29/08/2021 | 09 : 23Sau đợt ghi danh mới nhất của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ( tháng 6/2021 ), thành phố Hà Nội đã có thêm 2 di sản được đưa vào hạng mục, nâng tổng số di sản văn hóa phi vật thể vương quốc của Thủ đô lên 21 địa chỉ. Đa dạng về mô hình, giàu sang về truyền thống, mỗi di sản văn hóa phi vật thể vương quốc của Hà Nội đã và đang được hội đồng chiếm hữu cùng chung sức vận dụng nhiều phương pháp khác nhau để bảo tồn, phát huy giá trị .
Nghề quỳ vàng Kiêu Kỵ, xã Kiêu Kỵ ( huyện Gia Lâm ) được ghi danh vào hạng mục di sản văn hóa phi vật thể vương quốc ( ảnh chụp tháng 3/2021 ). Ảnh : TTXVN
Cộng đồng cùng gìn giữ, bảo vệ
tin tức liên hoan kết chạ Phú Mỹ – Kiều Mai được ghi danh vào hạng mục di sản văn hóa phi vật thể vương quốc, khiến người dân hai làng Phú Mỹ ( phường Mỹ Đình 2, Q. Nam Từ Liêm ) và Kiều Mai ( phường Phúc Diễn, Q. Bắc Từ Liêm ) rất vui mừng và tự hào. Tổ trưởng tổ dân phố số 14 phường Phúc Diễn Trần Quang Định san sẻ, đây là sự ghi nhận cho không chỉ giá trị độc lạ của tiệc tùng, mà còn là những nỗ lực không ngừng nghỉ của hội đồng dân cư trong việc gìn giữ, bảo vệ giá trị di sản .Lễ hội kết chạ, hay còn gọi là Hội giao hiếu, là nét độc lạ của di sản, bộc lộ mối giao hảo, thân tình nhiều đời giữa hai làng cổ giáp ranh Phú Mỹ, Kiều Mai. Theo Phó Trưởng phòng Văn hóa – tin tức Q. Nam Từ Liêm Vũ Thị Thanh Thúy, đây là truyền thống cuội nguồn tương thân, tương ái nhiều đời giữa hai địa phương, góp thêm phần hình thành nên truyền thống tiệc tùng .“ Từ việc nỗ lực thống kê, tư liệu hóa liên hoan ; trải qua những dòng họ để tuyên truyền, giáo dục di sản …, đến vô hiệu những hoạt động giải trí không tương thích, hoàn toàn có thể gây ảnh hưởng tác động đến giá trị tốt đẹp của tiệc tùng cho thấy, người dân hai làng Phú Mỹ và Kiều Mai đã cố gắng nỗ lực bảo lưu nguyên vẹn giá trị di sản ”, bà Vũ Thị Thanh Thúy cho hay .Tương tự, liên hoan năm làng Mọc hiện đang được bảo lưu, gìn giữ một cách hiệu suất cao bởi 5 làng thuộc những phường Nhân Chính ( Q. TX Thanh Xuân ) và Trung Văn ( Q. Nam Từ Liêm ). Theo ông Đỗ Hoàng Việt, công chức văn hóa – xã hội Ủy Ban Nhân Dân phường Nhân Chính, hội đồng đóng vai trò quan trọng không hề thiếu của di sản tiệc tùng năm làng Mọc. Trong những năm qua, địa phương rất chăm sóc thôi thúc tuyên truyền, hoạt động, giáo dục ý nghĩa của tiệc tùng .“ Quận TX Thanh Xuân đã cho biên soạn, thông dụng cuốn sách về liên hoan năm làng Mọc. Bên cạnh việc phát huy vai trò của những tổ chức triển khai đoàn thể, dòng họ, phường Nhân Chính còn tích cực ra mắt những địa chỉ đỏ về thực hành thực tế tiệc tùng để thế hệ trẻ tiếp cận phương pháp thực hành thực tế di sản … ”, ông Đỗ Hoàng Việt cho biết .
