Tạp chí Heritage tổng hợp
Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, qua bao thế hệ, cha ông ta đã hun đúc, xây dựng nên một kho tàng di sản văn hóa Việt Nam đồ sộ và độc đáo, đậm đà bản sắc dân tộc, góp phần đưa Việt Nam trở thành một trong những điểm đến văn hóa hấp dẫn thế giới. Tính đến nay, Việt Nam đã có 13 di sản được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể thế giới. Cùng Tạp chí Heritage tìm hiểu những di sản này nhé.
Việt Nam có 13 di sản văn hóa thế giới được UNESCO công nhận
(Ảnh: Tuổi trẻ Thủ Đô)
1. Nhã nhạc cung đình Huế
Ngày 7/11/2003, Nhã nhạc cung đình Huế là di sản văn hóa Việt Nam đầu tiên được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể thế giới. Mang ý nghĩa “âm nhạc tao nhã”, nhã nhạc là loại hình âm nhạc được sử dụng trong các buổi lễ thường niên và nghi lễ tôn giáo trong cung đình thời phong kiến. Xuất hiện từ thế kỷ thứ 13, tuy nhiên nhã nhạc chỉ đạt tới mức độ điêu luyện dưới triều nhà Nguyễn (1802-1945). Dưới triều đại này, nhã nhạc được công nhận vị trí chính thức và trở thành biểu tượng về quyền uy và sự trường thọ của triều đại.
2. Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên
Không gian văn hóa cồng chiêng được xem là truyền thống riêng của những dân tộc bản địa Tây Nguyên, gắn liền với đời sống vật chất và ý thức, dùng để diễn đạt niềm vui, nỗi buồn, liên kết những người dân với nhau và với đấng thần linh. Ngày 25/5/2005, di sản này được UNESCO công nhận là di sản văn hóa quốc tế .
Văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể nhân loại
(Ảnh: Tạp chí Heritage tổng hợp)
3. Dân ca Quan họ Bắc Ninh
Dân ca quan họ Bắc Ninh còn giữ nguyên được giá trị cho đến tận bây giờ với giai điệu đặc sắc, lời ca tinh tế, giàu triết lý cùng trang phục đặc biệt không có ở đâu khác. Di sản văn hóa Việt Nam này đã được UNESCO ghi danh vào ngày 30/9/2009 với hạng mục di sản văn hóa phi vật thể.
4. Hội Gióng ở đền Phù Đổng và đền Sóc
Hội Gióng là tiệc tùng văn hóa thường niên nhằm mục đích ghi nhớ công ơn của Thánh Gióng – một trong tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Hội diễn đạt sinh động diễn biến trận chiến của thánh Gióng và người dân Âu Lạc chống giặc Ân. Ngày 16/11/2010, Hội Gióng được UNESCO công nhận là di sản văn hóa quốc tế .
Hội Gióng thể hiện cho tấm lòng hướng về cội nguồn của người Việt
(Ảnh: ditichkhanhhoa.org)
5. Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương
Thờ cúng Hùng Vương là tín ngưỡng truyền kiếp của mọi dân cư Việt Nam nhằm mục đích biểu lộ sự tôn kính, biết ơn với những vua Hùng đã có công dựng nước với những hoạt động giải trí văn hóa vô cùng rực rỡ. UNESCO công nhận đây là di sản văn hóa phi vật thể quốc tế vào ngày 6/12/2012 .
6. Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ
Được tăng trưởng từ nhiều mô hình thẩm mỹ và nghệ thuật truyền thống cuội nguồn tại vùng đất chín rồng, Đờn ca tài tử mang mang trong mình sức sống, dáng hình và tính cách của người dân nơi đây. Nét văn hóa đặc biệt quan trọng này đã được UNESCO vinh danh là di sản văn hóa quốc tế vào ngày 5/12/2013 .
