu, khoa học đã nói cách định nghĩa xem sự sống là gì, còn những người bình thường thì quen nghĩ: cái gì không chết là đang sống. Tuy nhiên, với những bước tiến nhảy vọt của khoa học hiện đại, nhất là sinh học, định nghĩa về sự sống trở nên phức tạp hơn và là thách thức lớn đối với các nhà khoa học.
Hiện mới lưu hành hai quan điểm tranh luận: một nghiên cứu về lý thuyết cho rằng vật sống phải có mục tiêu sinh sản, một có tính thực tiễn nhằm xác định các gien quan trọng tạo ra một cơ thể sống.
Từ thuyết sức sống đến các phân tử
Trước hết nhìn lại lịch sử vẻ vang, theo một bài thuyết trình về Thế nào là sự sống ? tháng 0 l / 2000 của Giáo sư Francois Jacob, Giải thương Nobel Y học, thì trong nhiều thế kỷ, người ta đã nghĩ rằng có một lực hoặc một chất mang sức sống phân biệt giữa vật chất sống và vật chất thông thường và người ta cố gắng nỗ lực phát hiện ra nó. Với Descartes, đã tăng trưởng tư tưởng đồng quy về thuyết sức sống ( vitahsm ) theo đó toàn bộ những co thể chỉ là những cỗ máy. Hai ý niệm trên rõ ràng tỏ ra không đủ. Đến cuối thế kỷ thứ XIX, ba thuyết sau đây đã mở ra những triển vọng mới :Thuyết những mầm bệnh của Pasteur đã làm rõ vai trò của những khung hình vi mô trong những bệnh tật mà con người và động vật hoang dã mắc phải. Ngoài ra nó cũng chứng tỏ không hề có chuyện thế hệ tự phát, vi trùng lại đẻ ra từ vi trùng .Thuyết tế bào do Schleiden tăng trưởng ở những loài thực vật và Doschwann tăng trưởng ở động vật hoang dã đã xác lập tế bào là đơn vị chức năng của sinh vật và tìm ra vai trò của tế bào trong việc tái sinh .Thuyết tiến hóa của Darwin đãchỉ ra quốc tế sinh vật là hiệu quả của lịch sử vẻ vang Trái đất, những chủng loài kế tục lẫn nhau theo chính sách cua sự lựa chọntự nhiên .Đầu thế kỷ XX, có hai ngành khoahọc đã quyết định hành động một hướng bổ trợ trong việc nhận thức sinh vật. Ngành sinh hóa gắn với sự nghiên cứu và phân tích những thành tố và những phản ứng của tế bào, làm rõ sự sống sót trong lòng nó những acid nucleic và những protein. Một số những chất ấy, những enzym, do vậyđược xem nhu tín hiệu rõ ràng của vật sống. Với di truyền học, đã thấyđược những gen ở bên trong một tế bào và như thế là một khung hình. Việc tò mò những gien trỏ thành động lực nghiên cứu và điều tra về sinh vật .Giữa thế kỷ XX có sự biến đổi mới : người ta đi đến cho rằng những chất của những khung hình sống phải được nhất thiết lý giải bằng cấu trúc và sự tương tác của những phân tử hìnhthành nên khung hình sống. Ngày nay những nhà khoa học đang ở vào thời kỳ hiểu sâu hơn và khai thác nhu yếu giải thuật những phân tử. Nói một cách khác, không còn là yếu tố sự sống được hỏi đến trong phòng thí nghiệm mà là những mạng lưới hệ thống sống, những cấu trúc, những tính năng và lịch sử dân tộc của tất cả chúng ta được nghiên cứu và phân tích. Và khi sinh họcphân tử tập trung chuyên sâu tò mò những gen với nhiều thành tựu kỳ diệu thì cố nhiên định nghĩa về sự sống cũng tăng trưởng phức tạp hơn .
Không tái sinh sản được không phải là sinh vật
Đó là quan điểm của nhà sinh học Ba Lan Bernard Korzeniewski, thao tác ở Viện sinh học phân tử, Trường Đại học Jagellon, Cracovie. Theo ông, sự sống được xác lập trước hết bởi năng lực tái sinh sản. Như vậy có vẻ như như không bình thường, vì vậy thì người vô sinh không còn được coi là sinh vật, con kiến cũng rứa. Trong một cuộc trả lới phỏng vấn mới gần đây trên tờ báo Lan Gazeta Wyborcza, ông đã lý giải quan điểm của ông .
