Chất thải nguy hại là gì? Chất thải như thế nào được xếp vào loại nguy hại? Thông tin chi tiết được tổng hợp trong bài viết sau. Theo dõi ngay để biết.
Chất thải nguy hại là gì ?
Chất thải nguy hại là những loại rác thải có chứa những hợp chất có những đặc tính nguy hại như : gây ngộ độc, dễ lây nhiễm, phóng xạ, dễ cháy nổ, hôi thối, ăn mòn, … Đây là loại chất thải tạo nên mối rình rập đe dọa đáng kể hoặc tiềm ẩn so với sức khỏe thể chất con người và gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường. Vì vậy khi được liệt kê vào list rác thải nguy hại thì những loại chất thải này phải được phân loại và giải quyết và xử lý khắt khe .
Danh mục chất thải nguy hại được pháp luật tại Thông tư 36
Theo thông tư 36/2015 / TT-BTNMT phát hành năm 2018, có nhiều loại chất thải nguy hại khác nhau. Theo đó để thuận tiện phân loại chất thải ô nhiễm, người ta dựa trên nhóm thải và nguồn dòng thải. Cụ thể như sau :
- Chất thải từ những hoạt động thăm dò, khai thác và sản xuất khoáng sản.
- Chất thải từ quá trình luyện kim; chất thải dạng rắn.
- Chất thải trong quá trình sản xuất các sản phẩm che phủ như chất kết dính, sơn, mực in,…
- Chất thải của ngành may mặc, dệt, vải, da, lông, thuốc nhuộm,…
- Chất thải của việc thi công phá dỡ hoặc xây dựng.
- Chất thải trong hoạt động tái chế phế liệu.
- Chất thải của các bao bì, từ vật liệu bảo vệ.
- Chất thải trong các hoạt động mua bán, xử lý dây điện cũ, dây cáp điện.
- Dầu thải, chất thải từ nhiên liệu, dung môi hữu cơ.
- Chất thải trong quá trình sản xuất hóa chất vô cơ hoặc sản xuất hữu cơ.
- Chất thải của nhà máy nhiệt điện, nhà máy luyện kim, nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng, nhà máy sản xuất thủy tinh.
- Chất thải của các cơ sở y tế và thú y.
- Chất thải của các hoạt động nông, lâm, thủy sản.
- Chất thải của tất cả các thiết bị giao thông vận tải.
- Chất thải sinh ra từ các hộ gia đình và các nguồn khác.
Có thể thấy, theo Thông tư 38 thì hầu như tất cả những chất thải xung quanh chúng ta đều là chất thải độc hại. Với tình hình hiện nay nếu cơ quan chức năng và người dân không có biện pháp xử lý kịp thời và đúng đắn thì sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới cuộc sống con người, sức khỏe cộng đồng, ô nhiễm môi trường sống của động vật và môi trường sống của chính con người.
Làm thế nào để quản trị chất thải nguy hại ?
Các chất thải nguy hại thường được phân theo đặc tính để quản trị. Chất thải ô nhiễm thuộc những nhóm đơn cử sau :
Phân loại dựa theo tính cháy
Một chất thải được xem là ô nhiễm khi nó bộc lộ tính dễ cháy ở điều kiện kèm theo thông thường. Mẫu đại diện thay mặt của chất thải đó có những đặc thù như sau thì được xếp vào loại ô nhiễm :
- Là chất lỏng hay dung dịch chứa lượng alcohol < 24% (tính theo thể tích) hoặc có điểm chớp cháy >60 độ C.
- Là chất thải ( là chất lỏng hoặc không phải chất lỏng) có thể gây cháy qua việc ma sát, hay tự biến đổi hóa học, hấp thụ độ ẩm. Khi bắt lửa dễ cháy rất mãnh liệt và liên tục rồi có thể tạo ra chất độc nguy hại trong các điều kiện nhiệt độ và áp suất tiêu chuẩn.
- Là khí nén.
- Là chất oxy hóa.
Phân loại dựa theo tính ăn mòn
Thông số thông dụng nhất dùng để nhìn nhận tính ăn mòn của những chất thải là độ pH. Tuy nhiên thông số kỹ thuật của tính ăn mòn của chất thải còn phải dựa vào vận tốc ăn mòn của thép để hoàn toàn có thể xác lập chất thải đó có nguy hại thật sự hay không. Một chất thải được coi là chất thải nguy hại có tính ăn mòn khi mẫu đại diện thay mặt của chúng bộc lộ những đặc thù sau :
- Chất thải lỏng có độ pH nhỏ hơn hoặc bằng 2 và lớn hơn hoặc bằng 12.5.
