Hệ sinh thái rừng ngập mặn của nước ta có đặc điểm

Rừng ngập mặn đôi khi gọi là rừng đước là quần xã được hợp thành từ thực vật ngập mặn ảnh hưởng bởi nước triều ven biển nhiệt đới hoặc bán nhiệt đới. Rừng nhiệt đới phân bổ từ vĩ độ 25 Bắc xuống vĩ độ 25 Nam. Theo thống kê năm 2000 rừng ngập mặn phổ biến trên 118 quốc gia trên thế giới với diện tích 137.760km².[1][2]

Nội dung chính

• Mục lục
• Sinh thái họcSửa đổi
• Khí hậuSửa đổi
• Thủy vănSửa đổi
• Độ mặnSửa đổi
• Thể nềnSửa đổi
• Địa hìnhSửa đổi
• Phân bốSửa đổi
• Rừng ngập mặn ở Việt NamSửa đổi
• Vai tròSửa đổi
• Cung cấp sinh kế cho con ngườiSửa đổi
• Bảo vệ chống thiên taiSửa đổi
• Giảm xói lở và bảo vệ đấtSửa đổi
• Giảm ô nhiễmSửa đổi
• Giảm tác động của biến đổi khí hậuSửa đổi
• Nguồn sống cho động vậtSửa đổi
• Mối đe dọa và bảo vệSửa đổi
• Mối nguy hạiSửa đổi
• Hoạt động bảo vệSửa đổi
• Xem thêmSửa đổi
• Tham khảoSửa đổi
• Chú thíchSửa đổi
• Liên kết ngoàiSửa đổi
• Video liên quan

Rừng ngập mặn ở Việt Nam

Rừng ngập mặn ở Việt Nam

Môi trường sinh thái của rừng ngập mặn là chuyển tiếp giữa biển và đất liền do vậy sự sống sót phân chia, tăng trưởng và tổ thành loài của rừng ngập mặn chịu tác động ảnh hưởng của nhiều tác nhân sinh thái mà cho đến nay vẫn chưa có những nhìn nhận hay chứng minh và khẳng định về mức độ quan trọng của những tác nhân sinh thái đó .

Khí hậuSửa đổi

Khí hậu với những yếu tố như nhiệt độ, gió và lượng mưa ảnh hưởng tác động ảnh hưởng tác động đến ranh giới phân chia và kích cỡ tăng trưởng của những loài thực vật trong rừng ngập mặn. Nhiệt độ cũng ảnh hưởng tác động rõ ràng đến phân chia của giới động vật hoang dã cư trú tại rừng ngập mặn .

Thủy vănSửa đổi

Các yếu tố của thủy văn như thủy triều, hải lưu, dòng nước ngọt là những yếu tố tương đối quan trọng và tác động ảnh hưởng lớn đến phân chia của rừng ngập mặn. Chúng không những tác động ảnh hưởng trực tiếp lên thực vật tại rừng ngập mặn qua mức độ ngập, thời hạn ngập, độ mặn, cấu trúc thể nền, sự bốc hơi mà còn tác động ảnh hưởng tới sinh trưởng của cây rừng ngập mặn và những loài động vật hoang dã của rừng ngập mặn .

Độ mặnSửa đổi

Độ mặn là một trong những yếu tố sinh thái quan trọng nhất tác động ảnh hưởng trực tiếp đến sinh trưởng và sống sót của rừng ngập mặn. Đối với nồng độ mặn khác nhau của nước biển sẽ kéo theo sự phân bổ khác nhau của những loài thực vật tổ thành nên rừng ngập mặn. Độ mặn còn tác động ảnh hưởng tới kích cỡ sinh trưởng nhiều loài thực vật và động vật hoang dã rừng ngập mặn. Rừng ngập mặn tăng trưởng tốt nhất nơi nước ngập có độ mặn từ 15-25, nhưng nơi có độ mặn dưới 4 sẽ không còn rừng ngập mặn tự nhiên, nhưng nới có độ mặn 40-80 rừng ngập mặn sẽ có tổ thành loài nghèo nàn .

