Câu hỏi: Quyền thừa kế được quy định như thế nào theo quy định của pháp luật hiện hành?
Trả lời: Chào bạn, Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn luật đến Bộ phận luật sư tư vấn pháp luật của Công ty Luật TNHH Đại Tâm. Nội dung câu hỏi của bạn đã được đội ngũ luật sư của Chúng tôi nghiên cứu và tư vấn cụ thể như sau:
* Thời điểm, địa điểm mở thừa kế
– Xác định thời điểm mở thừa kế:
Thời điểm mở thừa kế là thời gian phát sinh quan hệ thừa kế. Theo lao lý của pháp luật tại khoản 1, điều 611 Bộ luật dân sự năm năm ngoái lao lý : Thời điểm mở thừa kế là thời gian người có gia tài chết. Trường hợp Tòa án công bố một người là đã chết thì thời gian mở thừa kế là ngày Tòa án xác lập ngày chết của người bị công bố là đã chết .
Việc xác lập thời gian mở thừa kế rất quan trọng. Thời điểm mở thừa kế là địa thế căn cứ xác lập những người thừa kế của người đã chết, vì người thừa kế phải là cá thể còn sống vào thời gian mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời gian mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trong trường hợp TANDTC công bố một người là đã chết thì tùy từng trường hợp TANDTC xác lập ngày chết của người đó, nếu không xác lập được ngày chết thì ngày mà quyết định hành động của tòa án nhân dân công bố người đó đã chết có hiệu lực hiện hành pháp luật được coi là ngày người đó chết …
Theo pháp luật tại Điều 614 Bộ luật dân sự thì kể từ thời gian mở thừa kế, những người thừa kế có những quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người chết để lại. Mặc dù về nguyên tắc, người có quyền hưởng di sản có quyền nhu yếu chia di sản thừa kế bất kể khi nào, kể từ thời gian mở thừa kế, nhưng việc chia thừa kế không hề diễn ra ngay sau khi người có gia tài chết .
– Xác định khu vực mở thừa kế
Khoản 2 Điều 611 Bộ luật dân sự năm năm ngoái pháp luật : Địa điểm mở thừa kế là nơi cư trú ở đầu cuối của người để lại di sản ; nếu không xác lập được nơi cư trú sau cuối thì khu vực mở thừa kế là nơi có hàng loạt di sản hoặc nơi có hầu hết di sản. Địa điểm mở thừa kế được xác lập theo đơn vị chức năng hành chính ( cấp xã, phường, thị xã ) .
Bộ luật dân sự pháp luật khu vực mở thừa kế vì nơi đó thường phải thực thi những việc làm như : kiểm kê ngay gia tài của người đã chết, xác lập những ai là người thừa kế theo di chúc, theo luật, người phủ nhận nhận di sản … Ngoài ra nếu có người trong diện thừa kế phủ nhận nhận di sản thì phải thông tin cho cơ quan công chứng nhà nước hoặc ủy ban nhân dân xã phường thị xã nơi mở thừa kế về việc phủ nhận nhận di sản. Hơn nữa trong trường hợp có tranh chấp thì Tòa án nhân dân nơi mở thừa kế có thẩm quyền xử lý .
Trong thực tiễn một người trước khi chết hoàn toàn có thể ở nhiều nơi khác nhau do đó bộ luật dân sự pháp luật khu vực mở thừa kế là nơi cư trú sau cuối của người để lại di sản .
* Những người được hưởng thừa kế:
Theo lao lý tại Điều 631 Bộ luật dân sự năm năm ngoái, so với trường hợp thừa kế theo di chúc thì người được hưởng thừa kế là người, cơ quan, tổ chức triển khai được hưởng di sản chỉ định rõ trong di chúc .
Ngoài ra, Điều 644 Bộ luật dân sự năm năm ngoái cũng lao lý về người thừa kế không nhờ vào vào nội dung của di chúc. Theo đó, những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó :
+ Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng ;
+ Con thành niên mà không có năng lực lao động .
Những người được hưởng thừa kế chia theo pháp luật được lao lý tại Điều 651 Bộ luật dân sự năm năm ngoái gồm :
+ Hàng thừa kế thứ nhất gồm : vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết ;
+ Hàng thừa kế thứ hai gồm : ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết ; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại ;
+ Hàng thừa kế thứ ba gồm : cụ nội, cụ ngoại của người chết ; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết ; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột ; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại .
+ Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc phủ nhận nhận di sản .
Trong một số ít trường hợp, người thuộc hàng thừa kế nhưng vẫn không được hưởng thừa kế. Cụ thể Điều 621 Bộ luật dân sự năm năm ngoái pháp luật về những người không được quyền hưởng di sản gồm :
+ Người bị phán quyết về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng con người, sức khỏe thể chất hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó ;
+ Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ và trách nhiệm nuôi dưỡng người để lại di sản ;
+ Người bị phán quyết về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng con người người thừa kế khác nhằm mục đích hưởng một phần hoặc hàng loạt phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng ;
+ Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc ; trá hình di chúc, sửa chữa thay thế di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm mục đích hưởng một phần hoặc hàng loạt di sản trái với ý chí của người để lại di sản .
Tuy nhiên, những người này vẫn được hưởng di sản, nếu người để lại di sản đã biết hành vi của những người đó, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc .
* Thời hiệu thừa kế:
Theo pháp luật tại Điều 623 Bộ luật dân sự năm năm ngoái thì thời hiệu thừa kế được xác lập như sau :
– Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau: Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định của pháp luật; Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu.
– Thời hiệu để người thừa kế nhu yếu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời gian mở thừa kế .
– Thời hiệu nhu yếu người thừa kế triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm về gia tài của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời gian mở thừa kế .
Trong thời hạn này, người thừa kế có quyền nhu yếu Tòa án chia thừa kế, xác lập quyền thừa kế của mình, truất quyền thừa kế của người khác. Hết thời hạn này, người thừa kế không còn quyền khởi kiện nhu yếu Tòa án xử lý tranh chấp về quyền thừa kế. Thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế sẽ được tính từ thời gian khởi đầu của ngày tiếp theo ngày xảy ra sự kiện người để lại di sản chết và thời gian kết thúc là thời gian kết thúc ngày tương ứng 10 năm sau .
Như vậy, để có cơ sở cho người thừa kế thực quyền của mình trước cơ quan bảo vệ pháp luật, Điều 623 Bộ luật dân sự năm năm ngoái lao lý người thừa kế có quyền nhu yếu chia thừa kế khối di sản của người chết để lại trong thời hạn 30 năm so với bất động sản và 10 năm so với bất động sản. Hết thời hạn trên mà những người thừa kế không thực thi việc chia thừa kế thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản trị di sản đó .
* Trách nhiệm của người hưởng thừa kế người
Thừa kế là chế định cơ bản được lao lý trong pháp luật dân sự hiện hành, là việc người có gia tài để lại lại sản của mình cho người khác trước khi chết, và những người thừa kế có quyền hưởng di sản thừa kế theo di chúc, theo pháp luật trong trường hợp không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp và có nghĩa vụ và trách nhiệm thừa kế nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người chết để lại. Theo đó, Điều 615 Bộ luật dân sự năm năm ngoái lao lý về việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người chết để lại như sau :
+ Những người hưởng thừa kế có nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài trong khoanh vùng phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .
+ Trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người chết để lại được người quản trị di sản triển khai theo thỏa thuận hợp tác của những người thừa kế trong khoanh vùng phạm vi di sản do người chết để lại .
+ Trường hợp di sản đã được chia thì mỗi người thừa kế triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người chết để lại tương ứng nhưng không vượt quá phần gia tài mà mình đã nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận hợp tác khác .
+ Trường hợp người thừa kế không phải là cá thể hưởng di sản theo di chúc thì cũng phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người chết để lại như người thừa kế là cá thể .
Theo pháp luật này, người thừa kế có nghĩa vụ và trách nhiệm phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người chết để lại trong khoanh vùng phạm vi phần gia tài họ được hưởng trừ trường hợp họ có thỏa thuận hợp tác khác. Nếu như phần di sản thừa kế đó chưa được chia thì nghĩa vụ và trách nhiệm đó sẽ do người quản trị di sản thỏa thuận hợp tác với người thừa kế để triển khai. Tuy nhiên, những người thừa kế khước từ hưởng thừa kế thì họ có quyền không thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài đó do người chết để lại .
