Nhận xét về câu thơ thứ 2 của bài thơ “Tức cảnh Pác Bó”, có ý kiến cho rằng từ “sẵn sàng” chỉ sự có sẵn của “cháo bẹ rau măng”,
Nội dung chính
- Nhận xét về câu thơ thứ 2 của bài thơ “Tức cảnh Pác Bó”, có ý kiến cho rằng từ “sẵn sàng” chỉ sự có sẵn của “cháo bẹ rau măng”,
- Luyện đề Tức cảnh Pác Bó
- Bài liên quan:
- Video liên quan
Luyện đề Tức cảnh Pác Bó
I. Kiến thức cơ bản:
1. Bài thơ được sáng tác vào tháng 2 – 1941, sau 30 năm hoạt động giải trí ở quốc tế, Bác Hồ trở lại từ TQ. Trước mắt là những gian truân thử thách. Tương lai còn u ám và sầm uất. Hiện tại là đời sống đầy gian nan ở trong một hang nhỏ, sát biên giới. Nguồn thực phẩm hầu hết là ngô, măng rừng. Bàn thao tác là phiếnđá bên bờ suối cạnh hang. Cần hiểu đúng những yếu tố này để thấy hết ý nghĩa của giọng điệu vui – nhẹ – “ sang ” của bài thơ .2. Hiện thực đời sống gian nan bỗng trở thành thi vị, nên thơ trong cảm nhận của Bác. Từ đó nhận ra vẻ đẹp của tâm hồn Bác : từ tốn, sáng sủa vượt lên mọi thử thách, gian nan của đời sống – vẻ đẹp của người chiến sỹ trong cốt cách của một thi sĩ .3. Bài thơ là sự phối hợp của vẻ đẹp cổ xưa và văn minh. Thể thơ Đường luật được sử dụng một cách tự nhiên thanh thoát .
II. Luyện tập:
1. Thống kê những h / ả của vạn vật thiên nhiên và nêu rõ mối q / hệ của các h / ả này với n / vật trữ tình trong bài thơ .2. Có mấy cách hiểu về 3 chữ “ vẫn sẵn sàng ” ở câu thứ 2 ? Em chọn cách hiểu nào ? Vì sao ?3. Em có cảm nhận ntn về giọng điệu riêng và niềm tin chung của bthơ ? Những ytố nào giúp em cảm nhận được như vậy ?4. Qua bài thơ, một mặt, hoàn toàn có thể thấy đời sống của Hồ Chí Minh ở PBó thật khó khăn, nhưng mặt khác, lại thấy Người rất vui, coi đó là “ sang ”. Em gthích điều đó ntn ? Từ đó em hiểu TP HCM là người thế nào ?5. Hãy sưu tầm và ghi chép lại những câu thơ nói về niềm vui với cái nghèo, vui vì sống hoà vớith / nhiên của Bác cũng như của các nhà thơ khác. Tìm hiểu sự giống và khác nhau giữa các câu thơ đó .
GỢI Ý
1. Trong bài thơ đầy ắp những h/ả th/nhiên. Thiên nhiên là không gian sinh hoạt của con người ở mọi thời điểm: “sáng ra bờ suối, tối vào hang”. Th/nhiên là nguồn lương thực, thực phẩm của con người: “cháo bẹ, rau măng”- gợi nhớ câu thơ của Nguyễn Bỉnh Khiêm: “Thu ăn măng trúc, đông ăn giá”. Thú vị nhất là th/nhiên trở thành vật dụng sinh hoạt: “bàn đá” để người c/sĩ CM “dịch sử Đảng”. Thiên nhiêndường như bao bọc, có mặt trong mọi sinh hoạt và hành động của con người.