Thể nềnSửa đổi

Rừng ngập mặn tăng trưởng phổ cập nhất ở thể nền bùn sét là những khu vực ngập mặn ven biển ở vịnh kín, cửa sông. Tuy nhiên nhiều thể nền khác cũng hoàn toàn có thể tăng trưởng rừng ngập mặn như bùn cát, sét bùn cát, ít khi ghi nhận thấy thể nền của rừng ngập mặn là sinh vật biển hay cát thô lẫn sỏi đá .

Địa hìnhSửa đổi

Rừng ngập mặn đa phần Open ở những vùng có địa hình bờ biển nông cạn, ít sóng. Những khu vực có bờ biển hẹp, sâu, khúc khuỷu thường không Open sự tăng trưởng của rừng ngập mặn tự nhiên .

Phân bốSửa đổi

Bản đồ phân bổ rừng ngập mặn trên thế giớiBản đồ phân chia rừng ngập mặn trên quốc tếRừng ngập mặn hoàn toàn có thể được tìm thấy ở hơn 118 vương quốc và vùng chủ quyền lãnh thổ trong khu vực nhiệt đới gió mùa và cận nhiệt đới của quốc tế. Các tỷ suất Phần Trăm về diện tích quy hoạnh lớn nhất của rừng ngập mặn được tìm thấy giữa 5 ° vĩ Bắc và 5 ° vĩ Nam. Khoảng 75 % rừng ngập mặn trên quốc tế được tìm thấy trong chỉ 15 vương quốc. Châu Á có số lượng rừng ngập mặn lớn nhất ( 42 % ) của quốc tế, tiếp theo là châu Phi ( 21 % ), Bắc và Trung Mỹ ( 15 % ), Châu Đại Dương ( 12 % ) và Nam Mỹ ( 11 % ). Wahsh ( 1974 ) phân loại thảm cây ngập mặn quốc tế thành 2 nhóm chính :

• Khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương gồm Nam Nhật Bản, Philippines, Đông Nam Á, Ấn Độ, bờ biển Hồng Hải, Đông Phi, Australia, New Zealand, quần đảo phía Nam Thái Bình Dương tới tận đảo Xamoa.
• Khu vực Tây Phi và châu Mỹ, bao gồm bờ biển châu Phi phía Đại Tây Dương, quần đảo Galapagos và châu Mỹ.

Tổng diện tích quy hoạnh rừng ngập mặn quốc tế vào khoảng chừng 15.429.000 ha, trong đó có 6.246.000 ha thuộc châu Á nhiệt đới và châu Đại dương, 5.781.000 ha ở châu Mỹ nhiệt đới gió mùa và 3.402.000 ha thuộc châu Phi .

Rừng ngập mặn ở Việt NamSửa đổi

Rừng ngập mặn tại Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ, Việt NamRừng ngập mặn tại Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ, Nước TaNăm 2005, rừng ngập mặn ở Nước Ta bao trùm diện tích quy hoạnh khoảng chừng 209.741 hecta, hầu hết ở Đồng bằng sông Cửu Long ( tổng số 91.080 ha ) .

Vai tròSửa đổi

Rừng ngập mặn quan trọng là vì chúng cung ứng rất nhiều quyền lợi cho con người, động vật hoang dã và những hệ sinh thái xung quanh .

Cung cấp sinh kế cho con ngườiSửa đổi

Rừng ngập mặn cung ứng nhiều loại nguyên vật liệu mà con người cần. Con người ăn, đánh bắt cá và bán nhiều loài cá và động vật hoang dã có vỏ sống trong rừng ngập mặn. Rừng ngập mặn còn cung ứng nhiều nguyên vật liệu mà con người liên tục sử dụng như củi và than ( từ những cành cây chết ), dược liệu, sợi, thuốc nhuộm, mật ong và lá dừa để lợp mái. Rừng ngập mặn có giá trị về văn hóa truyền thống so với rất nhiều người và còn thích hợp cho du lịch. Rừng ngập mặn đang là nơi phân phối sinh kế cho nhiều người trên toàn quốc tế, họ sống dựa vào việc khai khác những giá trị từ những cánh rừng ngập mặn .

