Du khách tò mò hệ sinh thái rừng tại Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa. ( Ảnh : Nguyễn Thành / TTXVN )
Việc Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa ở Ninh Thuận được UNESCO công nhận thể hiện sự ghi nhận của quốc tế đối với những giá trị về đa dạng sinh học cũng như nỗ lực bảo tồn thiên nhiên, phát triển bền vững của Việt Nam nói chung, tỉnh Ninh Thuận nói riêng.
Đây cũng là cơ hội để tỉnh Ninh Thuận tiếp tục bảo tồn và phát huy giá trị quý giá của của Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa.
Hệ sinh thái rừng khô hạn đặc trưng và độc đáo
Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa với 1 vùng lõi là vườn quốc gia Núi Chúa, tổng diện tích 106.646,45ha, là mẫu chuẩn duy nhất về hệ sinh thái rừng khô hạn đặc trưng và độc đáo của Việt Nam và Đông Nam Á.
Hệ sinh thái rừng ở khu vực này có giá trị đặc biệt quan trọng vì thuộc vùng sinh thái Trường Sơn ( Greater Annamites – thuộc khu vực SA4 ), là một trong 200 vùng sinh thái quan trọng toàn thế giới và được lựa chọn là một trong những vùng ưu tiên bảo tồn cao nhất của tổng thể những kiểu sinh cảnh chính trên toàn cầu .
Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa được những nhà khoa học nhìn nhận là nơi có khí hậu khắc nghiệt nhất ở Nước Ta lúc bấy giờ với lượng mưa trung bình hàng năm giao động từ 700 – 800 mm, thời tiết quanh năm nắng nóng .
Điều kiện khí hậu khô nóng đã hình thành nên một hệ sinh thái đặc trưng với diện tích quy hoạnh khoảng chừng 10.600 ha, chiếm khoảng chừng 35 % diện tích quy hoạnh tự nhiên của Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa. Điển hình của hệ sinh thái này là những loại thực vật có năng lực chịu hạn với những đặc thù như rụng lá về mùa khô, cây thấp lùn ; lá nhỏ và dày, có răng cưa, nhiều gai để giảm quy trình thoát hơi nước như xương rồng, trâm bầu, mùng quân ấn, lọ nồi ô rô, huyết giác, quyển bá xoắn …
Với những đặc trưng rất riêng này, Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa còn được xem là ” Thảo nguyên cây gai ” có 1 không 2 ở Nước Ta .
Vọoc Chà Vá chân đen, loại động vật hoang dã quý và hiếm sinh sống tại Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa cần được bảo vệ. ( Ảnh : Công Thử / TTXVN )Bên cạnh thực vật thì hệ động vật hoang dã cũng khiến nhiều người phải trầm trồ, kinh ngạc với 765 loài gồm có : thú, chim và bò sát lưỡng cư. Trong đó, 46 loài động vật hoang dã quý và hiếm như Voọc Chà Và chân đen, Gà Tiền mặt đỏ, Ếch cây Trung bộ, sơn dương, Rùa núi vàng, Beo lửa, Gấu ngựa, … được ghi tên vào trong Sách đỏ và được ưu tiên bảo tồn .
[Núi Chúa và Kon Hà Nừng trở thành khu dự trữ sinh quyển thế giới]
Phần biển trải dài 7.352 ha nên hệ sinh thái dưới nước của rừng quốc gia Núi Chúa cũng không kém phần nhiều mẫu mã. Nhất là hệ sinh vật biển cực kỳ phong phú về số lượng với 350 loài : 304 loại sinh vật biển cứng tạo rạn và 46 loài mới cũng như rất phong phú về sắc tố. Tiếp đến là hệ rong biển với 188 loài, điển hình nổi bật nhất là ngành Rong đỏ với 79 loài, cá có số lượng là 147 loài, thân mềm là 115 loài và giáp xác có 80 loài .
Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa còn có những đặc trưng điển hình nổi bật về những giá trị văn hóa truyền thống vật thể, phi vật thể của hội đồng những dân tộc bản địa địa phương, đặc biệt quan trọng là văn hóa truyền thống Chăm. Các khu công trình kiến trúc tháp Chăm huyền bí gắn với liên hoan của người Chăm cùng thẩm mỹ và nghệ thuật ca múa nhạc dân gian rực rỡ trong tiếng trống Ghinăng, tiếng đàn Baranưng, điệu múa Apsara ; làng nghề dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp, làng gốm Bàu Trúc có truyền thống lịch sử truyền kiếp .