Đờn ca tài tử, loại hình nghệ thuật dân gian đặc trưng của vùng Nam Bộ
(Ảnh: Pinterest)
7. Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh
Dân ca Ví, Giặm không chỉ có giá trị nghệ thuật cao, phản ánh bản sắc văn hóa địa phương mà còn mang nhiều giá trị nhân văn tốt đẹp, thể hiện được cốt cách của người dân xứ Nghệ. Ngày 27/11/2014, loại hình nghệ thuật này chính thức trở thành một trong những di sản văn hóa phi vật thể Việt Nam đầu tiên được UNESCO vinh danh.
8. Nghi lễ và trò chơi kéo co
Trong những liên hoan chào xuân từ rất lâu rồi của người Việt, nghi lễ và game show kéo co đã Open với mục tiêu cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Mang đậm dấu ấn của nghi thức nông nghiệp, kéo co đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc tế vào ngày 2/12/2015 .
9. Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ của người Việt
Nghi lễ trung tâm của thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ là Lên Đồng với các hoạt động đầy tính nghệ thuật là hát văn và múa thiêng với trang phục độc đáo, Di sản văn hóa Việt Nam này thể hiện niềm tin của người Việt vào sự giáng nhập của các vị thánh thần, đã được công nhận là di sản phi vật thể vào ngày 1/12/2016.
Thờ Mẫu Tam Phủ là tín ngưỡng tâm linh đặc sắc của người Việt
(Ảnh: Gia Linh)
10. Hát Xoan Phú Thọ
Nghệ thuật hát Xoan gồm hát, múa, gõ trống và phách, được thực hành thực tế nhằm mục đích bộc lộ lòng biết ơn với tổ tiên, vua Hùng và mong cầu đời sống ấm no, niềm hạnh phúc. Vẻ đẹp của mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ dân gian này bắt nguồn từ sự phối hợp mộc mạc giữa âm nhạc, thơ, vè và giọng Phú Thọ địa phương. Hát Xoan được công nhận là di sản văn hóa ngày 8/12/2017 .
11. Nghệ thuật Bài chòi Trung Bộ
Là mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ tích hợp giữa âm nhạc, thơ ca và diễn xướng, Bài Chòi bộc lộ sự ngẫu hứng, phát minh sáng tạo và truyền tải nhiều giá trị nhân văn thâm thúy. Không chỉ vậy, đây còn là hình thức vui chơi mê hoặc giàu trí tuệ, được UNESCO công nhận là di sản văn hóa quốc tế vào ngày 7/12/2017 .
Bài Chòi Trung Bộ, nét văn hóa đáng để thưởng thức ít nhất một lần trong đời
(Ảnh: Tutukit)
12. Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam
Then là hình thức văn hóa rực rỡ mang truyền thống riêng của người Tày, Nùng, Thái, biểu lộ tín ngưỡng tâm linh và ý niệm về con người, ngoài hành tinh của những dân tộc bản địa này từ thuở thời xưa. Mang trong mình nhiều ý nghĩa đặc biệt quan trọng như vậy, Then được UNESCO công nhận là di sản văn hóa quốc tế vào ngày 13/12/2019 .
13. Ca trù
Ca trù mang giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ thâm thúy, là sự phối hợp thuần thục giữa âm nhạc và thi ca, yên cầu người hát phải có kỹ thuật trình diễn tinh xảo, nắn nót và trau chuốt từng câu từ. Ca trù gắn liền với những liên hoan và tín ngưỡng của người Việt, trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc tế tại Việt Nam vào 1/10/2019 .
Ca trù mang giá trị nghệ thuật và nhân văn sâu sắc
(Ảnh: CVD)
Bên cạnh 13 di sản văn hóa phi vật thể thế giới được UNESCO công nhận, Việt Nam vẫn còn rất nhiều nét đẹp được truyền thừa từ các đời cha ông. Không chỉ đóng vai trò như những điểm nhận diện văn hóa của Việt Nam, những di sản văn hóa quý báu này còn thực sự trở thành một nguồn tài nguyên vô giá mang tới cơ hội phát triển kinh tế cho nhiều địa phương. Việc bảo tồn và phát huy những giá trị tốt đẹp của các di sản văn hóa Việt Nam này chính là nhiệm vụ chung của toàn thể dân tộc.
Bài viết liên quan:
