Thùng rác xanh tại Berkshire, Anh
Quản lý chất thải (tiếng Anh: Waste management) là việc thu gom, vận chuyển, xử lý, tái chế, loại bỏ hay thẩm tra các vật liệu chất thải. Quản lý chất thải thường liên quan đến những vật chất do hoạt động của con người sản xuất ra, đồng thời đóng vai trò giảm bớt ảnh hưởng của chúng đến sức khỏe con người, môi trường hay tính mỹ quan. Quản lý chất thải cũng góp phần phục hồi các nguồn tài nguyên lẫn trong chất thải. Quản lý chất thải có thể bao gồm chất rắn, chất lỏng, chất khí hoặc chất thải phóng xạ, mỗi loại được quản lý bằng những phương pháp và lĩnh vực chuyên môn khác nhau.
Cách quản lý chất thải có phần khác nhau tại những vương quốc tăng trưởng và đang tăng trưởng, tại khu vực đô thị và nông thôn, và tùy vào mô hình sản xuất gia dụng hay công nghiệp. Quản lý chất thải vô hại từ đối tượng người tiêu dùng hành chính và gia dụng ở các vùng đô thị thường là nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan chính quyền sở tại địa phương, trong khi quản lý chất thải vô hại từ đối tượng người dùng thương mại và công nghiệp thường là nghĩa vụ và trách nhiệm của đơn vị sản xuất .
Trải qua phần đông lịch sử dân tộc, lượng rác thải con người thải ra là không đáng kể do tỷ lệ dân số thấp và mức độ khai thác tài nguyên vạn vật thiên nhiên thấp. Chất thải phổ cập phát sinh trong thời kỳ tiền tân tiến là tro và chất thải hoàn toàn có thể phân hủy sinh học từ con người, và những chất thải này được thải trở lại đất, với rất ít ảnh hưởng tác động đến thiên nhiên và môi trường. Các công cụ làm bằng gỗ hoặc sắt kẽm kim loại nhìn chung được tái sử dụng hoặc sử dụng qua nhiều thế hệ .
Tuy nhiên, một vài nền văn minh có vẻ đã hoang phí hơn về rác thải đầu ra của họ so với các nền văn minh khác. Đặc biệt, văn minh Maya ở Trung Mỹ đã có một nghi lễ cố định hàng tháng, theo đó dân làng thu gom và đốt các đống rác lớn.[1]
Thời kỳ tân tiến[sửa|sửa mã nguồn]
Báo cáo năm 1842 của Edwin Chadwick, The Sanitary Condition of the Labouring Population đã có ảnh hưởng trong việc đảm bảo thông qua dự luận đầu tiên về dọn dẹp chất thải và đổ thải.
Sau sự khởi đầu của cuộc cách mạng công nghiệp và sự tăng trưởng đô thị bền vững và kiên cố của các TT dân số lớn ở Anh, sự tích tụ rác thải trong các thành phố đã gây nên sự suy giảm nhanh gọn về mức độ vệ sinh thiên nhiên và môi trường và chất lượng đời sống chung của người dân đô thị. Các đường phố trở nên nghẹt thởi với rác do thiếu các pháp luật về quét dọn rác thải. [ 2 ] Việc lôi kéo xây dựng cơ quan giải quyết và xử lý chất thải của thành phố đã được tranh luận vào đầu năm 1751 bởi Corbyn Morris ở London, ông đề xuất kiến nghị rằng ” … bảo vệ sức khỏe thể chất của người dân là điều quan trọng nhất, đề xuất kiến nghị việc quét dọn thật sạch thành phố này cần đặt dưới sự quản lý của một cơ quan công quyền thống nhất, và tổng thể rác thải được luân chuyển bởi Thames đến một khoảng cách xa nhất định trong nước “. [ 3 ]
Các chiêu thức giải quyết và xử lý[sửa|sửa mã nguồn]
