Tổng đàn chăn nuôi đang tăng trở lại
Cục Chăn nuôi ( Bộ NN-PTNT ) cho biết, thời hạn qua, tăng trưởng đàn lợn của nước ta có sự dịch chuyển lớn về tổng đàn, trong đó tổng đàn lợn đạt cao nhất vào năm năm nay ( 29,1 triệu con ), sau đó do một số ít nguyên do tổng đàn lợn giảm sâu kỷ lục vào năm 2019 do dịch tả lợn Châu Phi ( 19,6 triệu con ) .
Năm 2021 tổng đàn lợn tăng trưởng trở lại và đạt trên 28 triệu con, tăng 7,1 % so với cùng kỳ năm 2020. Tổng đàn gia cầm đạt khoảng chừng 523 triệu con, tăng 5,8 % so với cùng kỳ năm 2020 ; sản lượng thịt gia cầm hơi xuất chuồng ước đạt khoảng chừng 1,69 triệu tấn, tăng hơn 19 % so với cùng kỳ ; sản lượng trứng gia cầm đạt 15,5 tỷ quả, tăng 6,9 % so với cùng kỳ .
Đàn lợn đang có sự tăng trở lại
Đàn bò trên 6,4 triệu con, tăng 2%, trong đó đàn bò sữa trên 375.000 con; sản lượng thịt bò năm 2021 đạt 495,3 ngàn tấn; sản lượng sữa bò tươi đạt hơn 1,2 triệu tấn, tăng 11,6% so với cùng kỳ năm 2020.
Đàn trâu đạt 2,34 triệu con, giảm 0,3 % so với cùng kỳ năm 2020 ; sản lượng thịt trâu năm 2021 đạt 125,4 ngàn tấn. Hiện nay, cả nước có trên 2,65 triệu con dê và khoảng chừng 115.000 con cừu ; tổng sản lượng thịt dê, cừu trong năm 2021 ước đạt 27,1 ngàn tấn .
Cũng theo Cục Chăn nuôi, số liệu thống kê 2021 cả nước có hơn 10 triệu hộ chăn nuôi, trong đó 2,05 triệu hộ nuôi lợn và 8,03 triệu hộ nuôi gia cầm. Khoảng 13.752 trang trại chăn nuôi / 23.662 trang trại nông nghiệp ( chiếm 58,1 % ) .
Dựa trên định mức kỹ thuật trong chăn nuôi và tổng đàn gia súc, gia cầm do Tổng cục Thống kê công bố, theo kim chỉ nan với tổng đàn gia súc, gia cầm nước ta năm 2021 sẽ thải ra trên 61,5 triệu tấn phân và trên 55 triệu tấn nước tiểu. Ngoài ra, hằng năm nhiều triệu tấn chất độn chuồng thải ra từ ngành chăn nuôi, tuy nhiên chưa có số liệu tìm hiểu về nguồn phụ phẩm này .
Sự quy đổi từ chăn nuôi truyền thống lịch sử sang sản xuất chăn nuôi bán thâm canh và thâm canh đang tạo ra khối lượng ngày càng nhiều chất thải động vật hoang dã. Như chăn nuôi bò và lợn đã tạo ra tỷ suất chất thải rắn cao nhất : bò ( 39,6 % ), lợn ( 33,15 % ), trâu ( 21,07 % ) và gia cầm ( 6,18 % ) ; tỷ suất nước thải lợn chiếm hầu hết 86,5 %, bò là 10,56 % ; và trâu 2,94 % .
Chăn nuôi lợn được tập trung chuyên sâu đa phần tại những vùng đồng bằng và dân cư đông đúc. Do đó, gây ra mức độ ô nhiễm lớn nhất so với việc chăn nuôi những loài khác .
“ Hiện nay, những cơ chăn nuôi trang trại, nhất là những trang trại chăn nuôi quy mô nhỏ còn rất nhiều hạn chế, chưa bảo vệ bảo đảm an toàn sinh học, nên xảy ra nhiều dịch bệnh rình rập đe dọa đến tăng trưởng chăn nuôi bền vững và kiên cố. Do vậy, cần phải cải tổ về chăn nuôi nhất là những giải pháp giải quyết và xử lý chất thải, trong đó tận dụng được chất thải làm ngày càng tăng giá trị chăn nuôi ”, Cục Chăn nuôi nhấn mạnh vấn đề .
4 phương pháp xử lý chất thải chăn nuôi
Theo Cục Chăn nuôi, lúc bấy giờ những hộ chăn nuôi đang vận dụng chiêu thức giải quyết và xử lý chất thải trong chăn nuôi rất hiệu suất cao và thiết thực, gồm :
Công nghệ khí sinh học : Đến hết năm 2018, cả nước có tổng số khu công trình khí sinh học để giải quyết và xử lý chất thải chăn nuôi đạt trên 662.000 khu công trình, tăng trên 230.000 khu công trình so với năm năm ngoái .
Đệm lót sinh học : Cả nước có trên 7,58 triệu mét vuông diện tích quy hoạnh đệm lót sinh học được vận dụng ở cả quy mô nông hộ, trang trại, trong đó quy mô nông hộ chiếm 67,9 % và quy mô trang trại chiếm 32,1 %. Đệm lót sinh học đa phần vận dụng cho chăn nuôi gia cầm ( chiếm 88,4 % ), lợn ( chiếm 11,0 % ), bò ( 0,5 % ) và trâu ( 0,2 % ) .
