2 nguồn gốc ô nhiễm không khí

NGUỒN GỐC Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ

    I. Khái niệm ô nhiễm không khí

Ô nhiễm không khí chỉ là một vấn đề tổng hợp, nó được xác định bằng sự biến đổi môi trường theo hướng không tiện nghi, bất lợi đối với cuộc sống của con người, của động vật và thực vật, mà lại chính do hoạt động của con ngƣời gây ra với qui mô, phương thức và mức độ khác nhau, trực tiếp hoặc gián tiếp tác động làm thay đổi mô hình, thành phần hóa học, tính chất vật lý và sinh vật của môi trường không khí.

Theo TCVN 5966 – 1995, ô nhiễm không khí là sự xuất hiện của các chất trong khí quyển sinh ra từ hoạt động giải trí của con ngƣơi hoặc các quy trình tự nhiên với nồng độ đủ lớn và thời hạn đủ lâu và sẽ ảnh hưởng tác động đến sự tự do, dễ chịu và thoải mái, sức khỏe thể chất, quyền lợi của con người và môi trường tự nhiên .

Đối với môi trường không khí trong nhà cần phải kể thêm các yếu tố vi khí hậu như nhiệt độ, độ ẩm, bức xạ, gió.

   II. Nguồn gốc ô nhiễm không khí

Để nghiên cứu vấn đề ô nhiễm không khí cần biết rõ tất cả các nguồn phát sinh ra chất ô nhiễm, từ đó ta mới có thể đề xuất các giải pháp giảm thiểu và xử lý ô nhiễm một cách có hiệu quả.

Nguồn gây ô nhiễm không khí hoàn toàn có thể phân thành hai loại : nguồn ô nhiễm tự nhiên và nguồn ô nhiễm tự tạo .

   1. Nguồn ô nhiễm tự nhiên

Do các hiện tượng kỳ lạ vạn vật thiên nhiên gây ra như : sa mạc, đất trồng bị mưa gió bào mòn và tung lên trời, bụi đất, đá, thực vật, .. các hiện tượng kỳ lạ núi lửa phun nham thạch. Các quy trình hủy hoại, thối rửa thực vật và động vật hoang dã thải ra các khí gây ô nhiễm. Cụ thể như sau :
– Hoạt động của núi lửa : sinh ra các khí ô nhiễm hầu hết là dioxit lưu huỳnh ( SO2 ), sunfua hydro ( H2S ), florua hydro ( HF ) … và bụi .
– Cháy rừng : sinh các chất ô nhiễm gồm bụi tro các khí oxit nitơ ( NOx ) và dioxit lưu huỳnh ( SO2 ), monoxit cacbon ( CO ) .
– Bụi do gió, do bão sinh ra ở các vùng khô hạn hay bán khô hạn .
– Sự phân hủy tự nhiên các chất hữu cơ ( thực vật, xác động vật hoang dã … ) ở điều kiện kèm theo yếm khí như đầm lầy … sinh các khí metan ( CH4 ), dioxit cacbon ( CO2 ). Khi không thoát được ra ngoài, cũng tạo thành túi khí ở dưới đất ;
– Tác nhân sinh học như phấn hoa, vi sinh vật ( vi trùng, siêu vi khuẩn, nấm mốc, nấm men, tảo … ), các loại côn trùng nhỏ nhỏ hay các bộ phận của chúng …

   2. Nguồn ô nhiễm nhân tạo

Phát sinh do hoạt động giải trí của con người. Các hoạt động giải trí sản xuất của con người tạo ra các loại loại sản phẩm ship hàng nhu yếu thiết yếu của họ, nhưng đồng thời là nguồn gốc chính phát sinh ra những chất ô nhiễm có công dụng xấu so với bản thân con ngƣời. Ở đây, ta đặc biệt quan trọng chăm sóc đến nguồn ô nhiễm tự tạo này .
– Nguồn đốt nguyên vật liệu nhƣ động cơ của các phương tiện đi lại giao thông vận tải, lò đốt gia dụng và công nghiệp phát sinh bụi và các khí ô nhiễm là CO, SO2, NOx … ;
– Các hoạt động giải trí sản xuất công nghiệp khác như ngành hóa chất, luyện kim, sản xuất vật tư thiết kế xây dựng, lương thực thực phẩm phát sinh các chất ô nhiễm là bụi, hơi khí độc như dioxit lưu huỳnh ( SO2 ), florua hydro ( HF ), chì ( Pb ), amoniac ( NH3 ), sunfua hydro ( H2S ) … ;
– Tại các khu chăn nuôi gia súc có sinh các khí ô nhiễm như amoniac ( NH3 ), sunfuahydro ( H2S ) … ;
– Các hoạt động giải trí hội đồng như thu gom giải quyết và xử lý rác ; lò thiêu … có sinh ra các khí do phân hủy bằng vi sinh như metan ( CH4 ), amoniac ( NH3 ), cacbonic ( CO2 ), sunfuahydro ( H2S ) …, hay các loại sản phẩm cháy oxit cacbon ( CO, CO2 ), tro bụi … ;
– Do các loại sản phẩm tạo điều kiện kèm theo tiện lợi cho đời sống của con người : sử dụng chất tẩy rửa, thuốc xịt khử mùi, sơn vecni, keo dán, thuốc nhuộm, thuốc uốn tóc phát sinh hơi dung môi hữu cơ như axeton ( CH3COCH3 ), formaldehyt ( HCHO ) … ; máy photocopy sinh khí ozone ( O3 ) ; khu vực nhà xe, nơi đậu xe máy sẽ phát thải vào không khí hơi xăng dầu là các hợp chất hữu cơ .