Còn theo ông Nguyễn Văn Bôn, tổ dân phố số 5, phường Trung Văn, để người dân thấy được cái hay, cái đẹp, những tri thức sâu sắc và phong phú từ lễ hội thì công tác tuyên truyền, giáo dục di sản thường xuyên là cách làm đúng đắn, cần thiết. Bởi, hoạt động này sẽ giúp khơi dậy tình yêu, niềm tự hào, ý thức chung tay gìn giữ, bảo vệ di sản.
Lễ hội năm làng Mọc thuộc những phường Nhân Chính ( Q. TX Thanh Xuân ) và Trung Văn ( Q. Nam Từ Liêm ), ảnh chụp tháng 1/2020
Hỗ trợ, đồng hành với cộng đồng
Ngoài liên hoan kết chạ Phú Mỹ – Kiều Mai và tiệc tùng năm làng Mọc, trong năm 2021, thành phố Hà Nội còn có thêm 2 di sản khác được ghi danh vào hạng mục di sản văn hóa phi vật thể vương quốc, đó là : Hội thổi cơm thi Thị Cấm, phường Xuân Phương ( Q. Nam Từ Liêm ) và nghề quỳ vàng Kiêu Kỵ, xã Kiêu Kỵ ( huyện Gia Lâm ), nâng tổng số di sản văn hóa phi vật thể vương quốc của Thủ đô lên 21 địa chỉ .Khác nhau về mô hình và hội đồng chiếm hữu, tuy nhiên những di sản này có một điểm chung là được gìn giữ, phát huy một cách hiệu suất cao, với sự tham gia tích cực của dân cư .
Tiến sĩ Lê Thị Minh Lý, Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam cho rằng, cộng đồng là những người nắm giữ di sản, nên có vai trò quan trọng nhất trong hoạt động bảo tồn. Khi một di sản được ghi danh, yếu tố trước tiên là cộng đồng phải cam kết tự nguyện bảo vệ di sản. Khi đó, người dân địa phương sẽ chủ động, tự giác tham gia đóng góp cho các hoạt động tuyên truyền quảng bá, giữ gìn di sản.
Còn theo Thạc sĩ Nguyễn Đức Tăng, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị di sản văn hóa ( Hội Di sản văn hóa Nước Ta ), hội đồng cần nhận thức rõ vai trò chủ thể của mình, không nên chỉ thụ động phân phối thông tin, mà còn tích cực tham gia đàm đạo, kiến thiết xây dựng những giải pháp bảo vệ di sản. Nhiệm vụ này cũng cần có sự tương hỗ, sát cánh của những cơ quan, tổ chức triển khai … trong chớp lấy tình hình, tâm tư nguyện vọng, nguyện vọng của hội đồng chiếm hữu di sản để có những giải pháp hiệu suất cao, vĩnh viễn .Liên quan đến yếu tố này, Trưởng phòng Quản lý di sản ( Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội ) Phạm Thị Lan Anh cho biết, hằng năm, ngành Văn hóa Thủ đô phối hợp với những địa phương tổ chức triển khai nhiều hoạt động giải trí tương hỗ bảo tồn, tiếp thị, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể, như : Đầu tư cơ sở vật chất, tương hỗ một phần kinh phí đầu tư truyền dạy, tổ chức triển khai liên hoan, trình diễn di sản văn hóa, kiểm kê, tư liệu hóa, biên soạn sách, ghi hình về thực hành thực tế di sản. Đến thời gian này, những di sản văn hóa phi vật thể vương quốc ở Hà Nội đều được bảo tồn hiệu suất cao và không ít di sản đã trở thành điểm đến du lịch mê hoặc .“ Tuy nhiên, di sản văn hóa phi vật thể là những di sản “ sống ”, luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến đổi, nên cần có sự vào cuộc hơn thế nữa của chính quyền sở tại những địa phương, sự giám sát, kiểm tra, liên tục của ngành Văn hóa để bảo tồn, phát huy bền vững và kiên cố giá trị ”, bà Phạm Thị Lan Anh cho biết thêm .