Với những lợi thế vốn có từ tài nguyên du lịch tự nhiên, tài nguyên du lịch nhân văn phong phú phong phú, sự phối hợp giữa giá trị đa dạng sinh học và những giá trị văn hóa truyền thống đã quy tụ đủ những yếu tố, tiêu chuẩn để Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa trở thành Khu dự trữ sinh quyển quốc tế .
Nâng cao hiệu quả bảo tồn và phát huy giá trị đa dạng sinh học
Để nâng cao hiệu quả bảo tồn và phát huy giá trị đa dạng sinh học, Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa tập trung huy động các nguồn lực đầu tư nghiên cứu, bảo tồn đa dạng sinh học theo hướng phát huy các giá trị sinh thái, nhân văn của Khu dự trữ sinh quyển thông qua các hoạt động du lịch để thu hút du khách, tạo thêm nguồn thu nội lực phục vụ cho công tác bảo tồn đa dạng sinh học.
Hiện nay, Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa đang tăng cường tăng trưởng những mô hình du lịch sinh thái như du lịch biển, du lịch rừng, du lịch điều tra và nghiên cứu khoa học, du lịch giáo dục môi trường tự nhiên và du lịch thăm quan, nghỉ ngơi .
San hô ở vùng biển ở Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa. ( Ảnh : Nguyễn Thành / TTXVN )Việc tăng trưởng này tuân theo nguyên tắc không làm biến hóa cảnh sắc, không gây ảnh hưởng tác động xấu đến tài nguyên động, thực vật hoặc làm giảm tính đa dạng sinh học và gây ô nhiễm môi trường tự nhiên, bảo vệ tăng trưởng vững chắc so với bảo tồn nguồn gen và đa dạng sinh học của Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa .
Bên cạnh đó, Khu dự trữ sinh quyển chú trọng tuyên truyền, tập huấn về du lịch sinh thái cho nhân viên, khách du lịch, cộng đồng địa phương để nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang, quản trị Ủy ban Quốc gia UNESCO Nước Ta cho rằng việc khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa vừa được UNECO công nhận đã góp thêm phần tiếp thị hình ảnh quốc gia, con người, văn hóa truyền thống Nước Ta ra quốc tế. Đây cũng là thời cơ nâng tầm để góp phần vào công cuộc tăng trưởng kinh tế-xã hội của địa phương .
Chính thế cho nên, Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang chú ý quan tâm thời hạn tới tỉnh Ninh Thuận cần xác lập rõ việc bảo vệ, duy trì cũng như phát huy những giá trị của những khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa là rất thiết yếu .
Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang ý kiến đề nghị tỉnh Ninh Thuận đưa ngay việc tăng trưởng, bảo tồn và phát huy giá trị của Núi Chúa vào kế hoạch tăng trưởng kinh tế-xã hội của địa phương, Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang cho rằng như vậy mới hoàn toàn có thể duy trì giá trị khu dự trữ sinh quyển này theo hướng vững chắc .
Theo bà Lê Thị Hồng Vân, Đại sứ, Trưởng đại diện thay mặt phái đoàn Nước Ta bên cạnh Tổ chức Giáo dục đào tạo, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc ( UNESCO ), việc được công nhận là khu dự trữ sinh quyển quốc tế cũng tạo nhiều thời cơ để tiếp cận, vận dụng những ý tưởng sáng tạo và san sẻ kinh nghiệm tay nghề về quản trị tài nguyên vạn vật thiên nhiên, tăng trưởng bền vững và kiên cố kinh tế tài chính xã hội, bộc lộ cam kết của Nước Ta trong việc bảo tồn vạn vật thiên nhiên và đa dạng sinh học, hồi sinh những hệ sinh thái, ứng phó với đổi khác khí hậu … ; đồng thời góp thêm phần lan rộng ra mạng lưới khu dự trữ sinh quyển quốc tế, tiếp thị hình ảnh quốc gia, con người, vạn vật thiên nhiên và văn hóa truyền thống Nước Ta .
Bên cạnh đó, việc công nhận khu dự trữ sinh quyển quốc tế không đơn thuần chỉ là thương hiệu, mà tạo tiền đề để những địa phương kiến thiết xây dựng quy mô tăng trưởng kinh tế-xã hội vững chắc, kết nối hài hòa con người và vạn vật thiên nhiên, phối hợp cân đối giữa bảo tồn đa dạng sinh học gắn với tăng trưởng kinh tế-xã hội và sinh kế của người dân, điều này càng đặc biệt quan trọng quan trọng trong nỗ lực hồi sinh và tăng trưởng sau đại dịch COVID-19. / .
(Vietnam+)