– Các sinh hoạt cá nhân như hút thuốc tạo khí monoxit cacbon (CO), nicotin…

Lượng phát thải chất ô nhiễm không khí từ nguồn tự nhiên lớn hơn nhiều so với nguồn tự tạo nhưng phân bổ đồng đều trên quốc tế. Ở khu tập trung chuyên sâu đông dân cư thì tỷ lệ phát thải do con người tập trung chuyên sâu hơn và ngày càng tăng mức độ tai hại. Tuy nhiên trong nghành khoa học tất cả chúng ta chăm sóc niều hơn về loại ô nhiễm tự tạo .

   3. Phân loại nguồn ô nhiễm theo tính chất phát thải

– Nguồn đường : các con đường dành cho các phương tiện đi lại giao thông vận tải vận tải đường bộ như đường đi bộ dành cho xe máy, xe hơi ; đường xe lửa cho tàu hỏa ; đường thủy, đường hàng không. Giao thông vận tải đường bộ là một trong những nguồn ô nhiễm không khí chính ở đô thị. Chúng tạo ra các chất ô nhiễm không khí gồm bụi, oxit cacbon ( CO, CO2 ), dioxit lưu huỳnh ( SO2 ), oxit nitơ ( NOx ), hydrocacbon, tetraetyl chì. Bụi sinh ra do cuốn đất cát, bụi đường khi lưu thông và bụi sinh ra trong khói thải của xe .
– Nguồn điểm : ống khói của các nguồn đốt riêng không liên quan gì đến nhau, bãi chất thải, …
– Nguồn vùng : trong khu công nghiệp tập trung chuyên sâu nhiều xí nghiệp sản xuất có ống khải khí, đường xe hơi nội thành của thành phố, nhà ga, cảng, trường bay …
Có nhiều chiêu thức phân loại chất ô nhiễm không khí khác nhau tùy theo mục tiêu nghiên cứu và điều tra .

– Dựa vào trạng thái vật lý, các chất ô nhiễm được chia thành:

• Rắn: bụi, khói; phấn hoa, nấm men, nấm mốc, bào tử thực vật…
• Lỏng: sol lỏng hay khí như sương mù…
• Khí và hơi: oxit cacbon (COx), oxit nitơ (NOx), dioxit lưu huỳnh (SO2)…
• Ô nhiễm vật lý: nhiệt, phóng xạ…

– Dựa vào sự hình thành, chất ô nhiễm được phân thành các loại:

• Chất ô nhiễm sơ cấp: chất ô nhiễm thải ra trực tiếp từ nguồn ô nhiễm. Ví dụ các chất vô cơ như silic, canxi, sắt,… chất hữu cơ như metan…, mồ hóng…
• Chất ô nhiễm thứ cấp: là chất sau khi ra khỏi nguồn sẽ thay đổi cấu tạo hoá học do tác động quang hoá hay hoá lý. Như khí ozon (O3), sunfuarơ (SO3),

– Dựa vào kích thước hạt chất ô nhiễm được chia thành

(phân tử (hỗn hợp khí – hơi) và aerosol (gồm các hạt rắn, lỏng). Aerosol được chia thành bụi, khói, sương)

• Bụi là các hạt rắn có kích thước từ 5 đến 50 mm.
• Khói là các hạt rắn có kích thước từ 0,1 đến 5 mm.
• Sương bao gồm các giọt lỏng có kích thước từ 0,3 đến 5 mm và được hình thành do ngưng tụ hơi hoặc khi phun chất lỏng vào không khí. Nói chung, mỗi nguồn gốc ô nhiễm phát sinh một lƣợng lớn các chất ô nhiễm chủ yếu độc hại như sau :

   Ghi chú: (*) Quy đổi ra NO2

 Có thể nêu lên một số chất ô nhiễm khí chính như sau:

• Các khí ô nhiễm như là các loại oxit của N2 (cụ thể là N2O, NO, NO2), SO2, H2S, CO, các loại khí halogen (Clo, Br, I,..), v.v,…
• Các hợp chất F: CFC,..
• Các chất tổng hợp ét xăng (axetic, …)
• Các chất lơ lững như bụi lơ lững (bụi rắn, bụi lỏng, bụi vi sinh,..), nitrat, sulfat, các phân tử C, sol khí, muội, khói, sương mù, phấn hoa,…
• Các loại bụi nặng, bụi đất, đá
• Khí quang hóa như ozon, FAN, NOx, anđehyt….
• Chất thải phóng Xạ
• Tiếng ồn
• Nhiệt.

Liên hệ Công Ty TNHH Công Nghệ Môi Trường Dovitech để được hỗ trợ.

5/5
( 1 Review )

Source: https://vvc.vn
Category : Môi trường