Đường Cách Mạng Tháng Tám đoạn thuộc Quận 3
Đường Cách Mạng Tháng Tám là một tuyến đường trục huyết mạch trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, nối từ ngã sáu Phù Đổng (Quận 1) đến ngã tư Bảy Hiền (quận Tân Bình).[1]
Tuyến đường này khởi đầu từ ngã sáu Phù Đổng ( vòng xoay giao thông vận tải nơi giao nhau của 6 tuyến đường : Cách Mạng Tháng Tám, Lý Tự Trọng, Phạm Hồng Thái, Nguyễn Thị Nghĩa, Nguyễn Trãi và Lê Thị Riêng ), đi về hướng tây-bắc sang Quận 3 đến Công trường Dân Chủ ( nơi giao nhau của các con đường : Cách Mạng Tháng Tám, Ba Tháng Hai, Võ Thị Sáu, Lý Chính Thắng, Nguyễn Phúc Nguyên và Nguyễn Thượng Hiền ). Từ đây, tuyến đường liên tục đi thẳng qua khu vực Hòa Hưng, tạo thành một đoạn ranh giới giữa Quận 3 và Quận 10 rồi đi tiếp một đoạn trên địa phận Q. Tân Bình đến ngã tư Bảy Hiền ( nơi giao nhau của 4 tuyến đường : Cách Mạng Tháng Tám, Trường Chinh, Lý Thường Kiệt, Hoàng Văn Thụ ). [ 1 ]
Con đường thiên lý từ Gia Định đi Nam Vang trên bản đồ năm 1815 do Trần Văn Học vẽ
Đường này xưa vốn là một đoạn của con đường Thiên Lý từ Gia Định đi Tây Ninh và Cao Miên ( nay là các con đường Cách Mạng Tháng Tám, Trường Chinh và Quốc lộ 22 ). Dưới triều Nguyễn, đây là tuyến đường huyết mạch giữa Gia Định và Nam Vang ( Cao Miên ). Các đoàn sứ thần, thương nhân qua lại bằng xe trâu, xe bò hoặc ngựa thồ, luân chuyển sản phẩm & hàng hóa giữa hai vương quốc. Con đường này từng tận mắt chứng kiến những đoàn quân của triều Nguyễn đến tiếp cứu theo nhu yếu của triều đình Cao Miên để chống lại quân xâm lược Xiêm. [ 2 ]
Sách Gia Định thành thông chí có ghi chép lại như sau: “Tháng 10 năm Ất Hợi (1815) niên hiệu Gia Long 14, Khâm mạng Gia Định thành tổng trấn quan đo đạc từ cửa Đoài Duyệt phía tây Thành đến cầu Tham Lương, bến đò Thị Lưu qua chầm Lão Nhông giáp ngã ba Sứ lộ, qua Khê Lăng đến đất Kha Pha Cao Miên, rồi đến sông lớn, dài 439 dặm, gặp chỗ có sông, khe thì gác cầu cống, chỗ bùn lầy thì đắp đất, rừng rú thì đốn cây, mở làm Thiên lý cù, bề ngang 6 tầm, làm thành con đường bằng thẳng cho người ngựa qua lại được bình an.”[3]
Đường Verdun trên map Hồ Chí Minh và Chợ Lớn năm 1923
Năm 1865, người Pháp gọi đoạn đường từ ngã sáu Phù Đổng đến Quận 12 ngày nay là đường Thuận Kiều, theo tên gọi của đồn Thuận Kiều (một đồn binh đóng ở địa điểm thuộc phường Tân Thới Nhất hiện nay). Năm 1916, đoạn đường thuộc thành phố Sài Gòn được đặt tên là đường Verdun[4], phần còn lại của con đường đến Campuchia được gọi là đường thuộc địa số 1. Ngày 25 tháng 4 năm 1947, chính quyền Quốc gia Việt Nam đổi tên đoạn đường từ ngã sáu Phù Đổng đến đường Nguyễn Thị Minh Khai thành đường Nguyễn Văn Thinh, đoạn từ Nguyễn Thị Minh Khai đến Điện Biên Phủ thành đường Thái Lập Thành. Ngày 31 tháng 10 năm 1951 lại đổi đoạn từ đường Điện Biên Phủ đến đường Hòa Hưng thành đường Chanson[5][6]. Như vậy lúc này đường Verdun chỉ còn một đoạn ngắn từ đường Hòa Hưng đến đường Tô Hiến Thành ngày nay.
Năm 1955, chính quyền Việt Nam Cộng hòa gộp 4 con đường Nguyễn Văn Thinh, Thái Lập Thành, Chanson và Verdun thành đường Lê Văn Duyệt, kéo dài từ ngã sáu đến ranh giới thành phố Sài Gòn (kênh Vòng Thành, nay là đường Bắc Hải)[a][7]; đổi đường thuộc địa số 1 thành Quốc lộ 1, riêng đoạn đường từ ranh thành phố Sài Gòn đến Bà Quẹo (thuộc tỉnh Gia Định) được đặt tên là đường Phạm Hồng Thái.[6]
Năm 1975, chính quyền Cộng hòa Miền Nam Việt Nam nhập hai đường Lê Văn Duyệt, Phạm Hồng Thái và một đoạn Quốc lộ 1 thành đường Cách Mạng Tháng Tám, kéo dài từ ngã sáu đến cầu Tham Lương. Đến năm 2000, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh lại quyết định cắt đoạn đường Cách Mạng Tháng Tám từ ngã tư Bảy Hiền đến cầu Tham Lương để nhập với một đoạn Quốc lộ 22 thành đường Trường Chinh như hiện nay.[6]
Tình trạng tuyến đường[sửa|sửa mã nguồn]
Tuy là trục đường huyết mạch nhưng đoạn đường từ công trường thi công Dân Chủ đến ngã tư Bảy Hiền có mặt đường rất hẹp, chỉ rộng khoảng rộng 8 – 10 m, dành cho 2 – 3 làn xe lưu thông. Do đó con đường này tiếp tục ùn tắc giao thông vận tải vào giờ cao điểm [ 8 ]. Theo quy hoạch, con đường này có lộ giới 35 m và có tuyến đường tàu đô thị số 2 đi ngầm bên dưới [ 9 ] [ 10 ] [ 11 ]. Từ năm 2020, Thành phố Hồ Chí Minh đã khởi đầu tiến hành giải phóng mặt phẳng dọc đường Cách Mạng Tháng Tám và đường Trường Chinh để lan rộng ra đường và thiết kế xây dựng tuyến đường tàu đô thị này. [ 12 ] [ 13 ]
- ^ Lúc này thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Gia Định là hai đơn vị chức năng hành chính riêng không liên quan gì đến nhau, và tại tỉnh Gia Định lúc bấy giờ cũng có một con đường mang tên Lê Văn Duyệt, lê dài từ cầu Bông đến đường Chi Lăng ( nay là đường Phan Đăng Lưu ). Con đường này vào năm 1975 bị nhập với đường Đinh Tiên Hoàng, đến năm 2020 mới đổi lại thành đường Lê Văn Duyệt
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
- “Con đường thiên lý ngang qua Sài Gòn”. Báo điện tử Pháp Luật Thành phố Hồ Chí Minh. 20 tháng 2 năm 2018.
