Vì đâu diện tích rừng ngập mặn tại ĐBSCL ngày càng suy giảm?
Your browser does not tư vấn the audio element .
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm diện tích rừng ngập mặn tại ĐBSCL, từ tác động tiêu cực của các yếu tố tự nhiên (sóng, gió, bão…) đến tác động của con người với các hoạt động xây dựng, khai thác, nuôi trồng thủy sản…
Rừng ngập mặn khu vực ĐBSCL là một hệ sinh thái đặc trưng vùng ven biển Nước Ta, là hệ sinh thái chuyển tiếp giữa thiên nhiên và môi trường nước ngọt và môi trường tự nhiên biển. Rừng ngập mặn có công dụng nhiều mặt như thiên nhiên và môi trường, xã hội và giá trị kinh tế tài chính, đặc biệt quan trọng về phòng hộ đê biển, chống xói lở, cố định và thắt chặt đất ven biển, ven sông, hạn chế gió bão, sóng biển, triều cường và góp thêm phần điều hòa khí hậu .
Theo kết quả điều tra khảo sát của Viện Sinh thái và Bảo vệ công trình cho thấy, khu vực ĐBSCL có diện tích có rừng ngập mặn là 73.372,04 ha, chiếm 50,5% diện tích rừng ngập mặn cả nước.
Tại đây trạng thái thực bì là rừng tự nhiên và rừng trồng được gây trồng nhiều năm qua ở những vùng cửa sông ven biển, bãi bồi đất ngập mặn, những nơi ngập triều trung bình, thể nền từ bùn đến sét, độ lún từ 20-40 cm, những loài cây được gây trồng đa phần gồm có : Đước đôi ( Rhizophora apiculata ), Mắm biển ( Avicennia marina ), Bần chua ( Sonneratia caseolaris ), Dừa nước ( Nypa fruticans ) và Mắm đen ( Avicennia officinalis ) …
Rừng ngập mặn ven biển đang bị suy giảm nghiêm trọng. (Ảnh: Internet) Tuy nhiên, dưới tác động ảnh hưởng của đổi khác khí hậu và con người khiến diện tích quy hoạnh rừng ngập mặn tại khu vực này bị suy giảm nghiêm trọng. Theo báo cáo giải trình của Bộ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, trong quy trình tiến độ từ 2011 – năm nay, diện tích quy hoạnh rừng ngập mặn toàn vùng đã giảm gần 10 %, từ 194.723 ha năm 2011 xuống còn 179.384 ha vào năm năm nay ( tức là đã giảm khoảng chừng 15.339 ha ) .Cũng theo báo cáo giải trình nêu trên, toàn vùng ĐBSCL có 24 khu vực liên tục bị xói lở trên tổng chiều dài khoảng chừng 147 km. Tốc độ xói lở từ 5 – 45 m / năm ( tức trung bình mỗi năm mất khoảng chừng 500 ha đất ) .
Theo một số nghiên cứu, với kịch bản nước biển dâng 1 m đến cuối thể kỷ này, ĐBSCL sẽ mất 70% diện tích rừng ngập mặn hiện có. Mà theo báo cáo mới đây của Viện Chiến lược chính sách tài nguyên môi trường 5, hệ sinh thái rừng ngập mặn ở ĐBSCL có giá trị kinh tế vào khoảng 2.950 tỉ đồng/năm. Nghĩa là đến cuối thế kỷ này, nước biển dâng có khả năng xóa sổ khoảng 2.000 tỉ đồng hằng năm cho riêng những đóng góp của hệ sinh thái rừng ngập mặn ĐBSCL cho nền kinh tế như cung cấp gỗ, sản phẩm ngoài gỗ, chức năng bảo vệ bờ biển, điều hòa khí hậu, hỗ trợ nuôi trồng thủy sản, hấp thu carbon, cung cấp dịch vụ du lịch và đa dạng sinh học.
Các chuyên viên cho rằng, nguyên do làm mất rừng ven biển hầu hết do phá rừng nuôi tôm, khai thác gỗ. Bên cạnh đó, việc quản trị, bảo vệ rừng ngập mặn của những cơ quan chức năng còn lỏng lẻo, thiếu sự đồng điệu ở địa phương. Đặc biệt, nguyên do lớn làm suy giảm tài nguyên rừng ngập mặn là do gió bão tàn phá, xói lở bờ biển .
Tình trạng sạt lở ven biển là một trong những nguyên nhân khiến diện tích rừng ngập mặn bị suy giảm. (Ảnh: Internet) Theo GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh, nguyên Viện trưởng Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật ( Viện Hàn lâm Khoa học Nước Ta ), thực trạng này ngày càng trở nên trầm trọng một phần là do tấm lá chắn bảo vệ đồng bằng – rừng ngập mặn ngày càng suy giảm .Theo GS Huỳnh, có nhiều nguyên do dẫn đến sự suy giảm này, từ ảnh hưởng tác động xấu đi của những yếu tố tự nhiên ( sóng, gió, bão … ) đến tác động ảnh hưởng của con người với những hoạt động giải trí thiết kế xây dựng, khai thác, nuôi trồng thủy hải sản … trong đó, theo GS Huỳnh, nguyên do chính là yếu tố con người .
Dẫn việc nuôi trồng thủy sản của người dân ven biển làm ví dụ, nguyên Viện trưởng Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật cho biết, việc khai thác, nuôi trồng thủy sản là cần thiết để duy trì cuộc sống của người dân, nhưng chặt phá rừng ngập mặn để nuôi tôm, nuôi cá là điều không thể được.
” Phá rừng ngập mặn để nuôi tôm, cá chỉ là chạy theo quyền lợi trước mắt trong khi để có được diện tích quy hoạnh rừng ngập mặn vài ba chục tuổi, phát huy tính năng của nó không phải là chuyện đơn thuần. Hoạt động nuôi trồng thủy hải sản ở ven biển cần phải có quy hoạch đơn cử, chỗ nào nuôi được, chỗ nào không nên nuôi “, GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh nói và nhấn mạnh vấn đề về mối quan hệ giữa con người với vạn vật thiên nhiên chính là mối quan hệ cộng sinh. Một khi mối quan hệ ấy bị phá vỡ, con người tàn phá vạn vật thiên nhiên thì cái giá phải trả sẽ rất đắt, mà thảm họa lũ lụt, sụt lún ở miền Trung vừa mới qua là một ví dụ nổi bật .” Ai cũng biết rừng ngập mặn có công dụng điều hòa, ngăn nước mặn xâm nhập vào sâu bên trong đất liền. Vậy nên, khi rừng bị phá càng nhiều thì nước mặn không còn gì cản trở nữa, thuận tiện vào sâu bên trong, tác động ảnh hưởng đến cây lúa, nguồn nước … của dân cư “, GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh chỉ rõ .
Hà Linh
