|
Chế độ pháp lý là tổng hợp các quy phạm pháp luật thuộc những lĩnh vực nhất định. Trong lĩnh vực Hôn nhân và gia đình, chế độ hôn nhân được xây dựng dựa trên các nguyên tắc Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng. vậy thế nào là chế độ hôn nhân? Những nguyên tắc trên được hiểu như thế nào? Trong bài viết này, Luật Hùng Bách sẽ cùng các bạn tìm hiểu về chủ đề “Chế độ hôn nhân và gia đình ở Việt Nam” hiện nayvà nguyên tắchôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng.
Nội dung chính
- Chế độ hôn nhân là gì?
- Nguyên tắc hôn nhân tiến bộ là gì?
- Hôn nhân tự nguyện là gì ?
- Chế độ hôn nhân một vợ, một chồng?
- Vợ chồng bình đẳng.
- Ý nghĩa của chế độ hôn nhân và gia đình ở Việt Nam.
- Video liên quan
Chế độ hôn nhân là gì?
Theo khoản 3 điều 3 Luật hôn nhân và mái ấm gia đình năm trước, Chế độ hôn nhân và mái ấm gia đình là hàng loạt những pháp luật của pháp lý về kết hôn, ly hôn ; quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm giữa vợ và chồng, giữa cha mẹ và con, giữa những thành viên khác trong mái ấm gia đình ; cấp dưỡng ; xác lập cha, mẹ, con ; quan hệ hôn nhân và mái ấm gia đình có yếu tố quốc tế và những yếu tố khác tương quan đến hôn nhân và mái ấm gia đình .
Theo đó, chế độ hôn nhân có thể hiểu là toàn bộ các quy định pháp luật điều chỉnh vấn đề kết hôn, ly hôn, quyền và nghĩa vụ giữa vợ và chồng.
 Chế độ hôn nhân mái ấm gia đình ở Nước Ta
Nguyên tắc hôn nhân tiến bộ là gì?
Nguyên tắc Hôn nhân tiến bộ là điểm cơ bản, được nhắc đến tiên phong khi nói đến Chế độ hôn nhân mái ấm gia đình ở Nước Ta lúc bấy giờ. Tiến bộ được hiểu là tốt hơn, tương thích hơn cái đã có. Theo nghĩa này, nguyên tắc hôn nhân tiến bộ hoàn toàn có thể hiểu là những pháp luật pháp lý kiểm soát và điều chỉnh nghành nghề dịch vụ hôn nhân có sự thay đổi so với những pháp luật trước đây. Những sự đổi khác này tương thích với thực trạng thực tiễn cũng như xu thế tăng trưởng tân tiến, đẩy lùi cái lỗi thời và tiếp thu cái tiến bộ. Qua những lần sửa đổi và bổ trợ Luật hôn nhân và mái ấm gia đình, những nhà lập pháp đều ghi nhận nguyên tắc này. Tuy nhiên tại Điều 2 Luật hôn nhân và mái ấm gia đình 1959, nguyên tắc được biểu lộ rõ nhất :Điều 2 : Xoá bỏ những tàn tích còn lại của chính sách hôn nhân phong kiến cưỡng ép, trọng nam khinh nữ, coi rẻ quyền lợi và nghĩa vụ của con cháu .Mặt khác, sự tiến bộ biểu lộ qua những góc nhìn sau đây :
- Trước khi kết hôn, đôi nam nữ được tìm hiểu nhau rồi mới tiến tới hôn nhân. Việc tìm hiểu nhau trước khi kết hôn là yếu tố quan trọng giúp hôn nhân được bền vững.
- So với Luật hôn nhân và gia đình năm 2000, Luật hôn nhân gia đình năm 2014 không bắt buộc người thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn phải thực hiện nghi thức đăng ký kết hôn (điều 14 Luật hôn nhân và gia đình 2000) mà thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn theo quy định tại Luật hộ tịch 2014.
- Sau khi kết hôn, vợ chồng có nghĩa vụ cùng nhau xây dựng gia đình hòa thuận, hạnh phúc, bình đẳng.
- Trong trường hợp cuộc sống hôn nhân không hạnh phúc, mục đích hôn nhân không đạt được, Pháp luật quy định vợ chồng được phép ly hôn theo một trong hai con đường đó là ly hôn thuận tình hoặc ly hôn đơn phương.
Ly hôn đồng ý chấp thuận trong trường hợp vợ chồng cùng tự nguyện nhu yếu ly hôn và đã có có sự thỏa thuận hợp tác về gia tài và con cháu. Trong trường hợp không thỏa thuận hợp tác được hoặc thỏa thuận hợp tác nhưng không thỏa đáng thì Tòa án xử lý cho vợ chồng ly hôn .Ly hôn đơn phương trong trường hợp vợ hoặc chồng có nhu yếu ly hôn và có địa thế căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi đấm đá bạo lực mái ấm gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào thực trạng trầm trọng, đời sống chung không hề lê dài, mục tiêu hôn nhân không đạt được. Ngoài ra, Tòa án cũng xử lý ly hôn cho vợ, chồng trong trường hợp người có vợ, chồng bị Tòa án công bố mất tích có nhu yếu ly hôn .