Xử lý chăn nuôi bằng cách nuôi giun trùn quế
Ủ Compost: Là một biện pháp xử lý chất thải chăn nuôi truyền thống được người chăn nuôi áp dụng phổ biến. Trên 2,88 triệu hộ chăn nuôi và 7.073 trang trại chăn nuôi thực hiện ủ phân vật nuôi làm phân bón hữu cơ. Tỷ lệ cơ sở chăn nuôi áp dụng biện pháp ủ phân vật nuôi là 43,9% đối với gia cầm, 25,7% đối với lợn, 20,3% đối với bò và 7,9% đối với trâu.
Công nghệ vi sinh : Ngày nay công nghệ tiên tiến vi sinh đang rất tăng trưởng và có nhiều loại sản phẩm / chế phẩm vi sinh tương hỗ hiệu suất cao cho việc giải quyết và xử lý chất thải chăn nuôi kể cả khử mùi hôi trong chăn nuôi .
Theo báo cáo giải trình của những Sở NN-PTNT những tỉnh / thành, cả nước 345.000 hộ chăn nuôi sử dụng chế phẩm vi sinh trong giải quyết và xử lý chất thải và khử mùi trong chăn nuôi. Tỷ lệ hộ chăn nuôi sử dụng chế phẩm vi sinh vật để giải quyết và xử lý thiên nhiên và môi trường chăn nuôi là 60,3 % so với gia cầm, 39,7 so với lợn và 2,7 % so với trâu, bò .
Ngoài 4 giải pháp giải quyết và xử lý chính chất thải chăn nuôi nêu trên, thì nuôi những loại côn trùng nhỏ từ chất thải chăn nuôi như trùn quế, lính ruồi đen lúc bấy giờ ở nhiều địa phương đã mang lại quyền lợi kép cho người chăn nuôi thu được nguồn protein từ côn trùng nhỏ Giao hàng cho chăn nuôi, thủy hải sản và phân bón hữu cơ từ phân của côn trùng nhỏ .
Đây là giải pháp vững chắc và rất tương thích cho chăn nuôi nông hộ để dữ thế chủ động giải quyết và xử lý chất thải chăn nuôi và thu nhập tăng thêm từ bán côn trùng nhỏ và phân bón hữu cơ từ côn trùng nhỏ .
Tăng thu nhập nhờ bán phân hữu cơ
Năm năm trước, mái ấm gia đình ông Hà Danh Thảo ( huyện Mỹ Lộc, tỉnh Tỉnh Nam Định ) mở màn chăn nuôi lợn thịt với quy mô hơn 1.500 con. Với số lượng lợn lớn, mái ấm gia đình ông đã dữ thế chủ động xây 2 hầm khí sinh học với thể tích 10.000 m3 được phủ bạt HDPE .
Tuy nhiên, lượng chất thải thải ra ngoài quá nhiều khiến cho khu công trình khí sinh học quá tải, chất thải thừa ứ ; nước thải trong hầm biogas rò rỉ ra bên ngoài, gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường .
“ Qua theo dõi của mái ấm gia đình, với số lượng lợn trên 1.500 con, mỗi ngày có khoảng chừng 700 kg chất thải được đổ thẳng ra ngoài hầm biogas. Do lượng chất thải mỗi ngày một tăng lên đã làm cho hầm biogas quá tải, rò rỉ nước thải ra bên ngoài, bốc mùi hôi thối, khiến mái ấm gia đình đau đầu tìm cách giải quyết và xử lý chất thải của trang trại ”, ông Thảo nói .
Gia đình ông Thảo sử dụng máy ép phân đã nhiều năm nay
Để xử lý thực trạng trên, mái ấm gia đình ông đã góp vốn đầu tư công nghệ tiên tiến giải quyết và xử lý chất thải khép kín với tổng trị giá lên đến hàng trăm triệu đồng, gồm máy ép phân, bể chứa nhiều ngăn ship hàng cho máy ép và máy phát điện sinh học .
Theo đó, tất cả chất thải của lợn từ trong chuồng sẽ chảy xuống bể lắng. Khi máy vận hành sẽ hút chất thải, sau đó tách, ép thành nước và phân hữu cơ riêng biệt. Phân khô được đùn ra như những đống mùn nhỏ mịn, khô tơi như mùn cưa, còn nước thải được đổ xuống hầm biogas.
Trung bình, mỗi ngày mái ấm gia đình ông Thảo hoạt động giải trí máy ép phân một lần. Phân sau khi được tách hết nước để trở thành phân hữu cơ sẽ đóng vào vỏ hộp cho hết mùi và xuất bán cho dân cư có nhu yếu .
Theo giám sát của ông Thảo, với khoảng chừng 700 kg chất thải chăn nuôi được thải ra mỗi ngày, sau khi giải quyết và xử lý trang trại thu được hơn 200 kg phân khô. Với giá cả 80.000 đồng / tạ, mỗi tháng mái ấm gia đình ông thu lời thêm khoảng chừng 5 triệu đồng. Nhiều lúc, trang trại không còn phân khô để bán ra ngoài thị trường. / .
“ Chất thải chăn nuôi được coi là nguồn tài nguyên quý giá nếu biết tận dụng. Để tránh tiêu tốn lãng phí nguồn tài nguyên đó, lúc bấy giờ nhiều hộ mái ấm gia đình, trang trại chăn nuôi đang giải quyết và xử lý bằng cách ủ hoai mục ( phân gia súc, gia cầm ) trở thành phân bón hữu cơ cho cây xanh, vừa bảo vệ ô nhiễm thiên nhiên và môi trường, vừa nâng cao thu nhập … ”, một Chuyên gia trong ngành chăn nuôi cho hay .