Chôn lấp chất thải[sửa|sửa mã nguồn]
Một bãi chôn lấp vệ sinh là một giải pháp vệ sinh và tương đối rẻ tiền của việc giải quyết và xử lý chất thải. Các bãi chôn lấp phong cách thiết kế kém hoặc quản lý kém hoàn toàn có thể tạo ra một số ít ảnh hưởng tác động xấu đến môi trường tự nhiên như gây bốc mùi, lôi cuốn sâu bọ, và tạo ra nước rỉ rác. Một mẫu sản phẩm thông dụng nữa của các bãi chôn lấp là khí ( hầu hết gồm có khí methane và carbon dioxide ). Khí này hoàn toàn có thể tạo ra các yếu tố mùi, diệt thảm thực vật mặt phẳng và là một khí gây hiệu ứng nhà kính. [ 4 ]Đặc điểm phong cách thiết kế của một bãi chôn lấp hợp vệ sinh và văn minh gồm có các giải pháp để ngăn nước rỉ rác ( leachate ) ngấm vào nước ngầm bằng cách tạo một lớp đất sét hoặc vật tư nhựa lót dưới đáy. Chất thải được đầm chặt thành từng lớp để tăng tỷ lệ và sự không thay đổi của nó tránh gây sụp lún và che chắn không để lôi cuốn sâu bọ, chuột. Đồng thời bãi chôn lấp hợp vệ sinh cũng cần có mạng lưới hệ thống khai thác khí được cài đặt để trích xuất các khí bãi rác. Khí được thu giữ bằng đường ống đục lỗ được hút ra ngoài hoặc bị đốt cháy trong một động cơ xăng để tạo ra điện. Sau khi bãi chôn lấp hợp vệ sinh đầy, nó được niêm phong bằng một lớp dày đất, và mặt phẳng nghiêng một độ dốc nhẹ để nước mặt không bị ứ đọng, rò rỉ vào bên trong .
Đốt chất thải[sửa|sửa mã nguồn]
Đốt là một chiêu thức giải quyết và xử lý trong đó chất thải rắn hữu cơ phải chịu đốt để quy đổi thành cặn và các loại sản phẩm khí. Quá trình này làm giảm thể tích chất thải rắn đến 20 đến 30 Tỷ Lệ thể tích bắt đầu. Lò đốt rác quy đổi chất thải thành nhiệt, khí đốt, hơi nước và tro. Thiêu hủy được thực thi cả ở quy mô nhỏ của các cá thể và trên quy mô lớn của ngành công nghiệp. Nó được sử dụng để giải quyết và xử lý chất thải rắn, lỏng, khí. Nó được công nhận là một chiêu thức trong thực tiễn để giải quyết và xử lý một số ít chất thải nguy cơ tiềm ẩn ( như chất thải y tế ) .Đốt là chiêu thức giải quyết và xử lý chất thải thông dụng ở các vương quốc Châu Âu, Nhật Bản, nơi mà đất đai khan hiếm, vì các cơ sở này thường không yên cầu nhiều diện tích quy hoạnh như các bãi chôn lấp. Xử lý chất thải thành nguồn năng lượng ( WTE ) hoặc nguồn năng lượng từ chất thải ( EFW ) là những thuật ngữ rộng cho các cơ sở đốt chất thải trong lò hoặc lò hơi để tạo ra nhiệt, hơi nước hoặc điện .Tuy nhiên Đốt không phải là chiêu thức tuyệt đối và đã có những lo lắng về các chất ô nhiễm trong khí thải lò đốt, những khí này góp thêm phần gây ô nhiễm không khí. Ở nhiệt độ vừa phải, đốt cũng hoàn toàn có thể sản xuất một loạt các loại khí ô nhiễm, tùy thuộc vào những gì được đốt cháy. Ví dụ, nhựa khi bị đốt cháy hoàn toàn có thể tạo ra khí clo và axit clohydric, cả hai đều là chất ô nhiễm, ăn mòn, hoặc chết người, đốt cháy các chất hữu cơ lưu huỳnh tạo khí sulfur dioxide ( SO2 ). Trong những năm gần đây công nghệ tiên tiến đốt đã được cải tổ, văn minh, nhiệt độ trong lò đốt rất cao ( lên đến 1700 °C, hoặc 3000 °F ) phá vỡ các hợp chất ô nhiễm .
