Bậc dinh dưỡng là gì, trao Đổi chất trong hệ sinh thái, bài 2 trang 194 sgk sinh học 12
– Là một dãy gồm nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau và mỗi loài là một mắc xích của chuỗi. Trong một chuỗi, một mắt xích vừa có nguồn thức ăn là mắt xích phía trước vừa là nguồn thức ăn của mắt xích phía sau.
Bạn đang xem: Bậc dinh dưỡng là gì, trao Đổi chất trong hệ sinh thái, bài 2 trang 194 sgk sinh học 12
b. Phân loại :- Có 2 loại chuỗi thức ăn :+ Chuỗi thức ăn mở màn bằng cây xanh → động vật hoang dã ăn thực vật → động vật hoang dã ăn động vật hoang dã .Ví dụ : cây ngô → sâu ăn lá ngô → nhái → rắn hổ mang → diều hâu+ Chuỗi thức ăn mở màn bằng chất hữu cơ bị phân giải → sinh vật phân giải mùn, bã hữu cơ → động vật hoang dã ăn sinh vật phân giải → những động vật hoang dã ăn động vật hoang dã khácVí dụ : lá, cành khô → mối → nhện → thằn lằn
2. Lưới thức ăn:
– Mỗi loài trong quần xã thường là mắt xích của nhiều chuỗi thức ăn. Các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung tạo thành lưới thức ănVí dụ : Lưới thức ăn trong hệ sinh thái rừng
3. Bậc dinh dưỡng:
– Trong 1 lưới thức ăn toàn bộ những loài có cùng mức dinh dưỡng hợp thành bậc dinh dưỡng. Có nhiều bậc dinh dưỡng :+ Bậc dinh dưỡng cấp 1 : là những sinh vật sản xuất, gồm có những sinh vật có năng lực tổng hợp chất hữu cơ từ chất vô cơ của thiên nhiên và môi trường .+ Bậc dinh dưỡng cấp 2 : là những sinh vật tiêu thụ bậc 1 gồm có những động vật hoang dã ăn sinh vật sản xuất .+ Bậc dinh dưỡng cấp 3 : là những sinh vật tiêu thụ bậc 2 gồm có những động vật hoang dã ăn thịt, chúng ăn sinh vật tiêu thụ bậc 1 .+ Bậc sau cuối là bậc dinh dưỡng hạng sang nhất. Là sinh vật ăn sinh vật tiêu thụ bậc 1,2,3 …Ví dụ : Bậc dinh dưỡng của quần xã sinh vật .
II. THÁP SINH THÁI
1. Định nghĩa:
– Là độ lớn của những bậc dinh dưỡng được xác lập bằng số lượng thành viên, sinh khối hay nguồn năng lượng ở mỗi bậc dinh dưỡng .
2. Phân loại:
Có 3 loại tháp sinh thái :+ Tháp số lượng : được kiến thiết xây dựng trên số lượng thành viên sinh vật ở mỗi bậc dinh dưỡng .
+ Tháp sinh khối : được kiến thiết xây dựng dựa trên khối lượng tổng số của toàn bộ những sinh vật trên 1 đơn vị chức năng diện tích quy hoạnh hay thể tích ở mỗi bậc dinh dưỡng .
+ Tháp nguồn năng lượng : là hoàn thành xong nhất, được kiến thiết xây dựng trên số nguồn năng lượng được tích góp trên 1 đơn vị chức năng diện tích quy hoạnh hay thể tích trong 1 đơn vị chức năng thời hạn ở mỗi bậc dinh dưỡng .
BÀI TẬP
Câu 1. Cho ví dụ về các bậc dinh dưỡng của một quần xã tự nhiên và một quần xã nhân tạo.
