Vậy nói một cách rễ hiểu thì Transistor là một linh kiện bán dẫn chủ động được sử dụng trong mạch khuếch đại, thiết bị đóng ngắt….
Cấu tạo của Transistor
Transistor gồm ba lớp bán dẫn ghép với nhau hình thành hai mối tiếp giáp P-N, nếu ghép theo thứ tự PNP ta được Transistor thuận, nếu ghép theo thứ tự NPN ta được Transistor ngược. Nói một cách rễ hiểu thì Transistor tương tự với hai Diode đấu ngược chiều nhau .
Ba lớp bán dẫn được nối ra thành ba cực, lớp giữa gọi là cực gốc ( hay còn gọi là chân tín hiệu ) ký hiệu là B ( Base ), lớp bán dẫn B rất mỏng dính và có nồng độ tạp chất thấp .
Hai lớp bán dẫn bên ngoài được nối ra thành cực phát ( Emitter ) viết tắt là E, và cực thu hay cực góp ( Collector ) viết tắt là C, vùng bán dẫn E và C có cùng loại bán dẫn ( loại N hay P. ) nhưng có size và nồng độ tạp chất khác nhau nên không hoán vị cho nhau được .
Khi ghép một bán dẫn điện âm nằm giữa hai bán dẫn điện dương ta được Transistor loại PNP. Còn khi ghép một bán dẫn điện dương nằm giữa hai bán dẫn điện âm ta được Tranzito NPN. Chính vì thế Transistor được chia ra làm 2 loại là NPN và PNP.
Nguyên lý hoạt động của transistor
Nguyên lý doạt động của Transistor
Để Transistor thao tác, ta phải cấp một điện áp 1 chiều tới những cực của chúng
Để đơn cử hơn ta sẽ xét trên Transistor NPN ( Hay còn gọi là Tran nghịch )
Ta cấp một nguồn một chiều UCE vào hai cực C và E trong đó ( + ) nguồn vào cực C và ( – ) nguồn vào cực E .
Cấp nguồn một chiều UBE đi qua công tắc và trở hạn dòng vào hai cực B và E, trong đó cực ( + ) vào chân B, cực ( – ) vào chân E .
Khi công tắc mở, ta thấy rằng, mặc dầu hai cực C và E đã được cấp điện nhưng vẫn không có dòng điện chạy qua mối C E ( lúc này dòng IC = 0 )
Khi công tắc đóng, mối P-N được phân cực thuận do đó có một dòng điện chạy từ ( + ) nguồn UBE qua công tắc => qua R hạn dòng => qua mối BE về cực ( – ) tạo thành dòng IB
Ngay khi dòng IB xuất hiện => lập tức cũng có dòng IC chạy qua mối CE làm bóng đèn phát sáng, và dòng IC mạnh gấp nhiều lần dòng IB
Như vậy rõ ràng dòng IC trọn vẹn nhờ vào vào dòng IB và nhờ vào theo một công thức .
IC = β.IB
Trong đó IC là dòng chạy qua mối CE
IB là dòng chạy qua mối BE
β là thông số khuyếch đại của Transistor
Giải thích : Khi có điện áp UCE nhưng các điện tử và lỗ trống không thể vượt qua mối tiếp giáp P-N để tạo thành dòng điện, khi xuất hiện dòng IBE do lớp bán dẫn P tại cực B rất mỏng và nồng độ pha tạp thấp, vì vậy số điện tử tự do từ lớp bán dẫn N ( cực E ) vượt qua tiếp giáp sang lớp bán dẫn P( cực B ) lớn hơn số lượng lỗ trống rất nhiều, một phần nhỏ trong số các điện tử đó thế vào lỗ trống tạo thành dòng IB còn phần lớn số điện tử bị hút về phía cực C dưới tác dụng của điện áp UCE => tạo thành dòng ICE chạy qua Transistor.
Đối với Sự hoạt động giải trí của Transistor PNP trọn vẹn tương tự như Transistor NPN nhưng cực tính của những nguồn điện UCE và UBE ngược lại. Dòng IC đi từ E sang C còn dòng IB đi từ E sang B .
Phương pháp kiểm tra Transistor còn sử dụng được hay không .
Transistor khi hoạt động giải trí hoàn toàn có thể hư hỏng do nhiều nguyên do, như hỏng do nhiệt độ, nhiệt độ, do điện áp nguồn tăng cao hoặc do chất lượng của bản thân Transistor, hoặc nhiều lúc tất cả chúng ta mua transistor mới về cũng nên kiểm tra lại một vài caon trước khi lắp lên mạch ; Để kiểm tra Transistor tất cả chúng ta sẽ địa thế căn cứ vào cấu trúc những lớp bán dẫn tạo thành transistor như đã nói ở phần trên “ Transistor hoạt động giải trí thế nào ? ”
Cách đo transistor
Nhìn vào hình vẽ cấu trúc ta thấy mỗi transistor như là 2 diode ghép lại, vậy ta vận dụng cách kiểm tra diode vào kiểm transistor, nếu dùng đồng hồ đeo tay vạn năng kỹ thuật số ta đưa về thang đo diode, nếu dùng đồng hồ đeo tay kiem ta đưa về thang đo X10K đơn cử như sau :
Kiểm tra Transistor ngược NPN tương tự kiểm tra hai Diode đấu chung cực Anôt, điểm chung là cực B, nếu đo từ B sang C và B sang E ( que đen vào B ) thì tương đương như đo hai diode thuận chiều => kim lên, tất cả các trường hợp đo khác kim không lên.
==> nếu kim nên thì transistor sử dụng tốt và ngược lại .
Kiểm tra Transistor thuận PNP tương tự kiểm tra hai Diode đấu chung cực Katôt, điểm chung là cực B của Transistor, nếu đo từ B sang C và B sang E ( que đỏ vào B ) thì tương đương như đo hai diode thuận chiều => kim lên, tất cả các trường hợp đo khác kim không lên.
==> nếu kim nên thì transistor sử dụng tốt và ngược lại.
Transistor có thể bị hỏng ở các trường hợp.
Đo thuận chiều từ B sang E hoặc từ B sang C => kim không lên là transistor đứt BE hoặc đứt BC
Đo từ B sang E hoặc từ B sang C kim lên cả hai chiều là chập hay dò BE hoặc BC.
Đo giữa C và E kim lên là bị chập CE.
Các hình ảnh minh hoạ khi đo kiểm tra Transistor.
do transistor
Để cùng nhau học hỏi nhiều hơn về PCB hay thích Group: Dientuhay