Bemard Korzeniewski coi sinh vật là một tổng thể các cơ chế điều chỉnh hoạt động nhằm bảo tồn nó và nhân nó lên. Nới đơn giản hơn, mục tiêu duy nhất của một sinh vật là đạt tới độ tuổi tái sinh sản và tự nhân nó lên. Trong công việc này, nó được các cơ chế điều chỉnh giúp đõ, đó là những tác động trở lại tích cực và tiêu cực. Các tác động trở lại tiêu cực tham gia vào việc bảo tồn một nguyên trạng, ví như bộ ổn nhiệt của tủ làm lạnh, còn các tác động trở lại tích cực góp phần vào việc biến đổi nó. Định nghĩa này theo ý ông hay hơn các định nghĩa khác, vì nó đụng đến bản chất của sự sống, lại giản dị, sáng sủa và phổ biến. Các định nghĩa khác nhấn mạnh đến phương diện cấu trúc của sự sống, đến chất liệu tạo thành các cơ chế và đến nhiệt động lực của các cơ chế ấy. Định nghĩa của Bernard Korzeniewski tập trung vào các cơ chế điều chỉnh là mục đích của của sự sống. Mục đích đó là tái sinh sản sinh vật theo định nghĩa được xem là đối tượng của sự phát triển, nó chính là cái phát triển trong thực tế. Định nghĩa cho phép phân biệt rõ giữa những đối tượng là sinh vật và những đối tượng không phải là sinh vật.
Xét theo quan điểm điều khiển học, con kiến không phải vật sống, con kiến thọ không sinh sản không hoạt động giải trí cho tương lai tăng trưởng của nó, thế thì làm thế nào nó góp phần vào đàn kiến nói chung. Cả kiến chúa cũng vậy, chỉ hàng loạt đàn kiến mới là đối tượng người tiêu dùng của sự tăng trưởng, vì kiến chúa không sống đơn độc, nên nó có tương quan đến một mạng lưới rậm rạp những ảnh hưởng tác động trở lại tiêu cục. Còn xét về quan điểm tăng trưởng, con người vô sinh cũng lâm vào bế tắc. Nếu nó không chuyển giao những gen của nó, và chết mà vẫn giữ lại những gen ấy, thì chẳng khác gì nó không sống sót .Cần hiểu sinh vật theo ý nghĩa điều khiển và tinh chỉnh học. Các đối tượng người dùng tăng trưởng có 1 số ít xét được một cách riêng rẽ, một số ít khác lại phải xét toàn diện và tổng thể. Nhà khoa học nổi tiếng nước Anh Richard Dawkins cho rằng có những gen ” ích kỷ “, ông nói ” tất cả chúng ta là những cỗ máy nhằm mục đích bảo vệ sự sống còn của những gen “. Korzeniewski nghĩ là nói đến tính ích kỷ của những gen không có ý nghĩa gì, khi ta biết rõ hầu hết những gen phải hợp tác với nhau đề duy trì sụ sống còn. Chúng phải giúp đõ lân nhau bên trong một thành viên điều khiển học, gen không phải là đối tượng người tiêu dùng tăng trưởng mà là thành viên kia. Sư sống là một thực thể tự sinh sản .Korzeniewskj nói ông không sẵn lòng vận dụng định nghĩa của ông vào con người. Nếu ta coi con người là một sống sót sinh học thì không có yếu tố gì. Nhữngcon người có đặc thù riêng là tầm vóc vật lý – sinh học hòa lan với kích cỡ tâm ý – văn hóa truyền thống, ở một số ít người cái sau chi phối cái trước. Và chính bới toàn bộ những hiện tượngtâm lý – văn hóa truyền thống ở ngoài số lượng giới hạn vận dụng định nghĩa điều khiển và tinh chỉnh học về sự sống, con người sẽ không phải là một phần nằm trong khuôn khố ấy .Việc con người sống một cách khác với động vật hoang dã tùy thuộc vào kích cỡ tâm ý – văn hóa truyền thống, cho nên vì thế sẽ là không có ý nghĩa nếu muốn đặt con người vào những phạm trù thuần túy sinh học .Korzeniewski không đống ý với quan điểm nhũng định nghĩa khác nhau về sự sống phản ánh việc vận dụng khoa học khác nhau. Theo ông, mọi định nghĩa về sự sống phải tuân thủ 1 số ít chuẩn mực. Trước hết nó phải vạch ra ranh giới rõ ràng giữa cái sống và cái không sống, sau đó những đặc thù nêu ra chỉ thấy Open ở những sinh vật, ví dụ không hề nói mọi sinh vật đều sản xuất những chất hữu cơ, vì có những chất hữu cơ sống sót ở một quốc tế vô sinh .Những sinh vật đơn thuần nhất thời nay thì so với những sinh vật sống sót thời xưa hồi mới có sự sống trên Trái đất chúng vẫn đơn thuần hơn. Xưa chúng sống trong đại dương còn giờ đây chúng sống bên trong những cơ thề sống, hoàn toàn có thể nhờ những khung hình cho chúng cư trú. Khôn toàn cảnh sinh học, những virus và viroid sẽ chết. Tạp chí Nêu Scientistcó lưu ýđộc giả đến quyền lợi của kim chỉ nan Korzeniewski so với việc tò mò thiên hà vì nó hoàn toàn có thể giúp vào sự hiểu biết những hành tinh còn bí ấn, tuy nhiên ông cũng nhã nhặn cho rằng trong ngoài hành tinh không phải những hình thái sự sống đều như nhau. Chúng ta mới thăm dò sự sống qua những bộc lộ trên Trái đất. Chúng ta tò mò những định luật chính vì hoạt động giải trí của những chính sách đã biết, thấy rằng chúng gần như giống nhau mà gen, protein … Ngày nay có một yếu tố đặt ra : những đặc thù trên liệu có phổ cập không ? Có thể rằng một định nghĩa chỉ dựa vào gen và protein sẽ chật hẹp quá tất cả chúng ta còn chưa có định nghĩa nào hoàn toàn có thể trải rộng tới những vùng khác của thiên hà. Ông nói ông đã muốn tìm hiểu và khám phá thực chất của sự sống vượt ra khỏi cái vỏ Trái đất và chỉ giữ lại cái gì thật phổ cập .