Xem thêm: Avalon Là Gì – Avalon Nghĩa Là Gì
– Ví dụ về những bậc dinh dưỡng cùa một quần xã đồng cỏ :+ Sinh vật sản xuất : cây cối, cây bụi+ Sinh vật tiêu thụ bậc 1 : sâu ăn lá cây, chuột, châu chấu+ Sinh vật tiêu thụ bậc 2 : chim sâu, rắn+ Sinh vật tiêu thụ bậc cao nhất : diều hâu+ Sinh vật phân giải : vi trùng, nấm, mối, giun đất- Ví dụ về những bậc dinh dưỡng của một quần xã đồng lúa :+ Sinh vật sản xuất : cây lúa+ Sinh vật tiêu thụ bậc 1 : sâu ăn đụt thân, chuột, châu chấu+ Sinh vật tiêu thụ bậc 2 : chim sâu, rắn+ Sinh vật tiêu thụ bậc cao nhất : diều hâu+ Sinh vật phân giải : vi trùng, nấm, giun đấtCâu 2. Phân biệt 3 loại tháp sinh thái .- Tháp số lượng được thiết kế xây dựng dựa trên số lượng thành viên sinh vật ở mỗi bậc dinh dưỡng .- Tháp sinh khối thiết kế xây dựng dựa trên số lượng tổng số của tổng thể những sinh vật trên một đơn vị chức năng diện tich hay thể tích ở mỗi bậc dinh dưỡng .- Tháp nguồn năng lượng được thiết kế xây dựng dựa trên số nguồn năng lượng được tích góp trên một đơn vị chức năng diện tích quy hoạnh hay thể tích, trong một đơn vị chức năng thời hạn ở mỗi bậc dinh dưỡng .Mỗi loại tháp có ưu điểm và điểm yếu kém riêng :- Tháp sinh khối có giá trị cao hơn tháp số lượng. Do mỗi bậc dinh dưỡng đều được bộc lộ bằng số lượng chất sống, nên phần nào hoàn toàn có thể so sánh được những bậc dinh dưỡng với nhau. Tuy nhiên, tháp sinh khối cũng có nhiều điểm yếu kém : thành phần hóa học và giá trị nguồn năng lượng của chất sống trong những bậc dinh dưỡng là khác nhau. Tháp sinh khối không quan tâm đến yếu tố thời hạn tích góp trong mỗi bậc dinh dưỡng .- Tháp nguồn năng lượng là loại tháp triển khai xong nhất. Tuy nhên, thiết kế xây dựng tháp nguồn năng lượng khá phức tạp, yên cầu nhiều công sức của con người và thời hạn .Câu 3 : Thế nào là chuỗi và lưới thức ăn ? Cho ví dụ minh họa về 2 loại chuỗi thức ăn ?Một chuỗi thức ăn gồm nhiều loài có quan hệ dinh dưỡng với nhau và mỗi loài là một mắt xích của chuỗi .Trong một chuỗi, một mắt xích vừa ăn thịt mắt xích phía sau, vừa bị mắt xích phía trước ăn thịt .Ví dụ : cỏ → thỏ → cáoLưới thức ăn được hình thành từ nhiều chuỗi thức ăn trong quần xã .Trong một lưới thức ăn một loài sinh vật không phải chỉ tham gia vào một chuỗi thức ăn mà còn tham gia đồng thời vào những chuỗi thức ăn khác, hình thành nên nhiều mắt xích chung toàn bộ những chuỗi thức ăn với nhiều mắt xích chung hợp thành một lưới thức ăn. Cho ví dụ hai loại chuỗi thức ăn :Chuỗi thức ăn được khởi đầu bằng cây xanh, sau đến động vật hoang dã ăn thực vật và tiếp nữa là những loài động vật hoang dã ăn động vật hoang dã .Ví dụ : Cây ngô → sâu ăn lá ngô → nhái → rắn hổ mang → diều hâu .Chuỗi thức ăn khởi đầu bằng chất hữu cơ bị phân giải, sau đến những loài động vật hoang dã ăn thịt .Ví dụ : Lá, cành cây khô → mối → nhện → thằn lằn .
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM:
Câu 1: Lưới thức ăn
A. gồm nhiều chuỗi thức ănB. gồm nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhauC. gồm nhiều chuỗi thức ăn có những mắt xích chungD. gồm nhiều loài sinh vật trong đó có sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ và sinh vật phân giải
Câu 2: Chuỗi và lưới thức ăn biểu thị mối quan hệ
A. giữa sinh vật sản xuất với sinh vật tiêu thụ và sinh vật phân giảiB. dinh dưỡngC. động vật hoang dã ăn thịt và con mồiD. giữa thực vật với động vật hoang dã
Câu 3: Mối quan hệ có ý nghĩa quan trọng nhất đối với sự hình thành chuỗi thức ăn và lưới thức ăn trong hệ sinh thái là
A. quan hệ cạnh tranh đối đầu
B. quan hệ đối kháng
C. quan hệ vật ăn thịt – con mồiD. quan hệ hợp tác
Câu 4: Sinh vật nào dưới đây được gọi là sinh vật sản xuất?
A. Con chuộtB. Vi khuẩnC. Trùng giàyD. Cây lúa
Câu 5: Có những dạng tháp sinh thái nào?
A. Tháp số lượng và tháp sinh khốiB. Tháp sinh khối và tháp nguồn năng lượngC. Tháp nguồn năng lượng và tháp số lượngD. Tháp số lượng, tháp sinh khối và tháp nguồn năng lượng
Câu 6: Chuỗi thức ăn của hệ sinh thái dưới nước thường dài hơn hệ sinh thái trên cạn vì
A. hệ sinh thái dưới nước có độ phong phú caoB. thiên nhiên và môi trường nước không bị ánh nắng mặt trời đốt nóngC. môi trường tự nhiên nước có nhiệt độ không thay đổi hơnD. thiên nhiên và môi trường nước giàu chất dinh dưỡng hơn môi trường tự nhiên trên cạn
Câu 7: Trong hệ sinh thái, nếu sinh khối của thực vật ở các chuỗi là bằng nhau thì trong số các chuỗi thức ăn sau, chuỗi thức ăn cung cấp năng lượng cao nhất cho con người là:
A. thực vật → thỏ → ngườiB. thực vật → ngườiC. thực vật → động vật hoang dã phù du → cá → ngườiD. thực vật → cá → vịt → người
Câu 8: Trong chuỗi thức ăn: Cỏ → cá → vịt → người thì một loài động vật bất kì trong chuỗi có thể được xem là
A. sinh vật tiêu thụB. sinh vật dị dưỡngC. sinh vật phân hủyD. sinh vật sản xuất
Câu 9: Trong một chuỗi thức ăn, nhóm sinh vật nào có sinh khối lớn nhất?
