Có thể nói đi học lớp Một ở trường Tiểu học là bước ngoặt trong đời sống, là sự quy đổi qua một tiến trình mới so với trẻ. Việc chuẩn bị tâm thế sẵn sàng vào lớp Một cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi có ý nghĩa vô cùng quan trọng, khi có tâm thế tốt, trẻ sẽ tự tin, mạnh dạn và học tập tốt ở những bậc học tiếp theo ….1. Lý do cần chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi sẵn sàng vào học lớp Một
– Sự chuyển đổi hoạt động chủ đạo của trẻ: Tại trường mầm non, hoạt động chủ yếu của trẻ là vui chơi “học bằng chơi, chơi mà học”, trẻ hoạt động thoải mái, không bắt buộc, gò bó; từ hoạt động vui chơi hình thành ở trẻ những kỹ năng, phẩm chất theo đặc trưng lứa tuổi… Tuy nhiên, khi bước vào lớp Một “học” là hoạt động chủ đạo.Việc học là bắt buộc, được tổ chức chặt chẽ, có mục đích, có kế hoạch và có ý nghĩa xã hội.Mỗi học sinh phải cố gắng, tự giác và có tinh thần học tập mới có thể đạt được kết quả tốt.
– Sự biến hóa mối quan hệ của trẻ với giáo viên trong nhà trường : Tại trường mần nin thiếu nhi, trẻ được cô chăm nom chu đáo, quan hệ giáo viên với trẻ mang đặc thù mẹ – con. Khi vào học lớp Một, quan hệ giữa giáo viên với trẻ mang đặc thù thầy – trò ; trẻ phải tuân theo những nhu yếu và quy tắc hoạt động và sinh hoạt của nhà trường. Đồng thời, tại trường mầm non trẻ lớp 5 tuổi lớn nhất trong những khối lớp nhưng khi vào trường tiểu học, khốiMột là khối nhỏ nhất trong trường dễ dẫn đến tâm ý lo ngại, nhút nhát, ngần ngại …- Tầm quan trọng trong việc chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi sẵn sàng vào lớp Một : Việc chuẩn bị về mặt tâm ý là một tiền đề thiết yếu, quan trọng quyết định hành động sự thành công xuất sắc hay thất bại, sự tự tin hay thấp thỏm ở trẻ, nếu chưa được chuẩn bị vừa đủ dễ dẫn trẻ đến rủi ro tiềm ẩn thất bại, chán học, sợ đi học. Ngược lại, nếu trẻ được chuẩn bị những điều kiện kèm theo về sức khỏe thể chất, nhận thức, ngôn từ, tình cảm, kĩ năng xã hội và tâm thế, trẻ sẽ thuận tiện thích ứng với những điều kiện kèm theo mới của môi trường học tập ở trường đại trà phổ thông .2. Nguyên tắc chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ 5 tuổi vào lớp Một- Không dạy trước chương trình lớp Một : Chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ vào lớp Một không phải dạy trước cho trẻ biết đọc, biết viết và toán lớp Một. Việc dạy trước chương trình không tương thích với đặc thù tăng trưởng của trẻ dưới 6 tuổi khiến trẻ căng thẳng mệt mỏi, mất hứng thú học tập, đồng thời dễ dẫn đến tâm ý chủ quan, chểnh mảng khi vào học lớp Một .- Chuẩn bị tổng lực : Chuẩn bị về những phương diện sức khỏe thể chất, nhận thức, ngôn từ, tình cảm, kỹ năng và kiến thức xã hội vàmột số năng lượng tính cách chuyên biệt để chuẩn bị cho trẻ vào lớp Một .- Thực hiện tốt chương trình giáo dục mần nin thiếu nhi, lấy trẻ làm TT trong việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp Một : Mục tiêu chương trình giáo dục mần nin thiếu nhi giúp trẻ tăng trưởng tổng lực về sức khỏe thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ và nghệ thuật, hình thành yếu tố tiên phong của nhân cách. Việc thực thi tốt chương trình giáo dục mần nin thiếu nhi, tạo nhiều thời cơ cho trẻ được thưởng thức, giúpnuôi dưỡng hứng thú, sự dữ thế chủ động, phát minh sáng tạo, những năng lực suy luận, quan sát, nhận xét, diễn đạt, phát huy tính dữ thế chủ động và phát minh sáng tạo của trẻ. Tuy nhiên, việc lấy trẻ làm TT gắn liền với việc lựa chọn nội dung, phương pháp tổ chức triển khai hoạt động giải trí giáo dục cho trẻ nghĩa là nội dung phải tương thích với nhu yếu, hứng thú, tạo thời cơ để trẻ được thưởng thức, mày mò và phát minh sáng tạo ở độ tuổi và mức độ tăng trưởng của từng cá thể trẻ, tạo thời cơ cho trẻ được học bằng nhiều cách, đặc biệt quan trọng trải qua hoạt động giải trí chơi .- Phối hợp thống nhất giữa nhà trường và mái ấm gia đình : Nhà trường và giáo viên giúp cha mẹ trẻ hiểu biết đúng đắn việc chuẩn bị cho trẻ những điều kiện kèm theo về sức khỏe thể chất, tâm thế và những kiến thức và kỹ năng thiết yếu để trẻ sẵn sàng đi học lớp Một .3. Vai trò, nghĩa vụ và trách nhiệm của giáo viên và nhà trường trong công tác làm việc chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ 5 tuổi vào lớp Một :- Chuẩn bị cho trẻ thích ứng với đời sống ở trường Tiểu học về : Chế độ hoạt động và sinh hoạt, hành vi văn hóa truyền thống và chuẩn bị cho trẻ tích cực tham gia vào những hoạt động giải trí xã hội. Chuẩn bị cho trẻ thích ứng với hoạt động giải trí học tập và giúp trẻ hiểu biết về môi trường tự nhiên thân thiện xung quanh ( đời sống xã hội và quốc tế tự nhiên ) .