Sự sống nằm trong biểu hiện giản đơn nhất về gen
Khi sự ồn ào xung quanh việc cắt khúc bộ gen đơn bội con người dịu đi, thì một dự án Bất Động Sản một cơ bản hơn đang hình thành, cũng từ cái phòng thí nghiệm ấy tại Maryland nơi phần đông map gen của con người đã được hoàn tất. Trong Viện điều tra và nghiên cứu bộ gen đơn bội ( TIGR ), nhà sinh họcMỹ Scott Peterson cùng với êkip của ông tìm cách triển khai một điều chưa từng tính đến trong tự nhiên : tạo ra trong phòng thí nghiệm một loại sản phẩm sống cơ bản nhất, với một số lượng tối thiểu những gen thiết yếu cho sự sống. Nghĩa là một sinh vật đơn bào có số gen vừa đủ để sống .
Theo Tạp chí Mỹ Discover,để chế tạo ra vi trùng ấy, ông phải liên kết một tập hợp gen lựa chọn và xây dựng một thể nhiễm sắc. Rồi sau đó ông sẽ đặt cái búiADN vào các tế bào…Với nhiều lần nhân lên con vi trùng hoàn toàn độc đáo này, sự phát triển đi tới một bước ngoặt mới .Scott Peterson đã chọn nghiên cứu vi khuẩn giản đơn nhất trong tự nhiên là Aliycoplasma genitalium trú ẩn ở các trường sinh dục của con người. Ông tìm đáp số cho 2câu hỏi cơ bản: một tế bào cần chính xác là bao nhiêu gen để sống được? Và là những gen nào? Peterson tuyên bố: “Chúng tôi chế tạo ra một mô hình vật sống, chúng tôi tìm hiểu cácđòi hỏi vềsố gen cần thiết cho cuộc sống các tế bào.Thử và gạn lọc mãi, ông lập được một danh sách chừng 300 gen chủ yếu. Chỉ thiếu một trong chúng, mycoplasma sẽ chết. Cuối cùng mọi khảo nghiệm đưa đến kết luận: cách thức duy nhất đểchứng minh có được một tế bào số gen tối thiểu là phải tự chế lấy, nghĩa là tạo ra một cơ thể hoàn toàn chưa từng biết đến Trái đất này. Để có được một vật tối thiểu, phải lắp ráp một nhiễm sắc nhân tạo mà với công nghệ có tên gọi là Gateway Cloning-Technologydòmichaelbrasch phát triển, đã giúp vào việc sao chép từng gen quan trọng và tập hợp chúng lại theo đúng trật tự nhằm tái tạo nguyên vẹn bộ gen đơn bội. Cố nhiên trước đó nhà nghiên cứu phải lụa chọn ra những gien nào thích hợp để liên kết chúng lại.
Năm 1997, một nhóm những nhà khoa học Nhật gọi là E-cell đã thử sản xuất ra một tế bào tối thiểu kỹ thuật số qua máy tính. Mô hình tế bào gồm l27 gen, có năng lực vờ vịt sống, nhưng không tái sinh sản được. Muốn có sự sống thật sự, tế bào phải tự phân loại, mà so với tế bào tối thiểu ít gen thời hạn càng lâu, mất hàng tháng mới tự phân loại được và chỉ trong điều kiện kèm theo chăm nom của phòng thí nghiệm văn minh về mặt dinh dưỡng hay đột biến hóa học, mới duy trì được sự sống cho tế bào tối thiếu vượt lên những thư thách. Hiện tại mới là như vậy .Chắc chắn là dự án Bất Động Sản của Scott Peterson cùng với những Dự án nghiên cứu và điều tra khác trong nghành công nghệ sinh học sẽ giúp cho ta hiểu rõ hơn những gen cùng nhau hoạt động giải trí như thế nào. Và hoàn toàn có thể tới ngày nào đó sẽ dẫn đến chỗ tạo ra một khung hình đơn bào tự tạo, gồm có những thành tố như ADN, những protein, lipid và chất đường .Scott Peterson nói : ” Tôi tin rằng sẽ có ngày khoa học đạt tới điểm mà tất cả chúng ta phải tự hỏi : có nên làm haykhông ? ”. Trong khi ông khẳng định chắc chắn như vậy, thì một nhà khoa học nổi tiếng khác là Craig Wnter lại nói : ” Trước mắt, phương pháp duy nhất để thu được sự sống là xuất phát từ chính bản thân sự sống. Chúng tôi thao tác theo hướng ấy và chúng tôi hãy còn xa mới đạt tới thời gian quyết định hành động xem liệu có nên liên tục tiến xa hơn nữa không ? ” .