Bảo vệ chống thiên taiSửa đổi

Rừng ngập mặn bảo vệ con người, nhà cửa và ruộng rẫy khỏi thiên tai như bão, ngập lụt và sóng triều. Những thân cây, cành và rễ của rừng ngập mặn có vai trò như những rào cản giúp giảm những ảnh hưởng tác động của sóng, ngập lụt và gió mạnh .

Giảm xói lở và bảo vệ đấtSửa đổi

Rừng ngập mặn có một mạng lưới hệ thống lớn những thân, cành và rễ giúp bảo vệ bờ biển và đất đai khỏi xói lở và ảnh hưởng tác động của sóng. Thường tại những khu vực bờ sông và bờ biển nơi rừng ngập mặn đã bị tàn phá thì hiện tượng kỳ lạ xói lở xảy ra rất mạnh. Hệ thống lớn những thân, cành và rễ còn giúp cho quy trình lấn biển giúp tăng diện tích quy hoạnh đất bằng cách giữ lại và kết dính những vật tư phù sa từ sông mang ra. Cũng bằng cách này mà cây rừng ngập mặn tự thiết kế xây dựng cho mình thiên nhiên và môi trường sống thích hợp. Loài Mắm là cây tiên phong trong việc tăng trưởng rừng ngập mặn, chúng giúp cốt kết đất bùn loãng và giữ phù sa ở lại, sau đó là những loài khác tăng trưởng theo như Đước, Bần, ô rô, quy trình xảy ra liên tục, rừng ngập mặn ngày càng tăng trưởng hướng ra biển và những bãi bồi ven biển .

Giảm ô nhiễmSửa đổi

Rừng ngập mặn giúp lọc bỏ những chất phú dưỡng, trầm tích và chất ô nhiễm ra khỏi đại dương và sông ngòi. Vì thế, chúng giúp lọc sạch nước cho những mạng lưới hệ thống sinh thái xung quanh ( như hệ sinh thái sinh vật biển, cỏ biển ). Rừng ngập mặn được ví như là quả Thân của môi trường tự nhiên. Bằng những quy trình sinh hóa phức tạp, rừng ngập mặn phân giải, chuyển hóa, hấp thụ những chất ô nhiễm .

Giảm tác động của biến đổi khí hậuSửa đổi

Với việc biến đổi khí hậu được dự đoán là sẽ làm tăng mức độ xảy ra của những hiện tượng thời tiết cực đoan như bão và lũ lụt, rừng ngập mặn sẽ trở nên đặc biệt quan trọng để bảo vệ con người, nhà cửa và ruộng đồng khỏi những thiên tai này. Rừng ngập mặn còn có tác dụng rất tốt trong việc loại thải khí nhà kính (vốn là nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu) ra khỏi bầu khí quyển.

Nguồn sống cho động vậtSửa đổi

Rừng ngập mặn phân phối chỗ cư ngụ và nguồn thức ăn cho rất nhiều loại cá, động vật hoang dã có vỏ ( như nghêu, sò, cua, ốc .. ), chim và động vật hoang dã có vú. Một vài động vật hoang dã hoàn toàn có thể được tìm thấy trong rừng ngập mặn gồm có : nhiều loại cá, chim, cua, sò huyết, nghêu, hàu, tôm, ốc, chuột, dơi và khỉ. Rừng ngập mặn còn là khu vực kiếm ăn, nơi sinh sản và nuôi dưỡng quan trọng của nhiều loài cá, động vật hoang dã có vỏ và tôm. Lá và thân cây ngập mặn, khi bị phân hủy sẽ cung ứng những vụn chất hữu cơ vốn là nguồn thức ăn quan trọng cho những loài thủy sinh. Tương tự như vậy, những loài sinh vật phù du sống dưới rễ của những cây ngập mặn là nguồn thức ăn quan trọng cho nhiều loài cá .Rừng ngập mặn đặc biệt quan trọng quan trọng so với những loài cá đánh bắt cá thương mại, vốn có rất nhiều loài đã đẻ trứng trong rễ cây rừng ngập mặn nhằm mục đích mục tiêu bảo vệ con của chúng. Quan trọng hơn, 75 % những loài cá đánh bắt cá thương mại ở vùng nhiệt đới gió mùa trải qua một khoảng chừng thời hạn nào đó trong vòng đời của mình tại những khu rừng ngập mặn .Rừng ngập mặn đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong những mạng lưới hệ thống lưới thức ăn phức tạp. Điều này có nghĩa là sự tàn phá rừng ngập mặn hoàn toàn có thể có ảnh hưởng tác động rất xấu và rộng đến đời sống thủy sinh và đại dương. Sự suy kiệt của rừng ngập mặn là một nguyên do chính dẫn đến suy kiệt đời sống thủy sinh vì rừng ngập mặn không còn để đóng vai trò như vườn ươm hay chỗ kiếm ăn cho những sinh vật thủy sinh nhỏ. Kết quả là, trữ lượng thủy hải sản không hề được tái tạo. Sản lượng cá, tôm, động vật hoang dã có vỏ và cua sẽ giảm khi diện tích quy hoạnh rừng giảm. Không có những sinh vật thủy sinh nhỏ vào thời gian này nghĩa là không có nguồn cá để đánh bắt cá trong tương lai .