Hôn nhân tự nguyện là gì ?
Tự nguyện được hiểu là xuất phát từ ý muốn của bản thân, không bị thúc ép, bắt buộc. Hôn nhân tự nguyện cũng là một yếu tố không thể không nhắc đến khi bàn về Chế độ hôn nhân và gia đình ở nước ta hiện nay.
Nói đến hôn nhân tự nguyện là nói đến việc đôi nam nữ tự bản thân mình quyết định hành động việc hôn nhân mà không chịu bất kể sự ép buộc hay cản trở nào. Đồng thời cũng được pháp lý bảo vệ trải qua việc nghiêm cấm mọi hành vi ép buộc hay cản trở hôn nhân vợ chồng. Tại điểm b khoản 2 điều 5 Luật hôn nhân và mái ấm gia đình năm trước có lao lý ;2. Cấm những hành vi sau đây :… ;b ) Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn .Đây là sự bảo vệ pháp lý nhằm mục đích xóa bỏ chính sách hôn nhân theo tư tưởng phong kiến lỗi thời. Xóa bỏ hiện tượng kỳ lạ cha mẹ là người quyết định hành động hôn nhân mặc dầu có trái với ý muốn của con cháu .
Chế độ hôn nhân một vợ, một chồng?
Dưới chính sách phong kiến và thời pháp thuộc, nhà nước phong kiến và chính quyền sở tại dưới chính sách pháp thuộc đã duy trì chính sách đa thê, có nghĩa là một nam hoàn toàn có thể lấy nhiều nữ làm vợ. Chế độ đa thê trái với quy luật của tự nhiên bởi những nguyên do sau :
- Đặc thù của tình yêu so với các loại tình cảm khác như tình bạn bè, tình đồng nghiệp… là tình yêu mang tính sở hữu và không thể chia sẻ. Do đó, một người chồng không thể cùng một lúc giành tình cảm cho nhiều người vợ. Điều này về lâu dài sẽ gây ra thiệt thòi cho người phụ nữ và làm phát sinh mâu thuẫn.
- Một người chồng có nhiều vợ cũng là nguyên nhân dẫn tới dân số tăng nhanh. Trong khi nhà nước đang nỗ lực kiểm soát gia tăng dân số. Ngay từ năm 1961, Hội đồng Chính phủ Việt Nam đã ban hành Quyết định 216/CP về việc “sinh đẻ có hướng dẫn”. Gần đây nhất, Ban Chấp hành Trung ương khóa VII ban hành Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 về công tác dân số trong tình hình mới.
- Những người có khả năng lấy nhiều vợ thường là quan lại, địa chủ, phú hào. Việc duy trì chế độ đa thê làm giảm khả năng lấy vợ của người nghèo, người không có tài sản.
Đây là chính sách lỗi thời, không còn tương thích với sự tăng trưởng chung của xã hội. Nếu lê dài sẽ gây ra nhiều không ổn định cho xã hội. Do đó, kể từ khi lật đổ chính sách phong kiến, nước Nước Ta dân chủ Cộng hòa đã xóa bỏ chính sách đa thê và ghi nhận chính sách hôn nhân một vợ một chồng lần đầu tại Luật hôn nhân và mái ấm gia đình 1959 :
Điều 1Nhà nước bảo vệ việc thực thi rất đầy đủ chính sách hôn nhân tự do và tiến bộ, một vợ một chồng, …Điều 3Cấm tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, cản trở hôn nhân tự do, yêu sách của cải trong việc cưới hỏi, đánh đập hoặc ngược đãi vợ. Cấm lấy vợ lẽ ..
Sau đó, đến Luật hôn nhân và mái ấm gia đình năm 1992, Luật hôn nhân và mái ấm gia đình năm 2000 và Luật hôn nhân và mái ấm gia đình năm năm trước đều thừa kế nguyên tắc hôn nhân một vợ một chồng trong chính sách Hôn nhân và mái ấm gia đình của Nước Ta .Chế độ hôn nhân một vợ một chồng được hiểu là trong mối quan hệ hôn nhân chỉ có một vợ và một chồng. Pháp luật không được cho phép những hành vi lấy vợ thứ hai, hoặc bất kể hành vi nào làm phương hại đến mối quan hệ hôn nhân hợp pháp mà đang được pháp lý bảo vệ. Tại điểm c khoản 2 điều 5 Luật hôn nhân và mái ấm gia đình năm trước pháp luật về những hành vi cấm trong nghành hôn nhân và mái ấm gia đình có lao lý :
2. Cấm những hành vi sau đây : … ;c ) Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ ; .
Nhằm tăng tính răn đe và ngăn ngừa người vi phạm, pháp lý lao lý nhiều mức chế tài. Trong trường hợp người vi phạm thực thi hành vi bị cấm thì sẽ bị phạt hành chính theo lao lý tại nghị định 110 / 2013 / NĐ-CP pháp luật xử phạt vi phạm hành chính trong nghành nghề dịch vụ hỗ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân mái ấm gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã. Ngoài ra, nếu hành vi vi phạm đó phân phối đủ những yếu tố cấu thành tội phạm hình sự theo pháp luật tại điều 182 Bộ luật hình sự năm ngoái thì hoàn toàn có thể bị truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự .
Vợ chồng bình đẳng.
Bình đẳng là sự ngang hàng nhau về mặt nào đó, trong đó bao gồm cả ngang hàng về những mối quan hệ xã hội giữa những chủ thể .Xét trong chính sách hôn nhân, vợ chồng bình đẳng được hiểu là bình đẳng về quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm về mọi mặt trong mái ấm gia đình cũng như trong việc triển khai những quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm công dân theo pháp luật của pháp lý. Nguyên tắc này được pháp luật đơn cử tại điều 17 Luật hôn nhân và mái ấm gia đình năm trước : Vợ, chồng bình đẳng với nhau, có quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm ngang nhau về mọi mặt trong mái ấm gia đình, trong việc triển khai những quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của công dân được lao lý trong Hiến pháp, Luật này và những luật khác có tương quan .Điều luật trên xu thế người dân tới một sự bình đẳng tổng lực, ghi nhận sự góp phần chung của vợ chồng về cả niềm tin và vật chất. Trên thực tiễn, yếu tố bình đẳng chỉ mang đặc thù tương đối. Dân gian có câu đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm. Người vợ có thiên chức làm mẹ thì không hề bắt người chồng san sẻ việc sinh đẻ, hoặc người chồng có sức khỏe thể chất cũng không hề bắt người vợ lao động những việc làm chân tay như mình. Do đó, địa thế căn cứ vào thực trạng của từng mái ấm gia đình mà việc vận dụng pháp luật của pháp lý cần linh động và khôn khéo .
Ý nghĩa của chế độ hôn nhân và gia đình ở Việt Nam.
Như đã nghiên cứu và phân tích trước đó, chính sách hôn nhân là hàng loạt những lao lý pháp lý kiểm soát và điều chỉnh yếu tố kết hôn, ly hôn, quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm giữa vợ và chồng. Hôn nhân là mối quan hệ cơ bản trong xã hội, những lao lý pháp lý kiểm soát và điều chỉnh quan hệ này là thiết yếu. Việc kiến thiết xây dựng, sửa đôi, bổ trợ chính sách hôn nhân từ đó mà có những ý nghĩa quan trọng so với xã hội .
– Thứ nhất, chế độ hôn nhân bảo vệ quan hệ hôn nhân hợp pháp. Vợ, chồng đăng ký kết hôn theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình và pháp luật về hộ tịch được nhà nước thừa nhận và bảo vệ. Bằng các quy định pháp luật, nhà nước đưa ra các điều kiện đối với việc kết hôn, quyền và nghĩa vụ của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân và ly hôn. Nói cách khác, chế độ hôn nhân định hướng hành vi của các chủ thể trong xã hội.
– Thứ hai, chế độ hôn nhân bảo đảm quyền tự chủ của các chủ thể trong quan hệ hôn nhân. Đối với kết hôn, nam, nữ được phép tự do tìm hiểu nhau trước khi tiến đến hôn nhân, không bị ngăn cấm kết hôn bởi các quan niệm hay tục lệ lạc hậu. Đối với việc ly hôn, khi cuộc sống hôn nhân không hạnh phúc, mục đích hôn nhân không đạt được, vợ chồng có quyền yêu cầu ly hôn theo thủ tục ly hôn thuận tình hoặc ly hôn đơn phương.
– Thứ ba, chế độ hôn nhân có những chế tài trừng phạt đối với các hành vi vi phạm. Nhằm đảm bảo việc thực hiện pháp luật, nhà nước đưa ra các chế tài xử phạt. Các chế tài này ngoài trừng phạt đối với người đã có hành vi phạm còn là sự răn đe, cảnh báo đối với các chủ thể khác.
Tóm lại, chính sách hôn nhân ở Nước Ta được thiết kế xây dựng dựa trên nhiều nguyên tắc, trong đó được liệt kê tiên phong đó là Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng. Tuân thủ khuynh hướng tăng trưởng chung, những nguyên tắc này đã được duy trì qua bốn lần phát hành Luật hôn nhân mái ấm gia đình. Phải thừa nhận rằng, chính sách hôn nhân và mái ấm gia đình đã góp một phần không nhỏ trong công cuộc giữ vững không thay đổi xã hội tại Nước Ta .
Trên đây là những chia sẻ của Luật Hùng Bách đối với vấn đề “Chế độ hôn nhân và gia đình ở Việt Nam hiện nay“. Nếu bạn còn những thắc mắc về vấn đề trên nói riêng, những vấn đề thuộc lĩnh vực hôn nhân và gia đình nói chung hoặc có nhu cầu sử dụng dịch vụ Luật sư Hôn nhân gia đình, hãy liên hệ với chúng tôi – Công ty Luật Hùng Bách chuyên tư vấn và thực hiện các thủ tục pháp lý về hôn nhân và gia đình qua số điện thoại 1900 6194 hoặc gửi email về địa chỉ để được tư vấn và hỗ trợ tận tình nhất.
Khắc Thượng.
|