Theo một chiều ngược lại, con người có vẻ như cũng rất thư thả, giao hoà với th / nhiên, xem th / nhiên như ngôi nhà quen thuộc của mình. Giữa người và cảnh cho nên vì thế có mối quan hệ thật thắm thiết, giao hoà .2. Có 2 cách hiểu :– Cách thứ nhất : chủ thể của “ sẵn sàng ” là con người. Khi đó ý của toàn câu thơ sẽ là : dù phải tồntại trong thực trạng khó khăn vất vả nhưng niềm tin vẫn không vì vậy mà buông xuôi, mỏi mệt, trái lại vẫn rất tráng kiện, hăm hở trong việc làm – “ vẫn sẵn sàng ” .– Cách thứ hai : chủ thể của “ sẵn sàng ” là “ cháo bẹ, rau măng ”. “ Sẵn sàng ” ở đây có nghĩa là nhiều, là dư dả, là vẫn sẵn có đến mức dư thừa. Hiểu theo cách này, trong lời thơ như ẩn hiện một nụ cười hóm hỉnh, đùa vui. Nói khó khăn bằng bthơ như vậy cho thấy bản lĩnh, năng lực thắng lợi mọi thử thách của thực trạng của người c / sĩ CM. ở cách hiểu thứ 2, sự “ sẵn sàng ” của con người vẫn hiện hữu nhưng là ẩn tàng trong cách nói vui đùa, hóm hỉnh. Cách hiểu này gần với phong thái của TP HCM hơn, bởi ở Người, cái bản lĩnh, sự vững vàng của người c / sĩ ít khi thể hiện trực diện mà thường ẩn rất sâu trong lời thơ .3. Cần đọc kĩ để thấy rõ giọng điệu riêng và niềm tin chung của bài thơ. Trong khi đọc, cần nỗ lực bộc lộ giọng điệu tự do, bộc lộ tâm trạng sảng khoái của n / vật trữ tình. Đồng thời chú ý quan tâm ngắt nhịp cho đúng, nhất là ở câu 2, 3 của bài thơ .Bài “ Tức cảnh PBó ” được sáng tác theo thể thất ngôn tứ tuyệt. Một mặt nó vẫn tuân thủ khá ngặt nghèo quy tắc và theo sát quy mô cấu trúc chung của một bài tứ tuyệt, mặt khác toát lên một cái gì thậtphóng khoáng, mới lạ. Bằng 4 câu thơ tự nhiên, bình dị, bthơ biểu lộ một giọng điệu tự do, pha chút vui đùa hóm hỉnh, toát lên cảm xúc vui thích, sảng khoái .Hai câu đầu của bthơ ngắt nhịp 4/3 tạo thành 2 vế sóng đôi, bộc lộ một giọng điệu tự do, cho thấy Bác sống từ tốn, nề nếp, hoà điệu uyển chuyển với đời sống núi rừng. Câu thơ thứ 2 vẫn tiếp nối đuôi nhau mạch xúc cảm gợi ra từ câu đầu : “ Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng ”. ở đây có thêm nét đùa vui : lương thực, thực phẩm luôn sẵn sàng, thật vừa đủ, rất đầy đủ tới mức dư thừa. Nếu câu thứ nhất nói về việc ở, câu thứ 2 nói về việc ăn thì câu 3 nói về sự thao tác : “ Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng ”. Tất cả đều miêu tả chân thực hoạt động và sinh hoạt hằng ngày của Bác ở PBó. Tgiả không che giấu sự khó khăn ( thức ăn chỉ cócháo ngô và rau măng, bàn thao tác là 1 tảng đá chông chênh ) nhưng qua giọng điệu, từ ngữ, hình ảnh thơ và cách nói của Người, ta vẫn thấy toát lên niềm vui to lớn, chân thực, hiển nhiên của Bác. Câu kết của bthơ nêu lên một nhận xét tổng quát : “ Cuộc đời CM thật là sang ”. Sang là sang chảnh, tức là không chỉ dồi dào, phong phú về vật chất mà còn là cao quý, đáng kính trọng. Chữ “ sang ” ở cuối bài thơ đúng là đã kết tinh và toả sáng niềm tin của toàn bài thơ .4. Qua bài thơ, một mặt, hoàn toàn có thể thấy đời sống của Hồ Chí Minh ở Pac Bó thật khó khăn nhưng mặt khác, lại thấy Người rất vui, coi đó là “ sang ”. Có thể gthích điều đó như sau :Những ngày ở PBó tuy rất gian nan, thiếu thốn nhưng Bác vẫn vui vì nhiều năm dạt dẹo khắp năm châu bốn bể tìm đường cứu nước, nay Người được trở lại sống trên mảnh đất TQ, trực tiếp chỉ huy cuộc CM để cứu dân, cứu nước. Đbiệt, Bhồ còn rất vui vì Người tin rằng thời cơ gphóng dtộc đang tới gần. Ước mơ của Người sắp trở thành hiện thực. So với niềm vui đó thì những khó khăn vất vả khó khăn trước mắt trong hoạt động và sinh hoạt hàng ngày chẳng có nghĩa lí gì. Ngược lại, chúng trở thành sang trọng và quý phái, vì đó là cđời CM. Với Bác, làm cách mạng, cứu dân, cứu nước là niềm vui, là lẽ sống. Hơn nữa, có vẻ như trong con người TP HCM luôn sẵn có cái “ thú lâm tuyền ” ( tức niềm ham thích được sống ở chốn núi rừng, được sống hoà hợp cùng th / nhiên cây cối. ) Điều này không những bộc lộ tong sáng tác mà còn biểu lộ trong cách sống hằng ngày của Người. Từ đó hoàn toàn có thể hiểu Hồ Chí Minh có tấm lòng yêu nước thiết tha, có ý thức kiên cường, mặc kệ mọi khó khăn vất vả khó khăn, thư thả tự tại trong mọi trường hợp, và luôn sống hoà hợp với th / nhiên .5. Có thể sưu tầm 1 số ít câu thơ của Bác và của Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm. Chỉ ra : – Giống nhau : Yêu vạn vật thiên nhiên, sống thân mật, giao hoà cùng vạn vật thiên nhiên. – Khác nhau : Người xưa sống như một ẩn sĩ xa lánh cõi đời. BHồ tuy vui với “ thú lâm tuyền ” nhưng không phải là ẩn sĩ, lánh đời thoát tục mà là một chiến sỹ suốt đời chiến đấu không stress cho sự nghiệp cứu nước cứu dân .
Bài liên quan:
Leave a Comment
|