Tái chế là một việc làm thực tế phục hồi nguồn tài nguyên đề cập đến việc tích lũy và tái sử dụng các vật tư phế thải như thùng chứa đồ uống rỗng, Các vật tư mà từ đó được tái chế thành các loại sản phẩm mới. Nguyên liệu để tái chế hoàn toàn có thể được tích lũy một cách riêng không liên quan gì đến nhau từ chất thải chung, sử dụng các thùng chuyên được dùng và xe thu gom. Ở một số ít nơi, chủ sở hữu của các chất thải được nhu yếu phân loại vật tư vào thùng khác nhau ( ví dụ như giấy, nhựa, sắt kẽm kim loại ), một số ít nơi khác, tổng thể các vật tư tái chế được đặt trong một thùng duy nhất và việc phân loại được giải quyết và xử lý sau tại cơ sở TT. [ 5 ]Các mẫu sản phẩm tiêu dùng phổ cập nhất được tái chế gồm có : nhôm từ lon nước giải khát, đồng từ dây, thép từ bình phun, chai lọ thủy tinh, hộp bìa, báo, tạp chí, nhựa PVC. Các mẫu sản phẩm này thường được làm từ một vật tư duy nhất, làm cho chúng tương đối thuận tiện để tái chế thành các loại sản phẩm mới. Việc tái chế các mẫu sản phẩm phức tạp ( như máy tính và thiết bị điện tử ) là khó khăn vất vả hơn. Các loại vật tư được đồng ý để tái chế khác nhau theo thành phố và vương quốc. Mỗi thành phố và vương quốc có chương trình tái chế khác nhau, hoàn toàn có thể giải quyết và xử lý các loại vật tư tái chế khác nhau. Tuy nhiên, sự biến hóa trong một số lượng giới hạn nhất định được phản ánh trong giá trị bán lại của vật tư khi nó được tái chế .
Đổ thải ra Đại dương[sửa|sửa mã nguồn]
Một biến thể của đốt trên đất liền là đốt trên tàu trên các đại dương. Sau đốt, vật tư không cháy được chỉ đơn thuần là đổ xuống biển. Phương pháp này đã được vận dụng cho các kho dự trữ chất thải hóa học đặc biệt quan trọng nguy khốn. Một báo cáo giải trình năm 1981 của Cơ quan Bảo vệ Môi trường công bố rằng ” Nó có một ảnh hưởng tác động tối thiểu đến môi trường tự nhiên vì đưa được các thành phần hủy hoại xa nơi dân cư để phát thải và được đại dương hấp thụ “, một quan tâm nữa là lò đốt ngoài khơi ” Không phải chịu các nhu yếu trấn áp khí thải vận dụng cho các đơn vị chức năng trên đất liền ” việc này hoàn toàn có thể rất hiệu suất cao ngân sách. Tuy nhiên lượng carbon dioxide sinh ta trong quy trình đốt vẫn đi vào không khí trên đất, trên mặt nước, nó vẫn góp thêm phần làm tăng carbon dioxide trong khí quyển. Sự thật, việc đổ thải phế liệu rắn ra biển chỉ làm chúng khuất khỏi tầm nhìn của mọi người, nhưng những vật tư ô nhiễm xuất hiện và những chất còn lại sau khi nung sẽ góp phần vào sự ô nhiễm của đại dương. Các nhà khoa học thực sự vẫn chưa biết mẫu sản phẩm sau cuối của nhiều hóa chất tương quan đến ô nhiễm nguồn nước. Theo thời hạn, giải pháp này dần không được ưu chuộng. [ 6 ]Đổ thải ra Đại dương mà không cần đốt cũng đã được sử dụng so với chất thải hóa chất, rác thải thành phố, và rác khác. Khả năng ô nhiễm nguồn nước là rõ ràng. Trong một số ít trường hợp quy trình chuyển dòng đã mang các chất thải trở lại bờ hơn là phân tán trong các đại dương như dự tính, điều này càng khẳng định chắc chắn sự nguy hại của việc đổ thải ra đại dương các chất thải chưa qua giải quyết và xử lý. Trong cuối những năm 1980, phản đối công khai minh bạch qua sự cố chất thải ( gồm có cả kim tiêm, rác thải y tế ) trôi trên bãi biển, gây số lượng vi trùng cao khu vực gần bờ, và cái chết của động vật hoang dã có vú biển. Quốc hội đã Ban Đạo luật năm 1988 ra lệnh rằng Đổ thải ra Đại dương của nước thải ở Mỹ và chất thải công nghiệp sẽ chấm hết sau năm 1991. Số lượng các vương quốc công nhận Đổ thải ra Đại dương là một yếu tố ô nhiễm và cần kết thúc nó ngày càng nhiều. Anh đã kết thúc đổ chất thải công nghiệp vào đại dương vào năm 1993. Tuy nhiên, việc đổ nước thải vào biển vẫn còn đang liên tục ở một số ít nước đang tăng trưởng, nơi các luật đạo về môi trường tự nhiên còn hạn chế .