- Chất thải lỏng có tốc độ ăn mòn kim loại thép lớn hơn 6.35 mm (tương đương 0.25 inch) trong một năm ở nhiệt độ thí nghiệm là 55 độ C (tương đương 130 độ F).
Ví dụ, những chất sau đây được xem là ô nhiễm : nước thoát từ những hầm mỏ có độ pH từ – 3.6 – 1.0 ; axit trong ắc quy chì có độ pH < 1.0 ; chất tẩy và thuốc giặt quần áo đều có độ pH từ 12.5 trở lên. Như vậy những vật tất cả chúng ta thường dùng cũng hoàn toàn có thể thải ra chất thải nguy hại .
Phân loại dựa trên tính phản ứng
Chất thải được coi là nguy hại thật sự khi luôn có tính phản ứng. Những mẫu đại diện thay mặt của chất thải biểu lộ đặc thù bất kể trong những đặc thù sau :
- Không có tính ổn định, dễ thay đổi một cách mãnh liệt mà không gây ra hiện tượng nổ hoặc phân hủy (phân ly) khi nổ; hoặc là phản ứng ở nhiệt độ và áp suất chuẩn.
- Chất thải chứa cyanide hoặc sulfide ở điều kiện độ pH giữa 2.0 và 11.5 có thể tạo ra khí độc, tạo hơi hoặc tạo khói với mức độ có thể gây nguy hại cho sức khỏe của con người và môi trường.
- Chất thải có thể nổ hoặc phản ứng gây nổ nếu tiếp xúc với nguồn kích nổ mạnh, được gia nhiệt trong các thùng kín.
- Có phản ứng mãnh liệt với nguồn nước.
- Bị biến dạng khi trộn với nước và có khả năng gây nổ.
- Khi trộn với nước chất thải sinh ra khí độc, dễ bay hơi hoặc sinh ra khói với mức độ có thể gây nguy hại cho sức khỏe của con người và môi trường.
- Là chất nổ bị pháp luật cấm.
Phân loại dựa trên đặc tính độc
Ngoài biện pháp sử dụng bảng dưới liệt kê danh sách các chất độc hại được ban hành kèm theo luật định, để xác định các đặc tính độc hại của chất thải còn sử dụng các phương pháp xác định đặc tính độc hại bằng phương thức rò rỉ. So sánh chất thải với bảng quy định (gồm 25 chất hữu cơ, 6 loại thuốc trừ sâu, 8 kim loại), nếu có nồng độ lớn hơn giá trị có trong bảng thì có thể kết luận rằng chất thải đó là chất thải nguy hại.
Phân loại dựa theo luật định
Để xác lập chất thải có phải là chất thải nguy hại hay không, ngoài những cách phân nhóm chất thải như trên, còn hoàn toàn có thể dựa vào lao lý trong quy định được phát hành theo quyết định hành động số 155 / 1999 / QĐ-TTg. Ngoài ra cách phân loại đã trình diễn ở trên còn liệt kê những chất thải nguy hại đặc trưng theo phân nhóm khác nhau U, K, P., F. Việc phân loại sẽ triển khai theo quá trình sau :
- Kiểm tra trong các danh mục chất thải nguy hại F, K, U và P (phụ lục A,B,C).
- Nếu thuộc 1 nhóm trong danh sách này thì đó chính là chất thải nguy hại.
- Nếu không thuộc danh mục này, chất thải sẽ được đưa đi kiểm tra để xem có thuộc một trong bốn đặc tính nguy hại không. Nếu thuộc 1 trong 4 thuộc tính thì đó là chất thải nguy hại. Còn ngược lại không thuộc 4 thuộc tính thì không phải chất thải nguy hại.
