Bảo tồn và phát triển
Nguyễn Đức Hiệp
(TBKTSG) – Thời gian gần đây, nhiều dự án phát triển đô thị ở TPHCM đã làm nóng dư luận xã hội.
Điển hình như dự án xây dựng trung tâm thương mại dịch vụ đa năng và chợ truyền thống Tân Bình. Hay ở công trình cải tạo trung tâm Sài Gòn trên đường Nguyễn Huệ và Lê Lợi trong dự án xây tuyến metro Sài Gòn-Suối Tiên, nhiều người kinh doanh trên hai con đường chính này than phiền họ đã không được tham vấn và có thông tin đầy đủ trong quá trình cải tạo.
Ngoài ra, trong việc tái tạo TT TP HCM nhiều người dân Hồ Chí Minh đã lên tiếng không đống ý khi Thương xá Tax, một hình tượng của TP HCM, sẽ bị phá đi để xây một TT thương mại tân tiến, hàng cổ thụ trên đường Nguyễn Huệ, nhiều cây có trên 100 tuổi đã bị chặt đi .
Để tránh chưa ổn trong quy trình hình thành và phát triển dự án Bất Động Sản, có hai yếu tố khác nhau nhưng có tương quan ở đây cần được quan tâm .
Vấn đề thứ nhất là sự mâu thuẩn về quyền lợi và nghĩa vụ kinh tế tài chính của những bên tương quan. Cần có sự thương lượng tham vấn giữa những bên để đưa đến giải pháp thỏa đáng về quyền hạn và quyền lợi hội đồng trước khi dự án Bất Động Sản đi vào thực thi. Song song đó, phải có sự minh bạch trong tổng thể những thông tin tương quan như tiềm năng dự án Bất Động Sản, chủ góp vốn đầu tư, nguồn vốn … nhằm mục đích ngăn ngừa thực trạng hiểu không đúng giữa những đối tác chiến lược như chính quyền sở tại, chủ góp vốn đầu tư, những bên trực tiếp tương quan và hội đồng .
Vấn đề thứ hai không ảnh hưởng tác động trực tiếp trước mắt về kinh tế tài chính nhưng trong tương lai lại có tác động ảnh hưởng vĩnh viễn trên những mặt kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, giá trị niềm tin của hội đồng và thành phố nói chung. Nên có sự nhìn nhận đúng mức ảnh hưởng tác động thiên nhiên và môi trường, di sản của dự án Bất Động Sản và cần có sự đồng thuận của chính quyền sở tại, những đối tác chiến lược, hội đồng và giới trình độ nói chung .
Những điều chưa ổn trên tựu trung không phải do những bên tương quan hay hội đồng chống lại sự phát triển mà vì ngay từ đầu quy trình hình thành và phát triển dự án Bất Động Sản đã không rõ ràng và thiếu sự tham vấn. Đa số người dân sẽ ủng hộ sự phát triển nếu có sự tham vấn lấy quan điểm từ dân chúng, giới trình độ để có một khu công trình hay dự án Bất Động Sản phát triển hòa giải mà vẫn giữ được nét văn hóa truyền thống, cảnh sắc và lịch sử vẻ vang của thành phố. Phát triển và bảo tồn không nhất thiết đối chọi nhau mà có năng lực tương hỗ nhau trong đời sống kinh tế tài chính và văn hóa truyền thống của một xã hội phát triển bền vững và kiên cố và hòa giải .
Trong khoanh vùng phạm vi bài viết này, người viết chỉ đưa ra những nguyên tắc, giải pháp và khung pháp lý hoàn toàn có thể được dùng để tránh những điều chưa ổn trong những dự án Bất Động Sản mà nhiều nơi trong nước đang đối lập nhằm mục đích đạt được sự hòa giải giữa phát triển và bảo tồn. Những nguyên tắc và chiêu thức này không phải mới vì chúng đã được vận dụng thành công xuất sắc ở nhiều nước .
Bài học quan trọng qua các kinh nghiệm được áp dụng thành công ở nhiều nước là ý thức về di sản văn hóa lịch sử chỉ có thể phát triển và được bảo tồn tốt đẹp, hay di sản được đánh giá đúng giá trị thực của nó khi có sự tham gia của người dân và cộng đồng. Giá trị của một di sản không chỉ dựa vào kinh tế mà còn dựa vào văn hóa và tâm linh. Đây là nguyên tắc cơ bản quan trọng nhất.