– Hướng dẫn chuẩn bị cho trẻ thích ứng với cuộc sống ở trường tiểu học: Tăng cường tổ chức các hoạt động trải nghiệmnhư đóng vai theo chủ đềtrường Tiểu học; tổ chức các hoạt động tập thể, hoạt động đông người,hun đúc dần ở trẻ ý thức tập thể, ý thức cộng đồng. Tạo cho trẻ nhiều cơ hội giao tiếp với những người xung quanh (kể chuyện cho trẻ nghe và khuyến khích trẻ kể chuyện, lắng nghe người khác trong giao tiếp). Tổ chức trong các hoạt động nghệ thuật mà trẻ yêu thích như hoạt động tạo hình, múa hát, đọc thơ, kể chuyện,… mang đậm màu sắc của trường Tiểu học.
– Hướng dẫn chuẩn bị cho trẻ thích ứng với hoạt động giải trí học tập : Giáo viêntổ chức những “ tiết học ” để giúp trẻ hình thành những kỹ năng và kiến thức sử dụng sách vở, bút, cặp, … làm quen với những thao tác “ đọc và viết ” như biết cầm sách đúng, biết “ đọc ” từ trên xuống, từ trái sang phải ; hướng dẫn trẻ biết sử dụng kí hiệu gần giống với chữ viết tức là “ tiền chữ viết ” để ký tên hay ghi lại bài thơ trẻ thích, hình thành động cơ đi học cho trẻ. Hình thành ở trẻ những công dụng tâm ý thiết yếu của người học viên bằng cách giao trách nhiệm vừa sức, tạo trường hợp để trẻ tư duy, biết so sánh, lập luận …- Giúp cha mẹ hiểu biết đúng đắn việc chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi sẵn sàng vào học lớp Một. Tạo sự phối hợp thống nhất giữa nhà trường và mái ấm gia đình nhằm mục đích chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi sẵn sàng đi học Tiểu học có hiệu suất cao nhất .
.jpg)
Ảnh: Các cháu trường MN Thống Nhất đi thăm trường Tiểu học Chu Văn An, TP Nam Định
4. Với cha mẹ trẻĐể chuẩn bị cho trẻ vào lớp Một, cha mẹ trẻ nên :- Khơi gợi ở trẻ sự háo hức được đi học : Kích thích trí tò mò, ham hiểu biết những điều quan trọng trong tự nhiên và xã hội, dạy trẻ cách quan sát so sánh những sự vật, hiện tượng kỳ lạ trong tự nhiên và xã hội. Cha mẹ vấn đáp những câu hỏi trẻ đặt ra, cho trẻ đến thăm quan trường Tiểu học .- Tập cho trẻ sử dụng thành thạo tiếng Việt : Nói rõ ràng, không nói ngọng, tập ghi nhớ những bài hát, bài thơ, ca dao, để trẻ tự kể lại, hát lại …
– Rèn cho trẻ tính kiềm chế và tự tin vào bản thân.
– Luyện hoạt động đôi tay : Tập cài cúc, nặn, vẽ và tập cho trẻ biết sử dụng vật dụng học tập ( cặp sách, sách, vở, bút chì, tô màu … ) .- Dạy trẻ biết lễ phép với người lớn ( chào hỏi ), biết giúp sức cha mẹ làm 1 số ít việc đơn thuần …
Việc chuẩn bị cho trẻ đi học lớp Một ở trường Tiểu học là chuẩn bị những tiền đề cần thiết, tạo cơ hội giúp trẻ đạt mức độ cao sẵn sàng đến trường về mọi phương diện: Thể lực, trí tuệ, tình cảm, giao tiếp và ứng xử xã hội, tâm thế… để trẻ thích nghi với hoạt động học tập và cuộc sống tại môi trường giáo dục phổ thông, không phải là dạy trước chương trình lớp Một cho trẻ. Việc chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ là nhiệm vụ của giáo viên, nhà trường và gia đình, song không nên yêu cầu trẻ như một học sinh Tiểu học thực thụ ngay khi còn ở tuổi mẫu giáo mà cần đảm bảo cho trẻ sống đúng với lứa tuổi của mình, hồn nhiên vui tươi, háo hức mong chờ bước vào lớp Một./.