Phát triển bền vững và kiên cố[sửa|sửa mã nguồn]
Quản lý chất thải là một thành phần quan trọng trong một năng lực kinh doanh thương mại để duy trì tiêu chuẩn ISO14001. Các công ty được khuyến khích để nâng cao hiệu suất cao thiên nhiên và môi trường của họ mỗi năm bằng cách vô hiệu chất thải trải qua thực hành thực tế hồi sinh tài nguyên, trong đó có các hoạt động giải trí tương quan đến tăng trưởng vững chắc. Có một cách để làm điều này là chuyển từ quản lý chất thải tới thực hành thực tế phục sinh tài nguyên như tái chế các vật tư : thủy tinh, thức ăn thừa, giấy, chai nhựa và sắt kẽm kim loại .
Tái chế sinh học[sửa|sửa mã nguồn]
Vật liệu tịch thu đó là chất hữu cơ trong tự nhiên, như thực vật, thực phẩm, và các mẫu sản phẩm giấy, hoàn toàn có thể được phục sinh trải qua ủ và quy trình tiến độ tiêu hóa để phân hủy các chất hữu cơ. Sau đó các chất hữu cơ được tái chế như mùn hoặc phân hữu cơ cho mục tiêu nông nghiệp hoặc làm xốp đất. Ngoài ra, khí thải từ quy trình ( như methane ) hoàn toàn có thể được bắt và được sử dụng để tạo ra điện và nhiệt. Mục đích của giải quyết và xử lý sinh học trong quản lý chất thải là để trấn áp và đẩy nhanh quy trình tự nhiên của phân hủy các chất hữu cơ .
Phục hồi nguồn năng lượng[sửa|sửa mã nguồn]
Phục hồi năng lượng từ chất thải là việc chuyển đổi các vật liệu phế thải không thể tái chế thành nhiệt sử dụng được, điện, nhiên liệu hoặc thông qua một loạt các quá trình, bao gồm cả đốt, khí hóa, phân hủy yếm khí, và thu hồi khí bãi rác. Quá trình này thường được gọi là chất thải thành năng lượng. Phục hồi năng lượng từ chất thải là một phần của hệ thống phân cấp quản lý chất thải không nguy hại. Sử dụng phục hồi năng lượng để chuyển đổi chất thải không thể tái chế thành điện và nhiệt, tạo ra một nguồn năng lượng tái tạo bù đắp nhu cầu năng lượng từ các nguồn hóa thạch, cũng như giảm khí mêtan từ các bãi rác. Trên toàn cầu, hoạt động biến chất thải thành năng lượng chiếm 16% hoạt động quản lý chất thải.