Kinh nghiệm của những nước cho thấy, khi có sự tham gia của hội đồng thì công tác làm việc xếp loại, bảo tồn di sản văn hóa truyền thống lịch sử dân tộc, cảnh sắc sẽ hữu hiệu nhất và sự phát triển sẽ thuận tiện nhất .
Làm sao nhìn nhận một khu công trình, vật thể, hay di tích lịch sử là cần bảo tồn hay không ? Ngoài giá trị kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống còn có giá trị lịch sử dân tộc, niềm tin ký ức hội đồng và cảnh sắc cần được xem xét. Để thật công tâm, được mọi đối tác chiến lược gật đầu, một cơ quan độc lập – Hội đồng di sản – nên được xây dựng để xem xét nhìn nhận dựa vào luật di sản những khu công trình. Cơ quan này có list di sản dựa trên điều tra và nghiên cứu trình độ và tham vấn hội đồng để xác lập hiện vật, khu công trình hay di tích lịch sử .
Hiện nay ở Nước Ta, đa phần những đơn xin phát triển dự án Bất Động Sản phải được nhìn nhận tác động ảnh hưởng qua Luật Môi trường và Luật Di sản nếu chúng có năng lực ảnh hưởng tác động đến thiên nhiên và môi trường sống, di sản văn hóa truyền thống, lịch sử dân tộc hay di sản vạn vật thiên nhiên được liệt kê trong list di sản đã được công bố. Để hoàn toàn có thể truyền bá thông tin tốt hơn, thiết nghĩ những đơn này nên được tọa lạc để lấy quan điểm từ dân địa phương. Các quan điểm của dân địa phương hay những tổ chức triển khai dân sự sẽ được chuyển đến cho hội đồng di sản xem xét để duyệt những đơn ( xin thiết kế, khu công trình phát triển của bất kể khu công trình nào ). Nếu thấy có ảnh hưởng tác động đến những di sản văn hóa truyền thống, di sản vạn vật thiên nhiên thì Hội đồng sẽ đề xuất với chính quyền sở tại địa phương bác đơn. Hội đồng hoàn toàn có thể đưa ra quyết định hành động khác với những cơ quan chức năng đã thẩm định và đánh giá và để tùy chính quyền sở tại địa phương quyết định hành động. Thực tế ở những nước, hầu hết những cơ quan chính phủ nước nhà phải xem xét và thẩm định và đánh giá lại trong những trường hợp này, bổ trợ những quan điểm từ hội đồng .
Dưới đây là 1 số ít tiêu chuẩn hoàn toàn có thể dùng để nhìn nhận những di sản nào cần có sự bảo tồn hay giữ không ít nguyên trạng khi phát triển :
– Một hiện vật quan trọng đã được biết và ghi trong quy trình lịch sử dân tộc văn hóa truyền thống và vạn vật thiên nhiên cấp địa phương, thành phố hay vương quốc .
– Một hiện vật có liên hệ ngặt nghèo và đặc biệt quan trọng đến cuộc sống hay tác phẩm của một người, một nhóm người, đóng vai trò quan trọng trong lịch sử dân tộc văn hóa truyền thống hay vạn vật thiên nhiên của thành phố .
– Một hiện vật quan trọng có đặc tính mỹ thuật và/hay có sự sáng tạo hay kỹ thuật cao.
– Một hiện vật có liên hệ ngặt nghèo và đặc biệt quan trọng với một hội đồng hay một nhóm văn hóa truyền thống ở địa phương về phương diện xã hội, văn hóa truyền thống hay tâm linh .
– Một hiện vật có năng lực cho biết nhiều thông tin góp phần vào sự hiểu biết lịch sử vẻ vang văn hóa truyền thống hay vạn vật thiên nhiên .
Nói Tóm lại sự tham gia của hội đồng là nguyên tắc cơ bản quan trọng nhất. Họ hoàn toàn có thể tham gia góp phần quan điểm, tham gia thẩm định và đánh giá dự án Bất Động Sản qua những nhà chuyên môn đại diện thay mặt tri thức của xã hội. Việc đặt hội đồng địa phương làm nền tảng trong công tác làm việc bảo tồn là ý niệm tương thích với chủ trương chung của nhà nước Nước Ta và không khó để đặt ra một qui trình thực thi nguyên tắc này. Đã đến lúc tất cả chúng ta nên vận dụng nguyên tắc này trong sự phát triển hài hòa vững chắc .