Những nguồn làm phát sinh chất thải nguy hại
Hầu hết toàn bộ những ngành nghề lúc bấy giờ đều làm phát sinh chất thải nguy hại. Tùy theo từng ngành mà phát sinh chất thải nguy hại đặc trưng của ngành đó. Cụ thể :
- Ngành công nghiệp: chất thải nguy hại phát sinh trong quá trình mạ kim loại gồm các kim loại nặng như Cr, Ni, dung dịch axit,… sản lượng này vào khoảng 130.000 tấn hằng năm. Trong đó: Công nghiệp nhẹ chiếm 47%, Chế biến thực phẩm chiếm 8%, công nghiệp hoá chất là 24%, Luyện kim chiếm 20%, Điện – điện tử là 1%.
- Nông nghiệp trồng trọt: các thuốc trừ sâu cấm sử dụng và các loại thuốc hết hạn sử dụng, bao bì thuốc trừ sâu,…
- Ngành chăn nuôi: kim tiêm, bình đựng thuốc, vỏ chai thuốc, phân và nước tiểu động vật,… Trong đó thuốc có chứa dược phẩm gây độc tế bào (cytotoxic và cytostatic). Gia súc – gia cầm chết do dịch bệnh, xác của chúng cũng là chất thải gây hại môi trường.
- Khai thác khoáng sản: quặng sắt, bùn thải, quặng sunfua thải và chất thải có chứa hắc ín, khai thác mỏ dầu,…
- Ngành cơ khí: các loại vật chất phát sinh chất thải có chứa amiăng, sáp – mỡ thải, xăng, dầu – nhớt thải, bùn thải hoặc chất thải có chứa halogen hữu cơ, bùn thải từ thiết bị chặn dầu – tách dầu,…
- Ngành dịch vụ: chất thải của ngành tráng phim, chất thải phóng xạ, chất thải y tế, hoá trị liệu,… Hằng năm theo ước tính có khoảng 21.000 tấn rác thải y tế.
- Ngành điện: rác thải chứa PCB, amiăng, CFC, HCFC, HFC,…
- Rác thải sinh hoạt: bình acquy, pin hỏng, rác có chứa thành phần sơn – vecni – chất kết dính- chất bịt kín – mực in, bóng đèn huỳnh quang, thuốc diệt cỏ,…
Một số giải pháp giải quyết và xử lý chất thải nguy hại
Chất thải nguy hại cần phải được thu gom riêng không liên quan gì đến nhau, để ở nơi bảo đảm an toàn trong toàn bộ những thùng chứa được đậy kín và phải dán nhãn cảnh báo nhắc nhở ô nhiễm. Tuyệt đối không để rò rỉ ra môi trường tự nhiên những sắt kẽm kim loại nặng vì chúng ảnh hưởng tác động rất nặng đến thiên nhiên và môi trường tự nhiên. Một số chiêu thức giải quyết và xử lý chất thải ô nhiễm được vận dụng lúc bấy giờ gồm :
Phương pháp sinh học
Phương pháp sinh học sử dụng vi sinh vật để phân hủy và đổi khác chất hữu cơ trong chất thải nhằm mục đích làm giảm những rủi ro tiềm ẩn của nó so với thiên nhiên và môi trường .
Phương pháp hóa học và phương pháp hóa lý
Phương pháp này được vận dụng để giải quyết và xử lý nước hoạt động và sinh hoạt, nước thải nguy hại và nước thải công nghiệp không ô nhiễm hay nước thải hoạt động và sinh hoạt. Dùng những loại hóa chất xuy hóa-khử những thành phần hữu cơ có độc tính trong nước thải. Từ đó làm giảm hoặc vô hiệu được độc tính trong nước thải rồi mới thải ra thiên nhiên và môi trường .
Phương pháp không thay đổi hóa rắn
Làm tăng các tính chất vật lý, giảm khả năng phát tán vào môi trường hay làm giảm tính độc hại của chất gây ô nhiễm. Đây là phương pháp xử lý chất thải nguy hại phổ biến hiện nay.
Phương pháp nhiệt
Có thể vận dụng cho tổng thể những dạng chất thải rắn lỏng khí. Nhờ sự oxy hóa và phân hủy nhiệt, những chất hữu cơ này sẽ được khử độc tính và phá vỡ cấu trúc. Tuy nhiên cách này vẫn còn thải ra những khí độc khác .
Qua bài viết này những bạn đã vấn đáp được câu hỏi chất thải nguy hại là gì. Chúng cần có chiêu thức phân loại và giải quyết và xử lý đúng để bảo vệ con người và thiên nhiên và môi trường .
>> >> Xem thêm : Hút chất thải công nghiệp giá rẻ uy tín nhanh gọn