Năng lượng của các chất thải hoàn toàn có thể được khai thác trực tiếp bằng cách sử dụng chúng như là một nguyên vật liệu đốt trực tiếp, hoặc gián tiếp bằng cách giải quyết và xử lý chúng thành một loại nguyên vật liệu khác. Xử lý nhiệt như thể một nguồn nguyên vật liệu để nấu ăn hoặc sưởi ấm, phân phối cho lò hơi để tạo ra hơi nước và quay tua bin tạo ra điện. Nhiệt phân và khí hóa là hai hình thức tương quan đến giải quyết và xử lý nhiệt nơi chất thải được đun nóng đến nhiệt độ cao với hạn chế oxy sẵn có. Quá trình này thường xảy ra trong một thùng đựng nước kín dưới áp suất cao. Nhiệt phân chất thải rắn chuyển thành các vật tư loại sản phẩm ở các dạng rắn, lỏng và khí. Chất lỏng và khí hoàn toàn có thể được đốt cháy để tạo nguồn năng lượng hay tinh chế thành các loại sản phẩm hóa chất khác ( nhà máy sản xuất lọc hóa học ). Dư lượng rắn hoàn toàn có thể được liên tục tinh chế thành các loại sản phẩm như than hoạt tính. Khí hóa và khí hóa Plasma tăng cường được sử dụng để quy đổi vật tư hữu cơ trực tiếp thành một khí tổng hợp gồm cacbon monoxide và hydro. Khí này sau đó được đốt để sản xuất điện và hơi nước .
Giảm thiểu chất thải[sửa|sửa mã nguồn]
Giảm thiểu chất thải là một quy trình có tương quan đến việc giảm lượng chất thải sản xuất trong xã hội và giúp vô hiệu các phát sinh chất thải nguy cơ tiềm ẩn và dai dẳng, tương hỗ các nỗ lực thôi thúc tăng trưởng một xã hội vững chắc hơn. Một giải pháp quan trọng của quản lý chất thải là công tác làm việc phòng chống chất thải được tạo ra, còn được gọi là giảm chất thải. Phương pháp này gồm có tái sử dụng các mẫu sản phẩm đã qua sử dụng, sửa chữa thay thế những đồ bị hỏng thay vì mua mới, phong cách thiết kế mẫu sản phẩm tái sử dụng, khuyến khích và phong cách thiết kế mẫu sản phẩm sử dụng ít vật tư để đạt được cùng một mục tiêu ( ví dụ, giảm khối lượng của lon nước giải khát ) .
Chất thải không phải là cái gì đó nên được vô hiệu hoặc giải quyết và xử lý mà không tương quan đến việc sử dụng nó trong tương lai. Nó hoàn toàn có thể là một nguồn tài nguyên có giá trị nếu được xử lý một cách đúng chuẩn, trải qua chủ trương và thực hành thực tế. Với hoạt động giải trí quản lý chất thải hài hòa và hợp lý và đồng điệu sẽ cho những quyền lợi nhất định. Những quyền lợi này gồm có :1. Kinh tế – Nâng cao hiệu suất cao kinh tế tài chính trải qua sử dụng tài nguyên, giải quyết và xử lý, tiêu hủy và tạo ra thị trường cho tái chế hoàn toàn có thể dẫn đến các hành hiệu suất cao trong sản xuất và tiêu thụ mẫu sản phẩm. Các vật tư mẫu sản phẩm có giá trị được tịch thu để tái sử dụng tạo mới năng lực việc làm và thời cơ kinh doanh thương mại .2. Xã hội – Bằng cách giảm ảnh hưởng tác động xấu đến sức khỏe thể chất của hoạt động giải trí quản lý chất thải, dẫn đến các khu định cư mê hoặc hơn. Lợi thế xã hội tốt hơn hoàn toàn có thể dẫn đến các nguồn việc làm mới và có năng lực nâng hội đồng thoát khỏi đói nghèo. Đặc biệt là ở 1 số ít nước đang tăng trưởng .3. Môi trường – Giảm hoặc vô hiệu tác động ảnh hưởng xấu đến thiên nhiên và môi trường trải qua việc giảm, việc tái sử dụng và tái chế, giảm thiểu và khai thác tài nguyên. Có thể cung ứng được cải tổ không khí, chất lượng nước, giúp sức trong việc giảm lượng khí thải nhà kính .4. Thế hệ tương lai – thực hành thực tế quản lý chất thải hiệu suất cao hoàn toàn có thể phân phối các thế hệ tiếp theo một nền kinh tế tài chính can đảm và mạnh mẽ hơn, một xã hội công minh hơn, tổng lực hơn và một môi trường tự nhiên sạch hơn .
