Phú Yên đã có nhiều hoạt động bảo tồn, phát huy di sản văn hóa (DSVH) gắn với phát triển du lịch, góp phần gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống.
Quyền Giám đốc Sở VHTTDL Nguyễn Thị Hồng Thái cho biết, thời hạn qua, Phú Yên đã tập trung chuyên sâu tiến hành Nghị quyết 33 – NQ / TW về kiến thiết xây dựng và tăng trưởng văn hóa, con người Nước Ta phân phối nhu yếu tăng trưởng vững chắc quốc gia gắn với triển khai những nghị quyết, thông tư, Tóm lại của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương về văn hóa .Nhờ đó, những giá trị DSVH được giữ gìn và phát huy ; nhiều DSVH vật thể và phi vật thể, di sản tự nhiên còn nguyên giá trị, được những nhà nghiên cứu văn hóa trong nước và quốc tế nhìn nhận cao .
Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có 94 di tích được xếp hạng. Từ năm 2016 đến nay, mỗi năm có trung bình 7 di tích được xếp hạng các loại, trong đó Tháp Nhạn và Gành Đá Đĩa đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt. Một số di tích đã đưa vào khai thác phục vụ du lịch, hàng năm thu hút nhiều khách đến tham quan như: Gành Đá Đĩa và Mũi Đại Lãnh – Bãi Môn; 185 DSVH phi vật thể được kiểm kê; 4 di sản được Bộ VHTTDL đưa vào danh mục DSVH phi vật thể quốc gia, gồm: Nghệ thuật bài chòi tỉnh Phú Yên, Lễ hội cầu ngư tỉnh Phú Yên, Nghệ thuật trình diễn trống đôi, cồng ba, chiêng năm của dân tộc Ba Na huyện Đồng Xuân, Lễ cúng trưởng thành của người Ê Đê Phú Yên. Đặc biệt, di sản Nghệ thuật bài chòi tỉnh Phú Yên cùng với Nghệ thuật bài chòi Trung Bộ Việt Nam đã được UNESCO ghi danh là DSVH phi vật thể đại diện của nhân loại.
Sở VHTTDL ý kiến đề nghị những địa phương thực thi thanh tra rà soát, khảo sát, đưa những DSVH phi vật thể đặc trưng của từng địa phương vào hạng mục để liên tục nhìn nhận, nghiên cứu và điều tra, đề xuất kiến nghị đưa vào hạng mục DSVH phi vật thể vương quốc sau này, nhằm mục đích bảo tồn và phát huy những DSVH phi vật thể đó. Đồng thời triển khai công tác làm việc bảo tồn và phát huy những giá trị DSVH gắn với tăng trưởng du lịch, nhằm mục đích góp thêm phần nâng cao đời sống của nhân dân, thôi thúc tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội của tỉnh .Đồng tình với quan điểm này, bí thư Huyện ủy Tuy An Phạm Văn Bảy nhấn mạnh vấn đề, lúc bấy giờ, tại những địa phương trên địa phận Tuy An còn lưu giữ nhiều DSVH vật thể và DSVH phi vật thể, trong đó điển hình nổi bật là những liên hoan truyền thống cuội nguồn, tiêu biểu vượt trội như : Hội đua ngựa Gò Thì Thùng, Hội đua thuyền truyền thống cuội nguồn Đầm Ô Loan, Lễ hội chùa Từ Quang, Lễ hội đền Lê Thành Phương, Lễ hội cầu ngư của dân cư ven biển … và nhiều liên hoan tương quan đến tôn giáo, tín ngưỡng. Theo thời hạn, những tiệc tùng này đã ăn sâu, bén rễ và trở thành nét hoạt động và sinh hoạt văn hóa, đời sống ý thức của người dân mỗi dịp Tết đến xuân về ; 1 số ít liên hoan gắn với những di tích lịch sử lịch sử vẻ vang, danh lam thắng cảnh trở thành điểm đến thăm quan du lịch, nơi giáo dục truyền thống lịch sử, nơi hoạt động và sinh hoạt văn hóa, đi dạo vui chơi của hội đồng .
Để lễ hội truyền thống phát triển song hành cùng phát triển du lịch cần nâng cao chất lượng phần lễ nhằm đảm bảo giá trị cốt lõi của lễ hội truyền thống và cộng đồng – người làm chủ lễ hội; trong phần hội cần kết hợp việc tổ chức trò chơi với nhiều nhu cầu cụ thể để thu hút khách du lịch và người tham quan. Ngoài ra, việc tổ chức lễ hội truyền thống kết hợp với các hoạt động văn hóa, thể thao với quảng bá du lịch, giới thiệu về mảnh đất, con người Tuy An nói riêng và Phú Yên nói chung là điều cần thiết.
Việc bảo tồn, gìn giữ liên hoan truyền thống cuội nguồn phải song song với việc phát huy giá trị di tích lịch sử lịch sử vẻ vang, danh thắng. Đây là con đường tăng trưởng du lịch mang tính bền vững và kiên cố nhất, vừa có sự ủng hộ và tham gia của hội đồng, vừa tương thích với truyền thống cuội nguồn đạo lý ” uống nước nhớ nguồn “, góp thêm phần kiến thiết xây dựng và tăng trưởng nền văn hóa Nước Ta tiên tiến và phát triển, đậm đà truyền thống dân tộc bản địa .
Tương tự huyện Tuy An, tại huyện Tây Hoà, ông Ngô Xuân Vinh, PGĐ TT Văn hoá- Truyền thanh huyện cho biết, trên địa bàn huyện Tây Hòa có 9 di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh được xếp hạng di tích cấp quốc gia, cấp tỉnh và 28 công trình xây dựng, địa điểm, cảnh quan thiên nhiên, khu vực thiên nhiên (di tích).
Nhìn chung, trải qua những hoạt động giải trí bảo tồn di tích lịch sử gắn với tăng trưởng du lịch đã đem lại những tác dụng tích cực góp thêm phần bảo tồn, phát huy giá trị di tích lịch sử, phân phối nhu yếu thăm quan, du lịch, khám phá tín ngưỡng, tâm linh của nhân dân và hành khách trong, ngoài tỉnh ; tạo nguồn thu cho người dân trên địa phận huyện .Được biết, trong thời hạn tới Tây Hòa liên tục tăng cường sự chỉ huy, chỉ huy của cấp ủy đảng, chính quyền sở tại, sự phối hợp ngặt nghèo giữa những ban ngành, đoàn thể những cấp trong công tác làm việc bảo tồn và phát huy những giá trị di tích lịch sử ; tăng cường thực thi có hiệu suất cao những chương trình, kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản gắn với tăng trưởng du lịch, cải tổ đời sống người dân. Đồng thời triển khai hiệu suất cao, trang nghiêm những chương trình hành vi về kiến thiết xây dựng và tăng trưởng văn hóa, con người Nước Ta với những nét đặc trưng riêng, tương thích với điều kiện kèm theo kinh tế tài chính – xã hội, phong tục, tập quán của địa phương …H. Anh