Mối đe dọa và bảo vệSửa đổi

Mối nguy hạiSửa đổi

Trong quá khứ, tầm quan trọng của rừng ngập mặn cho môi trường tự nhiên và bảo vệ con người không được biết đến rõ ràng và hiệu quả là nhiều khu rừng ngập mặn trên khắp quốc tế bị tàn phá. Khoảng phân nửa diện tích quy hoạnh rừng ngập mặn của quốc tế đã bị hủy hoại trong suốt 50 năm qua. Ở Nước Ta, trong suốt quy trình tiến độ từ năm 1969 đến 1990, khoảng chừng 33 % diện tích quy hoạnh rừng ngập mặn của nước ta đã bị tàn phá, khiến cho diện tích quy hoạnh bao trùm rừng giảm từ 425.000 ha còn 286.400 ha. Vào năm 2002 diện tích quy hoạnh rừng ngập mặn chỉ còn 155.290 ha. Tiếc thay, rừng ngập mặn vẫn đang bị tàn phá trải qua một số ít những hoạt động giải trí của cả con người và những quy trình tự nhiên .

Sự hủy hoại bởi con ngườiSửa đổi

Mối rình rập đe dọa lớn nhất đến những khu rừng ngập mặn là sự tàn phá của con người. Nhiều người tàn phá rừng ngập mặn bằng cách chặt cây để lấy củi và gỗ, hay lấy đất để nuôi tôm, trồng cây cho những mục tiêu kiến thiết xây dựng và tăng trưởng khác. Một số người khác nhổ rễ và tàn phá cây rừng ngập mặn để đào sâm đất ( con đồm độp ) và bắt cua. Một vài phương pháp bắt thủy hải sản cũng có hại đến rừng ngập mặn như kéo và đẩy lưới gần cây con sẽ làm tróc hay bật rễ của chúng. Ngoài ra cuộc chiến tranh và sử dụng vũ khí hóa học đã hủy hoại một diện tích quy hoạnh lớn rừng ngập mặn của Nước Ta cũng như Thế giới trong quá khứ .

Các hóa chất và chất ô nhiễmSửa đổi

Rừng ngập mặn cũng hoàn toàn có thể bị tổn thương hoặc tàn phá bởi những hóa chất và chất ô nhiễm như thuốc trừ sâu và phân bón. Những chất này đi theo nước chảy tràn từ đồng ruộng, hay nước thải từ những khu nuôi trồng thủy hải sản và những thành phố, theo những con sông và kênh rạch để tập trung chuyên sâu ở rừng ngập mặn. Những mối rình rập đe dọa tự nhiên rừng ngập mặn còn hoàn toàn có thể bị rình rập đe dọa bởi những cơn sóng lớn hay thảm họa tự nhiên như những cơn bão. Sâu và bệnh cũng gây tác động ảnh hưởng xấu đến cây rừng ngập mặn. Con hàu gây tổn hại cho những cây con bằng cách bám mình vào thân và rễ cây .

Biến đổi khí hậuSửa đổi

Trong tương lai khi mực nước biển dâng do ảnh hưởng tác động của biến hóa khí hậu sẽ rình rập đe dọa đến rừng ngập mặn trên khắp quốc tế. Khi nước biển dâng, 1 số ít khu vực sinh sống của 1 số ít cây rừng ngập mặn sẽ bị ngập nhiều hơn ( hay bị quá mặn ) cho loài cây rừng đó sinh sống. Nếu cây ngập mặn không hề vận động và di chuyển lên vùng đất cao hơn, do bị cản bởi đê hay những vật cản khác, cây sẽ không có chỗ nào để sống và bị chết ngập. Biến đổi khí hậu cũng được Dự kiến là sẽ tăng cường mức độ những sự kiện thời tiết cực đoan như bão tố và lũ lụt. Càng nhiều lần Open những sự kiện như vậy thì rừng càng bị tổn thương ( do không kịp phục sinh ) .

Hoạt động bảo vệSửa đổi

Rất nhiều cơ quan chính phủ trên khắp quốc tế trong đó có Nước Ta đã đặt ra những luật để bảo vệ rừng ngập mặn, và đã mở màn triển khai những chương trình trồng lại rừng để tăng diện tích quy hoạnh bao trùm bởi rừng ngập mặn. So với mức độ bao trùm rừng vào khoảng chừng 155.290 ha của năm 1990, năm 2005 Nước Ta đã trồng và đạt được diện tích quy hoạnh rừng ngập mặn là 209.741 ha. Các hoạt động giải trí tuyên truyền khuyến khích bảo vệ rừng ngập mặn gồm có :

• Cẩn thận khi đi trong rừng ngập mặn: không vô tình làm gãy cây rừng hay giẫm đạp lên cây con khi đi vào trong rừng, hay lúc đi đánh bắt tài nguyên như cua, tôm và cá.
• Giữ sạch môi trường nước: không vứt rác thải vào sông, rạch hay biển, bởi vì nó sẽ trôi theo dòng nước để đến rừng ngập mặn.
• Không sử dụng các hóa chất và thuốc trừ sâu bởi khi theo dòng nước thải ra biển chung đặc biệt nguy hiểm cho các khu rừng ngập mặn.
• Tổ chức và vận động tham gia vào các sự kiện trồng rừng ngập mặn.

Xem thêmSửa đổi

• Thực vật ngập mặn
• Nước mặn
• Xâm nhập mặn
• Rừng mưa nhiệt đới
• Đầm lầy
• Thủy triều

Tham khảoSửa đổi

1. ^ Giri, C. et al. Status and distribution of mangrove forests of the world using earth observation satellite data. Glob. Ecol. Biogeogr. 20, 154 – 159 ( 2011 ) .
2. ^

   Status and distribution of mangrove forests of the world using earth observation satellite data ( PDF ). Bản gốc ( PDF ) lưu trữ ngày 8 tháng 8 năm 2019 .

   Xem thêm: Sự khác biệt giữa Khu bảo tồn Động vật hoang dã và Vườn quốc gia

3. ^ Phạm Xuân Hoàn ( chủ biên ) – Triệu Văn Hùng – Phạm Văn Điển – Nguyễn Trung Thành – Võ Đại Hải ; Một số yếu tố trong Lâm học nhiệt đới gió mùa ; Nhà xuất bản Nông nghiệp ( 2004 ) ; Trang 197 .

• Tuan Vo Quoc, Natascha Oppelt, Patrick Leinenkugel, Claudia Kuenzer: Remote Sensing in Mapping Mangrove Ecosystems – An Object-based Approach. In: Remote Sensing. 5(1), 2013, 183-201, doi:10.3390/rs5010183.
• Claudia Kuenzer, Andrea Bluemel, Steffen Gebhardt, Quoc Tuan Vo, Stefan Dech: Remote Sensing of Mangrove Ecosystems: A Review. In: Remote Sensing. 3(5), 2011, ISSN2072-4292, 878928, doi:10.3390/rs3050878.
• Tuan Vo Quoc, Claudia Kuenzer, Quang Minh Vo, Florian Moder, Natascha Oppelt: Review of Valuation Methods for Mangrove Ecosystem Services. In: Ecological Indicators. 23, 2012, ISSN1470-160X, 431446, doi:10.1016/j.ecolind.2012.04.022.
• Pham Trong Thinh 2011: Management of Natural Resources in the Coastal Zone of Soc Trang Province – Mangroves of Soc Trang 1965 – 2007. Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH project Management of Natural Resources in the Coastal Zone of Soc Trang Province.
• Saenger, Peter (2002). Mangrove Ecology, Silviculture, and Conservation. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht. ISBN 1-4020-0686-1.
• Hogarth, Peter J. (1999). The Biology of Mangroves. Oxford University Press, Oxford. ISBN 0-19-850222-2.
• Thanikaimoni, Ganapathi (1986). Mangrove Palynology UNDP/UNESCO and the French Institute of Pondicherry, ISSN 0073-8336 (E).
• Tomlinson, Philip B. (1986). The Botany of Mangroves. Cambridge University Press, Cambridge, ISBN 0-521-25567-8.
• Teas, H. J. (1983). Biology and Ecology of Mangroves. W. Junk Publishers, The Hague. ISBN 90-6193-948-8.
• Plaziat, J.C., et al. (2001). “History and biogeography of the mangrove ecosystem, based on a critical reassessment of the paleontological record”. Wetlands Ecology and Management 9 (3): pp.161179.
• Sato, Gordon; Riley, Robert; et al. Growing Mangroves With The Potential For Relieving Regional Poverty And Hunger WETLANDS, Vol. 25, No. 3 September 2005
• Jayatissa, L. P., Dahdouh-Guebas, F. & Koedam, N. (2002). “A review of the floral composition and distribution of mangroves in Sri Lanka”. Botanical Journal of the Linnean Society 138: 2943.
• Warne, K. (February 2007). “Forests of the Tide”. National Geographic pp.132151
• Aaron M. Ellison (2000) “Mangrove Restoration: Do We Know Enough?” Restoration Ecology 8 (3), 219229 doi: 10.1046/j.1526-100x.2000.80033.x
• Agrawala, Shardul; Hagestad; Marca; Koshy, Kayathu; Ota, Tomoko; Prasad, Biman; Risbey, James; Smith, Joel; Van Aalst, Maarten. 2003. Development and Climate Change in Fiji: Focus on Coastal Mangroves. Organisation of Economic Co-operation and Development, Paris, Cedex 16, France.
• Barbier, E.B., Sathirathai, S., 2001. Valuing Mangrove Conservation in Southern Thailand. Contemproary Economic Policy. 19 (2) 109122.
• Bosire, J.O., Dahdouh-Guebas, F., Jayatissa, L.P., Koedam, N., Lo Seen, D., Nitto, Di D. 2005. How Effective were Mangroves as a Defense Against the Recent Tsunami? Current Biology Vol. 15 R443-R447.
• Bowen, Jennifer L., Valiela, Ivan, York, Joanna K. 2001. Mangrove Forests: One of the World’s Threatened Major Tropical Environments. Bio Science 51:10, 807815.
• Jin-Eong, Ong. 2004. The Ecology of Mangrove Conservation and Management. Hydrobiologia. 295:1-3, 343351.
• Glenn, C. R. 2006. “Earth’s Endangered Creatures” (Online). Truy cập 4/28/2008 at http://earthsendangered.com.
• Lewis, Roy R. III. 2004. Ecological Engineering for Successful Management and Restoration of Mangrove Forest. Ecological Engineering. 24:4, 403418.
• Kuenzer, C., Bluemel A., Gebhardt, S., Vo Quoc, T., and S. Dech. 2011. “Remote Sensing of Mangrove Ecosystems: A Review”. Remote Sensing 3: 878-928; doi:10.3390/rs3050878
• Lucien-Brun H. 1997. Evolution of world shrimp production: Fisheries and aquaculture. World Aquaculture. 28:2133.
• Twilley, R. R., V.H. Rivera-Monroy, E. Medina, A. Nyman, J. Foret, T. Mallach, and L. Botero. 2000. Patterns of forest development in mangroves along the San Juan River estuary, Venezuela. Forest Ecology and Management.
• Vo Quoc, T., Kuenzer, C., Vo Quang, M., Moder, F., and N. Oppelt, 2012. “Review of Valuation Methods for Mangrove Ecosystem Services”. Journal of Ecological Indicators, 23: 431-446

Chú thíchSửa đổi

Liên kết ngoàiSửa đổi