A. động vật hoang dã ăn thực vậtB. thức vậtC. động vật hoang dã ăn động vật hoang dãD. sinh vật phân giải
Câu 10: Câu nào sau đây là sai?
A. Trong lưới thức ăn, một loài sinh vật hoàn toàn có thể tham gia nhiều vào chuỗi thức ănB. Trong chuỗi thức ăn được mở màn bằng thực vật thì sinh vật thì sinh vật sản xuất có sinh khối lớn nhấtC. Quần xã sinh vật có độ phong phú càng cao thì lưới thức ăn trong quần xã càng phức tạpD. Các quần xã trưởng thành có lưới thức ăn đơn thuần hơn so với quần xã trẻ hay suy thoái và khủng hoảng
Câu 11: Giả sử có 5 sinh vật: cỏ, rắn, châu chấu, vi khuẩn và gà. Theo mối quan hệ dinh dưỡng thì trật tự nào sau đây là đúng để tạo thành 1 chuỗi thức ăn?
A. Cỏ → châu chấu → rắn → gà → vi trùngB. Cỏ → vi trùng → châu chấu → gà → rắnC. Cỏ → châu chấu → gà → rắn → vi trùngD. Cỏ → rắn → gà → châu chấu → vi trùng
Câu 12: Tháp sinh thái nào luôn có dạng chuẩn?
A. Tháp số lượngB. Tháp sinh khốiC. Tháp nguồn năng lượngD. Cả A, B và C
Câu 13: Câu nào sau đây là đúng?
A. Mọi tháp sinh thái trong tự nhiên luôn luôn có dạng chuẩnB. Mỗi loài sinh vật chỉ hoàn toàn có thể tham gia vào 1 chuỗi thức ănC. Lưới thức ăn gồm nhiều chuỗi thức ăn không có mắt xích chungD. Quần xã sinh vật càng phong phú về thành phần loài thì lưới thức ăn trong quần xã càng phức tạp
Câu 14: Sản lượng sinh vật sơ cấp do nhóm sinh vật nào tạo ra?
A. sinh vật dị dưỡngB. sinh vật tiêu thụ bậc 2C. sinh vật phân giảiD. sinh vật sản xuất
Câu 15: Tháp năng lượng được xây dựng dựa trên
A. số nguồn năng lượng được tích góp trên một đơn vị chức năng thể tích, trong 1 đơn vị chức năng thời hạn, ở mỗi bậc dinh dưỡngB. số nguồn năng lượng được tích góp trên một đơn vị chức năng thời hạn, ở mỗi bậc dinh dưỡngC. số nguồn năng lượng được tích góp trên một đơn vị chức năng diện tích quy hoạnh, trong 1 đơn vị chức năng thời hạn, ở mỗi bậc dinh dưỡngD. số nguồn năng lượng được tích góp trên một đơn vị chức năng diện tích quy hoạnh hay thể tích, trong 1 đơn vị chức năng thời hạn, ở mỗi bậc dinh dưỡng
Câu 16: Cho chuỗi thức ăn sau:
Tảo lục đơn bào → Tôm → Cá rô → Chim bói cá .Chuỗi thức ăn này được khởi đầu bằngA. sinh vật dị dưỡngB. sinh vật tự dưỡngC. sinh vật phân giải chat hữu cơD. sinh vật hóa tự dưỡng
Câu 17: Cho các chuỗi thức ăn sau: Lúa → Cào cào → Ếch → Rắn → Đại bàng. Trong chuỗi thức ăn trên, sinh vật nào thuộc bậc dinh dưỡng cấp 3?
A. Cào cào B. Ếch C. Rắn D. Đại bàng
Câu 18: Sự giàu dinh dưỡng của các hồ thường làm giảm hàm lượng oxi tới mức nguy hiểm. Nguyên nhân chủ yếu của sự khử oxi tới mức này là do
A. sự tiêu dùng oxi của những quần thể cá, tômB. những chất dinh dưỡngC. sự tiêu dùng oxi của những quần thể thực vậtD. sự oxi hóa của những chất mùn bã
Câu 19: Giả sử có 1 mạng lưới dinh dưỡng như sau:
Kết luận nào sau đây không đúng ?A. Cào cào là mắt xích chung của 2 chuỗi thức ănB. Cá rô được xếp vào bậc dinh dưỡng cấp 2
C. Nếu cào cào bị tiêu diệt thì ếch và cá rô có nguy cơ bị chết
D. Đại bang là bậc dinh dưỡng cấp 5
Câu 20: Trong lưới thức ăn được mô tả ở hình bên, khi bậc dinh dưỡng đầu tiên bị nhiễm kim loại nặng thì sinh vật nào sẽ tích tụ hàm lượng kim loại nặng lớn nhất?
Chuyên mục: Chuyên mục : Tài liệu