Việc pháp luật lao lý về việc thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài do người chết để lại có ý nghĩa như sau :
+ Đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ cho người có quyền hạn tương quan với người có di sản để lại, bảo vệ bảo đảm an toàn và chắc như đinh khi họ tham gia vào những thanh toán giao dịch .
+ Bảo vệ quyền hạn cho người thừa kế khi họ không nhận di sản thừa kế do người chết có gia tài để lại .
+ Quy định rõ những người có nghĩa vụ và trách nhiệm phải triển khai tránh trường hợp người bị xâm phạm quyền hạn không biết kiện ai, đòi ai khi người có nghĩa vụ và trách nhiệm chết .
* Từ chối nhận di sản
Từ chối nhận di sản thừa kế là hành vi bộc lộ ý chỉ của cá thể khi được quyền nhận gia tài hợp pháp từ người khác để lại nhưng người này lại không muốn nhận. Theo đó, Điều 620 Bộ luật dân sự năm năm ngoái lao lý về việc khước từ nhận di sản như sau :
+ Người thừa kế có quyền phủ nhận nhận di sản, trừ trường hợp việc khước từ nhằm mục đích trốn tránh việc triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của mình so với người khác .
+ Việc phủ nhận nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản trị di sản, những người thừa kế khác, người được giao trách nhiệm phân loại di sản để biết .
+ Việc khước từ nhận di sản phải được bộc lộ trước thời gian phân loại di sản .
Theo pháp luật này, việc phủ nhận nhận di sản thừa kế phải được thực thi trước thời gian phân loại di sản và không được khước từ nhằm mục đích trốn tránh việc thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm gia tài của mình so với người khác. Người phủ nhận nhận di sản có quyền phủ nhận hàng loạt hay một phần gia tài mà mình đáng lẽ được hưởng. Đồng thời, người phủ nhận nhận di sản phải lập văn bản khước từ và gửi đến người quản trị di sản, những người thừa kế khác, người được giao trách nhiệm phân loại di sản để biết .
Như vậy, nếu người thừa kế này đã từ bỏ quyền thừa kế của mình hợp pháp theo pháp luật của pháp luật, thì phần gia tài bị khước từ đó sẽ được đem chia theo pháp luật cho những đồng thừa kế còn lại. Nếu đã khước từ nhận di sản thì người khước từ sẽ không còn được hưởng di sản trong cả 2 hình thức thừa kế là theo di chúc và theo pháp luật .
Công ty Luật TNHH Đại Tâm chịu trách nhiệm về nội dung trả lời với câu hỏi trên và giữ bản quyền. Mọi vướng mắc bạn vui lòng trao đổi trực tiếp với bộ phận luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua Tổng đài 24/7 gọi số: 1900.9244 để nhận được sự tư vấn hoặc gửi thắc mắc đến Email: [email protected] để được hỗ trợ cụ thể hơn.
Rất mong nhận được sự hợp tác !
Trân trọng. / .
Chào Luật sư, năm 2011 bố mẹ tôi về xây nhà trên phần đất của ông bà nội tôi (đất này là đất nhiều đời của ông nội). Ông tôi lấy hai người vợ (đều là vợ chính thức), bố tôi là con bà đầu (đã mất). Bà 2 có 1 con trai và 7 con gái, hiện tại sống trên đất ông bà …
Cho tôi hỏi ! Khi ông Nội bà Nội tôi mất không để lại di chúc thì hàng thừa kế thứ nhất là 9 người con, trong đó 1 người con trong đó không nhận ( vì đã được chia trước khi mất ) còn lại 8 người con. Như vậy khi được hưởng thừa kế thì Cần làm thủ tục như thế nào ? Một người đứng ra làm thừa kế …
Mẹ tôi mất năm 2012 nhưng mái ấm gia đình chưa khai di sản thừa kế, đến tháng 11/2012 thì bà ngoại mất. Nay mái ấm gia đình làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế thì 1 phần di sản mà bà ngoại được hưởng sẽ chia lại cho những người được thừa kế của bà ngoại. Nhưng những người đó đã mất liên lạc từ lâu, nếu như không …
