Cách ghi kích thước trong bản vẽ kỹ thuật thể hiện một độ lớn của vật thể biểu diễn, cơ sở xác định độ lớn và vị trí tương đối giữa các vật thể được biểu diễn bởi các kích thước vật thể được ghi trên bản vẽ.
Kích thước trên bản vẽ phải vừa đủ sản xuất và kiểm tra được các vật thể, mỗi bản vẽ chỉ được ghi kích thước một lần, kích thước phải được ghi trên các hình chiếu bộc lộ rõ cấu trúc của phần được ghi .
Kích thước không dùng trực tiếp trong quy trình sản xuất, mà chỉ thuận tiện cho việc sử dụng thì coi là kích thước tìm hiểu thêm .
Độ cao so với mặt phẳng chuẩn thường dùng đơn vị là mét với 3 số lẻ với các kích thước
Không ghi kích thước ở đường khuất như : Đường trục, đường tâm, mỗi lần ghi kích thước chỉ ghi một lần ở một vị trí dễ đọc nhất .
Thành phần cấu trúc nên kích thước chung trong bản vẽ kỹ thuật :
Đường dóng được vẽ bằng nét liền mảnh, lê dài vị trí của đường kích thước một đoạn từ 2 đến 3 lần bề rộng của các nét đậm trên bản vẽ .
- Đường kích thước kích thước trong bản vẽ
Có một mũi tên mà hai cạnh của chúng làm với nhau một góc khoảng chừng 300, độ lớn của mũi tên tỉ lệ với chiều rộng của nét vẽ trên bản vẽ với chiều dài là 2,5 mm, hai mũi tên vẽ phía trong số lượng giới hạn bởi đường kích thước, trường hợp nếu không đủ chỗ thì vẽ ra ngoài, được cho phép thay hai mũi tên đối nhau bởi một dấu chấm đậm .
- Chữ số được ghi trên khổ chữ từ 2,5 trở lên để ghi vào khổ của bản vẽ
- Đường kích thước thường được đặt ở phía trên và khoảng chừng giữa, sao cho kích thước không bị cắt hoặc chặn bởi bất kể đường nào trên bản vẽ
- Chữ số được xếp theo hàng dọc và nên đặt sole với nhau về hai phía của đường kích thước
- Chữ số ghi không đủ chỗ thì hoàn toàn có thể ghi trên đường lê dài của kích thước và ở bên phải
- Chữ số không đúng tỷ suất trình diễn thì sẽ gạch dưới, ký hiệu kèm theo chữ số : đường kính ( D ), nửa đường kính ( R ) .
1. Các loại cách ghi kích thước trong bản vẽ kỹ thuật
Kích thước ở dạng nét liền mảnh, đoạn thẳng ghi kích thước thường dài 10mm thì các đường dóng được kẻ vuông góc với đoạn thẳng cần được ghi
Một đường thẳng song song với đoạn thẳng cần ghi kích thước và khoảng cách là 7 mm, cách đầu mút của đường dóng 3 mm, nếu trường hợp mà hai đoạn thẳng song song và cùng ghi kích thước về một phía thì các đường dóng và đường kích thước không được phép cắt nhau .
Kích thước nằm ngang thì chữ số cũng phải nằm giữa và ở phía trên đường ghi, trường hợp thẳng đứng thì chữ số được ghi nằm về bên trái của kích thước .
- Cách ghi kích thước cung tròn và đường tròn
Kích thước cung tròn thì đường dóng vuông góc với dây cung, đường kích thước giống cung tròn và cách cung tròn một đoạn 7 mm .
Kích thước nửa đường kính thì không cần đường dóng mà cần chỉ vẽ xuất phát từ tâm cung tròn hoặc không cần xuất phát từ tâm nhưng hướng của nó phải đi qua tâm và không được dài quá đến tâm đường tròn, vẽ mũi tên về phía đường tròn, chỉ số kích thước có chữ R, kích thước hình cầu, hình vuông vắn, độ dốc, độ côn cũng giống như trên .
Kích thước đường kính thì cũng không cần đường dóng cs thể lê dài hết đường kính và hai mũi tên, chữ số đường kính hoàn toàn có thể đặt trong hoặc ngoài đường tròn .
Kích thước tâm cung tròn cần nằm ngoài số lượng giới hạn ta cần vẽ kích thước của đường kính, nửa đường kính bằng đường gãy khúc hoặc ngắt đoạn mà không cần xác .
Là cung tròn có tâm ở đỉnh góc
Kích thước góc thì đường dóng chính là đường lê dài của hai cạnh góc số lượng giới hạn góc, đường kính kích thước là cung tròn với hai mũi tên chỉ vào hai đường dóng, chữ số hoàn toàn có thể được ghi trong số lượng giới hạn góc hoặc ngoài nhưng nó phải có chỉ số ( ví dụ như : 334 o26 ; 50 ’ ’ )
2. Quy định về cách ghi kích thước trong bản vẽ kỹ thuật
- Nét cơ bản ( nét liền đậm ) : Dùng để trình diễn đường bao thấy của vật thể, ta nên dùng cơ bản. Bề rộng của nét bằng 0.5 đến 1.4 mm tùy theo độ lớn và mức độ phức tạp của hình màn biểu diễn .
- Nét đứt : Được dùng để bộc lộ đường bao khuất của vật thể, nét đứt gồm những nét gạch ngắn cùng một độ dài từ 2 đến 8 mm. độ dài nét đứt phụ thuộc vào vào bề rộng của nét cơ bản và có giá trị bằng ½ đến ⅓ bề rộng cơ bản
- Đường trục và đường tâm : Được vẽ qua đường bao của hình màn biểu diễn từ 2 đến 5 mm và kết thúc bằng nét gạch. Vị trí tâm cung tròn được định bằng giao điểm của hai gạch cắt nhau, đường kính của đường tròn bé hơn 12 mm thì nét chấm gạch biểu lộ đường tâm đực sửa chữa thay thế bằng nét mảnh
Trên đây là cách ghi kích thước trong bản vẽ kỹ thuật mà bất cứ một người kỹ sư nào cũng nên biết, và sử dụng một cách thành thạo để hoàn thành tốt công việc của mình.