Nguyên tắc TT của quản lý chất thải[sửa|sửa mã nguồn]
Có 1 số ít khái niệm về quản lý chất thải khác nhau giữa các vương quốc hoặc khu vực. Một cách chung nhất, khái niệm sử dụng thoáng rộng gồm có :1. Hệ thống phân cấp Xử lý chất thải – Các mạng lưới hệ thống phân cấp chất thải dùng để chỉ giảm chất thải, tái sử dụng và tái chế, kế hoạch quản lý chất thải theo mong ước là giảm thiểu chất thải. Hệ thống phân cấp chất thải vẫn là nền tảng của hầu hết các kế hoạch giảm thiểu chất thải. Mục đích của mạng lưới hệ thống phân cấp chất thải là để trích xuất các quyền lợi thiết thực nhất từ các loại sản phẩm và để tạo ra số tối thiểu chất thải, phục sinh tài nguyên. Các mạng lưới hệ thống phân cấp chất thải được màn biểu diễn như thể một kim tự tháp. Tiền đề cơ bản là chủ trương phải hành vi tiên phong là ngăn ngừa tạo ra chất thải. Bước tiếp theo là để giảm phát sinh chất thải tức là bằng cách tái sử dụng. Tiếp theo là tái chế sẽ gồm có ủ. Sau bước này là phục sinh nguyên vật liệu và chất thải thành nguồn năng lượng. Năng lượng hoàn toàn có thể được hồi sinh từ quy trình đốt bãi rác. Hành động ở đầu cuối là giải quyết và xử lý, trong các bãi chôn lấp hoặc đốt mà không cần hồi sinh nguồn năng lượng. Các mạng lưới hệ thống phân cấp chất thải đại diện thay mặt cho sự tiến triển của một loại sản phẩm hoặc các tài liệu trải qua các quá trình tuần tự của kim tự tháp của quản lý chất thải. Từ trên đỉnh xuống dưới chân kim tự tháp theo thứ tự là những giải pháp tối ưu đến ít tối ưu .2. Vòng đời của một loại sản phẩm – Các chu kỳ luân hồi mẫu sản phẩm khởi đầu với phong cách thiết kế, sau đó triển khai quy trình sản xuất, phân phối, sử dụng và sau đó qua các quy trình tiến độ sau mạng lưới hệ thống phân cấp chất thải của tái sử dụng, tịch thu, tái chế và giải quyết và xử lý. Mỗi quy trình tiến độ trên của chu kỳ luân hồi mẫu sản phẩm tạo thời cơ cho chủ trương can thiệp, phải tâm lý sự thiết yếu cho các mẫu sản phẩm, phong cách thiết kế để giảm thiểu năng lực tiêu tốn lãng phí, để lan rộng ra việc sử dụng nó. Điều quan trọng sau vòng đời của một loại sản phẩm là tối ưu hóa việc sử dụng lại nó và hạn chế chất thải không thiết yếu .3. Sử dụng hiệu suất cao Tài nguyên – tăng trưởng, tăng trưởng kinh tế tài chính toàn thế giới hiện tại không hề được duy trì với các quy mô sản xuất và tiêu thụ hiện nay. Trên toàn thế giới, chúng tôi được chiết xuất thêm nguồn lực để sản xuất sản phẩm & hàng hóa. Hiệu quả là giảm tác động ảnh hưởng môi trường tự nhiên từ sản xuất và tiêu thụ của các loại sản phẩm, từ khai thác nguyên vật liệu ở đầu cuối để sử dụng và giải quyết và xử lý .Nguyên tắc Gây ô nhiễm phải trả tiền – những người gây ô nhiễm phải trả tiền cho các hoạt động giải trí phục sinh môi trường tự nhiên, quản lý chất thải .
